به گزارش گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز، استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی از جمله قطار و اتوبوس و حتی هواپیما یکی از مهم‌ترین شاخص‌های توسعه‌یافتگی جوامع امروزی و از جمله مهمترین ابزار سفر برای افرادی است که قصد ندارند با وسیله نقلیه شخصی به سفر و گردشگری بپردازند.

یکی از مزیت‌های حمل‌ونقل عمومی، صرفه‌جویی در هزینه‌هاست. هزینه بلیت اتوبوس یا قطار به‌ مراتب کمتر از هزینه نگهداری، سوخت و پارک خودرو شخصی است. این موضوع به‌ویژه برای گردشگرانی که بودجه محدودی دارند، اهمیت زیادی دارد. با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی، گردشگران می‌توانند با هزینه‌ای معقول از نقاط مختلف یک شهر یا کشور بازدید کنند.

برای بسیاری از گردشگران، حمل‌ونقل عمومی نخستین و مهم‌ترین انتخابشان برای سفر به نقاط مختلف است. قطارها و اتوبوس‌ها آنها را به مناطق محلی می‌برند، با مردمان گوناگون روبه‌رو می‌کنند و فرصتی برای تعامل مستقیم با جامعه میزبان فراهم می‌سازند. استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی برای گردشگران تجربه‌ای ارزان‌تر، ایمن‌تر و واقعی‌تر از مقصد فراهم می‌آورد.

برای تشویق مردم و گردشگران به استفاده بیشتر از حمل‌ونقل عمومی، باید گام‌های متعددی برداشت. اولین قدم، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و نوسازی ناوگان است و قدم دوم نظارت صحیح و دقیق و منصفانه بر قیمت بلیت این وسایل می‌باشد.

همه ساله با شروع آغاز سال جدید قیمت عمده کالاها دستخوش افزایش قیمت می‌شود که افزایش قیمت بلیت اتوبوس و قطار نیز از آن دست هستند و با آغاز سال جدید بلیت اتوبوس و قطار افزایش قابل توجهی داشته‌اند اما اکنون که بیش از ۴ماه از ابتدای سال نگذشته مجدد شاهد افزایش قیمت بلیت اتوبوس و قطار هستیم. برای مثال قیمت بلیت اتوبوس از مبدا همدان به تهران و یا بالعکس که با افزایش قیمت در سال جدید به ۳۲۹ هزار و ۶۰۰ تومان رسیده بود هم اکنون با افزایش مجدد ۳۰ درصدی به ۴۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است.

به عنوان مثال دیگر، قیمت بلیت قطار ۵ستاره تهران به مشهد یا بالعکس ابتدای سال حدود ۸۰۰ هزار تومان بود و با افزایش قیمت به حدود یک میلیون و ۱۰۰ هزار تا یک میلیون و ۳۰۰ هزار رسیده بود و اکنون در همه سایت های خرید بلیت شاهد مبلغ نزدیک به ۲ میلیون تومان هستیم.

در سال‌های اخیر، یکی از عوامل تأثیرگذار بر کاهش گردشگری داخلی و خارجی، افزایش قیمت بلیت وسایل حمل‌ونقل عمومی نظیر اتوبوس و قطار بوده است. سفر، یکی از نیازهای اساسی انسان برای تفریح، تجدید روحیه و حتی کار است. اما با افزایش شدید هزینه‌های حمل‌ونقل، به‌ویژه برای اقشار کم‌درآمد، امکان برنامه‌ریزی برای مسافرت به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. گرانی بلیت‌های اتوبوس و قطار که از جمله ارزان‌ترین و در دسترس‌ترین روش‌های جابه‌جایی برای مردم به شمار می‌روند، نه‌تنها بر تصمیم‌گیری خانواده‌ها برای سفر تأثیر گذاشته، بلکه صنعت گردشگری را نیز دچار رکود کرده است.

