به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، طرح استیضاح عباس علیآبادی وزیر نیرو با ۱۱۰ امضا در حالی از سوی نمایندگان مجلس کلید خورده است که با آغاز فصل پاییز بار دیگر دغدغه ناترازی انرژی به یکی از دغدغههای مردم تبدیل شده است. مردم نگران هستند تا مبادا تجربه پاییز و زمستان سال گذشته دوباره تکرار شود.
بیشتر بخوانید؛
مدیریت برق کشور بحرانی است/ وعدههای غیرواقعی دولت برای حل ناترازی برق
در فصل گرما ناترازی شدید انرژی موجب اختلال در زندگی روزمره مردم شد و در برخی شهرها قطعی برق تا چهار ساعت در روز ادامه داشت. همین وضعیت در زمستان ۱۴۰۳ نیز وجود داشت و مردم برای نخستین بار خاموشی را در فصل سرما تجربه کردند.
وزیر نیرو در بهمنماه سال گذشته وعده داده بود که زمستان آینده بدون قطعی برق خواهد بود، اما اکنون به گفته رئیس و سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، مردم امسال نیز در فصل سرما شاهد ناترازی انرژی خواهند بود.
کارشناسان حوزه انرژی معتقدند اقدامات وزارت نیرو برای حل ناترازی انرژی کافی نیست. در این راستا مهراد عباد، عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران پیشتر به ایسکانیوز گفته بود: «وزیر نیرو در حال حاضر دستاوردی در وزارت نداشته است و انتظار داریم وی آگاه باشد که میزان عرضه و تقاضای برق چقدر است و چه زمانی ممکن است وضعیت بهبود یابد، اما مصاحبههای اخیر وزیر نیرو ناامیدکننده بود. حداقل، آقای علیآبادی باید در حوزه اختیارات خود اطلاعات کافی داشته باشد و پاسخهای مبهم، مانند اینکه نمیدانم کی خاموشیها تمام میشود، نگرانیهای جدی ایجاد میکند.»
در ادامه گفتگوی ایسکانیوز با سید هاشم اورعی کارشناس حوزه انرژِی و رئیس اتحادیه انجمن های انرژی ایران را میخوانید:
دولت نتوانسته اقدامات لازم برای ناترازی انرژی در زمستان را انجام دهد
هاشم اورعی در پاسخ به این پرسش که دولت در ماههای گذشته اعلام کرده بود که امسال هیچ قطعی برقی در کشور نخواهیم داشت و زمستان گذشته هم اعلام کرده بود در زمستان ۱۴۰۴ قطعی برق نخواهیم داشت. چه عواملی باعث شد این وعده عملاً تحقق پیدا نکند؟ گفت: اگر زمستان امسال ناترازی انرژی نداشته باشیم باید تعجب کنیم. زیرا ما با ناترازی شدید انرژی مواجه هستیم. در تابستان امسال حدود ۲۰ هزار مگاوات کسری انرژی داشتیم و هیچ کسی نمیتواند ادعا کند که چنین ناترازی را ظرف یک سال میتوان حل کرد. متأسفانه اقدامات مؤثری از سوی دولت برای رفع این مشکل انجام نشده و بنابراین قطعی برق تابستان آینده نیز محتمل خواهد بود.
اورعی ادامه داد: در حال حاضر که خاموشیها مشاهده نمیشوند، دلیل آن فاصله زمانی بین اوج گرما و اوج سرما است که تقاضای برق کاهش یافته است. با سرد شدن هوا، مشکل اصلی با افزایش مصرف گاز ایجاد میشود، زیرا ۷۰ درصد گاز کشور به بخش خانگی اختصاص مییابد و وزارت نیرو قادر به تأمین سوخت نیروگاهها نیست. علاوه بر این، شبکه برق فرسوده شده و همین امر ناترازی را تشدید میکند. در حال حاضر همه بار تولید برق کشور بر دو منبع گاز و آب استوار است و همین باعث شده است که در حوزه آب و برق نیز مشکل داشته باشیم.
مسئله اصلی ناترازی انرژی سرمایه نیست، بلکه ناکارآمدی وزارت نیرو است
اورعی در ادامه تاکید کرد: مسئله اصلی ناترازی انرژی کشور، پول یا سرمایه نیست، بلکه ناکارآمدی وزارت نیرو است. این وزارتخانه عملاً اجازه ورود بخش خصوصی به حوزه مدیریت ناترازی انرژی را نمیدهد، و تا زمانیکه این شرایط ادامه داشته باشد، مشکلات ما در تولید و توزیع برق حل نخواهد شد.
وی به نقش انرژیهای تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت: طبیعتاً انرژیهای تجدیدپذیر میتوانند بخشی از مشکل ما را حل کنند، اما نحوه مدیریت دولت در این حوزه درست نیست و اقدامات فعلی پاسخگوی نیاز کشور نیست.
