به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، راننده خوب چه کسی است؟ به اصطلاح عامیانه چه کسی دست فرمان خوبی دارد؟ این سوال را از چند نفری پرسیدم، جواب‌ها جالب بودند. یکی گفت باید تسلط داشته باشی و اگر در موقعیتی قرار گرفتی که خودرو دیگری جلوی شما پیچید، دست و پای خود را گم نکنی و بتوانی به سلامت از آن موقعیت بگذری. دیگری معتقد بود که تجربه سال‌ها رانندگی در خیابان‌های شلوغ تهران و جاده‌هایی که افراد به راحتی تخلف می‌کنند، کم کم از تو یک راننده سرد و گرم چشیده می‌سازد.
از لایی کشیدن در سرعت، حس اعتماد دادن به سرنشین‌ها، کم نیاوردن جلوی راننده حرفه‌ای‌ها، تسلط بر پارک دوبل و غیره جواب‌هایی بود که شنیدم اما کمتر کسی در پاسخ به سوالم گفت که راننده خوب، راننده‌ای است که قوانین را رعایت کند. انگار رانندگی در ذهن ما به تلاشی برای بقا در میان انبوهی از متخلفان تبدیل شده است. اگر هم تصادفی اتفاق بیفتد تقصیر را بر گردن خودروسازی فشل و معابر پر از ایراد می‌اندازیم.
خطای انسانی حرف اول را در تصادفات می‌زند
اگرچه ایمنی خودروها قابل دفاع نیستند و هدف از این گزارش هم دفاع از خودروسازان نیست اما جالب است بدانید که طبق گفته‌های سرهنگ حسین ولی تویسرکانی رئیس پلیس ترافیک شهری راهور فراجا براساس یافته‌های حاصل از بررسی تصادفات سه سال گذشته در معابر درون‌شهری کشور، فارغ از مشکلات هندسی معابر و ایمنی پایین برخی وسایل نقلیه، بخش زیادی از این تصادفات به دلیل خطای عامل انسانی رخ می‌دهد.
مهدی حسن‌زاده متخصص ترافیک و حمل و نقل هم در گفت‌وگویی که با ایسکانیوز داشت، گفت: تحقیقات نشان داده که بخش اعظم تصادفات رانندگی در کشور ناشی از خطاهای انسانی است. با این حال، در کشورهای پیشرفته جهان بر این باورند که حتی اگر راننده خطا کند، نباید به قیمت جان او تمام شود؛ بنابراین، زیرساخت‌های جاده‌ها باید ایمنی کافی را برای همه فراهم کنند. این ایمنی شامل داشتن عرض کافی جاده، آسفالت باکیفیت، و روشنایی مناسب است. از سوی دیگر، وسایل نقلیه موجود در کشور نیز از کیفیت لازم برخوردار نیستند و همین موضوع موجب می‌شود که در هنگام تصادفات، میزان آسیب و خسارت‌های وارده به رانندگان و سرنشینان بسیار افزایش یابد.
وی افزود: با این حال، در نهایت این انسان است که خودرو را هدایت می‌کند؛ بنابراین، اگر جاده، خودرو، یا وسیله‌ای ناایمن است، وظیفه راننده رعایت و احتیاط بیشتر است اما متأسفانه، رفتارهای مخاطره‌آمیز و پرخطر توسط رانندگان در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود. لازم است که آموزش و آگاهی‌رسانی مستمر و مؤثر صورت گیرد تا مردم بدانند که خطر مرگ در اثر رانندگی پرخطر، بسیار نزدیک است.
با سرعت به سمت قتلگاه
حسن‌زاده توضیح داد: شرایطی را تصور کنید که فردی با سرعت ۱۲۰ کیلومتر بر ساعت و فاصله طولی ۱۰ متر با خودروی جلویی، در جاده‌ای که فاقد روشنایی کافی است و سرعت مطمئنه آن ۸۰ کیلومتر بر ساعت است، رانندگی می‌کند. این رفتار چگونه قابل توجیه است؟ متأسفانه برخی از افراد حاضرند برای رفاه عزیزانشان هزینه کنند اما همان عزیزان را سوار وسیله‌ای ناایمن کرده و به سوی خطر حرکت دهند. در بسیاری از تصادفات، تمام سرنشینان خودرو جان خود را از دست می‌دهند.
