به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از تهران، ایجاد پارک‌های اختصاصی بانوان در شهرهای بزرگ مانند تهران، با هدف فراهم آوردن فضایی امن و راحت برای فعالیت‌های ورزشی، تفریحی و اجتماعی زنان، در سال‌های گذشته مورد توجه قرار گرفته است. این پارک‌ها که از نظر ظاهری با دیوارها یا پوشش گیاهی بلند محصور شده‌اند تا حریم خصوصی زنان حفظ شود، قرار بود پاسخی به نیازهای خاص نیمی از جمعیت پایتخت باشند.

فلسفه اصلی شکل‌گیری پارک‌های بانوان، ایجاد "آزادی عمل" برای زنان در محیطی عمومی و در عین حال خصوصی بود. این امر به ویژه برای زنانی که به دلایل مختلف قادر به ورزش یا حضور آزادانه در فضاهای عمومی مختلط نیستند، اهمیت دارد.

در تهران چندین پارک بانوان از جمله پارک بهشت مادران در منطقه ۳، پارک نرگس در منطقه ۱۵ و پارک پردیس در منطقه ۹ احداث شده‌اند که هر یک امکاناتی نظیر مسیرهای پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری، زمین‌های ورزشی و وسایل بدنسازی روباز را ارائه می‌دهند. در ابتدا استقبال خوبی از این پارک‌ها صورت گرفت و به نظر می‌رسید پاسخگوی بخشی از نیازهای زنان است. با این حال، در طول زمان، میزان استقبال از این فضاها در ساعات و روزهای مختلف و همچنین سطح رضایت از امکانات موجود، نوساناتی را تجربه کرده است.

یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، موقعیت مکانی و دسترسی به این پارک‌هاست. بسیاری از پارک‌های بانوان در مناطق خاصی از شهر متمرکز شده‌اند و دسترسی برای ساکنان دیگر مناطق دشوار است. برای مثال، یک بانوی ساکن جنوب تهران برای رسیدن به پارک بانوان در شمال شهر، باید مسافت قابل توجهی را طی کند که این خود به چالشی بزرگ تبدیل می‌شود.

علاوه بر این کیفیت امکانات و نگهداری از آنها نیز همواره مورد بحث بوده است. در برخی از این پارک‌ها، وسایل ورزشی فرسوده شده و یا به دلیل عدم رسیدگی کافی، جذابیت خود را از دست داده‌اند. کمبود فضاهای سایبان، سرویس‌های بهداشتی نامناسب و عدم تنوع در برنامه‌های ورزشی و فرهنگی نیز از دیگر گلایه‌های مطرح شده توسط کاربران است.

مورد دیگری که به عنوان یک چالش مطرح می‌شود، مفهوم "حصار" و "محصور بودن" این پارک‌هاست. در حالی که هدف حفظ حریم خصوصی بوده، برخی زنان احساس می‌کنند که این حصارها به نوعی محدودیت و جداسازی را القا می‌کنند و با روح زندگی شهری مدرن در تضاد است. این دیدگاه معتقد است که به جای ایجاد فضاهای کاملاً مجزا، باید بر افزایش امنیت و فرهنگ‌سازی در تمامی فضاهای عمومی شهری تمرکز کرد تا زنان بتوانند با احساس آرامش و آزادی در هر پارکی فعالیت کنند.

در مقابل، طیف دیگری از بانوان همچنان بر لزوم وجود چنین فضاهایی تأکید دارند و آن را راهی برای برخورداری از امکاناتی می‌دانند که در غیر این صورت، به دلایل فرهنگی یا اجتماعی، ممکن است از آنها محروم شوند. این تفاوت در دیدگاه‌ها، ضرورت بازنگری در طراحی و مدیریت این فضاها را پررنگ‌تر می‌کند.

عدم تنوع در برنامه‌ها و فعالیت‌ها نیز می‌تواند بر استقبال از این پارک‌ها تأثیر بگذارد. بسیاری از پارک‌های بانوان صرفاً بر فعالیت‌های ورزشی محدود تمرکز دارند و کمتر به فضاهای فرهنگی، هنری، آموزشی یا کارگاه‌های کوچک برای زنان توجه شده است.

ایجاد کارگاه‌های توانمندسازی، کلاس‌های هنری، غرفه‌های محصولات خانگی یا حتی برگزاری رویدادهای اجتماعی و فرهنگی متنوع می‌تواند این پارک‌ها را به مراکز پویاتری برای تعاملات اجتماعی زنان تبدیل کند و از حالت صرفاً ورزشی خارج سازد. در حال حاضر، نبود این تنوع باعث شده تا برخی از این فضاها تنها در ساعات خاصی از روز یا هفته فعال باشند و در بقیه اوقات کم تردد و حتی متروک به نظر برسند.

برای ارتقای کارایی و افزایش استقبال از پارک‌های بانوان در تهران، ضروری است رویکردی جامع‌تر اتخاذ شود. ابتدا باید نیازسنجی دقیق‌تر و محله‌محور صورت گیرد تا پارک‌ها بر اساس نیازهای واقعی ساکنان هر منطقه ایجاد یا توسعه یابند. بهبود کیفیت امکانات و نگهداری مستمر از آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.

همچنین، می‌توان با افزایش ساعت فعالیت در فصول گرم و تنوع‌بخشی به برنامه‌ها و رویدادهای فرهنگی ورزشی و آموزشی جذابیت این فضاها را افزایش داد. در نهایت، گفتگو میان مسئولان شهری، متخصصان جامعه‌شناسی و خود بانوان برای بازتعریف و بهینه‌سازی مفهوم پارک بانوان ضروری است تا این فضاها به جای یک راه حل مقطعی، به بخشی پایدار و کارآمد از زیرساخت‌های شهری تبدیل شوند که واقعاً به افزایش کیفیت زندگی زنان پایتخت کمک کنند.

خبرنگار: حسام رضایی

انتهای پیام/