بخش عمده‌ای از مردم برای سفرهای داخلی، خصوصاً سفرهای خانوادگی، از اتوبوس و قطار استفاده می‌کنند. این دو وسیله نقلیه نسبت به هواپیما هزینه کمتری دارند و برای مسیرهای میان‌مدت و بلند در کشورهایی مانند ایران بسیار رایج هستند. با افزایش مداوم قیمت بلیت‌ها در نتیجه، سفرهای خانوادگی یا گروهی که تا چند سال پیش با هزینه‌ای قابل قبول انجام می‌شدند، اکنون برای بسیاری از مردم تبدیل به یک خرج سنگین و غیرضروری شده‌اند.

این افزایش قیمت‌ها در حالی صورت گرفته که سطح درآمد بسیاری از مردم یا ثابت مانده یا حتی کاهش یافته است. همین مسئله سبب شده تا سفر، از سبد مصرفی خانواده‌ها حذف شود یا به‌ندرت انجام گیرد و عمده مسافران اتوبوس ها و قطارها افرادی باشند که مجبور به سفر کاری یا... هستند و کمتر افرادی را میتوان مشاهده کرد که قصد گردشگری داشته باشند.

یکی از تأثیرات مستقیم گرانی بلیت اتوبوس و قطار، کاهش محسوس در میزان گردشگری داخلی است. شهرها و مناطق گردشگری که اقتصاد آن‌ها وابسته به حضور مسافران داخلی است، با کاهش تعداد بازدیدکنندگان مواجه می‌شوند و در پی آن کاهش حضور گردشگران باعث رکود در بخش‌های خدماتی مانند هتل‌داری، رستوران‌ها، فروشگاه‌های محلی، تورهای گردشگری و صنایع دستی خواهد شد.

با افزایش قیمت بلیت اتوبوس و قطار، برخی از خانواده‌هایی که توان مالی بیشتری دارند، ترجیح می‌دهند با خودروی شخصی سفر کنند. هرچند این روش در برخی موارد مقرون به‌صرفه‌تر است، اما پیامدهایی مانند افزایش ترافیک جاده‌ای، بالا رفتن مصرف سوخت، خستگی راننده، و احتمال بروز تصادفات را نیز به همراه دارد. علاوه‌براین، همه افراد امکان استفاده از خودروی شخصی را ندارند، و در نتیجه، اقشار ضعیف‌تر بیش از دیگران از گرانی بلیت آسیب می‌بینند.

محمد یزدانی رئیس انجمن راهنمایان گردشگری تهران در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز گفت: افزایش نرخ بلیت حمل و نقل با توجه به اینکه حمل و نقل 30 درصد از هزینه سفر را شامل می‌شود و به خودش اختصاص می‌دهد اگر یک ضرب و تقسیم ساده کنیم میتوان متوجه شد افزایش هزینه این سی درصد یک چیزی حدود ده تا پانزده درصد به هزینه کل سفر اضافه می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: اما موضوع این است که این افزایش هزینه فقط محدود به حمل‌و نقل نیست؛ وقتی به شرکت‌های گردشگری افزایش قیمت می‌خورد بقیه موارد هم به طبع آن درخواست افزایش قیمت می‌کنند و نرخ را افزایش می‌دهند و وقتی نرخ‌ها افزایش پیدا می‌کند، فاکتورهای دیگر هم که جزو گردشگری هستند افزایش پیدا می‌کنند.

یزدانی با ذکر مثل اینکه حوزه غذا و سرگرمی‌ها موادی هستند که با حوزه حمل و نقل ارتباط دارند و وقتی هزینه‌های حمل و نقل بالا برود هزینه‌های این موارد هم بالا می‌رود افزود: حمل و نقل عامل بسیار مهمی است و یک سوم بنیاد گردشگری را تشکیل می‌دهد و در حمل و نقل وقتی هزینه‌ها بالا می‌رود، افراد سوق پیدا می‌کنند به استفاده از وسایل شخصی که دلیلش این است با بالا رفتن هزینه حمل و نقل عمومی، در محاسبات مردم استفاده از وسیله شخصی به صرفه‌تر خواهد بود.

