به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، صادرات ایران به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال مالی منتهی به مارس ۲۰۲۵ بیش از 2 میلیارد دلار بوده است. وزن کالاهای صادرشده به این اتحادیه حدود 5.059 میلیون تن بوده که نسبت به سال گذشته 21 درصد رشد داشت. این صادرات شامل 1.121 میلیارد دلار به روسیه، 505 میلیون دلار به ارمنستان، 278 میلیون دلار به قزاقستان، 111 میلیون دلار به قرقیزستان و 21 میلیون دلار به بلاروس است.

بیشتر بخوانید:

چابهار آسان‌ترین راه اتصال هند به اروپا، آسیای غربی و مرکزی

از سوی دیگر، واردات ایران از کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا بصورت ۲.174 میلیون تن کالا به ارزش تقریبی 1.51 میلیارد دلار است که این مسئله کاهش واردات نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد. از بین کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا به طور تقریبی ۸۰ درصد تجارت ایران با این اتحادیه به روسیه مرتبط است.

با عقد قرارداد تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا میان ایران و کشورهای عضو اتحادیه در مه ۲۰۲۵ انتظار می‌رود که مبادلات تجاری شامل صادرات و واردات ظرف ۵ تا ۷ سال آینده به سطح 15 تا 20 میلیارد دلار برسد.

مزایای همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در شرایط تحریم برای ایران

با اجرای قرارداد تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا از مه ۲۰۲۵، تعرفه‌ها برای بخش عمده کالاها کاهش یافته یا در برخی موارد حذف شده است. این موضوع هزینه تجارت را برای ایران و طرف تجاری مقابل کاهش می‌دهد و به نوعی آزادی گمرکی ایجاد می‌نماید. از طرف دیگر همکاری با چند کشور مختلف که از لحاظ جغرافیایی و سیاسی با یکدیگر به طور نسبی متفاوت هستند، می‌تواند موجب کاهش ریسک وابستگی به یک بازار گردد.

در این صورت، لزوم تسریع در تکمیل مسیرهای ترانزیتی کریدور حمل و نقل بین‌المللی شمال به جنوب برای استفاده از مزایای جغرافیایی ایران موجب تقویت این همکاری تجاری میان ایران و کشورهای اتحادیه اوراسیا می‌گردد. کریدور شمال به جنوب همچنین می‌تواند موجب افزایش صادرات غیر نفتی ایران به کشورهای همسایه به ویژه کشورهای عضو اتحادیه شود.

بخش عمده این صادرات که درآمد ارزی غیرنفتی ایجاد می‌کند می‌تواند شامل محصولات صنعتی، فلزات، پتروشیمی و کشاورزی گردد. همچنین با گسترش همکاری در تجارت کالا و تسهیل در سیستم‌های مالی و بانکی جایگزین مسیر بین‌المللی بانکی برای ایران بازتر می‌شود و این می‌تواند به عنوان ابزاری برای دور زدن تحریم‌ها بکار رود.

چالش‌های همکاری ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا

یکی از موانع مهم همکاری مالی میان ایران و روسیه عدم وجود کانال‌های بانکی‌ است که تحت تحریم نباشند. وجود این کانال‌های مالی برای تجارت موثر با کشورهای اتحادیه اقتصادی اوراسیا الزامی است. چالش دیگر تجاری، استانداردها و ملاحظات فنی کالاهای صادر یا وارد شده از ایران و سایر کشورهای عضو است. تطبیق کالاها با استانداردهای فنی کشورهای مقصد می‌تواند گاهی پیچیده و مانع تجارت گردد. همچنین با توجه به اینکه سهم عمده تجارت ایران با اتحادیه اقتصادی اوراسیا متوجه روسیه است، این تمرکز بالا می‌تواند در صورت تغییرات ژئوپلتیکی یا سیاسی آسیب‌پذیر باشد.

مورد دیگر وابستگی بخش مهم صادرات به کالاهای خاص مانند پتروشیمی، فلزات و مواد خام و تنوع پایین سبد صادرات است که در صورت تغییرات قیمت یا تقاضا می‌تواند مشکل‌ساز باشد.

در مجموع همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند به عنوان یکی از ستون‌های مهم تجارت غیرنفتی ایران عمل نماید. این تجارت در صورتی که صادرات غیرنفتی مانند فلزات، پتروشیمی، کشاورزی و کالاهای صنعتی را تقویت کند بسیار موثرتر خواهد بود. همچنین همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا و کشورهای عضو آن فرصت‌ دور زدن تحریم‌های غربی را از نظر تجارت کالا و سیستم مالی و ارزی برای ایران فراهم می‌کند.

در صورتی که زیرساخت‌های ترانزیت و حمل‌ونقل برای مثال کریدور شمال به جنوب بهبود یابد، ایران می‌تواند به قطب ترانزیتی میان اوراسیا و خاورمیانه و همچنین جنوب آسیا (با در نظر گرفتن هند) تبدیل شود. اما برای تحقق این امر لازم است ایران بر موانع مالی، بانکی، استانداردی و لجستیکی فایق آمده و سبد صادرات را متنوع‌تر کند.

انتهای پیام/