به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، علی نیکزاد نائب رئیس مجلس شورای اسلامی در جریان جلسه صحن علنی مجلس از عدم تشکیل «شورای عالی مدیریت بحران» در سه سال گذشته خبر داده است.
بیشتر بخوانید؛
اعتصاب کامیون‌داران؛ از افزایش ۳۰ تا ۴۰ درصدی قیمت تره‌بار تا تضمین سوخت یارانه‌ای
وظایف شورای عالی مدیریت بحران عبارت است از: الف) تصویب و به روزرسانی سند راهبرد ملی مدیریت بحران ظرف مدت سه ماه پس از تدوین آن. ب) تصویب و به روزرسانی برنامه ملی کاهش خطر حوادث و سوانح، برنامه ملی آمادگی و پاسخ و برنامه ملی بازسازی و بازتوانی ظرف مدت سه ماه پس از تدوین آن‌ها.
در راس این شورا رئیس‌جمهور قرار دارد و سایر اعضای آن عبارتند از وزیر کشور (نائب رئیس شورا)، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، وزیر راه و شهرسازی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزیر نیرو، وزیر جهاد کشاورزی، وزیر اطلاعات، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، رئیس سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، رئیس جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، یک نفر از اعضای کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها و یک نفر از اعضای کمیسیون عمران به انتخاب مجلس شورای اسلامی (به عنوان ناظر) دو نفر از متخصصان مدیریت بحران با تایید وزیر کشور و با حکم رئیس جمهور و رئیس سازمان بسیج مستضعفین.
هدف از تشکیل آن سیاست‌گذاری اجرائی در زمینه مدیریت بحران کشور، در محدوده سیاست‌های کلی ابلاغی رهبر انقلاب است. دبیر شورای عالی موظف است گزارش مصوبات آن شورا را برای روسای قوا ارسال کند. گفتنی است جلسات شورای عالی به صورت عادی حداقل هر سه ماه یک بار و جلسات فوق العاده آن بر حسب ضرورت به پیشنهاد رئیس سازمان و تایید وزیر کشور تشکیل می‌شود.
اما در این میان پرسش اساسی این است که آیا در خلال جنگ 12 روزه که اقشار مختلف مردم بالاترین سطح بحران در چند دهه اخیر و تبعات آن را تجربه کردند؛ چرا «شورای عالی مدیریت بحران» جلسه ای نداشته است؟ آیا وظایف این شورا در زمان جنگ به سایر نهادها سپرده شده است؟
برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها با مصطفی پوردهقان، نماینده مردم یزد و عضو کمیسیون صنایع و معادن و سید مرتضی محمودی، نماینده مردم تهران و عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس گفتگو کرده‌ایم که ماحصل آن در ادامه می‌آید:
شورای عالی مدیریت بحران می‌تواند از اقدامات جزیره‌ای پیشگیری کند
مصطفی پوردهقان در پاسخ به پرسشی درباره وظایف شورای عالی مدیریت بحران به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: این شورا موظف است در طی سال سه الی چهار جلسه برای بررسی مسائل خرد و کلان حوزه بحران در پایتخت و شهرستان‌ها تشکیل دهد، اطلاعات دستگاههای مختلف را جمع‌بندی کرده و بر اساس آن یک نقشه راه جامع و یک نقشه منطقه‌ای تهیه کند. مقامات رده بالا مانند رئیس‌جمهور نیز در این جلسه حضور دارند و نیازها را اولویت‌بندی می‌کنند و اگر لازم باشد دستور ترمیم اوضاع بحرانی را بدهند، باید با قید فوریت این کار انجام شود.
پوردهقان در ادامه گفت: عدم تشکیل شورای عالی مدیریت بحران به این معنی نیست که اصلا اقدامات لازم انجام نشده است بلکه مدیریت بحران بویژه در ایام جنگ اخیر از سوی مدیران استانی شکل گرفت و نتایج خوبی نیز داشت. اما این شورای عالی است که به مدیریت جزیره‌ای انسجام، کیفیت و جدیت می‌بخشد زیرا از طریق خروجی شورا به مدیران استانی اولویت‌های رئیس‌جمهور یا معاون وی اعلام می‌شود. بنابراین دولت باید برای تشکیل این شورا اهمیت بیشتری قائل شود و هرچه زودتر آن را تشکیل دهد.
نماینده مردم یزد در مجلس با اشاره به تاثیر تشکیل این جلسات بر مدیریت بحران در سطح استان‌ها و شهرستان‌ها گفت: وقتی شورای عالی مدیریت بحران اولویت‌ها را مشخص می‌کند، مقام‌های استانی و شهرستانی می‌توانند با وضوح، هماهنگی و سرعت بیشتری اولویت‌بندی‌های حوزه بحران در منطقه خود را انجام دهند.
