به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان، شهردار همدان در تیرماه ۱۴۰۴ با اعلام برنامه‌ای جسورانه برای استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت شهری گامی بلند برای افزایش بهره‌وری برداشت. این ابتکار که در کارگاه آموزشی با حضور مدیران شهری و متخصصان فناوری برگزار شد بر استفاده از الگوریتم‌های هوشمند برای مدیریت ترافیک بهینه‌سازی پسماند و شفاف‌سازی منابع انسانی متمرکز است. آیا همدان می‌تواند به شهری هوشمند تبدیل شود؟ این گزارش اقدامات شهرداری، ظرفیت‌های هوش مصنوعی و مقایسه با سایر شهرها را بررسی می‌کند.

کارگاه هوش مصنوعی در سالن همایش‌های اداره کل استاندارد همدان با حضور مسئولین شهرداری و شورای شهر برگزار شد. شهردار همدان اعلام کرد سامانه‌های «رایورز» و «حسیب» برای ساماندهی منابع انسانی راه‌اندازی شده‌اند که شفافیت استخدامی را تا ۲۰ درصد افزایش داده‌اند. داده‌های شورای شهر نشان می‌دهد این سامانه‌ها با تحلیل داده‌های پرسنلی خطاهای تخصیص پست را تا ۱۵ درصد کاهش داده‌اند. در حوزه ترافیک طرح آزمایشی استفاده از هوش مصنوعی برای تنظیم زمان‌بندی چراغ‌های راهنمایی در خیابان بوعلی آغاز شده که زمان سفرهای شهری را ۱۰ درصد کم کرده است. مقایسه با تهران که با سیستم‌های مشابه ترافیک را ۱۲ درصد بهبود داده نشان‌دهنده پتانسیل بالای همدان است.

مدیریت پسماند نیز در کانون توجه است. نصب حسگرهای مجهز به هوش مصنوعی روی سطل‌های زباله در محله شکریه برای پایش پر شدن سطل‌ها آزمایش شده که هزینه‌های جمع‌آوری را تا ۸ درصد کاهش داده است. یک مدیر شهری اظهار داشت این فناوری می‌تواند بازیافت را ۲۵ درصد بهبود دهد اما کمبود بودجه چالش اصلی است. در حوزه فرهنگی شهرداری برنامه‌ای برای استفاده از روبات‌های هوشمند جهت راهنمایی گردشگران در میدان مرکزی همدان طراحی کرده که هنوز در مرحله آزمایشی است.

این اقدامات پیامدهای گسترده‌ای دارد. از منظر اقتصادی افزایش بهره‌وری می‌تواند هزینه‌های شهری را تا ۵ میلیارد تومان در سال کاهش دهد. از منظر اجتماعی شفافیت در مدیریت منابع انسانی اعتماد عمومی را تقویت کرده است. با این حال کمبود زیرساخت‌های دیجیتال مانند اینترنت پرسرعت در مناطق حاشیه‌ای پیشرفت را محدود کرده است. مقایسه با سئول که با هوش مصنوعی ترافیک را ۲۰ درصد کاهش داده نشان می‌دهد همدان راه درازی در پیش دارد.

همدان به سمت شهری هوشمند حرکت می‌کند اما آیا زیرساخت‌ها و منابع کافی برای این تحول وجود دارد؟ استفاده از هوش مصنوعی در مدیریت شهری همدان نویدبخش است ولی چالش‌های متعددی مانع پیشرفت کامل هستند. چرا بودجه فناوری دیجیتال محدود است؟ داده‌های شورای شهر همدان نشان می‌دهد بودجه فناوری اطلاعات در سال ۱۴۰۴ تنها ۳ درصد کل بودجه شهری (معادل ۱۵ میلیارد تومان) بوده که در مقایسه با تهران با تخصیص ۸ درصدی ناکافی است. یک کارشناس فناوری اظهار داشت که فقدان متخصصان هوش مصنوعی در همدان اجرای پروژه‌ها را تا ۶ ماه به تعویق انداخته است. چرا آموزش کارکنان عقب مانده است؟ تنها ۲۰ درصد پرسنل شهرداری دوره‌های آموزشی هوش مصنوعی را گذرانده‌اند در حالی که در سئول این رقم به ۵۰ درصد می‌رسد.

چالش‌های این طرح پیامدهای گسترده‌ای دارند. از منظر اقتصادی کمبود بودجه و نیروی متخصص هزینه‌های اجرای پروژه‌های هوشمند را تا ۳۰ درصد افزایش داده که بهره‌وری مورد انتظار را کاهش می‌دهد. گزارش اتاق بازرگانی همدان در سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد اگر پروژه‌های هوش مصنوعی کامل اجرا شوند هزینه‌های مدیریت شهری تا ۷ میلیارد تومان در سال کاهش می‌یابد اما تأخیرها این هدف را به خطر انداخته‌اند. از منظر اجتماعی عدم آگاهی شهروندان درباره مزایای فناوری هوشمند پذیرش عمومی را محدود کرده است. یک شهروند محله شکریه بیان کرد که حسگرهای زباله را «ابزارهای بی‌فایده» می‌داند چون اطلاع‌رسانی کافی نبوده است. از منظر زیست‌محیطی کندی در اجرای طرح‌های مدیریت پسماند هوشمند آلودگی را تا ۵ درصد افزایش داده که در تضاد با هدف توسعه پایدار است.

کمبود سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دیجیتال مانند اینترنت پرسرعت در مناطق حاشیه‌ای مانند کوی فلسطین یکی از موانع اصلی است. در حالی که اصفهان با پوشش ۹۰ درصدی اینترنت پرسرعت پروژه‌های هوشمند را تسریع کرده همدان تنها ۶۰ درصد پوشش دارد. نبود همکاری با شرکت‌های فناوری بین‌المللی و کمبود دوره‌های آموزشی تخصصی برای کارکنان نیز چالش‌های کلیدی هستند. چرا همدان از تجربه شهرهای موفق الگوبرداری نمی‌کند؟ تجربه دوبی با جذب سرمایه‌گذاری خارجی در فناوری شهری نشان می‌دهد همدان می‌تواند با اصلاح سیاست‌ها پیشرفت کند.

افزایش بودجه فناوری به ۸ درصد بودجه شهری می‌تواند زیرساخت‌های دیجیتال را تقویت کند. جذب ۵۰ متخصص هوش مصنوعی از طریق قراردادهای بخش خصوصی سرعت اجرای پروژه‌ها را تا ۴۰ درصد افزایش می‌دهد. اجرای کمپین‌های آموزشی برای شهروندان پذیرش فناوری را تا ۳۰ درصد بهبود می‌بخشد. همکاری با شرکت‌های بین‌المللی مانند گوگل یا زیمنس می‌تواند فناوری‌های پیشرفته را وارد کند. تشکیل کارگروه فناوری شهری با حضور دانشگاه بوعلی و بخش خصوصی هماهنگی را افزایش می‌دهد.

خبرنگار: نازنین مولایی منظر

انتهای خبر/