به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان؛ پروین زمانی متخصص برجسته علوم سیاسی و روابط بینالملل در تشریح نقش حیاتی دیپلماسی استانی در معادلات توسعهای همدان اظهار داشت، در عصر کنونی تمرکز صرف بر دیپلماسی کلان دولتی برای جذب منابع خارجی دیگر پاسخگو نیست و باید قدرت چانهزنی استانها را به صورت مستقل فعال کرد. به اعتقاد وی موفقیت در جذب توریست و سرمایهگذار خارجی مستلزم فعالسازی دیپلماسی محلی است؛ یعنی دستگاههای اجرایی، استاندار و شهرداری باید خود را به عنوان سفیران اقتصادی و فرهنگی استان در سطح منطقهای و فرامنطقهای معرفی کنند تا جریان ورود سرمایه و گردشگر به صورت پایدار و هدفمند دنبال شود.
همدان با پیشینه تاریخی غنی خود که شامل آثار جهانی نظیر کتیبههای گنجنامه، آرامگاه بوعلی و باباطاهر و تپه هگمتانه است، یک کارت برنده مهم در اختیار دارد که متأسفانه تاکنون به صورت بهینه در میز مذاکرات بینالمللی استفاده نشده است. این ظرفیتهای بیبدیل تاریخی و فرهنگی نیازمند بستهبندی مناسب و ارائه با زبان روز دیپلماسی بینالملل هستند تا بتوانند جذابیت لازم را برای مخاطب جهانی ایجاد کنند و استان را از یک مقصد صرفاً داخلی به یک مرکز جهانی تبدیل سازند.
با رویکردی انتقادی وضعیت کنونی را ارزیابی میکنیم. پروین زمانی افزود، در حوزه جذب توریست عمده فعالیتها محدود به بازارهای سنتی و منطقهای است و این محدودیت مانع از دستیابی به ظرفیتهای بینالمللی و ارزآوری واقعی میشود. برای عبور از این وضعیت نیاز به تعریف یک استراتژی دیپلماسی توریستی تخصصی داریم که باید شامل شناسایی دقیق بازارهای هدف نظیر شرق آسیا و اروپا باشد و همزمان طراحی بستههای گردشگری متناسب با علایق خاص آن مناطق در دستور کار قرار گیرد.
برای مثال، تمرکز بر گردشگری سلامت، گردشگری ورزشی یا گردشگری علمی میتواند کریدورهای جدیدی برای ورود ارز به استان باز کند و درآمدهای ارزی قابل توجهی را به اقتصاد محلی تزریق نماید. پروین زمانی با اشاره به تجربه موفق برخی استانهای همسایه تأکید کرد، ایجاد دفاتر نمایندگی اقتصادی غیررسمی با مأموریتهای مشخص در شهرهای بزرگ کشورهای هدف میتواند نقش مهمی در معرفی پتانسیلهای همدان، مذاکره با آژانسهای معتبر گردشگری و ایجاد زیرساختهای لازم برای جلب اعتماد گردشگر خارجی ایفا کند.
در حقیقت دیپلماسی استانی یعنی برقراری ارتباط مستقیم دولتهای محلی با همتایان خارجی خود بدون اتکای صرف به کانالهای مرکزی و انتظار برای تصمیمگیریهای کلان. این رویکرد به معنای تفویض اختیار بیشتر به مدیریت ارشد استان برای انجام مذاکرات اقتصادی و فرهنگی در چارچوب سیاستهای کلی نظام است که میتواند سرعت عمل و کارایی استان را در جذب منابع به شکل محسوسی افزایش دهد.
اما چالش اصلی به گفته پروین زمانی در حوزه جذب سرمایهگذار خارجی است. سرمایهگذار خارجی همواره به دنبال ریسک حداقلی و بازدهی حداکثری است و در این میان ثبات اقتصادی و شفافیت قوانین حرف اول را میزند. اگرچه استان همدان دارای پتانسیلهای صنعتی، کشاورزی و معدنی عظیمی است اما دیپلماسی استانی ما نتوانسته است تصویری از یک محیط کسب و کار شفاف و پایدار را به سرمایهگذار ارائه دهد و این تصویر باید با اقدامات عملی تقویت شود.
