به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از خراسان شمالی، با گسترش چشمگیر کاربردهای هوش مصنوعی در حوزه‌هایی نظیر قضاوت، حمل‌ونقل، درمان، هنر و رسانه، پرسش‌های جدی و جدیدی در حوزه حقوق مطرح شده‌اند؛ پرسش‌هایی که هنوز پاسخ روشنی در قوانین بسیاری از کشورها از جمله ایران نیافته‌اند.
خبرنگار ایسکانیوز در این خصوص به سراغ مدرس و پژوهشگر حقوق فناوری، مدیر گروه تجاری آموزشی دانامهر و مدیرعامل شرکت پگاه زرین و مدرس کارگاه «حقوق هوش مصنوعی» رفته و در این خصوص به گفت وگو نشسته است.
یاسین تاتاری، مدرس کارگاه «حقوق هوش مصنوعی» اظهار کرد: با هدف گشودن این گره‌های ذهنی و حقوقی و فراهم‌کردن بستری برای تفکر میان‌رشته‌ای میان حقوق‌دانان و فناوران کارگاه آموزشی "حقوق هوش مصنوعی" طراحی شد.
هوش مصنوعی در قضاوت و داوری: از خیال تا واقعیت
وی ضمن تشریح ابعاد پیچیده و نوپدید حقوقی هوش مصنوعی بیان کرد: در این کارگاه، تجربه‌های واقعی در برخی کشورها نظیر استونی پرداخته شد؛ جایی که دادگاه‌هایی با کمک هوش مصنوعی به دعاوی کوچک رسیدگی می‌کنند. شرکت‌کنندگان کارگاه با مزایای این سیستم‌ها ازجمله کاهش اطاله دادرسی، استانداردسازی آرا و کاهش خطای انسانی آشنا شدند. در مقابل، دغدغه‌هایی چون فقدان درک انسانی و اخلاقی در الگوریتم‌ها و مسئله مسئولیت‌پذیری قضایی در تصمیمات اشتباه نیز مورد بررسی قرار گرفت.
به گزارش ایسکانیوز، برای نخستین بار در استان خراسان شمالی، کارگاهی تخصصی با موضوع «حقوق هوش مصنوعی» با همکاری گروه تجاری آموزشی دانامهر و مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد دراین واحد دانشگاهی برگزار شد.
مالکیت فکری هوش مصنوعی: اثر از آن کیست؟
پژوهشگر حقوق فناوری، مدیر گروه تجاری آموزشی دانامهر و مدیرعامل شرکت پگاه زرین گفت: در بخش دیگر این کارگاه، پس از ارائه تعریفی جامع از مالکیت فکری و شاخه‌های آن (حق مؤلف، اختراع، علائم تجاری و...)، به پرونده‌هایی نظیر اثر نقاشی تولیدشده توسط الگوریتم آویس که در حراجی کریستی با قیمت بیش از ۴۰۰ هزار دلار به فروش رسید پرداخته شد.
وی افزود: دیدگاه‌های سنتی که خلاقیت انسانی را شرط مالکیت می‌دانند در کنار دیدگاه‌های نوین که خواهان شخصیت حقوقی محدود برای هوش مصنوعی خالق آثار هستند مورد بررسی قرار گرفت.
آیا ربات‌ها صاحب شخصیت حقوقی می‌شوند؟
وی افزود: بحث شخصیت و اهلیت ربات‌ها یکی از جنجالی‌ترین بخش‌های کارگاه بود. مفاهیم کلیدی همچون حق تمتع، حق استیفاء و اراده حقوقی تعریف و پیشنهاد سال ۲۰۱۷ پارلمان اروپا برای اعطای شخصیت الکترونیکی به ربات‌ها با هدف نظم‌بخشی به مسئولیت‌ها مورد تحلیل قرار گرفت.
تاتاری گفت: نقطه نظر غالب در حقوق ایران اما همچنان بر انحصار شخصیت حقوقی به انسان‌ها و نهادهای حقوقی نظیر شرکت‌ها تأکید دارد.
مسئولیت مدنی و بیمه: اگر یک خودروی خودران تصادف کند؟
یاسین تاتاری در خصوص مسئولیت مدنی و بیمه خودروی خودران افزود: با فرض وقوع تصادف توسط خودروی خودران، این بخش به تحلیل مدل‌های مختلف نسبت‌دادن مسئولیت همچون مالک خودرو، سازنده الگوریتم، طراح سخت‌افزار یا شرکت بهره‌بردار پرداخت.
در این خصوص، مدل‌های بیمه‌ای کشورهای پیشرفته برای مواجهه با این سناریوها (از بیمه اجباری تا ایجاد صندوق‌های ملی جبران خسارت) مطرح شدند. همچنین در کنار آن، وضعیت فعلی ایران، خلأ قانونی در زمینه بیمه‌های خاص فناوری، و ظرفیت‌های قانون مسئولیت مدنی مورد ارزیابی قرار گرفت.
ربات‌ها در حقوق بین‌الملل: از تابعیت صوفیا تا صادرات فناوری
تاتاری بیان داشت: با اشاره به ماجرای جنجالی اعطای تابعیت افتخاری عربستان به ربات صوفیا، به پیامدهای حقوقی چنین اقداماتی پرداخته شد. سپس قوانین موجود در زمینه خروج ربات‌ها از کشور، مجوزهای گمرکی و ممنوعیت‌های صادرات فناوری‌های حساس بررسی شد. این موضوع از منظر دیپلماسی فناوری و حقوق تجارت بین‌الملل نیز مورد توجه قرار گرفت.
وی در خاتمه اظهار کرد: هوش مصنوعی نه دشمن بشر است و نه منجی آن؛ بلکه ابزاری است که اگر بر مدار اخلاق، قانون و خرد جمعی حرکت کند، می‌تواند زندگی را بهبود بخشد. نظام حقوقی ایران باید پیش از آنکه صرفاً مصرف‌کننده این فناوری باشد، به تولید و تدوین ساختارهای حقوقی بومی برای مواجهه با آن بیندیشد
در پایان کارگاه نیز، سیدمحسن موسوی، رئیس کمیسیون ویژه اقتصادی و سرمایه‌گذاری شورای اسلامی شهر بجنورد، ضمن حضور در این نشست، با اشاره به ظرفیت‌های مغفول‌مانده شهر در حوزه نوآوری‌های حقوقی و فناورانه، از آمادگی شورای شهر برای ایجاد یک کارگروه تخصصی در زمینه هوش مصنوعی خبر داد و اظهار کرد: شورای شهر بجنورد از هرگونه همکاری علمی با دانشگاه آزاد اسلامی به‌منظور تدوین سیاست‌گذاری‌های شهری مبتنی بر فناوری‌های نو، به‌ویژه در حوزه هوش مصنوعی، استقبال خواهد کرد.
خبرنگار: زینب نوروزی
انتهای پیام/
نظر شما