به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی ایسکانیوز، دومین صنعت بزرگ کشور این روزها شدیدتر از هر زمان دیگری، به چینیها وابسته شده است. خودروهای مافوق قدیمی همچنان تولید میشوند و حتی کورسوی امیدی برای حذف آنها از چرخه تولید به چشم نمیخورد. پرایدها و سمندها، هنوز جایگاه مستحکم خود را دارند. قرارداد دوباره با فرانسویهای بدحساب (پژو و رنو) بار دیگر ضعف مدیریتی تیم خودرویی را نمایش میدهد. از یکسو پژو هنوز در گیرودار کم و زیاد کردن سهم تولید در ایران است و از سوی دیگر قرارداد سهجانبه با رنو بهنوعی روی هواست.
تقریباً از همان روز اول همه میدانستند که روحانی نسبت به تیم مدیریتی دو خودروساز بزرگ کشور خوشبین نیست. اما در دور اول نمیتوانست و یا شاید هم نمیخواست که تن به این ریسک بزرگ بدهد و یکی از بزرگترین منابع درآمدی و اشتغالزایی دولتش را متزلزل کند. به همین خاطر شاید کج دار و مریز، هرطور که بود با ساز آنها رقصید. ایرانخودرو و سایپا بهعنوان سلاطین اصلی بازار خودروی کشور، با سونامی سنگین بدهیهای بانکی خود، عملاً کاری از پیش نمیبرند. درواقع نمیتوانند که این کار را بکنند. هزینههای سربار تولید که بخش اعظمی از آن متأثر از شرکتهای متعدد اقماریشان است، مجالی برای سرمایهگذاری در زمینههای مدرن و فناورانه را نمیدهد. اما حالا اوضاع روحانی فرق دارد. دولتش بار دیگر با اقبال مردم روبهرو شده است. حالا دیگر چه بخواهد و چه نخواهد، چه موافق داشته باشد و چه مخالف، چه بترسد و چه نترسد، دیگر واهمهای از رأی نیاوردن ندارد. به همین خاطر اگرچه وعده نداده بود، ولی طبق پیشبینیها عمل کرد و از روز گذشته روند تغییرات مدیران ارشد خودروسازی را استارت زد. البته در این میان به عقیده بسیاری، سلیقه شخص وزیر صنعت، معدن و تجارت یعنی شریعتمداری نیز بیتأثیر نبوده است.
از پوستیندوز تا مدنی، از جمالی تا جهرودی
در ابتدای حضور پوستیندوز در رأس مدیریت سایپا، با توجه به عدم حضورش در هیاتمدیره، توانایی اعمالنفوذ چندانی در فرآیندهای اجرایی شرکت بهعنوان یکی از نمایندگان تکنوکرات جاده مخصوص را نداشت. به دنبال اعتراضاتی که در این میان به انجام رسید و بهخصوص حرکت خودجوش رسانههای همسوی دولت وقت، او توانست یکی از کرسیهای هیاتمدیره در سایپا را از آن خود کند. البته بعدها بنا به دلایلی که از یکسو مالی و از سویی دیگر امنیتی ذکر شده، پوستیندوز بازداشت شد.
بعد از ماجراهای متعدد مربوط به تیم مدیریتی سایپا که البته پیشتر با بذرپاش و قلعهبانی هم حسابی پرحاشیه شده بود، دولت تصمیم به ایجاد جوی آرام بر فضای این خودروساز گرفت و سعید مدنی را معرفی کرد. مدنی که سابقه خوبی در صنعت خودرو داشت، گزینهای محافظهکار برای مسند ریاست سایپا بهحساب میآمد. عضو هیاتمدیره سایپا و مدیرعامل سابق پارسخودرو، در حالی عنان شرکت را به دست گرفت که سایپاییها در آستانه یک بحران اجتماعی به سر میبردند. اما ذات فنی مدنی از یکسو و طبع بیحاشیه او، نارنجیهای جاده مخصوص را کمکم به آرامش کشید. مدنی عموماً تمایلی برای مصاحبه نداشت. البته این آرامش مدیرعامل بهقدری زیادی بود که شرکت فارغ از هیجان و بدون هیچ جنبوجوشی عملاً هیچ اتفاق درخشانی را تجربه نکرد. خرداد 94 زمان خداحافظی مدنی رسید.
تغییر مدیرعامل سایپا در حالی بود که تنها یک ماه به برگزاری مجمع این گروه خودروسازی باقی مانده بود و هیاتمدیره جدید سایپا، که سه ماه پیش از آن آمده بودند، رأی به بقای مدنی در سمت خود داده بودند. جالب آنکه یک هفته پیش از آن دفتر رضا نوروززاده رئیس سازمان گسترش و نوسازی صنایع یا همان ایدرو، میزبان یک جلسه اضطراری بود. موضوع جلسه در خصوص سایپا بود. معاون وزیر اعضای هیاتمدیره گروه خودروسازی سایپا را به دفترش دعوت کرده بود تا یکی از بازماندههای دولت قبل را از کار برکنار کند. درنهایت جلسه با حضور چهار تن از اعضا آغاز و بالاخره تکلیف مدیریت این غول بزرگ خودروسازی که این روزها بههیچوجه حالوروز خوشی هم ندارد، مشخص شد. سعید مدنی آخرین بازمانده از مدیران صنعتی دولت احمدینژاد با امضای چهار تن از اعضای هیاتمدیره سایپا، دفتر مدیرعاملی این گروه خودروسازی در جاده مخصوص را ترک کرد، تا مهدی جمالی رفیق گرمابه و گلستان آقای معاون وزیر، سکان این غول بزرگ خودروسازی را به دست بگیرد.
