به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، یک دانشجوی پزشکی از زمانی که وارد دانشگاه میشود باید به مدت ۴ ترم علوم تشریح(آناتومی) بخواند و سپس در امتحان علوم پایه پزشکی شرکت کند تا در نهایت وارد مرحله بالینی شود. اما حقیقت این است که ورود به مرحله بالینی به این سادگی‌ها نیست و دانشجوی پزشکی می‌بایست پیشتر در سالن‌های تشریح با جزئیات کالبد انسان آشنا شود و تنها در این صورت است که در آینده می‌تواند به درمان اورژانسی بیماری‌ها بپردازد یا به عبارت دیگر برای درمان در بدن بیمار خود مداخله داشته باشند.

بیشتر بخوانید:

استقبال تهرانی‌ها از اهدای جسد به پزشکی قانونی/ اعلام آمادگی اهدای جسد نیاز به مراجعه به پزشکی قانونی ندارد

با توجه به اینکه تشریح جسد یکی از الزامات آموزش پزشکی است و سایر روش‌ها از جمله تخت‌های مجازی تشریح، ماکت‌های شبیه‌سازی شده و...نیز صرفا کمک آموزشی محسوب می‌شوند؛ تهیه جسد برای سالن های تشریح دانشگاه های علوم پزشکی گریزناپذیر است. موضوعی که امروزه به دلیل هزینه‌های سنگین و سرسام آور خرید این اجساد از سازمان پزشکی قانونی بار مالی مضاعفی را به دانشگاه های علوم پزشکی تحمیل کرده و به یک معضل تبدیل شده است.

این در حالی است که در سالهایی نه چندان دور اجساد افراد مجهول الهویه به صورت رایگان توسط سازمان پزشکی قانونی در اختیار دانشگاه‌های علوم پزشکی قرار میگرفت و امروز اجساد همین افراد با قیمت‌هایی بالغ بر ۱۶۰ میلیون تومان به این دانشگاه‌ها فروخته می‌شود. هزینه‌های سنگینی که برای بسیاری از دانشگاه‌های علوم پزشکی از جمله دانشگاه‌های شهرستان‌ها قابل تأمین نیست و این موضوع آموزش پزشکان آینده کشور را با چالش جدی مواجه می‌کند.

اما در سایه همین معضلات، فرهنگ پسندیده اهدا کالبد برای خدمت به علم پزشکی در جامعه روییده میشود و تا به امروز توانسته بخش اعظمی از مشکلات مالی دانشگاه ها را حل کند ضمن اینکه اهداکنندگان جسد به آموزش دانشجویان گروه علوم پزشکی کمک می‌کنند تا آنها با آناتومی بدن آشنا شده و در آینده بدون اشتباه یا با خطای کمتری بیماران را درمان کنند و حیات بخش بسیاری از افراد باشند.

خرید هر جسد 160 میلیون تومان برای دانشگاه‌های علوم پزشکی آب می‌خورد!

زهرا نادیا شریفی مدیرگروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز پیرامون فرآیند واردات جسد به نظام آموزش پزشکی اظهار کرد: زمانی که در دانشگاه تهران دانشجو بودم اجسادی که وارد دانشگاه می‌شدند یک سری از مجهول الهویه‌ها بودند که طبق قوانین ابتدا به پزشکی قانونی برده می‌شدند و پس از مدت زمانی که باید طی میشد(چرا که در طول این مدت برای پیدا شدن اقوام و خویشاوندان آگهی داده میشد) و در صورت پیدا نشدن خانواده بر اساس درخواست به دانشگاه های علوم پزشکی تحویل داده می‌شدند.

