به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، مذاکرات وین بین ایران و 5 کشور باقی مانده در توافق ادامه دارد و هر روز اخبار مختلفی در خصوص پیشرفت مذاکرات و شرایط هر یک از طرف‌ها مطرح می‌شود. نمایندگان ایران در مذاکرات همچنان از لزوم لغو تمام تحریم برای احیای برجام صحبت می‌کنند و آمریکایی‌ها نیز خواستار آنچه پایبندی ایران به مفاد توافقنامه برجام خوانده می‌شود، هستند. بر طبق آخرین اخبار منتشر شده از سوی نمایندگان ایران، مذاکره در خصوص مسائل اساسی آغاز شده است.

خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز به منظور بررسی روند پیشرفت مذاکرات وین، مصاحبه‌ای را با «کلی شانون» - دانشیار تاریخ و استاد برجسته مطالعات صلح دانشگاه «دانشگاه فلوریدا آتلانتیک»- انجام داد. این تحلیلگر آمریکایی ضمن تایید درست بودن بی‌اعتمادی ایرانی‌ها به آمریکا، معتقد است که ایران باید برای امضاء توافق جدید به دنبال سازوکارهایی باشد که نقض توافق برای دولت آینده آمریکا را دشوارتر کند. از نظر ایشان، خروج ایالات متحده از توافق و سپس اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران صدمات غیرضروری زیادی به توافق وارد کرد. از نظر این استاد حوزه مطالعات صلح، تحریم‌های اقتصادی علیه ایران از نظر اخلاقی اشتباه بود؛ به ویژه اینکه تحریم‌های مذکور ایرانیان بی‌گناه را از دریافت داروهای مورد نیاز باز می‌داشت.

متن کامل گفتگوی ایسکانیوز با دکتر کلی شانون بدین شرح است:

- پیشرفت دور جدید مذاکرات هسته‌ای در وین را چطور ارزیابی می‌کنید و به نظر جنابعالی نتیجه نهایی آن چه خواهد شد؟

از آنجا که من یک تاریخ‌نگار هستم، تمایلی به پیش بینی آینده دارم. نمی‌توانم بگویم نتیجه نهایی مذاکرات هسته‌ای که در وین در جریان است، چه خواهد شد. مذاکرات پیچیده است و بسیاری از وقایع غیرقابل‌پیش بینی می‌توانند نتیجه را تحت تأثیر قرار دهند. پیشرفت تاکنون کند بوده است اما به نظر می‌رسد مذاکرات به خوبی پیش می‌رود. من خوش‌بین هستم. این واقعیت که مذاکرات جریان دارد، نشانه خوبی است و من معتقدم که ایران و ایالات متحده می‌توانند به توافق رضایت بخشی برسند. به نفع همه است که تنش‌ها کاهش یابد و مذاکره برای دستیابی به توافق جدید بهترین راه پیش رو است. من همچنین فکر می‌کنم برای ایالات متحده و ایران مهم است که ارتباطشان را با یکدیگر حتی پس از پایان مذاکرات ادامه دهند.

- مردم ایران اعتماد خود را به غرب از دست داده‌اند. آمریکا یک بار از برجام خارج شد، علیرغم پایبندی کامل ایران به این توافقنامه، هیچ یک از حقوق ایران در این معامله به نتیجه نرسید. نظرتان در این خصوص چیست؟

من فکر می‌کنم ایرانی‌ها دلایل موجهی برای احساس بی‌اعتمادی نسبت به غرب و به ویژه ایالات متحده دارند. دولت ترامپ در خروج از برجام اشتباه کرد؛ به ویژه اینکه تمام شواهد موجود نشان می‌داد ایران به مفاد برجام پایبند بود. ترامپ برای کاری که انجام داد، دلیل موجهی نداشت. من فکر می‌کنم که خروج آمریکا از این توافق باعث شد ایران احساس خیانت کند و این قابل درک است. خروج ایالات متحده از توافق و سپس اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران صدمات غیرضروری زیادی [به توافق] وارد کرد. متأسفانه فکر می‌کنم دولت ترامپ تشدید تنش با ایران را به عنوان راهی برای جلب رضایت حامیان داخلی خود، به سیاسی مصلحت می‌دانست. اعضای بلندپایه دولت ترامپ نیز از قبل تمایل داشتند منازعه با ایران را افزایش دهند.

به نظر من آنها راهنمایی غلط دریافت می‌کردند و خوشحالم که سیاست‌گذاران کنونی آمریکا می‌خواهند به توافق هسته‌ای بازگردند.  بهتر است به جای تداوم روابط خصمانه، تنش بین کشورهایمان را کاهش دهیم. زمانی که برجام امضاء شد، من خیلی امیدوار شدم. من هنوز امیدوارم که روزی فرا برسد که ایالات متحده و ایران دوست باشند یا حداقل دیگر دشمن نباشند. دولت بایدن باید کارهای زیادی برای جلب اعتماد ایران و اثبات اینکه توافق جدید بهترین راه پیش‌ رو هم برای ایران و هم برای ایالات متحده است، انجام دهد. اکنون این بار بر دوش ایالات متحده است که ثابت کند به هر توافق جدیدی با ایران پایبند است و با حسن نیت عمل خواهد کرد.

- چه تضمینی وجود دارد که حتی در صورت بازگشت آمریکا به برجام و احیای آن، مجددا منافع ایران از این توافق تامین شود؟

من فکر می‌کنم از منظر ایران، این یک سوال بسیار عادلانه است. متأسفانه خروج دولت ترامپ از برجام نشان داد که سیاست خارجی ایالات متحده چقدر می‌تواند از یک دولت به دولت دیگر تغییر کند. روسای جمهور تغییر می‌کنند و سیاست‌ها تغییر می‌کنند. گفته می‌شد که دولت ترامپ بسیار غیرمعمول بود. [ترامپ] تقریبا همه سنت‌ها و هنجارهای رفتاری ایالات متحده را زیر پا گذاشت. من فکر می‌کنم هر رئیس جمهور دیگری جای او بود، به برجام پایبند می‌ماند. روسای جمهور آمریکا معمولا این رسم را دارند که از توافق‌نامه‌های دیپلماتیک پیشینیان خود پیروی و آنها را دنبال می‌کنند. فکر می‌کنم بعید است رئیس جمهور آینده از توافق جدید بین ایالات متحده و ایران کنار بکشد.

هر سیاست‌گذار آمریکایی که درک درستی از مسائل و منافع ملی داشته باشد، می‌فهمد که توافق هسته‌ای به نفع ایالات متحده، ایران و جهان است و همه طرف‌ها باید صادقانه به آن پایبند باشند. همچنین عمل به وعده‌های دیپلماتیک برای شهرت جهانی ایالات متحده و کارامدی در روابط بین الملل مهم است. همچنین از نظر اخلاقی درست این است که اگر ایالات متحده قولی می‌دهد، باید به آن عمل کند. به همین دلیل است که فکر می‌کنم دولت بایدن باید به ایرانیان -و به جهانیان- ثابت کند که ایالات متحده قابل اعتماد است و به هر توافق جدیدی که از مذاکرات در وین حاصل شود پایبند خواهد بود. شاید یکی از راه‌های انجام این کار نوشتن سازوکارهایی در توافق باشد که نقض توافق برای دولت آینده آمریکا را دشوارتر کند. و من مطمئن هستم که ایران به دنبال دریافت تضمین‌هایی از غرب است که منافع خود را در هر توافق جدید حفظ کند.

- همانطور که مستحضرید، تحریم‌های ظالمانه از جمله در حوزه نقل و انتقالات مالی موجب عدم امکان تامین برخی داروهای حیاتی برای بیماران خاص شده است. علیرغم ادعاهای دولت‌های غربی در حوزه حقوق بشر، این فشار بر ملت ایران را چطور توجیه می‌کنید؟

به نظر من این تحریم‌ها قابل توجیه نیستند. من فکر می‌کنم وضع چنین تحریم‌هایی علیه ایران از نظر اخلاقی اشتباه بود؛ به ویژه اینکه تحریم‌های مذکور ایرانیان بی‌گناه را از دریافت داروهای مورد نیاز باز می‌داشت. مردم ایران شایسته بهترین‌ها هستند. با شروع بیماری همه‌گیر «کووید 19» این تحریم‌ها حتی غیرقابل‌توجیه‌تر شدند. تحریم‌های اقتصادی می‌تواند به عنوان یک ابزار نمادین ایفای نقش کنند و اگر به خوبی کنترل شود گاهی اوقات یک ملت بی‌میل را به مذاکره سوق می‌دهند. اما از منظر تاریخی، فکر نمی‌کنم تحریم‌های اقتصادی به طور کلی به عنوان ابزاری دیپلماتیک -به ویژه هنگامی که به غیرنظامیان آسیب برساند- فایده‌ای داشته باشند. به عنوان مثال، تحریم‌ها تغییری در رفتار صدام حسین در عراق، کره جنوبی کمونیست، کوبای کمونیست یا ولادیمیر پوتین روسیه ایجاد نکرد.

ما شاهد بودیم که تحریم‌های اخیر علیه ایران به غیرنظامیان بی‌گناه ایرانی آسیب رسانده، همانگونه که در دهه 1990 تحریم‌های اقتصادی مورد حمایت آمریکا به عراقی‌های بی‌گناه آسیب رساند. صرفا به خاطر سیاست‌های بین‌الملل نباید هیچ کس را از دارو، غذا یا سایر وسایل حیاتی و ضروری محروم کرد. من به عنوان شخصی که به حقوق بشر اهمیت می‌دهم، با این نوع تحریم‌ها مخالفم. من دوست دارم مردم ایران را شکوفا و کامیاب ببینم. حتی صرف نظر از مسئله حقوق بشر، تحریم‌های اخیر علیه ایران معنای دیپلماتیک چندانی ندارد. زمانی که ایران به مفاد برجام پایبند بود، ایالات متحده تحریم‌هایی علیه این کشور اعمال کرد؛ این امر چگونه می‌تواند به روابط دیپلماتیک کمک کند؟ مجازات ایران بدون ارائه انگیزه‌های مثبت یا تأیید منافع مشروع ایران راهی برای بهبود روابط یا کمک به ایران برای پیروی از توافق‌هایی مانند برجام نبوده است. من معتقدم که دولت بایدن سیاست متفاوت و سازنده‌تری در قبال ایران دنبال خواهد کرد.

انتهای پیام/