به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، پس از پیروزی انقلاب اسلامی و همراه با بازگشایی دانشگاه‌ها و توسعه مراکز آموزشی و همچنین گستردگی فعالیت ستاد انقلاب فرهنگی ضرورت تقویت این نهاد بیش از پیش احساس شد، به‌ طوری که حضرت امام (ره) در آذر 1363 برای ستاد انقلاب فرهنگی که قبلا ایجاد شده بود، اصلاحات و تغییرات مهم و مثبتی ایجاد کردند و به این ترتیب شورای عالی انقلاب فرهنگی با ترکیبی جدید تشکیل شد.

در بخشی از این فرمان آمده است: «خروج از فرهنگ بدآموز غربی و نفوذ و جایگزین شدن فرهنگ آموزنده اسلامی، ملی و انقلاب فرهنگی در تمام زمینه‌ها در سطوح مختلف کشور آن چنان محتاج تلاش و کوشش است که برای تحقق آن، سالیان دراز باید زحمت کشید و با نفوذ عمیق ریشه‌دار غرب مبارزه کرد.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در تاریخ 14/9/75 با صدور پیامی ضمن تعیین ترکیب جدید اعضای شورای عالی بر اهمیت جایگاه و وظایف خطیر آن نیز تأکید نمودند، در این پیام آمده است: «شورای عالی انقلاب فرهنگی که با تدبیر حکیمانه امام راحل به جای ستاد انقلاب فرهنگی پدید آمد، نقش فعال و مؤثری را در عرصه‌های امور فرهنگی کشور به‌خصوص دانشگاه‌ها ایفا کرد و برکات زیادی از خود به‌جای گذارد.

اکنون با پیشرفت کشور در کار سازندگی و گسترش دامنه نیاز به دانش و تخصص و لزوم فراگیری علوم و فنون و پرورش محققان و نوآوران و استادان و متخصصان کارآمد، اهمیت این بخش از مسائل فرهنگی تأکید مضاعف یافته است.

توسعه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها و دیگر مراکز آموزش و آموزش عالی که پاسخ طبیعی به آن نیاز است و افزایش چشمگیر کمیت دانشجویی، به‌ نوبه خود تکالیف تازه‌ای را بر عهده مسئولان امور فرهنگی کشور می‌گذارد که برتر از همه آنها اولاً کیفیت بخشیدن به مایه‌های علم و تحقیق در این مراکز و ثانیاً پرداختن به تربیت معنوی دانشجویان و هدایت فکر و عمل آنان است.»

در بخشی دیگر از این پیام، ضمن اشاره به هجوم فرهنگی همه‌جانبه دشمنان به ارزش‌های اسلامی و فرهنگ اصیل ملی و باورهای مردم آمده است: «همه این حقایق مهم و هشدار دهنده، مسئولان فرهنگی کشور را به تدبیری برتر و اهتمامی بیشتر و تلاشی گسترده‌تر فرا می‌خواند و به ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی را که در جهاد ملی با بی‌سوادی و عقب‌ماندگی علمی و تبعیت فرهنگی، در حکم ستاد مرکزی و اصلی است، به تحرک و نوآوری و همت‌گماری برمی‌انگیزد.»

از مهم ترین وظایف قانونی شورای عالی انقلاب فرهنگی، می توان به تدوین و تصویب سیاست های علمی و فرهنگی کشور و همچنین توسعه و تحول نظام پژوهشی و تربیتی کشور اشاره کرد. همچنین هدایت و ساماندهی دستگاه‌های فرهنگی، آموزشی و پژوهشی و رسانه های کشور، برنامه‌ریزی برای مواجهه‌ فعال و مبتکرانه با تهاجم فرهنگی دشمنان، سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی کلان برای وحدت حوزه و دانشگاه و همچنین رصد مستمر تحولات برنامه‌های توسعه علمی، فرهنگی و پژوهشی کشور و ارائه‌ راهبردهای مناسب در این زمینه از دیگر وظایف مهم این شورا است.

در همین زمینه، مهدی گلشنی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد دانشگاه شریف در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: در سال های اخیر، نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی در دانشگاه ها نسبتا کمرنگ بوده است. در واقع این شورا باید رصد و نظارت جدی تر بر وضعیت فرهنگی دانشگاه ها داشته باشد و بسیاری از اقدامات در دانشگاه ها بدون انعکاس و مطرح شدن در شورای انقلاب فرهنگی صورت می گیرد.

وی ادامه داد: اگر می خواهیم تحول فرهنگی مهمی در میان قشر علمی و دانشگاهی ما اتفاق بیفتد، لازم است دانشگاه ها با شورای عالی انقلاب فرهنگی ارتباط نزدیک تری و بهتری داشته باشند.

گلشنی افزود: همچنین این شورا می تواند به جذب نخبگان و نگه داشتن آن ها در قشر کمک کند و در این زمینه هم شورای عالی انقلاب فرهنگی هم وزارت علوم با همکاری یکدیگر، باید برنامه ریزی های مدونی در راستای استفاده از علم و تخصص این افراد در سازمان ها ارگان های مختلف داشته باشد.

وی تصریح کرد: مشکلی که در حال حاضر وجود دارد این است که حرف شنوی بسیاری از سازمان شورای انقلابی کاهش یافته است و وزارت خانه های مربوط و مسئولین دانشگاه ها عملا کار و نظر خود را در نظام فرهنگی دانشگاه ها پیاده می کنند. در واقع اگر بر فعالیت سازمان های زیر مجموعه شورا نظارتی بهتر و بیشتر باشد و همچنین در ورودیها و خروجی های علمی و فرهنگی دانشگاه‌ها اطلاعات دقیق تری داشته باشیم و نیازهای آن ها را به خوبی شناسایی کنیم، می توانیم عوامل و روش های موثری در خصوص جذب نخبگان این مرز و بوم داشته باشیم‌.

گلشنی در ادامه گفت: لازم است رئیس جمهور که در راس شورای عالی انقلاب فرهنگی است به صورت جدی تر بر این موضوع تمرکز کند، چون قوانینی که در شورای انقلاب فرهنگی تصویب می شود برای همه افراد لازم الاجراست؛ اما در حال حاضر می بینیم که برخی از مسئولین و مدیران دانشگاه خودشان قوانینی را برای حوزه های فرهنگی دانشگاه وضع می کنند که در واقع همین قوانین موجب دفع نخبگان و جامعه علمی و دانشگاهی کشور از فرهنگ اسلامی و ایرانی می شود.

وی بیان کرد: واقعیت این است که جذب داخلی ضعیف و جذب خارجی قوی است از این رو بسیاری از نخبگان ما به فکر ادامه تحصیل و زندگی در کشور های خارجی و مهارت می افتند و این موضوع یکی از دغدغه های اصلی شوراست که متاسفانه مسئولین دانشگاه ها به میزان لازم به آن توجه نمی کنند.

گلشنی افزود: یکی از دلایل می تواند این باشد که امکانات آموزشی، فرهنگی و رفاهی برای جذب و پرورش نخبگان پایین است. همچنین فرهنگ و تفکر موجود در بین بسیاری از دانشجویان و استادان دانشگاه ها و حتی مسئولین کشور حالت غرب زدگی دارد و نگاه بسیاری مردم کشور به این سمت و سو است، در واقع خیال می کنند که غرب می تواند ما را نجات دهد، در صورتی که ما خود باید خودمان را نجات دهیم، در واقع قشر دانشگاهی ما تا حدودی از خودباوری و فرهنگ اصیل اسلامی و ایرانی دور شده اند.

وی اظهار کرد: همچنین در زمینه علوم انسانی و نظریه پردازی ضعیف عمل کرده ایم و با دید استقلالی به خود نگاه نمی کنیم و خود را در این زمینه دست کم نگیریم. در واقع روند پیشرفت فرهنگ اصیل کشور در جامعه علمی و دانشگاهی ما با توجه به پتانسیل ها و ظرفیت هایی که ما داریم ضعیف عمل کرده است.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در پایان تاکید کرد: موانع اصلی در خصوص عدم پیشرفت مناسب در قشر علمی و دانشگاهی کشور را می توان ضعف مدیریت برخی از دانشگاه ها، نحوه ی انتخاب رئیس دانشگاه ها همچنین عدم رسیدگی به محصول و دستاوردهای دانشگاه ها نام برد. در این راستا لازم است شورای عالی انقلاب فرهنگی مشکلات فرهنگی محیط دانشگاه ها را جدی‌تر پیگیری کند تا تحولات مثبتی در نگرش فکری و فرهنگی این قشر تاثیرگذار جامعه به وجود آید.

