به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، شورای امنیت سازمان ملل روز چهارم مهرماه ۱۴۰۴ با طرح مشترک روسیه و چین برای تمدید ششماهه قطعنامه ۲۲۳۱ مخالفت کرد و بهدنبال آن، «مکانیزم ماشه» رسماً فعال و برجام پایانیافته اعلام شد. بر اساس این تصمیم، از هفتم مهرماه ، تمامی قطعنامههای پیشین شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی ایران بار دیگر به مرحله اجرا بازگشتند.
بیشتر بخوانید؛
مذاکره نباید با پیششرطهای تحمیلی آغاز شود/ قلدری سیاسی آمریکا با مانور بر توان نظامی ایران
در نخستین واکنش، حساب منتسب به رهبر انقلاب در پیامی نوشت: «طرف آمریکایی پا را در یک کفش کرده که ایران نباید غنیسازی داشته باشد... یعنی چه؟ یعنی این دستاورد بزرگ که ملت با مشکلات فراوان برای آن هزینه کرده را دود کنید و از بین ببرید؟ خب، روشن است؛ ملتی غیرتمند همچون ملت ایران، توی دهن گویندهی این سخن میزند و هرگز چنین خواستهای را نمیپذیرد.»
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور، نیز پس از رأیگیری شورای امنیت تأکید کرد: «بعد از فعال شدن مکانیسم ماشه، در کشور درباره خروج از NPT تصمیمگیری خواهد شد. ما هیچ هراسی از بحرانها نداریم و هرگز تسلیم فشارها نخواهیم شد.»
عباس عراقچی، وزیر امور خارجه، با بیان اینکه «موضع جمهوری اسلامی ایران درباره اسنپبک روشن است» اظهار داشت: «این اقدام غیرقانونی، فاقد وجاهت و بیاعتبار است.» پیشتر، نمایندگان مجلس شورای اسلامی بارها هشدار داده بودند که در صورت فعال شدن این مکانیسم، همکاریهای ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی به حالت تعلیق درخواهد آمد و حتی احتمال خروج ایران از معاهده NPT نیز وجود دارد.
در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با اسماعیل کوثری نماینده تهران و عضو کمیسیون امنیت ملی را میخوانید:
فعال شدن مکانیسم ماشه غیرقانونی است
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه و اقداماتی که ایران در برابر آن در نظر دارد، اظهار داشت: فعال شدن مکانیسم ماشه از اساس غیرقانونی است، چرا که ترامپ یکجانبه از برجام خارج شد و سه کشور اروپایی نیز هیچگاه به تعهدات خود عمل نکردند. ما تعداد سانتریفیوژها را کاهش دادیم، اورانیوم غنیشده را به کشور ثالث منتقل کردیم و حتی راکتور ۴۰ مگاواتی را از کار انداختیم. جمهوری اسلامی ایران به تمامی تعهدات خود پایبند بود، اما در مقابل، آمریکا نهتنها به تعهدات خود عمل نکرد، بلکه رسماً از توافق خارج شد. بنابراین، وقتی آمریکا از برجام خارج شده، دیگر سخن گفتن از مکانیسم ماشه هیچ معنایی ندارد.
وی با اشاره به سیاست فشار غرب علیه ایران افزود: کشورهای غربی همواره تلاش کردهاند با قلدری اهداف خود را پیش ببرند. در درجه نخست، هدف آنها فشار بر اقتصاد کشور است. مگر چیزی باقی مانده که تحریم نکرده باشند؟ پس از برجام، سنای آمریکا به بهانههای مختلف تقریباً همه بخشهای اقتصادی ایران را تحریم کرد. اکنون نیز چیزی برای تحریم در شورای امنیت باقی نمانده است که بخواهند دوباره فعال کنند.
کوثری ادامه داد: یکی از اصلیترین محورهای فشار، حوزه صادرات نفت است. طی سالهای گذشته، بارها علیه نفتکشهای ایران اقدام کردهاند، اما ایران نیز مقابلهبهمثل کرده و اجازه نداده آنها به اهداف خود برسند. امروز هم همان مسیر ادامه خواهد یافت.
این نماینده مجلس در بخش دیگری از سخنان خود به تهدیدات نظامی غرب اشاره کرد و گفت: آنها امروز میخواهند بحث نظامی را پیش بکشند، اما باید ابتدا ناتوانی خود را در ماجرای غزه جبران کنند. بیش از دو سال از جنگ میگذرد، اما هنوز موفق نشدهاند گروگانهای خود را آزاد کنند. نتوانستند تونلهای مقاومت را کشف کنند و نتوانستند به وعدههایی که دادند عمل کنند. مگر ترامپ نگفت قصد داریم غزه را تحت کنترل بگیریم؟ آیا توانستند چنین کاری انجام دهند؟
کوثری در ادامه گفت: ملت ما بسیار آگاهتر و فهیمتر از آن است که فریب جنگ روانی دشمن را بخورد. دشمن حساب ویژهای روی عملیات روانی باز کرده، اما تجربه نشان داده است که ملت ایران با بصیرت و مقاومت، اجازه نخواهد داد این فشارها به نتیجه برسد.
توافق ایران و آژانس اجرا نخواهد شد
نماینده تهران در مجلس شورای اسلامی در واکنش به پرسشی درباره سرنوشت قرارداد ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی و همچنین احتمال خروج جمهوری اسلامی از معاهده NPT تصریح کرد: موضوع قرارداد ایران و آژانس کاملاً روشن و غیرقابل تردید است؛ توافق ایران و آژانس اجرا نخواهد شد. همان زمان آقای عراقچی تأکید کرده بود که اگر اروپاییها به سمت فعالسازی مکانیسم ماشه حرکت کنند، این قرارداد عملاً لغو خواهد شد. امروز دقیقاً در همان نقطه قرار داریم؛ اروپاییها به تعهدات خود عمل نکردند و با سوءاستفاده از سازوکارهای حقوقی میخواهند فشار سیاسی وارد کنند.
وی افزود: مجلس شورای اسلامی فردا بهصورت قاطعانه موضوع معاهده NPT را بررسی خواهد کرد. این امکان وجود دارد که خروج ایران از این معاهده در دستور کار قرار گیرد تا پیام روشنی به جامعه بینالملل داده شود مبنی بر اینکه تهران در مقابل فشارهای سیاسی و اقدامات غیرقانونی کوتاه نخواهد آمد.
این نماینده مجلس تأکید کرد: ایران بارها نشان داده است که تعهدات خود را محترم میشمارد اما اگر طرف مقابل مسیر بیتعهدی، تهدید و فشار را در پیش بگیرد، طبیعی است که جمهوری اسلامی ایران تمامی گزینههای خود، از جمله بازنگری جدی در همکاری با آژانس و حتی خروج از NPT را روی میز خواهد داشت.
قوای سهگانه و شعام درباره تغییر دکترین هستهای تصمیم خواهند گرفت
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در واکنش به نامه اخیر بیش از ۷۰ تن از نمایندگان خطاب به شورای عالی امنیت ملی درباره ضرورت بازنگری در دکترین هستهای کشور گفت: اخیراً جمعی از نمایندگان مجلس نامهای خطاب به شورای عالی امنیت ملی ارسال کردند و در آن خواستار بررسی موضوع تغییر در دکترین هستهای جمهوری اسلامی ایران شدند. این مسئله یک موضوع کاملاً راهبردی است که نمیتوان بهصورت فردی یا مقطعی درباره آن تصمیم گرفت.
وی در ادامه افزود: بر همین اساس، مجلس شورای اسلامی فردا بهطور جدی این موضوع را در دستور کار خود قرار خواهد داد تا درباره ابعاد حقوقی، سیاسی و امنیتی آن بحث و بررسیهای لازم انجام گیرد. بدیهی است که هرگونه تصمیم در این سطح نیازمند اجماع میان قوای سهگانه و تأیید نهایی شورای عالی امنیت ملی است، چراکه پیامدهای آن نهتنها در سطح ملی بلکه در معادلات بینالمللی نیز اثرگذار خواهد بود. مجلس، شورای عالی امنیت ملی و قوای سهگانه بهصورت هماهنگ عمل خواهند کرد تا هرگونه تغییر احتمالی در دکترین هستهای ایران مبتنی بر منافع ملی، اقتدار دفاعی کشور و الزامات امنیتی روز باشد.
ایران هیچگاه درِ مذاکره را بهطور مطلق نمیبندد
اسماعیل کوثری در پاسخ به این پرسش که «آیا فعال شدن مکانیسم ماشه به معنای پایان کامل گفتوگوهای ایران با غرب است یا تنها نشانهای از توقف مذاکرات در شرایط فشار و تحمیل است؟» اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران هیچگاه درِ مذاکره را بهطور مطلق نمیبندد و اساساً گفتوگو در ذات سیاست خارجی ما بهعنوان یک ابزار دیپلماسی تعریف شده است. اما تفاوتی اساسی وجود دارد میان مذاکرهای که بر پایه احترام و منافع متقابل شکل میگیرد با مذاکرهای که نتیجهاش از قبل توسط طرف مقابل تعیین شده باشد.
