به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، یکشنبه ۹ شهریورماه هادی خانی رئیس مرکز اطلاعات مالی در در حاشیه همایش برنامه اقدام مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم گفت: «پیوستن ایران به FATF کاهش آثار مکانیسم ماشه را در پی دارد. سالهاست که کشور در لیست کشورهای پرخطر قرار گرفته که سعی ما بر این است تا این برچسب نادرست را از پیشانی ایران بردارد.»
بیشتر بخوانید؛
مکانیسم ماشه نمیتواند ضربه تازهای بر اقتصاد وارد کند/ داستان تکراری نابسامانی بازار ارز و تحریمها
به نظر میرسد اظهارات وی تلاشی بر کاهش نگرانیها درباره آثار روانی فعالسازی مکانیزم ماشه بر اقتصاد ایران باشد. نگرانی که به اعتراف بسیاری از تحلیلگران پیش از آن که جنبه اقتصادی داشته باشد نوعی بازی روانی بیگانگان با اقتصاد کشور است. اما صرف نظر از انگیزه هادی خانی برای بیان این مدعا دولت چهاردهم از همان روزهای نخستین آغاز به کارش درصدد بود تا نهادهای مانند مجمع تشخیص مصلحت نظام دو کنوانسیون پالرمو و CFT را به تصویب برسانند.
به زعم وزیر اقتصاد وقت تصویب این دوکنوانسیون باعث گرهگشایی در مسائل اقتصادی کشور میشد، تئوری که منتقدان زیادی در مجمع تشخیص مصلحت نظام، مجلس شورای اسلامی و سایر نهادهای حاکمیتی داشت. به باور منتقدان، تصویب این دو کنوانسیون تا پیش از برداشته شدن تحریمهای آمریکا تاثیر چندانی در حل چالشهای اقتصای ندارد.
هادی خانی، معاون وزیر اقتصاد بیشتر نیز با اشاره به روند تعاملات ایران با FATF گفته بود: «با تقسیم کار ملی و اقدامات هماهنگ، این امکان وجود دارد که ظرف یک سال و نیم آینده از فهرست سیاه خارج شویم. البته باید توجه داشت که تعلیق اقدامات تقابلی از خودِ خروج اهمیت بیشتری دارد. ما با الحاق اخیر تلاش میکنیم فضای تعامل با FATF را نسبت به گذشته بازتر کنیم و مسیری را که طی چند سال گذشته متوقف مانده بود، دوباره فعال نماییم.»
پرونده الحاق ایران به کنوانسیونهای پالرمو و CFT سالها است که بین نهادهای مختلف در رفت و آمد بود و نهایتا کنوانسیون پالرمو در تاریخ ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴ توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام به تصویب رسید، البته جمهوری اسلامی ایران با گذاشتن حق شرط این کنوانسیون را مشروط قبول کرد.
محسن دهنوی سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام در این باره نوشت:« مجمع تشخیص مصلحت نظام، پس از برگزاری ۳ جلسه در صحن مجمع و ۵ جلسه در کمیسیون مشترک با الحاق ایران به کنوانسیون پالرمو به صورت مشروط موافقت کرد.»
همچنین وی در گفتگویی در صداوسیما اعلام کرد:«در ابتدای ماده واحده مجلس شورای اسلامی شرطهایی را اضافه کرده بود برای الحاق ایران به این کنوانسیون که مهمترین آن، این بود که جمهوری اسلامی ایران این کنوانسیون را به مفادش در چارچوب قانون اساسی و قوانین داخلی جمهوری اسلامی ایران عمل خواهد کرد.»
پس از تصویب پالرمو ۱۵۰ نمایند مجلس در نامهای به مجمع تشخیص مصلحت نظام خواستار بررسی بیشتر این کنوانسیون شدند. حال پس از تصویب این کنوانسیون، نوبت CFT « کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم» است که باید توسط مجمع تشخیص مصلحت نظام مورد بررسی قرار گیرد. یکی از اختلافات اصلی ایران و این کنوانسیون تعریف تروریست است که بر اساس کنوانسیون CFT حتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هم تروریست محسوب میشود! به این ترتیب این ظن قوی وجود دارد، مخالفان بخواهند قیدها و شروط سنگینتری نسبت به پالرمو در متن الحاق لحاظ کنند.