کبری خزعلی قائم مقام شورای فرهنگی زنان و خانواده در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان قرارگاه فرهنگی نظام دارای یک دبیرخانه اصلی است که موظف به هدایت و حمایت کلیه فعالیت های فرهنگی و علمی وزارت خانه ها و دانشگاه ها آغاز کرده است و در واقع موهبتی الهی و قوه متفکر و اندیشه ورز برای نظام با مسئولین دولتی و غیردولتی کشور که حوزه فرهنگ و آموزش کشور حضور دارند.

وی ادامه داد: همچنین بیش از 14 سند در خصوص ارتقای جایگاه زنان در آموزش عالی و همچنین ایجاد امکانات رفاهی و تحقیقاتی در حوزه آموزش برای بانوان و همچنین منشور حقوق آموزشی و مسئولیت های فرهنگی برای زنان که هم در مجلس شورای اسلامی و هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی به قانون تبدیل شد. همچنین سیاست های اجتماعی در زمینه اشتغال زنان و تبدیل آن به برنامه عمل در مهندسی فرهنگی است.

خزعلی افزود: همچنین ایجاد امکانات مناسبی برای مادرانی که در حال تحصیل هستند یا در مراکز و ادارات مختلف دولتی و غیردولتی شاغل هستند تا بتوانند هم کار و تحصیل خود ادامه دهند و هم وظایف مادری و همسری خود را به خوبی انجام دهند.

وی تصریح کرد: در مجموع نقش شورای عالی انقلاب فرهنگی در تحولات فرهنگی دانشگاه ها مثبت ارزیابی می شود؛ اما باید این موضوع را هم در نظر داشته باشیم که نسبت به وظایف، آرمان ها، نیازها و پتانسیل های جامعه ضعف های متعددی داشته ایم، زیرا مصوبه های بسیاری در حوزه تحولات فرهنگی دانشگاه ها، داشته ایم اما در واقع نتوانسته ایم آن ها را عملی و اجرایی کنیم، یعنی اگر بتوانیم آموزه های اسلامی و قرآنی خود را در فرهنگ کشور بیش از پیش دخالت دهیم چون کاملا می توان کمبود آموزه های قرآنی را هم در افراد هم در خانواده و هم در اجتماع و به ویژه مراکز علمی و آموزشی حس کرد.

خزعلی در پایان خاطرنشان کرد: اگر حق معرفت با حق اطاعت همراه شود قطعا اهداف کلان فرهنگی نظام اسلامی محقق می گردد. در واقع اگر عملکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی را در جامعه حس نمی شود به دلیل کم کاری بسیاری از افراد در حوزه اجرای آن بوده است که قطعا مسئولین مربوطه باید به آن اهتمام ورزند.

محمد اسحاقی معاون برنامه‌ریزی و هماهنگی شورای عالی انقلاب فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: قشر علمی و دانشگاهی ما از فرهنگ سازان موثر این مرز و بوم هم در زمان حال و هم در آینده کشور هستند و همواره در تار و پود جامعه حضوری فعال داشته اند. با تمام فراز و فرودهایی که جامعه علمی و دانشگاهی در عرصه فرهنگی، سیاسی و اجتماعی داشته است نیازمند ارتباط بیشتر شورای عالی انقلاب فرهنگی با دانشگاه های کشور است و با همکاری گروه های مختلف دانشجویی در کشور می توان دستاورد های بسیاری کسب کرد.

وی ادامه داد: همچنین شورای عالی انقلاب فرهنگی همواره در صدد بوده تا بتواند تحولات و اصلاحات جدیدی را در حوزه های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دانشگاه ها داشته باشد که قطعا این اتفاق ملزم همکاری جدی تر و بهتر اقشار مختلف دانشگاهی از جمله خود دانشجویان، استادان دانشگاه ها و همچنین مسئولین این مراکز که متولیان اصلی این امر هستند، وجود داشته باشد.

نویسنده: دکتر رضا واعظی

انتهای پیام/