وی ادامه داد: اگر کشورهای غربی بخواهند چارچوب مذاکرات را به ایران تحمیل کنند و تنها از موضع فشار و تهدید سخن بگویند، طبیعی است که چنین روندی برای ایران نه مشروعیت دارد و نه قابل پذیرش است. مذاکره زمانی معنا پیدا میکند که دو طرف بتوانند در شرایط برابر وارد گفتوگو شوند و منافع هر دو طرف در آن دیده شود؛ در غیر این صورت مذاکره به ابزار فشار تبدیل خواهد شد و ما هرگز زیر بار چنین تحمیلی نخواهیم رفت.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس خاطرنشان کرد: ایران بارها نشان داده که اهل تعامل سازنده است و در همین مسیر نیز گامهای بزرگی برداشته، اما تجربه برجام و بدعهدیهای مکرر غربیها به ما آموخته است که تنها مذاکره واقعی و متوازن میتواند نتیجهبخش باشد. در غیر این صورت، گفتوگویی که بر پایه فشار و دیکتهکردن شکل بگیرد، هیچگاه به نفع ملت ایران نخواهد بود.
بازرسان آژانس تنها برای تعویض سوخت نیروگاه بوشهر بازگشتند
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به این پرسش که «با توجه به اظهارات اخیر رئیسجمهور مبنی بر امکان بازدید بازرسان آژانس از تأسیسات هستهای، آیا در حال حاضر بازرسان آژانس در ایران حضور دارند و این بازرسیها شامل سایتهای تخریبشده نیز میشود یا سایتهای فعال را هم در بر میگیرد؟» توضیح داد: در حال حاضر بازرسان آژانس در ایران حضور ندارند و عمده بازرسانی که پیشتر در کشور مستقر بودند، ایران را ترک کردهاند. تنها در مقطعی محدود، تعدادی از بازرسان آژانس به ایران بازگشتند و آن هم صرفاً برای نظارت بر روند تعویض سوخت نیروگاه بوشهر بود. بنابراین دسترسی آنها به هیچ سایت دیگری جز بوشهر وجود نداشته و اساساً چنین مجوزی هم صادر نشده است.
وی با توضیح اینکه بازرسان حق بازدید از سایر نیروگاه را ندارند افزود: بر اساس تصمیمات اتخاذشده، بازرسان آژانس هیچگونه حقی برای ورود به سایر تأسیسات و نیروگاههای هستهای ایران ندارند. اگر تخلفی از این چارچوب صورت بگیرد و آژانس بخواهد از اختیارات خود فراتر رود، مجلس شورای اسلامی بدون تردید وارد عمل خواهد شد و واکنش لازم را نشان خواهد داد.
کشورهای غربی همواره تلاش کردهاند موضوعات فراهستهای را به ایران تحمیل کنند
اسماعیل کوثری در پاسخ به این پرسش که «با توجه به اینکه ایران طی ماههای گذشته از هیچ تلاشی در عرصه دیپلماسی برای متوقف کردن روند فعالسازی مکانیسم ماشه دریغ نکرد، آیا کشورهای غربی فراتر از موضوعات هستهای نیز شروطی را مطرح کردند که از سوی ایران رد شد و در نهایت به فعال شدن مکانیسم ماشه انجامید؟» اظهار داشت: کشورهای غربی صرفاً به شروط هستهای بسنده نکردند، بلکه همواره تلاش کردهاند موضوعات فراتر از پرونده هستهای را نیز به ایران تحمیل کنند. آنها بهدنبال این بودند که ایران از بسیاری از توانمندیهای راهبردی و ظرفیتهای منطقهای خود چشمپوشی کند و عملاً همه مؤلفههای قدرت ملی خود را در اختیار غرب قرار دهد. این یعنی از ما میخواهند کشوری ضعیف، منفعل و حتی قابل تجزیه بسازند.
وی با بیان اینکه ایران این شروط را قابل قبول نمیداند گفت: مشخص است که جمهوری اسلامی ایران تحت هیچ شرایطی چنین شروط ظالمانه و فراتر از توافق هستهای را نمیپذیرد. تجربه گذشته نشان داده است که هرگاه ما از مواضع اصولی خود عقبنشینی کردهایم، طرف مقابل تنها بهدنبال امتیازگیری بیشتر بوده و هیچگاه به تعهدات خود عمل نکرده است. بنابراین، ایستادگی بر اصول و منافع ملی تنها گزینه منطقی ایران در برابر چنین زیادهخواهیهایی است.
انتهایپیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما