به گزارش ایسکانیوز، شبکه لایه ۱ به عنوان ستون فقرات فناوری بلاکچین شناخته می‌شود و همان زیرساخت اصلی است که همه تراکنش‌ها، ساختار و امنیت شبکه بر پایه آن شکل می‌گیرد؛ این لایه مستقل عمل می‌کند و نمونه‌های معروفی مثل بیت ‌کوین و اتریوم در همین دسته قرار می‌گیرند. اهمیت لایه یک در این است که بدون وجود آن هیچ شبکه غیرمتمرکزی به وجود نمی‌آید، چون تمام داده‌ها و تراکنش‌ها در همین سطح ثبت و تأیید می‌شوند. با وجود این، چالش‌هایی مثل سرعت پایین پردازش و محدودیت مقیاس‌پذیری باعث شده شبکه‌هایی در قالب لایه دو توسعه پیدا کنند تا کارایی لایه ۱ افزایش پیدا کند.

شبکه لایه ۱ چیست؟

شبکه لایه ۱ به بلاک‌چین اصلی و پایه‌ای گفته می‌شود که تراکنش‌ها روی آن ثبت و تأیید می‌شوند، مثل بیت ‌کوین، اتریوم یا سولانا. این شبکه‌ها شامل قوانین اجماع، امنیت و ساختار دفترکل می‌شوند و بدون نیاز به شبکه‌های کمکی کار می‌کنند. تراکنش‌ها مستقیماً روی لایه ۱ پردازش می‌شوند و سرعت، کارمزد و مقیاس‌پذیری آن‌ها به پروتکل اصلی شبکه بستگی دارد. خیلی از پروژه‌ها روی لایه ۱ بلاکچین‌های شناخته‌شده اجرا می‌شوند، اما شبکه‌های لایه ۲ برای کاهش فشار و افزایش سرعت ساخته شده‌اند و به لایه ۱ متکی هستند.

تفاوت لایه یک و لایه دو در بلاکچین

تفاوت اصلی بلاکچین لایه ۱ و لایه دو در این است که لایه یک خودِ شبکه‌ اصلی و مستقل برای پردازش و ثبت تراکنش‌هاست. در حالی که لایه دو یک راهکار کمکی است که روی لایه ۱ ساخته می‌شود تا سرعت و مقیاس‌پذیری را افزایش دهد.

لایه یک مانند بیت ‌کوین یا اتریوم، مسئول اجرای مستقیم تراکنش‌ها، امنیت شبکه و الگوریتم اجماع است و همه چیز در همان زنجیره اصلی ثبت می‌شود. اما لایه دو مثل یک افزونه یا پروتکل جانبی عمل می‌کند که به لایه یک متصل است و بخشی از پردازش‌ها را خارج از زنجیره اصلی انجام می‌دهد تا فشار روی شبکه کاهش یابد. برای مثال شبکه لایتنینگ بیت‌ کوین یا رول‌آپ‌های اتریوم (مثل آپتیمیسم) تراکنش‌ها را اول در محیط خود پردازش کرده و بعد نتیجه نهایی را به لایه یک منتقل می‌کنند. این کار باعث می‌شود تراکنش‌ها سریع‌تر و ارزان‌تر باشند، بدون آنکه امنیت شبکه آسیب ببیند.

بهترین بلاکچین لایه یک برای توسعه

بهترین بلاکچین‌های لایه یک برای توسعه در حال حاضر اتریوم، سولانا و نیر پروتکل هستند. هرکدام از این شبکه‌ها با ویژگی‌های خاصی مثل اکوسیستم گسترده، سرعت بالا یا سهولت توسعه شناخته می‌شوند و انتخاب میان آن‌ها به نیاز پروژه بستگی دارد.

اتریوم همچنان محبوب‌ترین گزینه برای توسعه برنامه‌های غیرمتمرکز است، چون به عنوان بزرگ‌ترین اکوسیستم قراردادهای هوشمند، ابزارهای توسعه و جامعه فعالی دارد و این ویژگی باعث می‌شود دسترسی به منابع آموزشی و کتابخانه‌های آماده خیلی آسان باشد.