پیوستن به CFT مخالفان و موافقان جدی دارد، موافقان بر این باور هستند که ایران باید برای خروج از لیست سیاه FATF حتما به این کنوانسیون بپویندد اما مخالفان بر این باور هستند اگر به این کنوانسیون بپیوندیم تبعات سنگینی برای ما از جمله نیروهای مسلح کشور دارد.
سید علی مدنیزاده، وزیر اقتصاد در گفتگویی تلویزیونی با بیان این که بدون تصویب CFT از لیست سیاه FATF خارج نمیشویم، اعلام کرده است: «پس از تصویب کنوانسیون پالرمو و گشایش گره FATF، از ایران برای گفتوگو دعوت شده است؛ اما تغییر وضعیت کشور از فهرست سیاه به خاکستری و سپس سفید، مستلزم اقداماتی جدی در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است. این اقدامات شامل تصویب و اجرای کنوانسیونهای پالرمو و CFT و همچنین همکاری فعال با FATF خواهد بود.»
اما در طرف مقابل برخی نمایندگان مجلس مانند نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسون اصل ۹۰ مجلس و از منتقدان دولت در اظهاراتی تند گفته است: «تصویب مشروط لوایح CFT و پالمرمو زمینه سوءاستفاده دولت را فراهم می کند.»
حمیدرضا حاجیبابایی، نائبرئیس این کمیسیون و یکی دیگر از منتقدان سرسخت دولت پزشکیان نیز گفته است: «CFT یعنی آمریکا در بانکها سیستمی نصب میکند که براحتی به گردش مالی ایرانیها دسترسی پیدا کند.»
در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با وحید احمدی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس و علیرضا سلیمی عضو هیئت رئیسه مجلس را در این زمینه میخوانید:
مدافعان FATF هم نسبت به نتیجهبخش بودن آن تردید دارند
احمدی در پاسخ به این پرسش که با توجه به تصویب کنوانسیون پالرمو، چه گامهای عملی دیگری برای خروج ایران از فهرست سیاه FATF ضروری است؟ اظهار داشت: واقعیت این است که FATF بهتنهایی مشکلی را از اقتصاد کشور حل نمیکند. حتی برخی از مسئولانی که پیگیر اجرایی شدن این کنوانسیون هستند نیز نسبت به نتیجهبخش بودن آن تردید دارند. اجرای FATF به معنای حل مشکلات اقتصادی ما نیست؛ چرا که گام بعدی، پذیرش کنوانسیون CFT خواهد بود، در حالیکه آن هم تضمینی برای خروج ایران از فهرست سیاه فراهم نمیکند. نهایتاً این اقدامات صرفاً بستر گفتوگو را فراهم میسازد. اما اینکه نتیجه این گفتوگوها قطعاً منجر به خروج ایران از فهرست سیاه شود یا خیر، پرسشی است که پاسخ روشنی ندارد و چهبسا ایران همچنان در این فهرست باقی بماند.
وی با توضیح اینکه کسی نمیتواند تضمین کند ایران از لیست سیاه FATF خارج میشود افزود: حتی موافقان اجرای FATF در داخل کشور نیز وقتی مورد پرسش قرار میگیرند، اذعان دارند که هیچ تضمینی برای خروج ایران از فهرست سیاه وجود ندارد. بهعنوان نمونه، در دوره وزارت آقای ظریف، زمانی که این موضوع در مجلس مطرح شد، نمایندگان از ایشان خواستند تضمین دهند که با پیوستن ایران به این کنوانسیونها، کشور قطعاً از فهرست سیاه خارج خواهد شد. اما آقای ظریف صراحتاً اعلام کردند که نمیتوانند چنین تضمینی ارائه کنند. بنابراین، پذیرش این کنوانسیونها نه تنها ضمانتی برای رفع محدودیتها ایجاد نمیکند، بلکه ممکن است صرفاً قید و بندهای جدیدی را بر کشور تحمیل کند.