وی افزود: بر اساس آخرین برآوردها، مرگ هر فرد در اثر تصادفات رانندگی، حدود ۲۰ میلیارد تومان هزینه مستقیم و غیرمستقیم برای کشور به همراه دارد. این هزینه‌ها شامل سرمایه‌گذاری‌هایی می‌شود که برای آموزش و تربیت افراد صرف شده است؛ سرمایه‌هایی که قرار بوده در آینده به کشور بازگردد اما با مرگ افراد، کشور تا پایان عمر از این منافع محروم خواهد ماند. افزون بر این، فقدان یک فرد می‌تواند فشارهای روانی و اقتصادی عظیمی به خانواده‌ها وارد کند و حتی بنیان زندگی بسیاری از خانواده‌ها را از هم بپاشد. این‌ها هزینه‌هایی هستند که نمی‌توان به سادگی آن‌ها را محاسبه کرد.
جریمه‌ها دردآور نیستند
حسن‌زاده بر این باور است که جریمه‌ها باید اصلاح شوند تا جایی که واقعا از ارتکاب تخلف دردتان بگیرد. وی در این خصوص گفت: به‌عنوان مثال، اگر جریمه رانندگی امسال ۲۰۰ هزار تومان باشد و به میزان ۳۰ درصد افزایش یابد، مبلغ آن به ۲۶۰ هزار تومان خواهد رسید. با توجه به تورم موجود در کشور، این عدد بازدارندگی کافی را ایجاد نمی‌کند.
در کشورهای پیشرفته، جریمه تخلفات رانندگی به اندازه‌ای بالاست که معمولاً چند برابر حقوق ماهیانه یک فرد است. افزون بر این، در صورت تکرار تخلفات پرخطر، راننده ممکن است برای مدت طولانی از رانندگی محروم شود. به همین دلیل، این جریمه‌ها تأثیر بسیاری در کاهش تخلفات دارد. در یکی از شهرهای خارجی، راننده تاکسی حتی با اصرار من به سرعت بیش از حد، خودداری کرد و تأکید داشت که تخلف ممکن است آینده شغلی او را به مخاطره اندازد. این رفتار نشان می‌دهد که چگونه قوانین بازدارنده می‌توانند بر رفتار رانندگان اثرگذار باشند.
البته که جریمه وقتی اثر دارد که پیش از آن راننده در طی آموزش رانندگی صحیح را آموخته باشد و بداند که عمل او تخلف است اما بیایید نگاهی به آموزش رانندگی در کشورمان بیاندازیم. چند جلسه تئوری و نهایت ۱۲ جلسه آموزش شهری و در نهایت دو آزمون تئوری و عملی و راننده‌ای که خوشحال به جعبه شیرینی به خانه می‌رود.
اما آیا آموزش‌های ما درحدی مفید هستند که راننده تازه‌کار بداند که مثلا در بزرگراه چطور رفتار کند؟ تفاوت رانندگی در شب و روز را می‌داند؟ بعد از گذشت چند سال هنوز چیزی از آئین‌نامه را به خاطر دارد؟ یا صرفا چگونه حرکت دادن یک وسیله نقلیه را آموخته و با کمک اطرافیان و آزمون و خطا کردن یاد گرفته که در هر موقعیتی چطور رفتار کند؟
آیا در آموزش رانندگی به اندازه‌ای که مربی بر پارک دوبل و دور دوفرمان تاکید دارد، اصول رعایت حق تقدم، نحوه رانندگی در معابر شهری، سرعت مجاز در معابر مختلف را هم آموزش می‌دهد؟ بعضا حتی دیده شده که مربی خطاهای خود را در قالب نکته آموزشی به راننده تازه‌کار آموزش داده است.
