به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، داشتن اعضای هیئت علمی تماموقت برای یک دانشگاه امتیاز محسوب میشود و از چند جهت اهمیت دارد. نخست اعتبار و رتبهبندی علمی، به این معنا که وزارت علوم و نهادهای ارزیابی (مثل پایگاه استنادی علوم جهان اسلام – ISC) یکی از شاخصهای رتبهبندی دانشگاهها را نسبت اعضای هیئت علمی تماموقت به دانشجویان میدانند. همچنین هرچه این نسبت بهتر باشد (یعنی هیئت علمی بیشتر و متعهد به یک دانشگاه مشخص باشد)، کیفیت آموزشی و پژوهشی بالاتر تلقی میشود.
پیشتر هم محمدعلی زلفیگل وزیر سابق علوم در نشست سراسری دبیران جذب اعضای هیئت علمی دانشگاهها و موسسات آموزشی و پژوهشی کشور که اردیبهشت ماه ۱۴۰۳ برگزار شد، اظهار کرد کرد که پیشنهاد میکنم دانشگاهها بر اساس سرعت و دقت جذب اعضای هیئت علمی رتبهبندی شوند و گزارشی بر این اساس تنظیم شود تا بتوانیم طبق گزارش از حق و حقوق افراد دفاع کنیم و هر کجا هم در راستای حق و حقوق مردم، نیاز به تشویق و بازنگری وجود داشته باشد، این کار را انجام دهیم.
وی در ادامه به بیان چند نکته پرداخت و گفت: نکته نخست اینکه طرحی تعریف شود تا تشکیل بیش از یک دهه هیئت اجرایی جذب و این شیوه جدید جذب هیئت علمی را ارزیابی کند و بر اساس این ارزیابی بتوان نقاط قوت و ضعف را شناسایی و در راستای تقویت نقاط قوت و رفع نقاط ضعف تلاش کرد.
دانشگاه آزاد دارای رتبه دوم تعداد اعضای هیئت علمی تمام وقت در کشور
شکل زیر درصد اعضای هیئت علمی تمام وقت موسسات آموزش عالی بر اساس نوع وابستگی را نشان میدهد؛
بر اساس نمودار بالا، ۳۳.۶ درصد از اعضای هیئت علمی تمام وقت در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت علوم، ۲۸.۳ درصد در دانشگاه آزاد اسلامی، ۲۶.۹ درصد در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی وابسته به وزارت بهداشت، ۴.۵ درصد در دانشگاه پیام نور، ۳.۶ درصد در موسسات آموزش عالی غیردولتی-غیرانتفاعی، ۱.۱ درصد در دانشگاه فرهنگیان، ۱.۱ درصد در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی وابسته به دستگاههای اجرایی، ۰.۹ درصد در دانشگاه فنیوحرفهای و ۰.۰۴ درصد در دانشگاه جامع علمی کاربردی هستند.
محمدصادق ضیائی رئیس مرکز جذب و امور هیاتعلمی دانشگاه آزاد هم در این زمینه گفت که بالغ بر ۲۰ هزار هیاتعلمی داریم. میتوانم بگویم تقریبا ۴۰ تا ۵۰ درصد آموزش عالی کشور را تشکیل میدهد.
انتقاد وزیر علوم از فرایندهای جذب ناعادلانه در دانشگاههای وزارت علوم
بر اساس این شکل، دانشگاه آزاد رتبه دوم در اعضای هئیت علمی تمام وقت در کشور را دارد. شرایط این دانشگاه از وزارت بهداشت هم در وضعیت بهتری قرار گرفته است. با توجه به اهمیت جذب اعضای هیئت علمی تمام وقت در دانشگاهها، وزارت علوم در دوره کنونی برای این امر برنامهریزی میکند. حسین سیمایی وزیر علوم تیرماه ۱۴۰۴، جذب اعضای هیئت علمی را از مهمترین گلوگاههای نظام آموزش عالی کشور دانست که نقشی تعیینکننده در سرنوشت کشور و نهاد علم و دانشگاه دارد. وی همچنین با انتقاد از فرآیندهای جذب ناعادلانه، خاطرنشان کرد: در بسیاری از موارد نخبگان به دلیل تبعیض در جذب، از دانشگاه فاصله گرفته یا مهاجرت کردهاند. مقررات و زیرساختهای قانونی مناسب هستند اما گاهی رفتارها، سرمایههای انسانی را دفع کردهاند، این خطا نهتنها موجب اتلاف سرمایه ملی شده بلکه برخی از نخبگان را به منتقد و مخالف تبدیل کرده است.
وزیر علوم در بخش دیگری از سخنان خود از گامهای اصلاحی اخیر در شیوهنامه جذب اعضای هیئت علمی خبر داد و افزود: با تلاش و همکاری رئیس هیئت عالی جذب در شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس مرکز جذب اعضای هیئت علمی وزارت علوم، اصلاحاتی در شیوهنامه جذب اعمال شده است که شامل کوتاه شدن زمان فرایند جذب و تعریف تعارض منافع برای تضمین انتخاب شایستهترین افراد بر اساس صلاحیتهای علمی و قانونی میشود.
وی تصریح کرد: رعایت مهلتهای قانونی در فرایند جذب اعضای هیئت علمی یکی از شاخصهای سنجش عملکرد مدیران دانشگاهها، و نیز سنجش جایگاه و رتبهبندی دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی است.
با توجه به اهمیت تعداد اعضای هئیت علمی، در ادامه به نکاتی در رابطه با این موضوع اشاره میشود.
مزایای حضور اعضای هیئت علمی تمام وقت در دانشگاهها
از آنجایی که اعضای تماموقت موظفاند ساعتهای مشخصی برای تدریس، راهنمایی پایاننامهها، انجام پژوهش و حضور در دانشگاه اختصاص دهند. این حضور مستمر باعث پیگیری بیشتر مسائل علمی دانشجویان و افزایش تولیدات پژوهشی میشود. به عبارت دیگر، تعداد اعضای هیئت علمی سبب افزایش کیفیت آموزش و پژوهش در دانشگاه خواهد شد.
برخی کارشناسان معتقدند که اعضای هیئت علمی تماموقت به دلیل تمرکز بر یک دانشگاه، بهتر میتوانند پروژههای تحقیقاتی و صنعتی را برای دانشگاه جذب کنند و نقش آن مرکز را در جامعه پررنگتر کنند.
یکی دیگر از مزایای بالا بودن تعداد اعضای هیئت علمی این است که شورای گسترش آموزش عالی هنگام صدور مجوز تأسیس رشته یا ارتقای سطح یک دانشکده، تعداد اعضای هیئت علمی تماموقت را بررسی میکند. بهخصوص برای رشتههای کارشناسی ارشد و دکتری، وجود هیئت علمی تماموقت شرط اصلی است. به همین دلیل، تعداد اعضای هیئت علمی به عنوان امتیازی در جذب دانشجو و مجوز رشتهها به حساب میآید.
ثبات سازمانی و برند دانشگاه از جمله دیگر مزایای حضور اعضای هیئت علمی تمام وقت در مراک دانشگاهی هستند. دانشگاهی که بیشتر بر اساتید حقالتدریس یا پارهوقت متکی باشد، از نظر ثبات علمی و مدیریتی ضعیفتر به نظر میرسد. در مقابل، هیئت علمی تماموقت نشاندهنده پایگاه علمی قویتر و سرمایه انسانی پایدارتر است.
به طور کلی، میتوان گفت هیئت علمی تماموقت یک امتیاز مهم برای دانشگاه است؛ هم در رتبهبندیها و ارزیابیهای رسمی، هم در ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش و هم در جذب دانشجو و اخذ مجوز رشتههای جدید.
در مجموع، تعداد اعضای هیئت علمی تماموقت بهعنوان یکی از شاخصهای کلیدی در ارزیابی دانشگاهها شناخته میشود. این شاخص نهتنها در صدور مجوز رشتههای تحصیلات تکمیلی و ارتقای جایگاه دانشگاهها نقش تعیینکننده دارد، بلکه به ثبات سازمانی، تقویت برند علمی و ارتقای کیفیت آموزش و پژوهش نیز منجر میشود. دانشگاه آزاد اسلامی با قرار گرفتن در رتبه دوم کشور از نظر تعداد اعضای هیئت علمی، نشان داده است که میتواند بهعنوان یکی از بازیگران اصلی عرصه آموزش عالی ایران ایفای نقش کند و در توسعه علمی کشور سهم مؤثری داشته باشد.
انتهای پیام/
نظر شما