گره زدن FATF به مکانیزم ماشه بیاساس و برپایه تصورات غیرواقعی است
نماینده کرمانشاه در واکنش به این پرسش که پیوستن کامل ایران به FATF چه تأثیری بر اوضاع اقتصادی و کاهش اثر تحریمهای اعمالشده علیه کشور خواهد داشت؟ گفت: پذیرش کامل FATF و پیوستن به CFT هیچ تأثیر مستقیمی بر رفع تحریمها و بهبود وضعیت اقتصادی کشور نخواهد داشت. این اقدام صرفاً میتواند ایران را برای ورود به یکسری گفتوگوها آماده کند، اما هیچ تضمینی وجود ندارد که منجر به خروج ایران از فهرست سیاه این نهاد شود. آنچه از سوی دولت و حامیان این طرح مطرح میشود، بیشتر بر پایه تصورات غیرواقعی و امیدواریهاست.
وی در ادامه افزود: طرفداران این کنوانسیونها نیز در پاسخ به این پرسش که آیا میتوانند تضمین دهند ایران با اجرای FATF و CFT از فهرست سیاه خارج خواهد شد، صراحتاً اعلام میکنند که چنین تضمینی وجود ندارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به این پرسش که آیا پیوستن به FATF تاثیری در کاهش آثار مکانیزم ماشه دارد یا خیر؟ گفت: آثار مکانیزم ماشه پبیش از این که اقتصادی باشد روانی است و گره زدن این دو مساله با یکدیگر کاملا بیاساس و همانطور که گفتم بر اساس تصورات است.
اگر تحریم چرخه دلار حل نشود پیوستن به FATF کارگشا نیست
احمدی با توضیح اینکهFATF تاثیری در کم اثر شدن تحریمهای وضع شده بر علیه ایران ندارد گفت: ما با تحریمی مواجه هستیم تحت عنوان تحریم چرخه دلار، حتی اگر تمامی این تعهدات و دیگر تعهدات سنگینتر از آن را بپذیریم، باز هم نتیجهای حاصل نخواهد شد. تا زمانی که مسأله تحریم چرخه دلار پابرجاست و برای آن راهحلی اندیشیده نشود، عضویت در این معاهدات هیچ تأثیری نخواهد داشت و عملاً مشکلی از کشور را برطرف نمیکند.
این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در پاسخ به ادعای طرفداران FATF مبنی بر اینکه «در صورت عدم پیوستن ایران به این کنوانسیونها، حتی امکان معاملات تجاری با چین و روسیه نیز از بین میرود»؛ تصریح کرد: این ادعا که ایران بدون FATF قادر به معامله با چین و روسیه نخواهد بود، کاملاً نادرست است. پرسش اینجاست که در تمام این سالها چگونه با این کشورها تجارت داشتهایم؟ البته چنین مبادلاتی هزینههایی را بر کشور تحمیل کرده است، اما باید دید تحمل این هزینهها مهمتر است یا اینکه فردا هیچ اقدامی نتوانیم انجام دهیم. کسانی که چنین سخنانی مطرح میکنند یا اطلاعات ناقص دارند یا از جزئیات ماجرا بیخبرند.
CFT فقط قید و بندهای بیشتری به اقتصاد تحمیل میکند
وی با اشاره به تحریم چرخه دلار افزود: مشکل اصلی ما تحریم چرخه دلار است. حتی اگر نفت خود را به کشوری بفروشیم و آن کشور بخواهد پول را با ارز ملی خود پرداخت کند، باز هم در عمل با موانع جدی مواجه خواهد شد. برای مثال، در همان دورهای که به اصطلاح ماهعسل برجام بود، در فرودگاه آلمان به آقای ظریف ـ وزیر خارجه وقت ـ سوخت هواپیما داده نشد. بنابراین FATF و CFT قرار نیست مشکلات اساسی کشور را برطرف کنند، بلکه تنها قید و بندهای بیشتری بر ایران تحمیل خواهند کرد.
