تعداد فارغالتحصیلان بیکار هرساله افزایش پیدا میکند. این روند در سالهای اخیر به همراه کاهش تعداد ورودیهای جدید و به حد نصاب نرسیدن بعضی کدرشتهها یکی از چالشهای دانشگاهها بهخصوص دانشگاه آزاد اسلامی شده است. از این رو کارشناسان و مدیران دانشگاهها ایجاد رشتههای میانرشتهای را برای حل این معضل ارائه کردهاند. در این خصوص حمیدرضا زمانیزاده، مدیرکل امور پژوهشی معاونت پژوهش و فناورری دانشگاه آزاد اسلامی در گفتوگویی با «فرهیختگان» عنوان کرده بود: «امروزه دیگر در دانشگاههای برتر جهان رشتههای کلاسیک جایگاهی ندارند و دنیا از آنها فاصله گرفته است. الان بسیاری از رشتههای جدید مخصوصا در IT، بیوتکنولوژی، انفورماتیک و نانو، رشتههایی به وجود آمده است که دارای تخصصهای جدیدی هستند. بخواهیم یا نخواهیم بازار کار الان در اختیار رشتههای میانرشتهای است و این مساله در داروسازی و پزشکی بیشتر نمود پیدا کرده است، مثلا ترکیب دو رشته انفورماتیک و بایولوژیک توانسته است تغییراتی به وجود بیاورد. این موضوع در تولید نوداروها به وضوح دیده میشود.»
روز گذشته علیرضا رهایی، معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی نیز در اجلاس مشترک روسا، معاونان آموزشی و اداری و مالی دانشگاههای آزاد اسلامی استانهای آذربایجان شرقی، غربی و اردبیل در واحد تبریز گفت: «کاهش جمعیت دانشجو و دانشآموز کشور و به حدنصاب نرسیدن بسیاری از رشتهمحلها چالشهای کنونی دانشگاه است. تعدادی رشتهمحل هستند که عضو هیاتعلمی دارند، ولی دانشجو ندارند. برخی رشتهها نیز دانشجو دارند، ولی هیاتعلمی ندارند. کثرت دانشگاهها و موسسات غیرانتفاعی فضایی رقابتی ایجاد کرده که باید از این شرایط بهره برد، بنابراین ارتقای کیفیت واحدهای دانشگاهی یک ضرورت است.»
دانشجو باید از نظر علمی تغذیه شود
رهایی با اشاره به انقباضی که در تمام زیرنظامها در حال انجام است، افزود: «باید فکر کرد که به چه سمتی برویم و این نیازمند ساماندهی مجدد و بهینهسازی تشکیلات است تا بتوانیم نظامی برای جلب داوطلب داشته باشیم؛ مدلهایی نیز در این زمینه ارائه شده است و اینکه چه تیپ الگوییهایی قابلپیادهسازی هستند. یکی از آنها ایجاد رشتههای جدید و مجموعههای بینرشتهای و مهارتی است که البته نباید به صورتی شعاری باشد. از سوی دیگر حذف رشتههای مشابه و موازی از واحدهای مجاور باید در دستور کار قرار گیرد؛ همچنین توسعه رشتهها براساس طرح آمایش آموزشی کمک بسیاری میتواند بکند. البته توسعه هدفمند واحدها و مراکز آموزشی و رشتههای تحصیلی در مقاطع تحصیلی باید لحاظ شود و غفلت از آن به صلاح نیست.»
وی با توجه به ایجاد جاذبه برای پذیرش دانشجو در دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: «بحث ارتقای کیفیت را تماما باید مدنظر داشت و تدریجی و پیوسته در این مسیر قدم برداریم. اگر شتابزده عمل کنیم، دانشجو جذب نخواهد شد، چراکه شرط نخست وجود نظم در برنامه درسی و کیفیت آموزشی است. دانشجو باید به این احساس برسد که از نظر علمی در حال تغذیه شدن است.»
بازمهندسی رشته باعث ایجاد تغییرات مدنظر است
معاون آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه آزاد اسلامی اظهار کرد: «مجوز شهریه متغیر نیز کمک میکند که فضای رقابتی ایجاد کنیم و در برخی موارد فرصتها را از دست ندهیم. در مجموع ۳۴ هزار و ۴۳۷ مربی، استادیار، دانشیار و استاد ساماندهی شدهاند؛ در حال حاضر بیش از ۱۰ هزار و ۸۸۶ رشته در تمام استانها در حال اجرا است و رشتهها با وضعیتهای مطلوب و نیمهمطلوب و فاقد داوطلب دستهبندی شدهاند که باید برای برنامهریزیهای آتی مبنا قرار گیرند. اگر به سمت بازمهندسی رشتهها نرویم، نخواهیم توانست اقدامات موثری را برای تغییرات موردنظر در مجموعه اعمال کنیم.»
منبع: فرهیختگان