وی ادامه داد: از طرف دیگر با توجه به اینکه بسیاری از اساتید ما تمایل داشتند خود را در این زمینه وقف بکنند فرم های مخصوصی وجود داشت که توسط این افراد پر میشد و روال قانونی خود را طی میکرد و پس از فوت این افراد خانواده ملزم به تحویل آنها بودند و سپس بعد از فرآیند نگهداری در حوضچه‌های مخصوص، وارد پروسه آموزش دانشگاه میشد چرا که پس از استفاده از مواد فیکساتیو در این حوضچه های مخصوص، ۶ ماه بعد جسد برای تشریح و آموزش قابل استفاده است.

شریفی خاطرنشان کرد: پس از مدتی که سازمان پزشکی قانونی مکلف شد تا هزینه های خودش را تأمین کند، جسدها به دانشگاه های علوم پزشکی فروخته می‌شد و در حال حاضر هم رویه به همین صورت است.

وی با تأکید بر اینکه هزینه تهیه اجساد برای دانشگاه ها بسیار بالاست، ادامه داد: قبلا ۵۰ میلیون تومان اجساد خریداری میشد اما امروز تا ۱۶۰ میلیون تومان هم به فروش میرسند؛ البته تا حد امکان تخفیف‌هایی داده میشود.

مدیرگروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در پاسخ به این سوال که آیا امروز از تحویل افراد مجهول الهویه جلوگیری میشود، گفت: خیر، در واقع اجساد همین افراد مجهول الهویه به فروش می‌رسد در صورتی که حدود ۱۲ سال پیش به صورت رایگان به دانشگاه های علوم پزشکی تحویل داده میشد و شرایط به گونه ای بود که حتی دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران به واحدهای دیگر هم این اجساد را توزیع می‌کرد.

تمایل به اهدا جسد به دانشگاه‌های شناخته‌شده کشور

وی با بیان اینکه امروز واقعا در تأمین کالبد آموزشی با مشکل مواجه شده ایم و به همین دلیل هم به سمت فرهنگسازی برای اهدا جسد حرکت کرده ایم ادامه داد: اقدامات بسیار خوبی در این زمینه صورت گرفته است اما اغلب تمایل دارند اجساد را به دانشگاه های شناخته شده ای چون تهران، شهید بهشتی و ایران اهدا کنند.

شریفی با اشاره به اینکه دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران یک دانشگاه غیرانتفاعی است و هزینه این اجساد برای این دانشگاه اهمیت بالایی دارد و ۱۶۰ میلیون تومان رقم بالایی است که بعضا ما را با مشکل مواجه کرده است، افزود: در این شرایط بحرانی با فوت چند تن از همکارانمان که پیشتر خود را برای آموزش وقف کرده بودند نجات پیدا کردیم.البته که باز هم ناچار به خرید یکی دو جسد شدیم اما جسدهای اهدایی بسیار کمک کننده بود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۱۴ مورد اهدایی نیز در نوبت داریم تصریح کرد: این افراد در واقع فوت نکرده اند و فرم اهدا را تکمیل و رضایت خود را اعلام کرده اند چرا که ما در دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران فرم های مخصوصی را تهیه کرده ایم که هم خود افراد و هم وراث این فرم ها را تکمیل می‌کنند و ما باید یک گواهی امضا از این افراد بگیریم تا روند کار قانونی باشد و پس از فوت این افراد خانواده آنها را تحویل میدهند و سپس یک جلسه تجلیل توسط دانشگاه برگزار می‌شود.

مدیرگروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران ادامه داد: اخیرا هم یک مراسم تجلیل در دانشگاه برگزار شد که در خود این مراسم فرهنگ سازی و توضیح اینکه اهدا این اجساد تا چه اندازه میتواند به آموزش پزشکی کمک کند صورت گرفت و بسیاری از خانواده ها تمایل خود را برای پر کردن فرم های مخصوص اهدا ابراز کردند.

دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران کمبود جسد ندارد/ هزینه‌های میلیاردی ماکت‌های شبیه‌سازی‌شده و تخت‌های تشریح مجازی

وی با بیان اینکه فعلا کمبودی در این زمینه نداریم، اضافه کرد: برای فرهنگسازی اهدا هرچند در ابتدای راه هستیم اما زمانی که در دیدار با خانواده ها و برنامه هایی که برگزار میکنیم برای این افراد توضیح میدهیم که تا چه اندازه به علم پزشکی کمک کننده است تشویق می‌شوند و ما این مسیر را ادامه خواهیم داد تا بار مالی دانشگاه کاهش پیدا کند.

شریفی با اشاره به اینکه در حال حاضر شرکت هایی وجود دارند که با برنامه‌های نرم افزاری تخت‌های تشریح مجازی ارائه می‌کنند، خاطرنشان کرد: ماکت‌های شبیه‌سازی شده هم هزینه بسیار بالا و میلیاردی دارند و در واقع هیچ چیز جایگزین جسد طبیعی نمی‌شود چرا که یک دانشجوی پزشکی تا زمانی که جسد را لمس نکرده نمی‌تواند تبدیل به یک پزشک خوب شود بنابراین حتما جسد باید در دانشگاه‌های علوم پزشکی باشد و سایر امکاناتی که اشاره شد صرفا کمک آموزشی هستند.

وی با بیان اینکه به طور معمول هر جسد برای سه یا نهایتا چهار ترم دانشگاهی قابل استفاده است، افزود: یک دانشجوی پزشکی زمانی که وارد دانشگاه میشود باید به طور دقیق ۴ ترم علوم تشریح بخواند و سپس امتحان علوم پایه پزشکی میدهد تا وارد مرحله بالینی شود.

مدیرگروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در خصوص روش پلاستینه کردن جسد برای ماندگاری بیشتر هم گفت: این روش بسیار خوب است و بهترین پلاستینه توسط یک شرکت آلمانی انجام میشود که به طور مثال درخواست میدهیم و عناصر فکی ناحیه صورت را سفارش میدهیم اما این شرکت تخصصی دارد که خاص خود آن است و این شرکت فروش به صورت بخشی(کبد، عناصر سطحی صورت و...) را هم دارد.

وی با اشاره به اینکه جسد پلاستینه شده هم هزینه‌های میلیاردی دارد البته به سفارش ما هم بستگی دارد، خاطرنشان کرد: در حال حاضر هم پلاستینه کردن توسط دانشگاه علوم پزشکی ایران و بقیه الله انجام میشود اما به پای نمونه آلمانی نمی‌رسد.

هیچ امکانی نمی‌تواند جایگزین آموزش با جسد طبیعی باشد

شبنم موثقی عضو هیئت علمی گروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران نیز در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز با بیان اینکه هزینه تهیه جسد توسط خود دانشگاه های علوم پزشکی باید به پزشکی قانونی پرداخت و سپس وارد سالن تشریح شود، اظهار کرد: اخیرا روش دیگری هم برای تهیه جسد وجود دارد که آن اهدا جسد است که به طور معمول افراد در زمان حیات خود وصیت میکنند که پیکر ما به فلان دانشگاه علوم پزشکی اهدا شود.

وی ادامه داد: برای اهدای جسد فرم های مخصوصی وجود دارد که افراد این فرم ها را پر میکنند ضمن اینکه وراث درجه یک این افراد هم باید موافقت کنند چرا که بعد از مرگ این افراد اگر وراث موافقت نکنند، وصیت عملی نمی‌شود.

موثقی خاطرنشان کرد: اجسادی که وارد دانشگاه میشوند پس از پروسه فیکس حداقل به مدت ۶ ماه باید در حوضچه های مخصوص بمانند تا برای دانشجویان قابل استفاده باشند. بسیاری از مردم امروز از این ایثار علمی اهدا جسد بی خبر هستند و جالب اینکه به محض اطلاع رسانی و آگاهی افراد زیادی مشتاق به انجام این کار و تکمیل فرم های مخصوص میشوند.

