استان هرمزگان با شرایط اقلیمی خاص و تابستان‌های بسیار گرم، همواره در فهرست استان‌های پرمصرف برق کشور قرار داشته است. دماهای بالای ۴۵ درجه در تیر و مرداد، رطوبت شرجی شدید و لزوم استفاده از وسایل سرمایشی باعث شده بخش قابل توجهی از توان شبکه برق استان صرف خنک‌سازی منازل و اماکن اداری شود.

اما آمارهای اعلام‌شده در روزهای اخیر نگرانی‌ها را به سطح تازه‌ای رسانده است. ثبت رکورد مصرف ۲۸۸۴ مگاوات در استان، بالاترین عددی است که تاکنون گزارش شده و نشانه‌ای روشن از فشار بی‌سابقه به زیرساخت‌های تولید و توزیع برق در هرمزگان به شمار می‌رود.

این رقم نه‌تنها یک عدد ساده نیست بلکه زنگ خطری جدی است. چرا که ظرفیت شبکه برق محدودیت‌های فنی دارد و ادامه روند فعلی مصرف به‌ناچار منجر به خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده یا حتی خاموشی‌های ناخواسته خواهد شد. موضوعی که در سال‌های گذشته هم تجربه شده و نارضایتی‌های عمومی به دنبال داشته است.

عوامل متعددی در شکل‌گیری این بحران دخیل‌اند. از یک سو توسعه جمعیت و شهرنشینی، افزایش وسایل برقی خانگی و تغییر سبک زندگی، نیاز به انرژی را به صورت پیوسته بالا برده است. از سوی دیگر، زیرساخت‌های تولید، انتقال و توزیع برق در بسیاری از مناطق استان همگام با این رشد توسعه نیافته‌اند. کمبود سرمایه‌گذاری در حوزه تولید برق، مشکلات تأمین سوخت نیروگاه‌ها و فرسودگی شبکه، همه در بروز این وضعیت نقش دارند.

با این حال نمی‌توان نقش رفتار مصرفی خانوارها را نادیده گرفت. در بسیاری از منازل کولرهای گازی با کمترین دمای ممکن (۱۸ یا ۲۰ درجه) روشن می‌شوند، درها و پنجره‌ها گاهی باز می‌مانند و استفاده از چندین دستگاه سرمایشی همزمان بدون توجه به مدیریت مصرف رواج دارد. این سبک مصرف در شرایطی که شبکه در اوج بار قرار دارد، عملاً ظرفیت آن را مستهلک می‌کند و احتمال قطعی برق را بالا می‌برد.

استانداری هرمزگان برای مدیریت این بحران، کاهش یک‌ساعته ساعات کاری ادارات از ۲۱ تیر را مصوب کرده است تا بار شبکه در ساعات گرم روز کاهش یابد. این تصمیم، هرچند گامی در مسیر مدیریت مصرف به شمار می‌رود، اما کافی نخواهد بود. مدیریت مصرف برق در سطح خانوارها، واحدهای تجاری و صنعتی، ضرورت اجتناب‌ناپذیری است.

برای عبور از این تابستان سخت، نیاز به همکاری همه شهروندان وجود دارد. برخی راهکارهای عملی شامل:

• تنظیم دمای کولر گازی روی ۲۴ یا ۲۵ درجه، که مصرف را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.

• استفاده از وسایل پرمصرف مانند ماشین لباسشویی یا اتو در ساعات کم‌باری.

• خاموش کردن لوازم و چراغ‌های غیرضروری.

• عایق‌کاری مناسب ساختمان‌ها برای جلوگیری از هدررفت سرما.

•آموزش و فرهنگ‌سازی در خانواده‌ها، به‌ویژه در میان کودکان و نوجوانان.

البته مسئولیت اصلی توسعه زیرساخت برق بر عهده دولت و شرکت‌های مرتبط است و انتظار به‌جایی است که در برنامه‌ریزی‌های بلندمدت، ظرفیت نیروگاه‌ها، خطوط انتقال و شبکه‌های توزیع متناسب با رشد جمعیت و نیاز مصرف ارتقا یابد. اما در کوتاه‌مدت و به ویژه در همین تابستان، هیچ جایگزینی برای مدیریت مصرف وجود ندارد.

رکورد مصرف برق هرمزگان فقط یک عدد نیست؛ نمادی است از مجموعه‌ای از مشکلات و چالش‌ها که نیازمند توجه جدی، برنامه‌ریزی اصولی و همکاری جمعی است. تنها در صورت پذیرش این واقعیت و تغییر رفتار مصرفی، می‌توان امیدوار بود خاموشی‌ها کاهش یابد و تابستانی آرام‌تر سپری شود.

این یادداشت تلاشی است برای یادآوری ضرورت مدیریت مصرف برق در روزهای دشوار تابستان، به امید همراهی و همدلی همه شهروندان هرمزگان.

* فعال دانشجویی

انتهای یادداشت/