کتاب «فرهنگ مردم گناباد»؛ مستندی ارزشمند از زبان و تاریخ شفاهی یک خطه کهن

این اثر پژوهشی با هدف ثبت و مستندسازی واژگان، گویش محلی، ضرب‌المثل‌ها، باورها و آداب و رسوم مردم گناباد تألیف شده و نتیجه ۲۵ سال تحقیق میدانی و جمع‌آوری داده‌های فرهنگی از میان جامعه محلی است.

هم‌زمان با هفته کتاب و کتاب‌خوانی، مصاحبه‌ای اختصاصی با ابوالحسن دلشاد یکی از نویسندگان کتاب "فرهنگ مردم گناباد" انجام شد و طی آن روند نگارش و اهمیت این اثر ارزشمند تشریح شد.

دلشاد در این گفت‌وگو با اشاره به سابقه طولانی تدوین کتاب گفت: از زمان شکل‌گیری ایده تا تکمیل نهایی اثر، ۲۵ سال زمان صرف شد. در تمام این سال‌ها همیشه فیش‌ها و یادداشت‌هایی همراه ما بود تا هر واژه، اصطلاح، ضرب‌المثل، باور یا روایت محلی را از دل گفتار مردم ثبت کنیم و معادل معیار فارسی آن را نیز یادداشت کنیم. در ادامه برای مخاطبان غیرگنابادی، تلفظ واژگان نیز با الفبای فونوتیک آورده شد.

وی درباره ساختار کتاب "فرهنگ مردم گناباد" توضیح داد: در بخش نخست، تعریف، ویژگی‌ها و جنبه‌های علمی گویش گنابادی مطرح شده و سپس بخش دستور زبان این گویش ارائه شده است که برگرفته از رساله کارشناسی علی صوفی است. به گفته او، بخش اصلی کتاب به گردآوری لغات بر اساس ترتیب الفبا اختصاص دارد و با الهام از شیوه تدوین «کتاب کوچه» احمد شاملو تنظیم شده است؛ به‌گونه‌ای که برای هر مدخل علاوه بر معنی، در صورت وجود، ضرب‌المثل، باور، افسانه، متل یا آیین مرتبط نیز درج شده است.

این نویسنده همچنین بیان کرد: هدف ما تنها ثبت واژگان نبود؛ بلکه تلاش شد آیین‌ها، بازی‌ها، نوع غذاها و آداب و رسوم قدیمی مردم گناباد نیز ثبت شود؛ از جمله دعا برای باران، آیین‌های باران‌خواهی و حتی آیین‌هایی که برای توقف بارندگی شدید انجام می‌شده است.

دلشاد با تأکید بر ریشه‌دار بودن گویش گنابادی در ادبیات فارسی افزود: در کتاب نمونه‌هایی از شباهت واژگان و مفاهیم گنابادی با ادبیات کلاسیک فارسی از جمله آثار فردوسی و حافظ ذکر شده تا نشان داده شود بسیاری از لغات رایج در گفتار مردم ریشه در فرهنگ و زبان فارسی دارند.

کتاب فرهنگ مردم گناباد حاصل همکاری مرحوم حسین پور ابراهیم، دکتر ابوالفضل حسینی، ابوالحسن دلشاد و علی مصباح است و به‌عنوان یک منبع پژوهشی مهم در حوزه زبان، فرهنگ و تاریخ شفاهی این شهرستان شناخته می‌شود.

خبرنگار: علی رازی

انتهای پیام/

کد خبر: 1287678

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
  • نظرات حاوی توهین و هرگونه نسبت ناروا به اشخاص حقیقی و حقوقی منتشر نمی‌شود.
  • نظراتی که غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط با خبر باشد منتشر نمی‌شود.
  • 0 + 0 =