احمدی در پاسخ به این پرسش که آیا در صورت پیوستن ایران به این معاهدات، کمک به محور مقاومت و حتی سپاه پاسداران با محدودیت مواجه خواهد شد؟ اظهار داشت: اگر چنین تعهداتی پذیرفته شود ـ همانطور که پیشتر نیز به بانکها ابلاغ شده بود ـ حتی بانکهای داخلی نیز قادر به انجام اینگونه فعالیتها نخواهند بود. این محدودیتها نه تنها دامنه عملکرد بانکهای کشور را تحت تأثیر قرار میدهد، بلکه در سطحی فراتر، کمکهای مالی دولت به نیروهای مسلح را نیز با مشکل جدی مواجه خواهد ساخت.
FATF در واقع بهانهای علیه ایران است
علیرضا سلیمی، نماینده تهران، در پاسخ به این پرسش که «ایران برای خروج از لیست سیاه FATF چه اقدامات عملی دیگری باید انجام دهد؟ گفت: مسائلی که برای FATF مطرح شده، در واقع بهانهای علیه ایران است. جلساتی که قرار است درباره ایران در این نهاد برگزار شود، بعید است مسیر آسانی را برای کشور باز کنند، زیرا این سازمانها تحت فشار آمریکا هستند و استقلال واقعی در تصمیمگیری ندارند FATF در واقع مجموعهای است برای امتیازگیری از کشورها ایجاد شده است.
وی افزود: حتی اگر ایران تمامی تعهدات خود را انجام دهد، احتمالاً از لیست سیاه خارج نخواهد شد. ما در پالرمو حق شرطهایی را اعمال کردهایم، اما غربیها همانها را بهانه قرار میدهند تا ایران همچنان در لیست سیاه باقی بماند.
سلیمی همچنین به تحریمهای ثانویه آمریکا اشاره کرد و گفت: تحریمهای گسترده آمریکا اجازه نمیدهد سایر کشورها با ایران همکاری کنند، بنابراین بعید است که خروج از لیست سیاه FATF تأثیر عملی ملموسی در میدان عمل داشته باشد.
وی در واکنش به ادعای معاون وزیر اقتصاد درباره تاثیر پیوستن کامل ایران به FATF بر کاهش آثار مکانیزم ماشه گفت: این ادعا واهی است و دولت باید تلاش کند تا مشکلات را با راه حلهای منطقی حل کند.
تحریمهای ثانویه آمریکا به سایر کشورها اجازه همکاری با ایران را نمیدهد
عضو هیئت رئیسه در پاسخ به پرسشی درباره اثرات عضویت ایران در FATF بر وضعیت اقتصادی و کاهش تحریمها اظهار داشت: پیوستن ایران به FATF تاثیری در کاهش تحریمها ندارد. تحریمهای ثانویه آمریکا بسیار گسترده است و به همین دلیل بسیاری از کشورها قادر به همکاری اقتصادی با ایران نیستند.
نماینده تهران در پاسخ به پرسشی درباره پیامدهای پیوستن ایران به FATF و امکان محدود شدن کمکها به محور مقاومت و سپاه پاسداران اظهار داشت: تعریف تروریسم از دیدگاه جمهوری اسلامی ایران و غرب کاملاً متفاوت است. ما مقاومت در برابر اشغالگری را تروریست نمیدانیم، در حالی که آنها همین مقاومت را اقدامات تروریستی قلمداد میکنند. این تفاوت نگاه، اولین و مهمترین مشکل ما در مذاکرات است.
وی با بیان اینکه طبق تعریف غربیها سپاه پاسداران هم تروریستی محسوب میشود گفت: بر اساس تعریف رسمی غرب، برخی نهادهای نظامی رسمی کشور ما تروریستی محسوب میشوند؛ آیا ما میتوانیم چنین چیزی را بپذیریم؟ متأسفانه برخی افراد بهجای پاسخ روشن به این پرسشها، از موضوع اصلی دور میشوند و طفره میروند. ایران همواره به دنبال حل مسائل است، اما طرفهای غربی اغلب قصد حل مشکل را ندارند. ما مذاکره کردیم، اما همزمان با مذاکرات، حملاتی نیز صورت گرفت. هدف نهایی آنها جلوگیری از اقتدار و استقلال ایران است.
انتهایپیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما