دکتر سید احمد زرهانی، رئیس سازمان سما دانشگاه آزاد اسلامی در گفت وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز درباره مهارت محوری در این سازمان گفت: سازمان سما بر مهارت آموزی تمرکز دارد. در آموزشکدههای فنی و حرفهای جوانان با علم و عمل و کارورزی و مهارت آموزی سر و کار دارند. کارگاهها و آزمایشگاههای مجهز داستان و استادکاران مجرب و برنامههای آموزشی مفید و ارتباط با حوزههای صنعت و خدمات پشتوانههای مهمی برای ارتقای کارآمدی دانشجویان به حساب میآیند. در مدارس سما نیز تعلیم سبک زندگی ایرانی و اسلامی و آموختن مهارتهای فنی و حرفهای در اولویت قرار دارد.
او ادامه داد: در مدرسه سما هر دانشآموزی باید حداقل یک حرفه یا مهارت یاد بگیرد. در دوره جدید با عنایت به اندیشههای دکتر ولایتی و دکتر نوریان سرپرست دانشگاه آزاد اسلامی حرکت مهارت آموزی و کارآفرینی در سما سرعت بیشتری پیدا کرده به نحوی که هم اکنون اساسنامه سازمان سما با رویکرد توسعه آموزشهای مهارتی در حال بازخوانی و تجدیدنظر است. همچنین قدمهایی برای اصلاح وظایف و اختیارات مدارس و آموزشکدههای سما با جهت گیری گسترش تعالیم و فنی و حرفهای برداشته شده است.
زرهانی با اشاره به منویات مقام معظم رهبری گفت: مقام معظم رهبری که با هوشمندی تحولات اجتماعی و اقتصادی را رصد میکنند در هفته معلم بر اهمیت آموزشهای فنی و حرفهای تاکید کردند و همین تذکر، مسیر تغییر در رسالت سازمان سما را هموار کرده است و سازمان درصدد اجرای برنامههای جدید و حرکت به سوی افقهای تازه در حوزه مهارت آموزی، کارورزی و کارآفرینی است.
دانش آموزان سما آموزش کارآموزی و کاروزی دارند
رئیس سازمان سما درباره اشتغال زایی توسط این سازمان گفت: دانشگاه آزاد اسلامی برای کمک به اشتغالزایی سمت ایجاد شرکتهای دانش بنیان با مشارکت اهل فن حرکت میکند. متناظر با این حرکت سازنده، سازمان سما در مسیر توسعه فعالیتهای کار بنیان در مدارس و آموزشکدههای سما گام بر میدارد. هم اکنون در تعدادی از مدارس و آموزشکدههای سما چراغ فعالیتهای کار بنیان روشن شده است و دانش آموزان و دانشجویان در کنار معلمان و استاد کاران افزون بر آموزشهای رسمی در حال کارورزی و کارآموزی و حتی مشغول به تولید و تامین خدمات هستند. برای مثال در تعدادی از مدارسها، آموزشکدههای سما، کارگاههای دوخت لباس فعال شدهاند. بچهها هم آموزش میبینند و هم تولید میکنند و مختصری هم از منافع کار خود بهرهمند میشوند. امیدواریم این روال استمرار و تکامل پیدا کند.
او افزود: دانشآموزان در برخی از مدارس به کشاورزی روی آوردهاند و در برخی از مدارس به صنایع دستی و هنرهای بومی پرداختهاند. با این تدبیر یا تقدیر الهی دانشآموختگان سما با دستان توانا و فکر باز وارد جامعه میشوند و از کمتر آموزشهای متراکم نظری و انبوه محفوظات به تدریج رها میشوند. سما مصمم است به کمک خدا عنصر کار را وارد چرخه تعلیم و تربیت کند.
زرهانی گفت: اولین نام وزارت آموزش و پرورش درصد و اندی سال پیش، وزارت معارف و صنایع مستطرفه بوده است. البته وزارتخانههایی نظیر وزارت علوم و ارشاد و غیره هم تحت لوای همین نهاد قرار داشتهاند. از همین اسم پیداست که دانش و صنعت در عصر جدید در کنار هم بودهاند. حلقه مفقود، در دوران ما افتراق و جدایی دانش از فناوری و صنعت و کشاورزی و خدمات است، به نحوی که مدارس و دانشگاههای ما غالباً یقه سفید و پشت میر نشین تربیت میکنند و عنصر کار و کارآموزی و مهارتهای زندگیگویی در نظام آموزشی فراموش شده است. در صورتی که آموزش باید تناسبی با آمایش سرزمین و پیشرفت و تعالی کشور داشته باشد و کسانی را تربیت کند که از توانایی دانایی برای ورود به میدان زندگی و بازار کار برخوردار باشند.
جامعه به جز یقه سفیدها به آچار به دست ها هم نیاز دارد
رئیس سازمان سما گفت: جامعه هم نیاز به یقیه سفید متعهد و متفکر دارد و هم به یقه آبی متجر و آچار به دست و کار بلد. سوق دادن همه جوانان به سمت دانشگاهها و تمرکز بر آموزشهای نظری بیهدف منجر به افسردگی، بیکاری و بزه کاری میشود. عقلای جامعه باید با نگاه آینده پژوهی مسیرهای انتخاب و آموزش و هدایت تحصیلی را به گونهای طراحی کنند که هر فرد فراخور ذوق و استعداد و انگیزهاش در جای مناسبی مستقر شود و با اشتغال و تشکیل خانواده خدمت کند و از یک زندگی آبرومندانه بهرهمند شود.
او ادامه داد: با این وصف حلقه مفقوده در نظام آموزشی کمبود عقل هدایتگر و برنامه ریزی و راهبردی برای تلفیق دانش و صنعت و فناوری است. قوه عامله و مدبری که بر وفق دیدگاههای صائب رهبر معظم انقلاب اسلامی پیوند معناداری بین مدرسه و دانشگاه با کارخانهها و مزرعهها و مراکز خدماتی ایجاد کند. امروزه خیلی از مهندسانی که از دانشگاه به محیط کار میروند باید مدتی زیردست پیش کسوتها شاگردی کنند تا در عمل مهندس شوند و چیزی یاد بگیرند. این موضوع صنعت نظام آموزی ماست که سابقه نظری غالب دارد و از محیط صنعت و کار دوری میگزیند. البته حق را باید گفت که جرقههایی فضای کار و درس را روشن کرده است و تعدادی از مدارس و دانشگاهها رسالت خود را شناختهاند و به ترکیب کار و علم روی آوردهاند ولی تا رسیدن به وضع مطلوب راه درازی در پیش است که باید پیونده شود.
مدیران دانشگاه آزاد اسلامی از مهارت آموزی در سما حمایت می کنند
زرهانی درباره اهداف سازمان سما گفت: مدارس و آموزشکدههای سما باید کار را وارد گردونه تعلیم و تربیت کنند و خود را از آفت تمرکز بر محفوظات نجات دهند. عادت به کار مثل عادت به اقامه نماز باید از کودکی و با مسالمت و تمرین ایجاد شود. کودک و نوجوان اگر در محیط خانه و مدرسه کار کنند و مهارت بیاموزند وقتی به دانشگاه میروند از هنر و توانایی کار کردن برخوردارند و برای کسب دانشهای نظری و عملی ورزیدگی بیشتری دارند. هم در قرآن و سخت و سیره ائمه اطهار و هم در تاریخ و فرهنگ و ادبیات ایران عنصر کار جایگاه معتبری دارد. از اینرو متفکر اسلامی باید مراکز آموزشی اعم از مدارس و دانشگاهها و حوزههای علمیه را به سمت مهارت آموزی سوق دهند.
رئیس سازمان سما گفت: در این سازمان تلاش میشود که در هر مدرسه و آموزشکده افزون بر برنامههای رسمی یک یا چند حرکت مهارت آموزی هم طراحی و اجرا شود. خوشبختانه پدرها و مادرها و کودکان نوجوانان و جوانان سمایی هم از این رویکرد استقبال میکنند. مدارس و آموزشکدههای سما باید به سمت رشد متوازن شخصیت آیندهسازان حرکت کنند یعنی هم مهارتهای زندگی را تعلیم دهند و هم معارف را بیاموزند و هم میدان دانایی و توانایی نسل نو را گسترش دهند.
او در پایان گفت: خوشبختانه مدیران ارشاد و میانی دانشگاه آزاد اسلامی با این نگرش موافقت دارند و برای ایجاد مدارس نو و افزایش کارآمدی و اثرگذاری مدارس و آموزشکدههای موجود همت می گمارند. سازمان سما در حال همفکری با سازمان آموزش فنی و حرفهای کشور است تا با استاندارسازی تعدادی از مشاغل به تدریج به فارغ التحصیلان گواهی صلاحیت اشتغال در آموزشکدهها اعطا کند. این کار مستلزم حمایت دولت و مجلس از توسعه آموزشهای فنی و حرفهای و احیای کاردانی پیوسته و تربیت تکنسینهای ماهر است.
204/200