رئیس انجمن راهنمایان گردشگری تهران بیان کرد: وقتی افراد هدایت می‌شوند به استفاده از خودروی شخصی، مفاهیم صنعتی گردشگری نیز تضعیف می‌شود؛ مثلا مهم‌ترین عاملی که تضعیف می‌شود تور است. وقتی حمل و نقل گردشگری گران شود، برآورد تورها نیز بالا می‌رود و در این شرایط که قدرت خرید مردم که در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد تورها حذف می‌شوند و عملا تمایل به استفاده از تورها تبدیل می‌شود به سفر انفرادی و سفر با ماشین شخصی و این یعنی که آژانس‌های مسافرتی مجبور می‌شوند تعدیل نیرو کنند.

وی تصریح کرد: در ادامه گرانی‌ها، اغلب راهنمایان گردشگری که در حوزه تورها خدمات ارائه می‌دهند بیکار می‌شوند. برخی افراد یکسری آمارها می‌دهند که سفر کم نشده، سفر به معنای جابه‌جایی شخصی کم نشده اما به معنای جا به جایی گروهی خیر و تورها به طور کامل در این شرایط نابود می‌شود.

یزدانی ادامه داد: ما مشکلمان این است که بخش زیادی از حمل و نقلمان محدود و دولتی است بنابراین بازار رقابت در آن وجود ندارد و ما نمی‌توانیم از ظرفیت‌های دیگر آن استفاده بکنیم و همیشه یک رقیبی برای بخش خصوصی وجود دارد به نام دولت؛ مثلا بخش خصوصی اگر بخواهد هزینه‌های خود را پایین یا بالا ببرد دولت می‌آید و شکایت می‌کند و اجازه نمی‌دهد این اتفاق بی‌افتد. به‌هرحال دولت منافعی هم در این زمینه دارد که متاسفانه آن‌جا باعث می‌شود که یک سری از هزینه‌ها افزایش پیدا کند.

وی در پایان با اشاره به اینکه برای مثال در زمینه هواپیمایی که نمونه بارز است ما می‌بینیم که یک بازاری داریم که نرخ اصلی را شرکت هواپیمایی نمی‌تواند تعیین کند گفت: به هرحال من فکر می‌کنم موضوع را این‌طور نبینیم که این نرخ چه تاثیری در صنعت گردشگری دارد ما باید به این موضوع اشاره بکنیم که در دوران رکود چه تاثیری دارد چون در دورانی که گردشگری رونق داشته باشد ظرفیت‌های گردشگری ایجاد می‌شود مثل خیلی از ایرلاین‌ها و اتوبوسرانی‌ها و قطارهای دنیا که وقتی مسافر دارند از ظرفیت‌های دیگرشان هم استفاده می‌کنند برای درآمدزایی و همه بار را روی بخش حمل و نقل خالی نمی‌کنند و کل هزینه‌شان را از فروش بلیت تامین نمی‌کنند ولی وقتی شرایط نامساعد باشد و این اتفاق نیافتد و رونق صنعت هم نباشد این موارد در حاشیه امن خودشان می‌مانند و می‌گویند ما باید هزینه‌هایمان را بالا ببریم تا بتوانیم هزینه‌ها را کاور کنیم.

افزایش قیمت بلیت اتوبوس و قطار به‌عنوان دو وسیله حمل‌ونقل ارزان و پرکاربرد، تأثیرات گسترده‌ای بر کاهش سفر و گردشگری در کشور خواهد داشت. این مسئله نه‌تنها موجب کاهش تفریح و نشاط اجتماعی شده، بلکه رکود اقتصادی، کاهش اشتغال و تضعیف بخش گردشگری را نیز در پی دارد. با توجه به اهمیت سفر در افزایش رفاه اجتماعی، توسعه فرهنگی و پویایی اقتصادی، لازم است که سیاست‌گذاران با تدبیر و برنامه‌ریزی، راهکارهایی برای مقابله با این روند نزولی اتخاذ کنند.

انتهای پیام/