روزهای میان عید قربان و غدیر خم، فرصتی طلایی برای تعمق در مفاهیم ولایت و امامت به شمار میآید. در این ایام، مؤمنان با شرکت در مجالس و محافل مذهبی، درباره جایگاه اهلبیت(ع) و اهمیت پیروی از آنان تفکر میکنند، فضای معنوی این روزها به گونهای است که دلها به سوی خداوند و اولیای الهی متمایل میشود.
در شهرها و روستاهای شیعهنشین، این روزها با تزیین خیابانها، برپایی سفرههای نذری و برگزاری مراسم شادی همراه است مساجد و حسینیهها نیز میزبان مجالس ویژهای میشوند که در آنها درباره فضائل اهلبیت(ع) و اهمیت ولایت سخن گفته میشود در این مجالس، شعر و ادب دینی نیز جایگاه ویژهای دارد و شاعران و مداحان با اشعار زیبا فضای عاشقانهای خلق میکنند.
اعمال مختلفی مانند نماز، دعا، ذکر و تلاوت قرآن در این ایام توصیه شده است همچنین کمک به نیازمندان و انجام کارهای خیر از آداب این ایام محسوب میشود؛ بسیاری از مؤمنان این فرصت را غنیمت شمرده و برای تطهیر باطن و تزکیه نفس تلاش میکنند.
عید غدیر خم در ۱۸ ذیالحجه به یاد واقعه بزرگ غدیر خم برگزار میشود که در آن پیامبر اکرم(ص) حضرت علی(ع) را به عنوان جانشین و ولی امر مسلمانان معرفی کردند، این واقعه در آخرین حج پیامبر رخ داد و برای شیعیان اهمیت بنیادین دارد آن روز که پیامبر در جمع بیش از صد هزار حاجی فرمودند: «من کنت مولاه فهذا علی مولاه»، نقطه عطفی در تاریخ اسلام محسوب میشود.
ولایت در فرهنگ شیعی به معنای رهبری معنوی و ظاهری امت اسلامی توسط امامان معصوم(ع) است، این مفهوم نه تنها جنبه سیاسی دارد، بلکه در بعد عرفانی و معنوی نیز بسیار عمیق و پربار است. ولایت به معنای محبت عمیق، پیروی کامل و تسلیم در برابر راهنماییهای معنوی اهلبیت(ع) است که جان و روح تشیع را تشکیل میدهد.
روز غدیر در میان شیعیان به عنوان «عید اکبر» شناخته میشود و با شور و شعف خاصی جشن گرفته میشود در این روز، مؤمنان با یکدیگر تبریک و تهنیت میگویند و مراسم شادی برگزار میکنند، غذاهای مخصوص این روز تهیه شده و میان همسایگان و نیازمندان تقسیم میشود. خانهها، خیابانها و مکانهای عمومی با پرچمها، ریسهها و نوشتههای مربوط به این مناسبت تزیین میشود.
این دهه فرصتی است برای تقویت روابط خانوادگی و اجتماعی خانوادهها با هم جمع میشوند، از یکدیگر عیادت میکنند و فضای صمیمی و معنوی ایجاد میکنند. سنتهای کهن مذهبی در این ایام با قوت بیشتری زنده میشوند و داستانگویی، شعرخوانی، و برگزاری مراسم سنتی بخشی از این فرهنگ غنی است که از نسلی به نسل دیگر انتقال مییابد.
این دهه فرصت مناسبی برای آشنا کردن نسل جوان با مفاهیم اسلامی و تاریخ شیعه فراهم میکند کودکان و نوجوانان از طریق شرکت در مراسم و شنیدن داستانها با این مفاهیم آشنا میشوند. در نقاط مختلف جهان شیعه، این دهه با آداب و رسوم محلی خاص جشن گرفته میشود که هر منطقه فرهنگ و سنتهای خاص خود را دارد و ثروت فرهنگی این دهه را دوچندان میکند.
همچنین دهه ولایت فرصتی برای تطهیر درونی و تزکیه نفس محسوب میشود. مؤمنان در این ایام بیش از پیش به خودسازی و اصلاح رفتار میپردازند. شرکت در مراسم و مطالعه درباره زندگی معصومان(ع) باعث تقویت ایمان و یقین میشود و فرصت مناسبی برای تربیت کودکان و نوجوانان بر اساس ارزشهای اسلامی فراهم میکند. برنامههای آموزشی این ایام باید به گونهای طراحی شوند که مفاهیم پیچیده ولایت را در قالبی جذاب و قابل فهم برای نسل جوان ارائه دهند.
دانشگاهها و مراکز پژوهشی نقش مهمی در عمقبخشی به مطالعات مربوط به ولایت دارند و پژوهشهای بینرشتهای در حوزههای تاریخ، جامعهشناسی، علوم سیاسی، و فلسفه میتواند ابعاد جدیدی از مفهوم ولایت را کشف کند.
* فعال رسانهای
انتهای پیام/
نظر شما