مسئولین به مدیریت در حین بحران علاقه دارند نه پیشگیری از آن!
پوردهقان با انتقاد از شیوه مدیریت بحران در کشور گفت: نقط ضعف مسئولین ما این است که پیشگیری از بحران را جدی نمی‌گیرند و به مدیریت در حین بحران علاقه دارند! در حالی که آن‌ها باید شرایط را به گونه‌ای رقم بزنند که اولا بحرانی شکل نگیرد و ثانیا اگر بحرانی (مانند جنگ)هم اتفاق افتاد راه مقابله و کنترل آن را تبیین کنند اما تاکنون جدیت لازم را ندیده‌ایم.
وی با ابزار تاسف ازعدم تشکیل شورای عالی مدیریت بحران در سه سال گذشته گفت: اگر این شورا تشکیل می‌شد و سناریوهای مدیریت بحران را از قبل طراحی می‌کردیم، اقدامات آزمایشی لازم برای دستگاههای مختلف در حوزه آموزشی، زیرساخت‌های آب، برق، مخابرات، اینترنت، پدافند و ... اجرا می‌کردیم؛ مدیران دستگاههای مختلف با آمادگی بیشتری وارد عرصه کنترل بحران می‌شدند. علاوه بر این گروه‌های مردمی نیز تکلیف خود را در شرایط بحرانی بهتر می‌دانستند.
مدیریت بحران امری فراجناحی و فراسیاسی است
این نماینده مجلس با بیان این‌که شورای عالی مدیریت بحران نه تنها در سال نخست دولت چهارهم و در ایام جنگ بلکه در دولت سیزدهم نیز تشکیل نشد، اظهار کرد: عدم تشکیل این شورا فراتر از مسائل سیاسی و نقد صرف به این دولت یا آن دولت است. مدیریت بحران امری فراجناحی و فراسیاسی است زیرا کنترل آن به صورت کلان طراحی می‌شود و تفاوتی ندارد که این بحران را حوادث طبیعی در نظر بگیریم یا این‌که منظورمان از بحران، حمله نظامی باشد که اخیرا اتفاق افتاد.
وی در توضیح تفاوت بحران نظامی و حوزه‌های دیگر تصریح کرد: در زمان جنگ 12 روزه شاهد یک بحران نظامی بودیم و طبیعی است کنترل آن نیز در زیرمجموعه شورای عالی امنیت ملی قرار گرفت و هماهنگی‌های لازم با دستگاههای مختلف از طریق این شورا انجام شد.
اگر مدیریت بحران را تمرین کرده بودیم؛ نیازی به کاسه چه کنم، چه کنم نبود
نماینده مردم یزد در ادامه افزود: موضوع این است که اگر قبلا در شورای عالی مدیریت بحران سناریوهای مدیریت بحران نظامی را تمرین کرده و آمادگی را برای مردم ایجاد کرده بودیم و در زمان زمان تهاجم بیگانه به کشور؛ استفاده از پناهگاه‌ها، حفاظت از زیرساخت‌ها و غیره را می‌دانستیم، دیگر ناچار نبودیم در شرایط بحرانی کاسه چه کنم، چه کنم به دست بگیریم. بنابراین شاهد نوعی ترک فعل از سوی دولت‌های مختلف در این زمینه هستیم.
پوردهقان با تاکید بر ضرورت شفاف‌سازی در مدیریت بحران جنگ 12 روزه گفت: امیدوام شورای عالی مدیریت بحران هر چه زودتر تشکیل جلسه دهد و نمایندگان و مردم بدانند که اعضای این شورا چه از طریق شورای امنیت ملی و چه در ستادهای بحران چه قداماتی را برای کاهش آسیب به مردم و کشور انجام داده‌اند. این شفاف‌سازی باعث پیشگیری از اقدامات موازی و جزیره‌ای در بحران‌های بعدی می‌شود.
وی در پاسخ به پرسشی درباره وظایف نظارتی مجلس در این زمینه گفت: قانون تکالیف شورای عالی مدیریت بحران را مشخص کرده است و در این زمینه هیچ کمبود قانونی وجود ندارد بنابراین نیازی به قانون‌گذاری جدید از سوی نمایندگان مجلس نیست اما حتما از بعد نظارتی ورود می‌کنیم و اگر دستگاههای مربوطه کم‌کاری و ترک فعل کرده باشند، پیگیری خواهیم کرد.
عدم تشکیل شورای عالی مدیریت بحران ناشی از چالش جدی مدیریتی است
مرتضی محمودی در پاسخ به این پرسش که چرا شورای عالی مدیریت بحران در سه سال گذشته تشکیل نشده است؟ به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: بر اساس قانون، ریاست شورای عالی مدیریت بحران بر عهده رئیس‌جمهور است البته درباره اظهارات آقای نیکزاد که می‌گویند این شورا از سه سال گذشته تشکیل نشده، آمار دقیقی ندارم. هر چند اگر این آمار را درست بدانیم ناشی از چالش جدی در زمینه «مدیریت بحران» است.