بیایید نگاهی به روند اخذ گواهینامه در کشورهایی بیاندازیم که فرهنگ رانندگی خوبی دارند.
۲ سال آموزش در کانادا
در کانادا ابتدا در مرحله اول باید در سنجش بینایی و آزمون کتبی علائم راهنمایی و رانندگی بزرگراه‌ها قبول شوید تا بتوانید گواهی سطح یک بگیرید و پس از ۱۲ ماه می‌توانید در آزمون شرکت کنید که اگر موفق شوید به شما گواهینامه سطح ۲ تعلق می‌گیرد، اما با گذشت ۱۲ ماه دیگر، نوبت به آزمون G۲ می‌رسد که دشوارتر است و مهارت‌های پیشرفته رانندگی را محک می‌زند. با موفقیت در این آزمون می‌توانید گواهینامه کامل رانندگی دریافت کنید.
همچنین در اونتاریوی کانادا، در بهترین حالت برای کسب گواهینامه باید دو سال صبر کنید.
در آلمان تا یک سال اگر تخلفی کنید گواهینامه دود می‌شود
در آلمان اگر به‌طور منظم و با موفقیت در کلاس‌های تئوری و عملی رانندگی شرکت کنید، حدود سه تا پنج ماه طول می‌کشد تا گواهینامه آلمانی خود را دریافت کنید.
در مجموع، کلاس‌های تئوری آموزش رانندگی در آلمان حدود ۱۴ واحد درس تئوری (هر کدام ۹۰ دقیقه) دارند که در دوره‌های ۲ هفته‌ای به پایان می‌رسند. در غیر این صورت اگر هر هفته را به یک واحد دروس تئوری اختصاص بدهید، برای به پایان رساندن کلاس تئوری به ۱۴ هفته زمان نیاز دارید.
بعد از اتمام دوره تئوری، متقاضیان در آزمون کتبی آموزشگاه ثبت‌نام می‌کنند. این آزمون شامل ۳۰ سوال چندگزینه‌ای است و بعضی از سؤالات، چند پاسخ صحیح دارند. نکته مهم اینجاست که اگر بیشتر از ۱۰ امتیاز منفی در آزمون به‌دست بیاورید، مردود می‌شوید.
اولین دوره درسی عملی رانندگی هم‌زمان با دوره‌های تئوری شروع می‌شود. دوره آموزش عملی اولیه (basic practical training) در محوطه آموزشگاه تمرین می‌شود. تعداد ساعات این دوره عملی به مهارت‌های رانندگی متقاضی بستگی دارد. طبق برنامه‌ریزی، متقاضی باید در حداقل پنج آموزش ۴۵ دقیقه‌ای در جاده‌های معمولی، بیش از هفت آموزش ویژه در بزرگراه‌ها و سه آموزش هم در تاریکی شب به‌طور عملی شرکت کند. در ضمن، این آموزش‌ها حداقل دروس عملی برای متقاضیان گواهینامه رانندگی در آلمان هستند.
در نهایت، وقتی که مربی به این نتیجه رسید که متقاضی به‌اندازه کافی در مهارت‌های رانندگی تجربه کسب کرده است، به او اجازه شرکت در آزمون را می‌دهد.
آزمون عملی گواهینامه رانندگی در آلمان بین ۳۰ تا ۴۵ دقیقه طول می‌کشد که شامل بررسی مقدار روغن‌موتور، بررسی ایمنی خودرو، پارک کردن، دست‌فرمان، سرعت مناسب، رانندگی در بزرگراه و سایر مهارت‌ها می‌شود.
بعد از قبولی در آزمون رانندگی، می‌توانید گواهینامه رانندگی آلمانی خود را دریافت کنید. البته، اگر برای اولین‌بار است که گواهینامه رانندگی آلمانی گرفته‌اید، تا ۲ سال اول باید دوره آزمایشی (probation period) را طی کنید. یعنی به‌صورت آزمایشی تا ۲ سال حق رانندگی خواهید داشت.
اگر در طول دوره دچار تخلف شوید (حتی با داشتن بیمه خودرو در آلمان)، احتمال تمدید دوره آزمایشی وجود دارد. اما چنانچه سطح تخلف خیلی شدید باشد، گواهینامه رانندگی‌تان لغو خواهد شد.
این ژاپنی‌های جزئی‌نگر
یکی از طولانی‌ترین و متنوع‌ترین مراحل آموزش مربوط به ژاپن است. در ژاپن ابتدا در مدرسه رانندگی ثبت‌نام می‌کنند. دوره آموزش تئوری (حدود ۲۶ جلسه) شامل قوانین رانندگی، تابلوها، مقررات ترافیکی، نکات امنیتی وغیره است.
در دوره آموزش عملی (حدود ۳۴ جلسه) جلسات روی پیست و خیابان آموزش داده می‌شود (ابتدا پیست داخلی، سپس خیابان واقعی)
پس از آن در آزمون تئوری اولیه (برای اخذ گواهینامه موقت) شرکت می‌کنند. پس از پایان بخشی از دوره‌ها، باید یک آزمون کتبی تئوری (معمولاً چندگزینه‌ای) بدهند.
با قبولی در آزمون تئوری اولیه و قسمت اول آموزش عملی دریافت می‌شود. با این گواهینامه می‌توان رانندگی تمرینی در حضور مربی داشت.
ادامه آموزش عملی در سطح خیابان (بیش از ۱۹ ساعت) است و افراد رانندگی واقعی در سطح شهر با نظارت مربی را تجربه می‌کنند.
در پایان یک آزمون عملی روی پیست یا در خیابان از فرد گرفته می‌شود که مهارت‌های عملی رانندگی داوطلب ارزیابی شود. پس از قبولی، گواهی فارغ‌التحصیلی از آموزشگاه رانندگی دریافت می‌کنند.
آزمون تئوری نهایی قدم نهایی است که در مرکز آزمون دولت محلی برگزار می‌شود. پس از قبولی در آزمون نهایی و معاینه پزشکی، کارت گواهینامه ژاپنی صادر می‌شود.
علاوه بر این تا یک سال باید علامتی به اسم واکاریمارک یا شوشینشا مارک را در جلو و عقب خودرو نصب کنند تا دیگر رانندگان بدانند که این فرد تازه‌کار است. در صورت تخطی هم جریمه می‌شوند. از طرفی برای سالمندان هم یک مارک دیگر به نام کورهیشا مارک وجود دارد که برای افراد بالای ۷۰ سال است.
به گزارش ایسکانیوز، همین چند مقایسه ساده نشان می‌دهد که ما مشکل بزرگی در حوزه آموزش داریم و اگر می‌خواهیم فرهنگ رانندگی را اصلاح کنیم، ابتدا باید آموزش را جدی‌تر بگیریم تا افراد با گذر از مراحل دشوار آبدیده شوند و بعد در رسانه‌ها فرهنگ‌سازی کنیم، قدم نهایی هم باید افزایش جریمه و برخورد جدی با متخلف باشد تا بداند که عمل او عواقب بسیاری دارد. جای خالی بسیاری از آموزش‌ها مثل آموزش کمک‌های اولیه در دوره‌ها احساس می‌شود البته کم و بیش وجود دارد اما به قدری کوتاه است که افراد به درستی آموزش نمی‌بینند. یا هیچ آموزشگاهی محوطه‌ای برای آموزش‌های ابتدایی ندارد و افراد مستقیم وارد شهر می‌شوند. آموزش فنی هم بسیار جزئی و محدود است. همه این‌ها دست به دست هم داده تا شاهد آمار بالای تصادفات در کشور باشیم و شاید وقت آن رسیده باشد که به جای تمرکز بر نحوه حرکت دادن خودرو، از آدم‌ها راننده قانون‌مدار بسازیم.
انتهای پیام /
نظر شما