در اینجا دیپلماسی باید فراتر از امضای تفاهمنامههای کلی و نمادین برود و به سمت مذاکرات پروژهمحور و هدفمند حرکت کند. لازم است با استفاده از ابزارهای دیپلماسی تخصصی، موانع تعرفهای و غیرتعرفهای را شناسایی کنیم و آنها را با همکاری دولت مرکزی و وزارت امور خارجه مرتفع سازیم تا مسیر برای ورود سرمایه به پروژههای زیرساختی و تولیدی همدان هموار گردد؛ این امر نیازمند یک کار تیمی تخصصی و مستمر است.
این متخصص علوم سیاسی پیشنهاد داد برای افزایش جذابیت سرمایهگذاری باید سه محور اصلی مورد توجه قرار گیرد که این محورها تضمینکننده موفقیت در مذاکرات بینالمللی هستند. نخست ثبات قوانین و مقررات محلی برای سرمایهگذار خارجی تضمین شود تا احساس امنیت حقوقی و اقتصادی داشته باشد و از هرگونه تغییر ناگهانی در سیاستها جلوگیری به عمل آید.
دوم شفافیت فرآیندهای اداری و کاهش بروکراسی با استفاده از دولت الکترونیک در دستور کار قرار گیرد. سرعت در اخذ مجوزها و پاسخگویی سریع یک عامل تعیینکننده برای سرمایهگذار خارجی است و میتواند در مقایسه با سایر استانها یا کشورها یک مزیت رقابتی ایجاد کند.
سوم بستههای تشویقی خاص نظیر معافیتهای مالیاتی بلندمدت و تأمین زیرساختهای انرژی و آب به صورت تضمینشده برای پروژههای بزرگ تعریف شود. این مشوقها اهرمی برای جذب هستند و باید متناسب با ارزش استراتژیک هر پروژه به سرمایهگذار ارائه شوند تا تعهد آنها به اجرای پروژه تقویت گردد.
پروین زمانی معتقد است وقتی یک تیم دیپلماسی اقتصادی استانی با قدرت و با پشتوانه این سه رکن در یک نمایشگاه بینالمللی یا یک مذاکره دوجانبه حاضر میشود، توان چانهزنیاش به شدت افزایش مییابد و نتیجه مذاکرات به سوی تأمین منافع پایدار استان هدایت خواهد شد. این تیم باید از افراد متخصص در حوزه قوانین بینالمللی و زبانهای خارجی تشکیل شود.
وی افزود، به عنوان مثال پتانسیل تولید انرژی خورشیدی در همدان یک فرصت سرمایهگذاری جهانی است که نیازمند یک دیپلماسی فعال برای جذب شرکتهای بزرگ اروپایی و آسیایی در این حوزه است. این شرکتها میتوانند فناوریهای نوین و سرمایههای کلان را به استان وارد کنند و همدان را به قطب انرژی پاک تبدیل سازند.
در بعد فرهنگی نیز پروین زمانی معتقد است، دیپلماسی فرهنگی باید به ابزاری برای تثبیت برند گردشگری همدان تبدیل شود. به جای تکیه بر صرفاً برگزاری جشنوارههای داخلی باید تبادلات فرهنگی هدفمند با موزهها و دانشگاههای بینالمللی شکل گیرد تا هویت تاریخی همدان در سطح جهانی معرفی شود.
وی پیشنهاد داد با برگزاری همایشهای مشترک علمی در حوزه تاریخ ایران باستان یا علوم بوعلی سینا میتوان همدان را به عنوان یک قطب آکادمیک و فرهنگی در جهان معرفی کرد که این امر خود موجب جذب گردشگران با سطح علمی و اقتصادی بالاتر خواهد شد. این نوع گردشگری پایدارتر و ارزآورتر از گردشگری صرفاً تفریحی است و ماندگاری بیشتری در استان ایجاد میکند.
این متخصص روابط بینالملل تأکید کرد، در نهایت دیپلماسی استانی موفق یعنی تبدیل هویت تاریخی همدان به یک ارزش اقتصادی پایدار که این امر نیازمند هماهنگی کامل بین بخشهای میراث فرهنگی، امور اقتصادی و بخش خصوصی استان است. هر بخش باید نقش خود را به درستی ایفا کند.
همدان با تکیه بر دیپلماسی فعال میتواند جایگاه شایسته خود را در کریدورهای بینالمللی بازیابی کند و تبدیل به مقصد اول سرمایهگذاران و توریستهای هدفمند از سراسر جهان شود؛ این هدف تنها با یک اراده قوی مدیریتی و تخصصی محقق میشود.
پروین زمانی در ادامه این گفتگو به ضرورت بازنگری در ساختار سازمانی دیپلماسی اقتصادی استان اشاره کرد. او گفت، تشکیل یک شورای تخصصی با حضور فعالان اقتصادی برجسته استان و کارشناسان روابط بینالملل ضروری به نظر میرسد تا خط مشیهای دقیق و یکپارچه تدوین شود.
این شورا باید وظیفه رصد بازارهای جهانی و شناسایی نیازهای سرمایهگذاران خارجی را بر عهده گیرد و اطلاعات خود را به صورت منظم به مدیریت ارشد استان ارائه دهد تا تصمیمگیریها مبتنی بر دادههای روز باشد و از تصمیمات سلیقهای جلوگیری شود.
به عقیده وی ضعف بزرگ در این حوزه نبود یک خط مشی واحد و مستمر است. تغییرات مدیریتی نباید منجر به تغییرات اساسی در استراتژیهای دیپلماسی اقتصادی شود و باید استراتژیها را بلندمدت و با اجماع کارشناسی تعریف کرد.
برای موفقیت در جذب گردشگر پروین زمانی بر لزوم تقویت زیرساختهای زبانی و ارتباطی در مراکز گردشگری تأکید کرد. آموزش زبانهای خارجی به راهنمایان تور و کارکنان هتلها یک ضرورت انکارناپذیر است و باید به عنوان یک سرمایهگذاری دیده شود.
او افزود، این کار یک نوع سرمایهگذاری در دیپلماسی فرهنگی است که به صورت مستقیم بر تجربه گردشگر خارجی و تصویر ذهنی او از همدان تأثیر میگذارد؛ تجربه مثبت گردشگر بهترین مبلغ برای همدان خواهد بود و باعث تکرار سفر میشود.
در بُعد ارتباط با دیاسپورا یا ایرانیان خارج از کشور متخصصان علوم سیاسی نقش ویژهای برای این افراد قائل هستند. پروین زمانی گفت، ایرانیان مقیم خارج از کشور میتوانند بهترین حامیان اقتصادی و فرهنگی همدان باشند و باید از ظرفیت مالی و علمی آنها استفاده کرد.
باید یک سامانه ارتباطی قوی برای تسهیل سرمایهگذاری این افراد در پروژههای کوچک و متوسط تعریف شود. این سامانه میتواند پلی مطمئن بین سرمایههای کوچک ایرانیان خارج از کشور و نیازهای توسعهای همدان باشد و حس مشارکت را تقویت کند.
از سوی دیگر وی تأکید کرد، دولت محلی باید در پایتختهای مهم جهانی حضوری فعال در همایشهای تخصصی داشته باشد. این حضور نباید صرفاً تشریفاتی باشد بلکه با هدف ارائه پروژههای مشخص و دارای توجیه اقتصادی صورت پذیرد.
ارائه پروژههای آماده به سرمایهگذاری در حوزههایی نظیر فرآوری محصولات کشاورزی و تولید داروهای گیاهی میتواند نقطه شروع خوبی برای جذب سرمایه باشد و مزیت نسبی همدان در این حوزهها را برجسته سازد.
پروین زمانی افزود، در نهایت دیپلماسی استانی باید نگاهی فراتر از مرزهای جغرافیایی استان داشته باشد. همدان میتواند با ایجاد پیوند با شهرهای خواهرخوانده در کشورهای مختلف یک شبکه تبادل اقتصادی و فرهنگی دائمی ایجاد کند.
این پیوندها باید فعال و هدفمند باشند نه صرفاً یک عنوان تشریفاتی. تبادل دانشجو، کارشناس و برگزاری نمایشگاههای محصولات میتواند این پیوندها را معنادار کرده و به نتیجه برساند.
این متخصص روابط بینالملل در خاتمه سخنان خود اظهار امیدواری کرد، با اتخاذ یک رویکرد سیستماتیک و فعالسازی تمام ظرفیتهای محلی همدان بتواند به زودی شاهد جهشی بزرگ در جذب سرمایه خارجی و توسعه پایدار باشد.
نظر شما