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با انتقاد از عدم اهتمام مسئولین در زمینه تحول ساختار مدیریت بحران کشور گفت: اسامی وعناوین متعددی برای مدیریت بحران در کشور داریم که عبارتند از شورای عالی مدیریت بحران، ستاد مدیریت بحران، سازمان پدافند غیرعامل یا ستادهایی که شهرداری تهران و شهرداری سایر شهرها تشکیل داده‌اند اما هنوز به وضعیت مطلوب برای پیشگیری یا مدیریت بحران نرسیده‌ایم.
اگر تغییر ساختار مدیریت بحران زودتر ایجاد شود، بخشی از مشکلات حل می‌شود
وی با اشاره به وظیفه نظارتی مجلس شورای اسلامی در برابر دستگاههای اجرایی گفت: «کمیته مدیریت بحران» کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس هفته جاری تشکیل می‌شود تا ضعف‌ها و چالش‌های مدیریت بحران در جنگ اخیر را بررسی کند و اقدامات لازم انجام شود. اگر تغییر ساختار مدیریت بحران زودتر ایجاد شود، بخشی از مشکلات حل می‌شود. ما نیازمند یک سازمان مستقل ملی برای مدیریت بحران هستیم زیرا شیوه موجود چندان مطلوب نیست و امیدواریم بتوانیم آن را اصلاح کنیم.
محمودی در پاسخ به پرسش که آیا موازی‌کاری نهادهای متعدد مدیریت بحران سبب شده تا شورای عالی مدیریت بحران به مدت سه سال جلسه تشکیل ندهد، گفت: خیر، به نظر من مهم‌ترین دلیلی این مسئله برمی‌گردد به عدم وجود قوانین کارآمد در زمینه تشکیل شورا، اعتبارات لازم، برنامه‌ریزی برای طراح‌های خلاقانه مدیریت ایام بحران تا کشور دچار چالش نشود. عدم تشکیل این شورا بیشتر ناشی از نوعی بی‌توجهی است که برای همه ما تبدیل به یک فرهنگ شده است به گونه‌ای که تا اتفاق تلخی رخ ندهد، به فکر برطرف کردن مشکلات نمی‌افتیم.
عضو کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با اشاره به نحوه مواجهه سایر کشورها با بحران گفت: امروزه در سایر کشورهای دنیا اقدامات چشمگیری در مورد ساختار اجرایی و همچنین پیش‌بینی تجهیزات و امکانات مقابله با بحران صورت گرفته است اما این به معنای این نیست که در مدیریت بحران دچار مشکل نیستند. در کشور ما هرچند از حیث ساختار و همچنین امکانات دچار نقص جدی هستیم اما تمایز ویژه ما با سایر کشورها، حضور گسترده و مومنانه مردم در قالب نیروهای جهادی، امدادی و گروه‌های مردمی محلی در مواقع بحرانی است.
مسئولین باید به استفاده از ظرفیت مردمی در زمان بحران توجه کنند
محمودی افزود: البته باید این ظرفیت بزرگ و بی‌نظیر مورد توجه مسئولین باشد و برای سازماندهی و تجهیز آن، برنامه‌ریزی جدی داشته باشند. بطور مثال برگزاری رزمایش‌ها و ارایه بسته های آموزشی و .. از جمله اقداماتی است که می تواند موثررباشد. اگر جایگاه مدیریت بحران در کشور ارتقاء یابد، در حوادث احتمالی آتی شاهد آغاز یک دوره موفقیت‌آمیز از پیشگیری و مدیریت بحران خواهیم بود. این مسئله صرفا محدود به دولت نیست بلکه اهتمام بسیاری از نهادهای دیگر را نیز می‌طلبد.
نماینده مردم تهران در ادامه افزود: نوع درگیری که در جنگ ۱۲ روزه با اسرائیل جنایتکار داشتیم باعث شد، تشکیل برخی جلسات و نوع ارتباط با مسئولین کار آسانی نباشد، بنابراین احتمالا به علت طراحی ترور سران قوا و مسئولین عالی‌رتبه سیاسی و نظامی از سوی اسرائیل و آمریکا و اقدام به آن ـ که البته نافرجام بود- شورای عالی مدیریت بحران نیز تشکیل نشد. با این حال ستاد مدیریت بحران کشور تشکیل و وظایف خود را انجام داد.
محمودی در پایان با تاکید بر ضرورت تشکیل شورای عالی مدیریت بحران در ایامی که آتش جنگ فروکش کرده است، گفت: در شرایط فعلی باید اقدامات لازم برای تحول در این شورا به منظور افزایش تاب‌آوری مردم در بحران‌ها انجام شود.
انتهای پیام/
نظر شما