زمستان امسال علاوه بر کمبود برق، با کمبود گاز نیز مواجه خواهیم بود
این کارشناس حوزه انرژی در واکنش به این پرسش که آیا امسال علاوه بر مشکل برق، کمبود گاز نیز خواهیم داشت، گفت: واقعیت این است که امسال علاوه بر کمبود برق، با کمبود گاز نیز مواجه خواهیم بود. در زمستان، به محض سرد شدن هوا، از حدود ۷۰۰ میلیون متر مکعب گاز تولیدی کشور، حدود ۷۰ درصد آن به بخش خانگی اختصاص مییابد و این امر تأمین سوخت نیروگاههای برق را به شدت با مشکل مواجه میکند.
وی ادامه داد: شرکت ملی گاز ایران از حالا به صنایع اطلاع داده است که از آبان ماه با تأمین گاز برای نیروگاهها و برخی صنایع دچار مشکل خواهیم شد. این نشان میدهد که کمبود سوخت نه فقط یک تهدید کوتاهمدت، بلکه چالشی جدی و ساختاری است که میتواند تأثیر مستقیم بر تولید برق و مدیریت شبکه انرژی کشور داشته باشد.
وزارت نیرو نیازمند «جراحی بلندمدت» و «مسکن فوری» برای ناترازی برق است
رئیس اتحادیه انجمنهای انرژی در پاسخ به این پرسش که وزارت نیرو چه راهکارهایی برای کنترل ناترازی انرژی در زمستان باید ارائه کند، گفت: وزارت نیرو باید دو اقدام اساسی انجام دهد که عبارتند از: اول، یک برنامه جامع و بلندمدت یا همان «جراحی» برای حل ریشهای ناترازی انرژی و دوم، یک برنامه کوتاهمدت یا «مسکن» برای کاهش فشار در ماههای پیشرو.
وی در توضیح راهکار «جراحی بلندمدت» افزود: راهکار اصلی این است که وزارت نیرو به سمت توسعه انرژیهای تجدیدپذیر برود و علاوه بر انرژی خورشیدی، انرژی بادی را نیز در دستور کار قرار دهد. متأسفانه در حال حاضر توسعه انرژی خورشیدی عمدتاً به صورت دولتی انجام میشود و بخش خصوصی اجازه ورود ندارد. وزارت نیرو باید یک برنامه پنجساله تدوین کند تا ظرفیت تولید برق از منابع تجدیدپذیر به طور پایدار افزایش یابد و شبکه انرژی کشور مقاومتر شود.
رئیس اتحادیه انجمنهای انرژی درباره راهکار «مسکن فوری» نیز توضیح داد: برای کاهش فشار شبکه در کوتاهمدت، وزارت نیرو باید انگیزههای مالی برای صنایع ایجاد کند تا مصرف خود را در ساعات اوج بار کاهش دهند. به عنوان مثال، در فصل تابستان حدود ۳۰ هزار مگاوات برق صرف سیستمهای سرمایشی میشود. همچنین بخش خانگی باید از طریق تعرفهگذاری تشویق شود، نه اینکه مصرفکنندگان مجبور به صرفهجویی شوند.
وی با انتقاد از وضعیت فعلی گفت: متأسفانه وزارت نیرو برنامهریزی مناسبی ندارد و سامانه برق هوشمند نیز که بتواند مصرف را مدیریت کند، هنوز به صورت کامل راهاندازی نشده است. بدون اصلاح ساختار مدیریتی و اعمال سیاستهای تشویقی، ناترازی انرژی در کشور همچنان ادامه خواهد داشت و زمستان پیشرو میتواند پرچالش باشد.
وزارتخانههای نفت و نیرو بهجای همکاری، یکدیگر را مقصر میدانند
هاشم اورعی در پاسخ این پرسش که برخی معتقدند ناترازی انرژی در سال گذشته بهدلیل ناهماهنگی میان وزارت نیرو و وزارت نفت بود، آیا احتمال تکرار این وضعیت در زمستان امسال نیز وجود دارد، گفت: در زمستان گذشته، وقتی قطعی برق در تهران رخ داد و حتی چراغهای راهنمایی و رانندگی از کار افتاد، وزارت نیرو اعلام کرد علت قطعی، کمبود گاز است. اما فردای آن روز وزارت نفت در بیانیهای تأکید کرد که گاز مورد نیاز نیروگاهها را تأمین کرده است. در نتیجه، هر دو وزارتخانه تقصیر را به گردن دیگری انداختند و هیچکس مسئولیت مستقیم را نپذیرفت.
وی با انتقاد از ناهماهنگی وزارت نیرو و نفت افزود: این وضعیت نشان میدهد که میان وزارتخانههای نفت و نیرو، نه تنها هماهنگی لازم وجود ندارد، بلکه نظام تصمیمگیری و مدیریت بحران انرژی در کشور نیز فاقد انسجام است. تا زمانی که این دو دستگاه حیاتی به جای همکاری، در پی مقصر دانستن یکدیگر باشند، مشکل ناترازی انرژی نه تنها حل نخواهد شد، بلکه در زمستان امسال هم احتمال تکرار مشکلات گذشته وجود دارد.
اورعی همچنین خاطرنشان کرد: برای مدیریت صحیح انرژی در کشور، لازم است یک نهاد «فرادست» یا «شورای هماهنگی انرژی» شکل گیرد که تصمیمگیریهای کلان در حوزه تأمین، توزیع و مصرف را به صورت یکپارچه انجام دهد. در غیر این صورت، هر وزارتخانه تنها از منظر خود به موضوع نگاه میکند و نتیجه آن، بحرانهای تکراری و هزینهزا برای مردم و صنعت خواهد بود.
نیروگاههای خورشیدی همه مشکلات ناترازی انرژی را حل نخواهد کرد
این کارشناس حوزه انرژی در واکنش به این پرسش که برخی از کارشناسان معتقدند نیروگاههای خورشیدی که دولت بر آن تمرکز دارد، تأثیر چندانی در حل ناترازی انرژی ندارد، گفت: این تصور که نیروگاههای خورشیدی هیچ تأثیری در رفع مشکل ندارند، درست نیست، اما واقعیت این است که بههیچوجه کافی نیستند. ظرفیت فعلی نیروگاههای خورشیدی در کشور بسیار محدود است و حتی اگر چندین برابر هم شود، باز نمیتواند پاسخگوی نیاز واقعی شبکه برق باشد.
وی ادامه داد: متأسفانه اعدادی که در مورد ظرفیت تولید برق خورشیدی مطرح میشود، با واقعیت میدانی همخوانی ندارد و نشان میدهد برخی از تصمیمگیران درک دقیقی از ابعاد فنی این مسئله ندارند. حتی اگر تمام پنلهای خورشیدی دنیا را در ایران نصب کنیم، باز هم مشکل ناترازی انرژی ما بهطور کامل برطرف نخواهد شد.
این کارشناس حوزه انرژی در توضیح کارکرد پنل های خورشیدی گفت : پنلهای خورشیدی تنها در ساعتهای میانی روز بیشترین بازدهی را دارند، در حالی که اوج مصرف برق در کشور معمولاً در ساعات غروب و شب اتفاق میافتد. بنابراین، اتکای صرف به انرژی خورشیدی نمیتواند پاسخگوی نیاز شبکه در زمانهای پیک مصرف باشد.
وی با بیان اینکه دولت علاوه بر انرژی خورشیدی باید از انرژی بادی نیز استفاده کند گفت: اگر دولت واقعاً قصد دارد از انرژیهای تجدیدپذیر برای مدیریت ناترازی استفاده کند، باید سبد انرژی تجدیدپذیر را متنوع کند و توسعه انرژی بادی را نیز بهصورت جدی در دستور کار قرار دهد. ترکیب متوازن انرژی بادی و خورشیدی میتواند بخشی از کمبود تولید را جبران کند، اما در شرایط فعلی سیاستهای دولت در این حوزه متوازن و جامع نیست.
علیآبادی بر سر کار باشد، مشکل ناترازی انرژی حل نمیشود
اورعی در واکنش به احتمال استیضاج وزیر نیرو و تاثیر بر کنترل مدیریت ناترازی انرژی گفت: اینکه استیضاح وزیر نیرو تا چه اندازه میتواند بر بهبود وضعیت ناترازی انرژی تأثیر بگذارد، بستگی دارد به اینکه در صورت برکناری ایشان چه کسی جایگزین شود و با چه رویکردی وارد عمل گردد. اگر وزیر بعدی همان مسیر گذشته را ادامه دهد، طبیعتاً هیچ تغییری در وضعیت ایجاد نخواهد شد.
وی در انتقاد از عملکرد ویر فعلی نیرو گفت: ما در حال حاضر نمیدانیم وزیر احتمالی بعدی چه برنامهای خواهد داشت یا چه نگاهی به مسئله انرژی دارد، اما با اطمینان میتوان گفت تا زمانی که آقای علیآبادی بر سر کار است، مشکل ناترازی انرژی در کشور حل نخواهد شد. زیرا به نظر میرسد بخش عمده تمرکز ایشان بهجای اصلاح ساختار و اتخاذ تصمیمهای بنیادی، بر حفظ جایگاه خود در کابینه معطوف شده است.
انتهایپیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما