به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، چندین سال است که یک خاطره مشترک جمعی از تابستان داریم، گاهی برق قطع می‌شود و گاهی هم آب و اگر هیچ کدام رخ ندهد، قطعی اینترنت و تلفن همراه را تجربه می‌کنیم. حالا هم که در آستانه ورود به فصل سرد هستیم، نگرانی از ناترازی گاز و احتمال قطعی‌ها ذهنمان را مشغول کرده است. اگرچه وزیر نیرو وعده داده که قطعی نخواهیم داشت اما انگار افکار عمومی با این اظهارنظرها آرام نمی‌شود و این نگرانی در ذهن مردم همچنان وجود دارد.

فارغ از بُعد اقتصادی، این قطعی‌ها بار روانی و تبعات اجتماعی هم دارند. امان‌الله قرایی‌مقدم جامعه‌شناس معتقد است که یکی از تبعات این موضوع، ایجاد بی‌اعتمادی است. وی در این باره به ایسکانیوز گفت: با تکرار این شرایط جامعه به این باور می‌رسد که مسئولان دولتی ناکارآمد هستند و نمی‌توانند از مشکلات عبور کنند. نارضایتی سیاسی هم یکی از تبعات این موضوع است که انسجام اجتماعی را به خطر می‌اندازد. در این شرایط نگرانی نسبت به آینده در مردم بیشتر می‌شود و به خطر افتادن حس امنیت روانی و ایجاد نگرانی، سرمایه اجتماعی را کاهش می‌دهد.

وی افزود: در شرایطی که مردم آینده خود را در خطر ببینند، پیوستگی سابق را با دولت و مسئولان نخواهند داشت. بعد از مشکلاتی که در تابستان درخصوص برق وجود داشت، امروز مردم نگران زمستان و اختلال در گازرسانی هستند.

البته بخشی از نارضایتی‌ها از اینجا نشات می‌گیرد که چرا مسئولان علاج واقعه قبل از وقوع نکردند و سومدیریت امروز زندگی مردم را به خطر انداخته است. قرایی‌مقدم با اشاره به هشدارهایی که پیش از این درباره کمبود منابع داده شده بود، توضیح داد: از ۱۹۷۰ میدوز در کتابی به نام «کلوپ روم» از کنفرانسی در ایتالیا می‌نویسد که با حمایت کارخانه فلوکس واگن برگزار شده بود، در این کنفرانس جامعه‌شناسان و اقتصاددانان حضور داشتند و درباره افزایش جمعیت و امکانات در آینده صحبت و خطر بحران آب را یکی از مشکلات آینده عنوان کردند. در واقع در همه جای دنیا از سال‌ها پیش هشدارهایی برای ایجاد این مشکل در آینده داده شده بود. در این کتاب پیش‌بینی شده بود که از مدیترانه تا هند دچار قحطی آب خواهند شد.

وی افزود: در ایران هم ما از ۳۰ سال پیش درباره مشکلات ناشی از کمبود آب و انرژی هشدار داده بودیم. ما از گذشته درباره ارتقای فرهنگ استفاده از آب و انرژی کار نکردیم. مشکل امروز جامعه ما تاخر فرهنگی است، یعنی جامعه آب و برق و انرژی دارد اما نیاموخته که چگونه مصرف کند.

جامعه شناس عنوان کرد: تصویر ذهنی ما مجانی بودن آب و برق است و باورداریم که می‌توانیم هرطور می‌خواهیم مصرف کنیم. نظریه تاخر ففرهنگی یا پس افتادگی فرهنگی می‌گوید که تکنولوژِی زودتر از فرهنگ آن می‌آید و هر مجموعه‌ای که زودتر با تکنولوژِی آشنا شده، فرهنگ مصرف آن را زودتر آموخته است.

قرایی‌مقدم معتقد است که به تدریج باید فرهنگ مصرف انرژی ارتقا پیدا کند و دولت وظیفه دارد که جامعه را اقناع کند. وی در این باره توضیح داد: از طرفی قطعی‌ها هم اگرچه بار منفی روانی دارد اما جنبه آموزشی هم دارد که مردم کمبود انرژی و آب را درک کنند اما آنچه اهمیت دارد، برخورد با پرمصرف‌های واقعی است تا مردم شاهد این موضوع باشند که مسئولان قدمی برمی‌دارند. در نظر داشته باشید که فقط مردم دچار تاخرفرهنگی نیستند و مسئولان هم گرفتار این موضوع هستند و ابتدا باید خود بپذیرند که با کمبود انرژی و آب مواجه هستیم و برای اصلاح مصرف از خودشان شروع کنند.

جامعه‌شناس با اشاره به اظهارنظرهای نسنجیده برخی مسئولان و نمایندگان مجلس که اذهان عمومی را متشنج می‌کند، گفت: علاوه بر قطعی‌ها، این تورم و گرانی که ساعت به ساعت رخ می‌دهد، حس ناامنی را در مردم بیشتر کرده و در این میان هم نمایندگان مجلس اظهارنظرهای نسنجیده‌ای دارند که شرایط را بدتر می‌کند. مردم سوال می‌کنند که چرا نمایندگان در اتاق شیشه‌ای نشسته‌اند و دور از آن‌ها هستند؟ تمام این‌ها منجر به نارضایتی جمعی و ایجاد بحران‌های اجتماعی می‌شود. در این شرایط مسئولان و نمایندگان باید از اظهارنظرهای نسنجیده خودداری کنند. افزایش نارضایتی‌ها اجتماعی تبعات دارد و تا دیر نشده باید فکری به حال این جامعه کنید.

کمبود منایع و سایر خدمات حیاتی، فراتر از یک مشکل فنی، به مسئله‌ای اجتماعی و روانی تبدیل شده که مستقیماً بر اعتماد عمومی و انسجام اجتماعی اثر می‌گذارد. این روند با اظهارنظرهای نسنجیده و نبود مدیریت پیشگیرانه تشدید شده و حس بی‌ثباتی و ناامنی را در جامعه عمق می‌بخشد. اگر این چرخه در کوتاه‌مدت مهار نشود، کاهش سرمایه اجتماعی و گسترش فاصله میان مردم و مسئولان اجتناب‌ناپذیر خواهد بود؛ بنابراین ضروری است برنامه‌های آینده هم‌زمان بر بهبود زیرساخت‌ها، فرهنگ‌سازی مصرف و بازسازی اعتماد عمومی تمرکز کنند.

انتهای پیام /