وی با بیان اینکه اطلاع رسانی ها از طریق سایت دانشگاه انجام میشود، افزود: جلسات تقدیر و تشکر از خانواده ها هم توسط دانشگاه انجام میشود.رسانه های مختلف اعم از تلویزیون روزنامه ها و خبرگزاری ها هم اگر در ترویج این فرهنگ خداپسندانه به ما کمک کنند تا اطلاع رسانی عمومی انجام شود برای دانشگاه های علوم پزشکی بسیار کمک کننده خواهد بود.

موثقی با اشاره به انکه در حال حاضر دانشگاه های علوم پزشکی با کمبود جسد مواجه هستند ادامه داد: پزشکی قانونی هم در تحویل اجساد محدودیت هایی دارد و اجساد با شرایط خاص را میتواند در اختیار دانشگاه ها قرار دهد بنابراین تعداد اجسادی که میتواند در اختیار دانشگاه های علوم پزشکی بگذارد خود به خود کم میشود.

وی با تاکید بر اینکه در شرایط فعلی دانشگاه های علوم پزشکی باید به سمت اهدا جسد و ترویج این موضوع تغییر مسیر دهند، اضافه کرد: فتاوای آیات عظام در این مورد هم وجود دارد و این اقدام بسیار پسندیده است.

عضو هیئت علمی گروه علوم تشریح دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران خاطرنشان کرد: دانشجویان پزشکی در آینده میخواهند مداخله ای در بدن بیماران خود داشته باشند و زمانی که این کالبد را به خوبی نشناسند مسلما نمی توانند به روی انسان و یا نمونه اصلی کار خود را به خوبی انجام دهند چرا که دانشجویی که در آینده میخواهد به طور مثال بخیه بزند باید بداند لایه های بخیه از چه چیزهایی تشکیل شده است؟ و یا زمانی که رزیدنت جراحی میشود باید احشا را به خوبی بشناسد.

وی با تاکید بر اینکه هیچ امکانی تا به حال نتوانسته جای آموزش با جسد را بگیرد، افزود: هر چقدر هم که شبیه سازی صورت بگیرد آنچیزی که در بدن هست نخواهد شد به طور مثال امروز تخت های تشریح مجازی وجود دارد اما اصلا جای جسد را نمیگیرد.

امام خمینی(ره) تشریح و کالبدشکافی برای آموزش پزشکی را مجاز اعلام کردند

موثقی با اشاره به اینکه در حال حاضر در دانشگاه علوم پزشکی آزاد تهران مشکلی در تهیه اجساد تشریح نداریم اضافه کرد: تلاش میکنیم هر یک یا دوسال یکبار جسد تازه ای را برای تشریح وارد دانشگاه کنیم با این حال باز هم در مضیقه هستیم هرچند که ترویج فرهنگ اهدا هم بسیار کمک کننده است چرا که تعداد دانشجویان واقعا زیاد است.

وی در خصوص واردات جسد هم گفت : در گذشته از کشور هند جسد وارد میشد اما خوشبختانه امام راحل فتوایی دادند مبنی بر اینکه برای نجات جان انسانها و در حوزه آموزش پزشکی، تشریح جسد مجاز است که فتوای ایشان بسیار راهگشا بود.

با وجود همه اقدامات خوبی که در زمینه ترویج فرهنگ اهدا کالبد انجام شده است به نظر می‌رسد که دانشگاه‌های علوم پزشکی هنوز در ابتدای این راه هستند و باید با یک هم‌افزایی رسانه‌ای و فرهنگی مردم جامعه را از این فرهنگ خداپسندانه آگاه کرد و همانگونه که برای اهدای عضو اقدامات موثری انجام شد و در نهایت هم به ثمر نشست؛ برای اهدا کالبد نیز کمپین‌ها، فیلم‌ها یا مستندهایی ساخته شود و یک بانک اطلاعاتی از افراد داوطلب تهیه شود.

انتهای پیام/