مسئولان سایپا و وزارت صنعت در این ۲۲ ماه همواره جابهجایی در رأس مدیریت این گروه خودروسازی را تکذیب میکردند، ولی بررسیها نشان میدهد که طیفهای صنعتی دولت یازدهم از همان مردادماه ۹۲ که اختیار صنعت کشور را دست گرفتند راضی به ماندن مدنی در سمت خود نبودند، ولی روی گزینه نهایی هم اتفاقنظر نداشتند. عدهای روی جمشید ایمانی قائممقام سابق سایپا پافشاری میکردند و گروهی دیگر هم خواستار حضور حمید حیدری مدیرعامل شرکت مهندسین مشاور خودرو ایران که از دوستان نزدیک نعمت زاده هم هست، اتفاقنظر داشتند. معصوم نجفیان، داماد ارسلان فتحی پور رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس هم که از مدیرعاملی شرکت دخانیات کنار رفته بود، از گزینههای مدیرعاملی سایپا بود که البته تلاشهای وی و دوستان او برای کسب مدیریت سایپا ناکام ماند.
سعید مدنی که دوم شهریورماه سال 91 در آخرین سال فعالیت دولت قبل مدیرعامل سایپا شده بود، در این حدود سه سال فعالیت روزگار خوبی را برای سایپا رقم نزد و دولتمردان یازدهم هم حمایت چندانی از وی نکردند به شکلی که اعتصابهای دومینویی کارگران از ماهها قبل در بخشهای مختلف گروه خودروسازی سایپا جریان داشت و البته همواره تکذیب میشد. اوج هنر مدنی در سایپا زیان انباشته 8 هزار و 927 میلیارد و 926 میلیون ریالی 9 ماهه پایانی سال گذشته بود که منجر به عقبافتادگی جدی این گروه خودروسازی از برنامههایش و پیشی گرفتن رقیب دیرینهاش ایرانخودرو از آنها در بازار کشور شد. کیفیت خودروهای سایپا هم بر اساس اعلام شورای رقابت چندان مساعد نیست به شکلی که رضا شیوا رئیس شورا چند هفته قبل اعلام کرد که سایپا به دلیل افت کیفیت برخی از خودروهایش مانند پراید جریمه خواهد شد.
در این شرایط اسفبار مهدی جمالی در حالی سکان مدیریت سایپا را به دست خواهد گرفت که چندان مرد نام آشنایی برای فعالان عرصه خودرو نیست. جمالی که دکترای مدیریت اقتصاد دارد، کار حرفهای خود را از معاونت طرح و برنامه سازمان اتکا از سالهای ابتدایی دهه 80 آغاز کرد. او بعد از چند سال حضور در اتکا به سازمان بازنشستگی کل کشور رفت تا چند سال هم بهعنوان مدیرکل اقتصادی این سازمان به فعالیت خود ادامه دهد. آشنایی او با رضا نوروززاده رئیس فعلی سازمان ایدرو موجب شد تا او به شرکتهای پشتیبان سرمایهگذاری بانک صنعت و معدن نقلمکان کند و تا به امروز در این شرکتهای سرمایهگذاری فعالیت کند. شرکت سرمایهگذاری آتیه دماوند، شرکت سرمایهگذاری صنایع شیمیایی و شرکت لیزینگ صنعت و معدن از جمله شرکتهایی است نوروززاده و جمالی در کنار یکدیگر سابقه حضور در آن را دارند. در سابقه او مشاور مدیرعامل منطقه آزاد چابهار، مدیرعاملی شرکت سرمایهگذاری ایرانخودرو و عضویت در هیئتمدیره شرکت تهیه و توزیع لوازم و قطعات یدک ایرانخودرو هم دیده میشود. بهمنماه سال 92 هم درحالیکه چند ماه از فعالیت اعضای جدید هیاتمدیره سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی میگذشت جمالی به حکم مجمع این سازمان برای مدت دو سال به هیاتمدیره این سازمان پیوست تا یکی از تغییرات زودهنگام در دولت یازدهم را به وجود بیاورد.
خط حمله روحانی-شریعتمداری-جهرودی
در میانه تعطیلات پایان ماه صفر، خبری ناگهانی (ولی نه غیرقابلپیشبینی) روی خروجی رسانههای خودرویی منتشر شد؛ مدیرعامل سایپا تغییر کرد. جمالی رفت. بر این اساس محسن قاسم جهرودی با حکم وزیر صنعت، معدن و تجارت جایگزین مهدی جمالی در گروه سایپا شد تا بعد از دو سال و نیم مدیرعامل سایپا تغییر کند. گفتنی است علیرضا بادکوبه نیز که تاکنون بهعنوان عضو موظف هیاتمدیره سایپا فعالیت میکرد بهعنوان رئیس هیاتمدیره انتخاب و جایگزین سید ابریشمی در این سمت میشود. بادکوبه دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت مالی و متولد سال ۱۳۴۲ است. مدیرعامل جدید سایپا پیش از این مدیرعامل شرکت ریختهگری آلومینیوم ایرانخودرو بوده و در گذشته نیز در دیگر بخشهای صنعت خودرو همچون قائممقام شرکت ساپکو، مدیرعامل شرکت یاتاقان بوش ایران، عضو هیاتمدیره شرکت رادیاتور ایران به نمایندگی از گروه سایپا فعالیت داشته است. او بهعنوان مدیرعامل جدید این شرکت منصوب شد تا آغازگر تصمیمات مدیریتی محمد شریعتمداری وزیر صنعت معدن و تجارت در بدنه صنعت خودرو باشد.
400