سولانا به خاطر توان عملیاتی بالا و کارمزد پایین، برای پروژه‌هایی که نیاز به پردازش سریع و مقیاس‌پذیری زیاد دارند جذاب است. این بلاک چین توانسته است توسعه‌دهندگان حوزه دیفای و NFT را به خود جذب کند. در جدول زیر می‌توانید مقایسه اتریوم و سولانا را مشاهده کنید:

نیر پروتکل هم با معماری شاردینگ و تمرکز بر تجربه کاربری توسعه‌دهندگان، محیطی ساده‌تر برای ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز فراهم کرده و به‌ ویژه برای تیم‌هایی که به دنبال مقیاس‌پذیری بدون پیچیدگی زیاد هستند، مناسب است.

در کنار این‌ها، بلاکچین‌هایی مثل آپتوس و بیس (شبکه لایه ۲ مبتنی بر اتریوم) نیز در سال‌های اخیر رشد سریعی داشته‌اند و به دلیل نوآوری در طراحی و جذب سرمایه‌گذاران، گزینه‌های قابل توجهی برای توسعه محسوب می‌شوند.

آموزش ساخت dApp روی لایه یک

ساخت یک اپلیکیشن غیرمتمرکز (dApp یا دپ) روی بلاکچین لایه یک را می‌توان به شکل ساده‌تر این‌طور توضیح داد: شما اول یک «قرارداد هوشمند» می‌نویسید که مثل مغز برنامه عمل می‌کند و قوانین اصلی را مشخص می‌کند. بعد یک «رابط کاربری» طراحی می‌کنید تا کاربران بتوانند با آن قرارداد تعامل داشته باشند. در نهایت هم همه چیز را روی شبکه اصلی یا نسخه آزمایشی بلاکچین مستقر می‌کنید.

به بیان دیگر، بلاکچین لایه ۱ همان زمین و زیرساخت است که شما روی آن ساختمان (دپ‌ها) را می‌سازید. قرارداد هوشمند ستون‌های ساختمان هستند و رابط کاربری همان در و پنجره‌هایی است که مردم از طریق آن وارد می‌شوند. وقتی همه این بخش‌ها کنار هم قرار گرفتند، اپلیکیشن غیرمتمرکز شما آماده استفاده خواهد بود.

توجه داشته باشید که برای ساختن یک اپلیکیشن غیرمتمرکز روی یک شبکه به مقداری از ارز آن نیاز دارید. مثلا برای ساختن یک دپ روی سولانا، به خرید سولانا نیاز دارید. این مقدار معمولاً خیلی زیاد نیست ولی بهتر است از قبل قیمت سولانا را چک کنید.

جمع‌بندی

بلاکچین‌های لایه یک ستون اصلی اکوسیستم غیرمتمرکز هستند و هرکدام رویکرد متفاوتی برای حل چالش‌های امنیت، مقیاس‌پذیری و غیرمتمرکز بودن دارند. اتریوم امنیت و اکوسیستم بزرگی دارد، در حالی که سولانا با سرعت بالا و کارمزد پایین، گزینه جذابی برای توسعه اپلیکیشن‌های مقیاس‌پذیر است. برای ساخت دپ‌ها روی هر شبکه‌ای لازم نیست فوراً ارزی بخرید، اما در زمان انتشار روی شبکه اصلی باید کارمزد تراکنش‌ها را با ارز آن پرداخت کنید. مثلا در شبکه سولانا برای پرداخت هزینه‌ها به خرید سولانا نیاز دارید و باید با توجه به قیمت ارز سولانا آن را با شبکه‌های دیگر مقایسه کنید.

سوالات متداول

بلاکچین لایه یک چیست؟

لایه یک، شبکه اصلی و پایه‌ای بلاک ‌چین است که تراکنش‌ها و قراردادهای هوشمند روی آن ثبت و تأیید می‌شوند.

تفاوت لایه یک و لایه دو در چیست؟

لایه یک شبکه اصلی است، لایه دو یک راهکار جانبی برای افزایش سرعت و کاهش کارمزد تراکنش‌های آن است.

بهترین بلاک ‌چین لایه یک برای توسعه کدام است؟

بسته به نیاز پروژه، اتریوم برای اکوسیستم و امنیت، سولانا برای سرعت و نیر پروتکل برای سهولت توسعه مناسب‌اند.

چرا سرعت تراکنش در لایه یک محدود است؟

چون تمام تراکنش‌ها باید روی زنجیره اصلی ثبت و توسط الگوریتم اجماع تأیید شوند که باعث کاهش سرعت می‌شود.