امان الله قرایی‌مقدم جامعه‌شناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز گفت: با توجه به تحقیقاتی که انجام دادم، در خانواده اگر پدر، مادر، خواهر، برادر یا بستگانی که مورد توجه فرد است، معتاد باشند، خیلی در اعتیاد فرد موثر است و یا در مهمانی‌هایی مثل جشن تولدهایی که دختران و پسران گرد هم می‌آیند، اگر در این جمع فردی سیگاری باشد، برای پیدا کردن همراه تلاش می‌کند و اگر با جواب منفی مواجه شود به مسخره کردن شخص اقدام می‌کند که اصولا با این کار به هدف خود می‌رسد؛ یعنی ضعف در مهارت نه گفتن و جمع همسالان از جمله عوامل موثر در مصرف سیگار هستند چراکه جوانان احساسی فکر می‌کنند و به مرور این مصرف سیگار فرد را به سمت اعتیاد سوق می‌دهد. رسانه‌ها به قدری در تبلیغ سیگار و مواد مخدر دخیل هستند که حتی کسانی که مصرف نمی‌کنند هم ادعای مصرف کنندگی دارند.
زنان طعمه تولید کنندگان مواد دخانی در دنیا / تابوشکنی رسانه‌ها در نمایش مصرف سیگار
وی با اشاره به نقش محیط زندگی در ایجاد تمایل به مصرف مواد مخدر افزود: درهر منطقه‌ای که زندگی می‌کنید، آن منطقه با فرهنگ شما و خانواده‌تان جور است. مثلا اگر شما در جایی زندگی می‌کنید که شرایط مطلوبی ندارد، زمانی که شرایط مالی‌تان بهتر می‌شود از آن منطقه جابه‌جا می‌شوید. پس بین شخص و محل زندگی‌اش رابطه متقابلی وجود دارد. درمناطق پر ترددی که بیش‌تر افراد معتاد وسیگاری‌اند و اراذل جمع می‌شوند، احتمال اینکه فرد به سوی مواد مخدر برود بیش‌تر است.
جامعه‌شناس عنوان کرد: خانواده، رسانه‌های برون مرزی و درون مرزی، بدسرپرستی، بی‌سرپرستی، تک سرپرستی و از همه مهم‌تر فضای مجازی، فیلم‌های خارجی و سلبریتی‌ها از جمله عواملی هستند که افراد را به سوی مواد مخدر سوق می‌دهند. از طرفی افرادی که به مصرف سیگار و دیگر مواد مخدر رو می‌آورند، خودشان بارها پشیمان می‌شوند اما باز هم به مصرف روی می‌آورند.
قرایی‌مقدم اظهار داشت: در تمایل به سمت مصرف موارد مخدر عوامل بیرونی نقش بیشتری دارند زیرا که ذات انسان پاک است و هیچ انسانی سیگاری به دنیا نمی‌آید و این محیط است که از یک شخص معتاد می‌سازد. وقتی در جامعه‌ای ناامیدی، پرخاشگری و خشونت وجود دارد و شادی، نشاط و امید به آینده در آن نیست، افراد به سوی انحرافات اجتماعی کشیده می‌شوند.
استاد دانشگاه در رابطه با کمتر بودن مصرف دخانیات در روستاها و شهرهای کوچک گفت: در شهرستان‌ها مصرف مخدر کمتر است زیرا در شهرستان همه یکدیگر را می‌شناسند و سیگار کشیدن دختران به قدری قباحت دارد که اگر دختری سیگار بکشد، هرگز به سوی ازدواج با او نمی‌روند.
وی عنوان کرد: کنترل و نظارت در شهرهای کوچک بیش‌تر است و در شهرهای بزرگ این کنترل و نظارت کمتر است. اگر شما بخواهید در شهرهای کوچک کاری انجام دهید، مغزتان نهیب می‌زند که این‌کار را نکن چراکه در شهرهای کوچک خودکنترلی و دیگر کنترلی وجود دارد و همه پدر و مادر یکدیگر را می‌شناسند.
قرایی‌مقدم گفت: اما در تهران ارتباطات اجتماعی ضعیف است و افراد روی هم تعصب و احساس ندارند. در شهرهای بزرگ افراد به صورت ربات درآمده‌اند و در قبال یکدیگر احساس مسئولیت اجتماعی ندارند و کسی را نمی‌شناسد این در مصرف مواد مخدر و سیگار در افراد تاثیر می‌گذارد و این در حالی است که در شهرهای کوچک و روستاها، جوانان تحت نظارت آشناها هستند.
وی در ادامه اظهار کرد: به قول یک جامعه شناس آمریکایی خلافکاران در انبوه انسان‌ها گم می‌شوند. کاهش مسئولیت اجتماعی می‌تواند باعث اعتیاد شود. حتی آموزش دادن هم به کاهش این پدیده کمکی نمی‌کند و این موضوع رو به افزایش است.
جامعه‌شناس گفت: مسئولین با ویژگی‌های جوانان جدید به دلیل تاکید بر سنت‌گرایی آشنا نیستند. عوامل برون‌زا در مصرف مخدر در بین جوانان موثر است اما مسئولین به دنبال علت مسائل نیستند در حالی که مصرف دخانیات معلول علت‌ها است. با ایجاد شادی و نشاط می‌شود این موضوع را حل کرد که متاسفانه نشاطی در جامعه اینجاد نمی‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما