به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، رجب طیب اردوغان -رئیس‌جمهور ترکیه- در حاشیه هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک با دونالد ترامپ -رئیس‌جمهور ایالات متحده- دیدار کرد. در این دیدار که نخستین ملاقات دوجانبه اردوغان و ترامپ پس از شش سال بود، دو طرف درباره تقویت همکاری‌های دفاعی و تجاری میان دو کشور و وضعیت غزه و تلاش‌های بین‌المللی برای پایان دادن به جنگ در این منطقه گفت‌وگو کردند. اردوغان این دیدار را «سازنده» توصیف کرد و از توافقات حاصل‌شده در آن استقبال کرد.

بیشتر بخوانید:

در این دیدار، موضوع غزه و تلاش برای دستیابی به آتش‌بس و صلح پایدار در این منطقه مورد بحث قرار گرفت. اردوغان در بازگشت به ترکیه به خبرنگاران گفت که او و ترامپ در مورد چگونگی دستیابی به آتش‌بس در غزه و در نهایت صلح در فلسطین به تفاهم رسیدند. او افزود که این دیدار نشان‌دهنده اراده دو طرف برای پایان دادن به خشونت‌ها در غزه و دستیابی به راه‌حلی پایدار بود. اردوغان همچنین بر لزوم راه‌حل دو دولتی به‌عنوان فرمولی برای صلح پایدار در منطقه تأکید کرد و هشدار داد که وضعیت کنونی نمی‌تواند ادامه یابد.

بستن قرارداد تجاری و گازی

در دیدار بین مقامات دو کشور همچنین توافقی تاریخی در زمینه انرژی امضا شد. بر اساس این توافق، شرکت دولتی بوتاش ترکیه متعهد شده است تا سال ۲۰۴۵، سالانه ۴ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی مایع از شرکت مرکوریا وارد کند. ارزش کل این قرارداد ۴۳ میلیارد دلار است و به مدت ۲۰ سال ادامه خواهد داشت.

این قرارداد بخشی از تلاش‌های ترکیه برای کاهش وابستگی به منابع انرژی روسیه و ایران است. نکته مهم این است که پس از توافقات در این زمینه و هنگام دیدار ترامپ و اردوغان، رئیس جمهور ایالات متحده پیشنهاد کرده است که در ازای این توافق، ترکیه خرید انرژی از روسیه را متوقف کند و تحریم‌های آمریکا علیه این کشور لغو شود.

فروش احتمالی جنگنده‌های اف-35 و اف- 16 به ترکیه

همچنین موضوع دیگر در این دیدار احتمال فروش جنگنده‌های اف-۳۵ و اف-۱۶ به آنکارا بود. قبل از صحبت های دو طرف نیز ترامپ در پاسخ به این سوال خبرنگاران که چه زمانی ممکن است تحریم‌های که آمریکا در خصوص فروش این جنگنده‌ها علیه ترکیه اعمال کرده بود لغو شوند، گفت: «اگر جلسه خوبی داشته باشیم، تقریبا بلافاصله». ترامپ اظهار داشت که آنها این موضوع را «بسیار جدی» مورد بحث قرار خواهند داد.

گفتنی است در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ، دولت او تحریم‌هایی را علیه ترکیه اعمال کرد و پس از خرید سامانه دفاع هوایی روسی، این کشور را از خرید جنگنده‌های اف-۳۵ ساخت آمریکا منع کرده بود.

به علاوه رسانه‌های بین‌المللی پیش از این دیدار گزارش داده بودند پسر بزرگ ترامپ چندی قبل به ترکیه سفر کرده است و در عین حال این سفر را با اهدافی فراتر از دیداری تفریحی عنوان کردند و بسیاری آن را نشانه‌ای از تلاش برای نزدیک‌سازی روابط و زمینه‌سازی قراردادهای نظامی و تجاری جدید میان دو کشور تفسیر کردند. اکنون با توجه به مطرح شدن موضوع فروش جنگنده‌های اف-۳۵ و اف-۱۶ به آنکارا، به نظر می‌رسد این پیش‌بینی‌ها بی‌راه نبوده است

ترامپ همچنین در این دیدار خطاب به اردوغان اعلام کرد: «حضور شما در کاخ سفید مایه افتخار است. ما قرار است قراردادهای تجاری بزرگی برای هر دو کشور منعقد کنیم. ما با ترکیه تجارت زیادی داریم. آنها محصولات زیبا و عالی تولید می‌کنند، آنها واقعا تولیدکنندگان فوق‌العاده‌ای هستند و ما از آنها چیزهای زیادی می‌خریم و آنها هم از ما چیزهای زیادی می‌خرند».

تشویق اردوغان برای ایفای نقش میانجی‌

در عین حال ترامپ همچنین پیشنهاد داد که اردوغان می‌تواند میان ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی میانجیگری کند تا به آتش‌بس برسند. او افزود: «اردوغان نزد هر دو طرف بسیار محترم است. اگر بخواهد، می‌تواند تأثیر زیادی داشته باشد». همچنین ترامپ ضمن تمجید از موضع بی‌طرفانه ترکیه، تأکید کرد که اگر اردوغان بخواهد نقشی ایفا کند، بهترین اقدام متوقف کردن خرید انرژی از روسیه خواهد بود.

طعنه ترامپ به اردوغان

رئیس‌جمهور آمریکا همچنین با لحنی ستایش‌آمیز از همتای ترک خود یاد کرد و گفت که در دوران دشوار پس از رخدادهای انتخابات ۲۰۲۰ و زمانی که او در نوعی «تبعید سیاسی» به سر می‌برد، اردوغان دوستی و ارتباط خود را با او حفظ کرده است. ترامپ با تأکید بر اهمیت این وفاداری، افزود که اردوغان در آن مقطع از معدود رهبرانی بود که رابطه‌اش با او قطع نشد. اما بلافاصله پس از این تعریف، جمله‌ای کنایه‌آمیز بر زبان آورد و گفت: «او بهتر از هر کسی درباره انتخابات تقلبی اطلاع دارد».

این جمله که با لبخند ترامپ همراه بود، فضایی آمیخته از تمجید و طعنه ایجاد کرد و به یکی از بخش‌های جنجالی دیدار دو رهبر تبدیل شد. بسیاری از ناظران این سخن را طعنه‌ای مستقیم به سابقه و اتهامات مطرح‌شده درباره روند انتخابات در ترکیه دانستند و آن را نشانه‌ای از شیوه خاص ترامپ در بیان دیدگاه‌های سیاسی همراه با کنایه ارزیابی کردند.

دیدار اخیر دونالد ترامپ و رجب طیب اردوغان بار دیگر نشان داد که رویکرد ترامپ به سیاست خارجی بیش از آنکه بر پایه اصول روشن و پایدار باشد، متکی بر رویکردی لحظه‌ای و گاه متناقض است. در واقع، روابط ترامپ و اردوغان بیش از آنکه صرفاً بر منافع راهبردی مشترک استوار باشد، در فضای بده‌بستان‌های شخصی، نزدیکی‌های خانوادگی و ملاحظات تجاری تعریف می‌شود؛ مسئله‌ای که می‌تواند سیاست خارجی آمریکا را در قبال ترکیه به جای یک چارچوب منسجم، به مجموعه‌ای از توافقات مقطعی و پرابهام تبدیل کند.

خبرنگار: ماری ملکی

انتهای پیام/