به گزارش خبرنگار بینالملل ایسکانیوز، پس از اعلام آتشبس بین نیروهای حماس و اسرائیل اکنون معاون رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین با تونی بلر -نخست وزیر سابق بریتانیا- دیدار کرده است. قرار است نخست وزیر سابق انگلیس به عنوان بخشی از طرح صلح ۲۰ مادهای آقای ترامپ، ریاست دولت موقت بینالمللی را که در دوره انتقالی غزه را اداره خواهد کرد، بر عهده بگیرد.
بیشتر بخوانید:
جهان آماده به رسمیت شناختن فلسطین / فعلا زمینهای برای گسترش پیمان ابراهیم وجود ندارد
حسین الشیخ -معاون تشکیلات خودگردان فلسطین- گفت آنها درباره «روز بعد» از جنگ غزه گفتگو کردند. او با تاکید بر آمادگی تشکیلات خودگردان فلسطین برای همکاری با چهرههای بینالمللی جهت این ابتکار، تعهد تشکیلات خودگردان به توافق حاصل شده با میانجیگری آمریکا را تثبت کرد. الشیخ همچنین جزئیات تعهد تشکیلات خودگردان به رویکردی مرحلهای برای تثبیت صلح، پایان جنگ و تبادل اسرا را توضیح داد.
حماس یا تشکیلات خودگران فلسطین؟
در روزهای گذشته باسم نعیم- از اعضای دفتر سیاسی حماس- ضمن استقبال از میانجگری ترامپ در آتش بس غزه، از نقش احتمالی که بلر قرار است در آینده غزه داشته باشد انتقاد کرد و مخالف خود را ابراز کرده بود. نعیم گفت: متاسفانه وقتی صحبت از تونی بلر میشود، ما فلسطینیها، اعراب و مسلمانان و شاید دیگران در سراسر جهان خاطرات بدی از او داریم. ما هنوز میتوانیم نقش او را در کشتار و مرگ هزاران یا میلیونها غیرنظامی بیگناه در افغانستان و عراق به یاد داشته باشیم.
با این وجود اعضای جنبش خودگردان فلسطین با تونی بلر دیدار داشتند. هرچند که آنها نیز با تردید به نقش خود در آینده غزه مینگرند. در واقع اینکه چه گروهی در فلسطین قرار است نقش ایفا کنند هنوز مشخص نیست و بحثهای زیادی در خصوص آن انجام شده است.
در یکی از خبرها بر اساس ترجمه صدی نیوز، سازمان پخش اسرائیل گزارش داد: یک دیپلمات عرب از یکی از کشورهای میانجی، شب گذشته در گفتوگو با خبرگزاری کنت نیوز اعلام کرد که آمادهسازیها برای آغاز مذاکرات درباره مرحله بعدی طرح ترامپ آغاز شده است؛ طرحی که به آینده نوار غزه و نحوه اداره مناطقی که نیروهای دفاعی اسرائیل از آنها عقبنشینی کردهاند، مربوط میشود. او افزود در دستور کار این مذاکرات، پیشنهاد تشکیل یک دولت فلسطینی در غزه که تابع حماس نباشد و از سوی طرفهای بینالمللی حمایت شود نیز گنجانده شده است.
این خبرگزاری عبری ادامه داد: کشورهای عربی تمایل دارند نیروی پلیس فلسطینی وابسته به تشکیلات خودگردان را در غزه مستقر کنند؛ نیروهایی که طی چند ماه گذشته در مصر و اردن آموزش دیدهاند و شمار آنها حدود پنجهزار نفر است. وظیفه آنها حفظ نظم عمومی خواهد بود و گام مکمل این طرح، استقرار نیروهای بینالمللی و عربی برای پشتیبانی از این پلیس فلسطینی است.
در عین حال این گزارش ادامه داد: «عبدالفتاح السیسی -رئیسجمهور مصر- که قرار است روز دوشنبه میزبان دونالد ترامپ برای امضای توافق مرحله نخست باشد، در روزهای پایانی هفته بر اهمیت استقرار نیروهای بینالمللی در نوار غزه تأکید کرده بود. همزمان، او و سایر رهبران عرب در تلاشاند تا ترامپ را برای موافقت با استقرار نیروهای پلیس فلسطینی در غزه ترغیب کنند».
طرح یکجانبه بلر در خصوص غزه
تونی بلر در سیاست داخلی بریتانیا ممکن است چهرهای سرشناس محسوب شود اما او در عرصه بینالمللی چنین وجههای ندارد هر چند که او مشتاق بود که در عرصه جهانی مطرح باشد.
به گزارش جروزالم پست در سال ۲۰۰۷، او نقش فرستاده گروه چهارجانبه برای صلح بین فلسطینیها و اسرائیلیها را پذیرفت، سمتی که برای یک نخست وزیر سابق بریتانیا مناسب به نظر نمیآمد و اصولا توسط یک سفیر یا وزیر امور خارجه صورت میگیرد.
در طول هشت سال، او هیچ دستاورد قابل توجهی نداشت و خود را چنان به اسرائیل نزدیک کرد که در نهایت، تشکیلات خودگردان فلسطین از ورود او به رامالله جلوگیری کرده بود.
اما با سرزبان آمدن نام بلر در 2025 و در زمان توافقات بین حماس و اسرائیل، نشان داد بلر تمایلی به کنار رفتن از صحنه سیاست و نفوذ جهانی ندارد. پس از آغاز حمله شدید اسرائیل به غزه و در حالی که دولتها و نهادهای بینالمللی بهدنبال تدوین برنامهای برای «روز بعد از جنگ» بودند، او از طریق مؤسسهاش «بلر برای تغییر جهانی»، بهصورت بیسر و صدا طرح پیشنهادی خود را ارائه داد.
گویا اکنون طرح بلر با موافقت اولیه روبرو شده است و بر اساس آن او به مدت پنج سال به عنوان کمیسر عالی سازمان ملل در غزه منصوب خواهد شد.
به گزارش جروزالم پست، طرح پیشنهادی تونی بلر که با حمایت دونالد ترامپ همراه شده و در دیدار اخیر با رهبران عربی و اسلامی نیز تأیید اولیه گرفته است، با هماهنگی ران درمر -وزیر امور استراتژیک اسرائیل- تدوین شده است. محور اصلی این طرح، ایجاد یک دولت بینالمللی انتقالی در غزه است که الگوی خود را از تجربه تیمور شرقی و کوزوو گرفته است.
بر اساس این طرح، اداره و بازسازی غزه در چارچوب نهادی جدید انجام میشود که کنترل کامل سیاسی، امنیتی و مالی را در دست خواهد داشت، در حالیکه تشکیلات خودگردان فلسطین تنها نقش هماهنگکننده خواهد داشت.
گرچه در ظاهر این پیشنهاد «عملگرایانه» به نظر میرسد، اما به گفته تحلیلگران جزئیات آن نگران کننده است.
این طرح تصریح میکند که هرگونه خروج داوطلبانه اهالی غزه، تأثیری بر حق بازگشت یا ادعاهای ملکی آنها نخواهد داشت، بندی که به طور نامحسوس مهاجرت را تشویق میکند.
همچنین هیچ اشارهای به کشور فلسطین یا وضعیت بلندمدت تشکیلات خودگردان فلسطین نمیکند و این نگرانی را دامن میزند که این ابتکار عمل صرفا برای اسرائیل زمان میخرد تا واقعیتهای جدیدی را در صحنه تثبیت کند. به طوری که پس از پنج سال، کنترل آن غیرقابل بازگشت باشد. گفتنی است تونی بلر به طور کلی در اذهان مردم عرب جایگاه و وجهه خوبی ندارد.
دلیل نامحبوب بودن بلر در خاورمیانه
سال1999، تونی بلر بریتانیا را وارد درگیری بین کوزوو و جمهوری فدرال یوگسلاوی-که قبلا با نام صربستان و مونتهنگرو شناخته شده بود- کرد و به جداییطلبان کوزوو کمک کرد تا نیروهای صرب را عقب برانند و برای منطقه خودمختاری ایجاد کنند.
حتی درکوزووو به افتخار او جادهای را به نام بلر نام گذاری شد و زمانی که بلر در ۲۰۱۰ از این کشور دیدن کرد مورد استقبال مقامات قرار گرفت. مداخله آمریکا و بریتانیا در کوزوو به اصل «مداخله لیبرال» در منازعات خارجی اعتبار بخشیده بود و بخش زیادی از جامعه بینالمللی را پس از بیعملی منجر به نسلکشی در رواندا و بوسنی در اوایل دهه، نجات داد. اما تجربه او در خاورمیانه بسیار متفاوت است.
در واقع چشمانداز عضویت تونی بلر در یک نهاد نظارتی بینالمللی در غزه، برای بسیاری از فلسطینیها ناخوشایند است. حضور او در خاورمیانه در نظر مردم منطقه اصلا تصویری نیست که در کوزوو وجود دارد؛ زیرا تجربه متفاوتی دارند.
دبیرکل ابتکار ملی فلسطین به اسکای نیوز گفت: «ما به دلایل زیادی به او نیازی نداریم». در گزارشی که توسط میدل ایست ای نوشته شده مصطفی برغوثی گفته است: «شهرت او در عراق وحشتناک است، به نظرم شهرت خیلی مشخصی ندارد، و در نهایت وقتی هفت سال اینجا در فلسطین بود، هیچ کاری نکرد.» او در ادامه اشاره کرد «تمام تاریخ خوب نیست».
همانگونه که اشاره شد بلر در مسئله فلسطین در سال های 2007 تا 2015 نیز نتوانسته بود راه حلی ارائه کند. در طرح کنونی غزه که او ارائه داده نیز قرار است دولتی انتقالی با دورهای پنجساله در غزه تشکیل دهد که نقش نیروهای فلسطین در آن مبهم است.
میدل ایستای در گزارش خود در سالهای گذشته در خصوص تجربه کشورهای منطقه از بلر نوشته بود اگر در خیابانهای بصره در جنوب عراق قدم بزنید، نامی از تونی بلر بر هیچ تابلو یا خیابانی نخواهید دید و نسلهایی که پس از سال ۲۰۰۳ به دنیا آمدهاند، دیگر فرزندان خود را به افتخار او تونی یا آنتونی نمینامند.
در ذهن مردم بصره، دوران حضور بریتانیا نه با بازسازی یا امید، بلکه با خشونت، سوءرفتار و فروپاشی نظم شهری گره خورده است؛ اشغالی که خاطرهاش همچنان با هرجومرج و خونریزی در حافظه جمعی مردم باقی مانده است.
نقش بلر در جنگ عراق
بلر در طول این سالها چندین بار در مورد تصمیم خود برای حمله به عراق اظهار نظر کرده و به برخی از شکستهای ناشی از آن اذعان کرده است. با این حال، او همچنان معتقد است که این «کار درست» بوده و همچنان بر این باور است که صدام حسین باید سرنگون میشد.
در سال سال ۲۰۰۳، گروهی از دانشگاهیان، فعالان و روشنفکران عمومی، دادگاه جهانی عراق را تأسیس کردند که هدف آن بررسی قانونی بودن تهاجم عراق بود. در گزارش این گروه آمده است که بلر برای توجیه جنگ، «اطلاعات را تحریف کرده» و پیش از توسل به نیروی نظامی، «تمام گزینههای مسالمتآمیز را بررسی نکرده است».
گزارشهای بعدی نیز به همین ترتیب محکومکننده بودند. گزارش چیلکات، که در سال ۲۰۱۶ پس از شش سال تحقیق منتشر شد، یادداشتی از بلر به جورج بوش را فاش کرد که در آن گفته بود «در عراق، در هر صورت با شما خواهم بود» و ظاهرا یافتههای گزارش را تأیید کرد که بلر «قبل از اینکه گزینههای مسالمتآمیز برای خلع سلاح به پایان برسد، تصمیم گرفت به حمله به عراق بپیوندد».
در گزارش میدل ایستای آمده او در مورد سایر کشورهایی که تحت تأثیر قیام بهار عربی ۲۰۱۱ قرار گرفتند، موضع مشابهی اتخاذ کرد. بلر به جای حمایت از خواستهها برای سرنگونی دیکتاتورهای دیرینه و شکوفایی دموکراسی، در عوض به دنبال تقویت منافع تشکیلات حاکم بوده است.
در سال ۲۰۰۶، او دادستان کل خود را تحت فشار قرار داد تا تحقیقات دفتر مبارزه با کلاهبرداریهای جدی در مورد ادعاهایی مبنی بر پرداخت رشوه توسط شرکت تسلیحاتی بیایایی به شاهزادههای سعودی برای برنده شدن در قراردادهای پرسود را متوقف کند و و هشدار داد که «ادامه این پرونده منجر به پایان همکاری عربستان و بریتانیا خواهد شد».
بنا به گزارشها بعدها نیز گویا او در یک قرارداد ۹ میلیون دلاری برای مشاوره به محمد بن سلمان -ولیعهد عربستان سعودی- از طریق موسسه تونی بلر دخیل بود. این موضوع تنها چند ماه قبل از قتل جمال خاشقجی، ستوننویس میدل ایست آی صورت گرفته بود؛ اقدامی که سرویسهای اطلاعاتی آمریکا در نهایت آن را به حاکم بالفعل پادشاهی نسبت دادند.
همچنین در سال ۲۰۱۳، بلر با دفاع از نقش ارتش در برکناری محمد مرسی در مصر اذعان کرد که معتقد است «دولت مؤثر» حداقل به اندازه دموکراسی اهمیت دارد.
تمام این سوابق روی هم رفته باعث شده تا حضور کنونی بلر در فلسطین از سوی تمام نهادها با شک و تردید همراه باشد.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما