به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز از اصفهان، عصر امروز مراسم تودیع مدیرکل سابق حراست دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان با حضور رییس دانشگاه آزاد اسلامی استان، معاون اقتصادی استاندار اصفهان، نماینده اداره‌کل اطلاعات، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری و دیگر چهره‌های استانی، لشکری و حوزوی برگزار شد. آن‌چه می‌خوانید گفتگوی تفصیلی ایسکانیوز با محمدجواد فرهنگ در حاشیه این مراسم پیرامون سوابق و کارنامه وی در طول سه دهه حضور در دانشگاه آزاد اسلامی استان اصفهان و هم‌چنین سیاست‌ها و برنامه‌های ایشان به عنوان مدیرکل جدید حراست دانشگاه آزاد اسلامی است.
به عنوان پرسش نخست، لطفاً مروری بر سوابق دانشجویی و فعالیت‌های تشکلی و فرهنگی خود داشته باشید؟
من دانش‌آموخته رشته حقوق از دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان هستم. از اواخر دهه ۶۰ وارد دانشگاه آزاد اسلامی شدم و در حین تحصیل آرام‌آرام مشغول به انجام فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه شدم. در مقطعی هم با راه‌اندازی بسیج دانشجویی دانشگاه، فعالیت خودم را به عنوان مسئول بسیج دانشجویی ادامه دادم. ما در بسیج دانشجویی فعالیت‌های مختلفی را از اوایل دهه ۷۰ داشتیم و با همکاری حوزه فرهنگی دانشگاه، برنامه‌های فرهنگی، جهادی و علمی مختلفی را طراحی و اجرا می‌کردیم.
از کجا و در چه تاریخی وارد مجموعه حراست شدید؟ چند سال سابقه کار در این مجموعه دارید؟
من از حوالی سال ۱۳۷۲ به صورت رسمی وارد حراست شدم. مراحل رشد سازمانی‌ام در حراست از پایین‌ترین سطح بود و فعالیت را از سمت متصدی حراست شروع کردم. سپس به عنوان کارشناس حراست و مدیر، کار را ادامه دادم و در نهایت به عنوان مدیرکل حراست استان از حوالی ۵-۶ سال قبل به فعالیت پرداختم. اخیراً هم توفیق خدمت‌گذاری را در مجموعه حراست دانشگاه آزاد اسلامی کل کشور یافتم که امیدوارم بتوانم در این جایگاه هم منشأ خیر و اثرگذاری باشم و با دعای دانشگاهیان، گامی را در جهت منافع دانشگاه بردارم.
جایگاه مجموعه حراست و اهمیت آن در دانشگاه چیست؟ مهم‌ترین خدمات این مجموعه را برای دانشگاهیان بفرمایید؟
حراست به‌طور تخصصی در راستای ایجاد محیطی امن برای دانشگاهیان شامل دانشجویان، اساتید و کارکنان فعالیت می‌کند. هر سازمانی پس از شکل‌گیری نیاز به هماهنگی و برنامه‌ریزی به سمت اهداف ارگانی خود دارد. این سازمان نظام‌یافته، برای حرکت به سمت اهداف نیازمند یک بستر امن است. دانشجویی هم که وارد دانشگاه می‌شود و هدفش تحصیل و ارتقاء علمی است، بستر امن و سالم می‌خواهد. این موضوع برای اساتید و کارمندان دانشگاه نیز صادق است. برای رسیدن به این محیط امن، آحاد دانشگاهیان ایفای نقش می‌کنند اما هماهنگی این بستر به صورت تخصصی برعهده مجموعه حراست در دانشگاه است.
صیانت از دانشگاه در برابر تهدیدها و آسیب‌ها، یکی از ابزارهای ایجاد امنیت است و هنگامی که می‌خواهیم امنیت را برقرار کنیم باید سراغ مؤلفه‌هایی برویم که امنیت را برهم می‌زنند. این مؤلفه‌ها از بیرون به عنوان تهدید و از درون به عنوان آسیب مطرح هستند و باید با رصد و ارائه راهکارها از سوی حراست در دو حوزه پیش‌بینی و حوزه اقدامات پیشگیرانه، به آمادگی لازم دست یابیم تا در برابر حوادث و بحران‌های غافلگیرانه که می‌توانند باعث خسارت‌های مادی و معنوی شوند ایمن باشیم. به‌طور خلاصه وظیفه اصلی حراست، صیانت از سرمایه‌های مادی و معنوی مجموعه دانشگاه است.
دانشجویان فعال در نهادهای دانشجویی و تشکل‌ها همیشه از شما به عنوان فردی با حسن خلق، تحمل زیاد و روحیه تسهیل‌گر یاد می‌کنند. اما به هر حال ممکن است انتقادهایی هم در مواردی مثل اجرایی بخشنامه‌های پوشش و آراستگی از سوی دانشجویان وجود داشته باشد. تعبیر خودتان از سه دهه خدمت در حراست دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟
به نکته خوبی اشاره کردید. موضوع حسن خلق و نحوه رفتار با دانشجو یکی از اساسی‌ترین مسائل است. اگر انسان‌ها حسن خلق را ملاکی برای روابط اجتماعی‌شان قرار دهند قطعاً در تعاملات اجتماعی کم‌تر دچار تنش خواهند بود. دین دو نوع برنامه در برابر انسان‌ها برای رسیدن به کمال و رشد قرار داده است که یکی تکالیف شرعی هستند و رویکرد دیگر مسائلی هستند که علی‌رغم غیرتکلیفی بودن، هم‌چنان لازم تلقی می‌شوند؛ مهم‌ترین مثال برای این قبیل تعالیم در اسلام، مسأله اخلاق است. نقطه افتراق مؤمن و منافق این است که هرچند هر دو ظواهر را حفظ می‌کنند، ولی مؤمن برخلاف منافق، در باطن خود اخلاق دارد.
حدیثی از پیامبر (ص) داریم که می‌فرمایند «به راستی من برای به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شده‌ام». به نظر من اگر ما می‌خواهیم ارزش‌های انقلاب‌مان صادر شود و اگر می‌خواهیم که در رفتار اجتماعی‌مان موفق باشیم، باید حسن اخلاق را سرلوحه بدانیم. من از ابتدای کارم، این موضوع را مورد توجه داشتم؛ البته نمی‌گویم به‌طور تمام و کمال توانستم عملکردم را بر این مدار منطبق کنم ولی اخلاق را به عنوان یک ضرورت جدی در نظر داشتم. اخیراً هم در ابتدای سال جدید در صحبتهایی که در جمع همکارانم در سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی داشتم، حراستِ اخلاق‌مدار و قانون‌مدار را به عنوان دو رکن اساسی ناظر بر فعالیت‌مان در این مجموعه مطرح کردم. در جایگاه جدید تمام تلاشم را برای توجه به این دو اصل به کار می‌گیرم.
ما به عنوان دستگاهی که وظیفه نظارت و صیانت را برعهده داریم، باید در ابتدا خودمان در مدار اخلاق و قانون عمل کنیم. اخلاق یک موضوع عملی است و نمی‌توان آن را در حد شعار نگه داشت. زیرا مردم به قضاوت می‌نشینند و باید اخلاق‌مداری را واقعاً در عملکردمان لمس کنند.
با این اوصاف چه نمره‌ای به عملکردتان می‌دهید؟
این موضوع را به دیگران واگذار می‌کنم. من تلاش کردم که نمره خوبی بگیرم. سعی کردم تقلب نکنم و در مسیر صحیح حرکت کنم. ولی این‌که چه نمره‌ای گرفته‌ام، قضاوتش را به دیگران واگذار می‌کنم که آیا مخاطب من اخلاق و حسن عمل را عملکردم حس کرده است یا خیر.
تلخ‌ترین و شیرین‌ترین خاطره‌تان در این سال‌ها چه بوده است؟
شیرین‌ترین خاطره‌ام، لحظه‌های جلسات توجیهی با حضور دانشجویان جدیدالورود است که چهره‌های شاد دانشجویان را با نمکِ شیطنت‌آمیزی می‌بینم و لذت می‌برم که جوانان با اشتیاق و انرژی وارد دانشگاه می‌شوند. تلخ‌ترین خاطرات هم مربوط به زمانی است که برای دانشجو در طول مسیر، مشکلاتی پیش بیاید. در جلسات توجیهی جدیدالورودها همیشه به دانشجویان می‌گویم که إن‌شاءالله در جشن فارغ‌التحصیلی‌تان باشیم و خدای نکرده شاهد بروز مشکلات برای شما در طول مسیر تحصیلی نشویم.
مهم‌ترین دستاوردی که طی این سال‌ها در دانشگاه داشته‌اید چیست؟
همیشه سعی کردم با پیگیری مُجدانه و از سویی با برنامه‌ریزی و اخذ مشورت از متخصصان در حوزه شغلی‌ام، بهترین تصمیمات را برای مجموعه بگیرم. از این جهت، یکی از موفقیت‌هایم این بوده که سعی کردم به‌روزترین تصمیمات را اتخاذ کنم و خودم را با رشد تکنولوژی و فناوری تطبیق دهم و از ابزارهای جدید بهره ببرم. مجموعه حراست دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان در طول این چند سال در حوزه‌های فنی، به‌روز بودن و کارآمدی موفق بوده است.
نکته دیگر این‌که برای پیشرفت در کارم و اتخاذ تصمیمات خوب، کار علمی و آموزشی انجام داده‌ام؛ یعنی پای کرسی تدریس اساتید نشسته و مباحث جدید را یاد گرفته‌ام. سپس در عمل همان موارد را به کار برده‌ام و به دیگران یاد داده‌ام. یکی از موفقیت‌هایم را در این می‌دانم که اکنون در این حوزه به عنوان یک معلم فعالیت می‌کنم و سعی می‌کنم در جایگاه جدید هم با وجود همه مشغله‌ها بحث معلمی را کماکان ادامه دهم.
در حوزه مسئولیت جدید به عنوان مدیرکل حراست دانشگاه آزاد اسلامی سراسر کشور، مهم‌ترین دغدغه‌تان چیست؟
دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اخیر به علت مشکلات اقتصادی در کشور با کاهش دانشجو در برخی واحدها مواجه بوده و اتکای درآمدهای دانشگاه به شهریه، دانشگاه را دچار مشکلات جدی کرده است. حتی واحدهایی که اکنون از نظر درآمد وضع خوبی دارند، از منظر مدیریت منابع مالی، جلوگیری از هزینه‌های اضافی را در دستور کار قرار داده‌اند. این موضوع بر امور پرسنلی و حمایت‌های مالی از کارکنان و اساتید اثرگذار بوده و از سویی ارائه خدمات در سطحی که انتظار داریم را به دانشجویان در برخی موارد با چالش مواجه کرده است. من از دیرباز تلاش داشته‌ام اتکای دانشگاه را به منابع حاصل از شهریه کم کنم؛ برای این کار باید به حمایت جدی از تولیدات دانش‌بنیان پرداخت. من حتی ساختارهای مجموعه حراست را متناسب با این مأموریت جدید تغییر خواهم داد.
این برنامه در راستای شعار مقام معظم رهبری برای سال ۱۴۰۱ هم قرار دارد
دقیقاً؛ من هنگامی که با شعار سال جدید مواجه شدم، بسیار خوشحال بودم که با رویکرد حمایت از درآمدهای دانش‌بنیان وارد مجموعه حراست دانشگاه آزاد اسلامی شدم و قطعاً با فرمایش مقام معظم رهبری، این امر را با جدیت دوچندانی دنبال خواهم کرد.
در کنار حمایت از هسته‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان در دانشگاه، چه برنامه دیگری برای کاهش وابستگی بودجه دانشگاه به منابع کنونی حاصل از شهریه وجود دارد؟
در چندسال اخیر در استان اصفهان، حرکتی را با اهتمام جدی در حوزه جذب دانشجویان خارجی آغاز کرده‌ایم. الحمدلله دانشگاه‌های ما در تراز دانشگاه‌های بین‌المللی و حتی مؤسسات برجسته علمی در منطقه فعالیت می‌کنند. ما در دانشگاه آزاد اسلامی واحدهایی را داریم که در حوزه‌های مختلف توانسته‌اند صاحب رتبه در دنیا شوند. این نقطه اتکایی است که باید از آن در جذب دانشجویان غیرایرانی استفاده شود. البته جذب دانشجویان غیرایرانی علاوه بر مزایای اقتصادی، در انتقال فرهنگ، هویت و زبان ما نیز نقش مهمی دارد. بسیاری از تبلیغاتی که دشمنان ما در خارج از کشور از طریق بنگاه‌های خبرپراکنی انجام می‌دهند، با ورود دانشجویان خارجی خنثی می‌شود. پس ورود به این عرصه هم در حوزه امنیت و اقتدار ملی و هم در صدور دیدگاه‌های کشور ما که بر اساس الگوی تمدن ایرانی-اسلامی و هدایت‌های رهبر معظم انقلاب حرکت می‌کند، بسیار مؤثر خواهد بود.
بحث دیگر، موضوع بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی است که متناسب با آن در سال گذشته از سند تحول دانشگاه آزاد اسلامی رونمایی شد. بنابراین یکی از برنامه‌های جدی ما، انطباق با بیانیه گام دوم و سند تحول دانشگاه در افق‌های برنامه‌ریزی شده است. من به همکارانم در ستاد برنامه‌ریزی حراست سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی مأموریت داده‌ام که إن‌شاءالله فعالیت‌های مجموعه باید هم‌گام با این دو سند برنامه‌ریزی و اجرا شود.
توجه به کیفیت آموزش و حمایت از فعالیت‌های پژوهشی و تحقیقاتی از جمله رویکردهای دیگرِ ما خواهد بود. در آخر نیز تسهیلِ ارائه خدمات به دانشگاهیان را مدنظر داریم؛ بسیاری از بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌هایی که دست و پا گیر است و با تشدید بروکراسی اداری موجب جلوگیری از ارائه مطلوب خدمات به دانشگاهیان شده، باید ضمن توجه به رشد تکنولوژی و ابزارهای فناورانه مورد بروزرسانی قرار بگیرد.
پس از دو سال آموزش مجازی به علت پاندمی کووید-۱۹، با شرایطی مواجه بودیم که دانشگاه در حال تهی شدن از هویت واقعی خود بود. آموزش مجازی محاسنی داشت اما مشکلات زیادی را هم به وجود آورده بود و تقریباً هیچ ارتباط مستقیمی بین دانشجویان و اساتید وجود نداشت. بالاخره از نیمه فروردین ۱۴۰۱ آموزش دوباره حضوری شد و دانشگاهیان بار دیگر به کلاسهای حضوری بازگشته‌اند. چه نگاه و برنامه‌ای در بحث آموزش حضوری دارید؟
حضوری شدن دانشگاه یک واقعیت است و طولانی شدن آموزش حضوری باعث شده بود خیلی از دانشجویان که از آغاز پاندمی کرونا در دانشگاه ثبت‌نام کرده بودند -خصوصاً در مقطع کاردانی و مقاطع تحصیلات تکمیلی- بدون این‌که تجربه‌ای از کلاس حضوری داشته باشند از دانشگاه فارغ‌التحصیل شوند. با فروکش کردن پاندمی کرونا به دلیل انجام واکسیناسیون عمومی و ابلاغیه ستاد ملی مبارزه با کرونا، ریاست عالی دانشگاه با جدیت در جلسات مختلفی که در طول تعطیلات نوروز برگزار شد، حضوری شدن دانشگاه را ابلاغ کردند و دانشگاه آزاد اسلامی حتی جلوتر از دانشگاه‌های دولتی این اقدام را انجام داد. ما از اولین روز پس از پایان تعطیلات نوروزی موفق شدیم درصد مطلوبی از کلاس‌ها را در واحدهای دانشگاهی و مدارس سما در سراسر کشور به صورت حضوری برگزار کنیم. بسیاری از دانشجویان و اساتید نیز از این تصمیم رفته‌رفته استقبال کردند. البته بعضی به دلیل برنامه‌ریزی طبق آموزش مجازی، دچار مشکلاتی شدند اما با تدبیرهایی که برای حل این مسأله اتخاذ شد، علاوه بر امکان انتقال به واحد الکترونیک دانشگاه آزاد اسلامی، استثنائاتی را قائل شدیم و برخی از دروس در واحدهای مختلف هم‌اکنون به صورت مجازی برگزار می‌شود.
این یک واقعیت است که تا زمانی که کلاس حضوری و ارتباط چهره به چهره میان استاد و دانشجو دوباره اتفاق نیافتد و دانشجو نتواند در محیط دانشگاه به آزمون و خطا بپردازد، طبعاً نخواهد توانست ارتباطات اجتماعی و فعالیت‌های سازمانی را فرا بگیرد. دانشجو کار اجتماعی را باید در کجا بیاموزد؟ شما خودتان یکی از افرادی هستید که در همین بستر رشد کردید. ما در دوره کرونا این مزیت را از دست داده بودیم. به نظرم دانشگاه به غیر از مسائل درسی، بستر بسیار خوبی است که جوان آزمون و خطا کند و ناظری داشته باشد که تذکرات لازم را بدهد و بداند وقتی وارد جامعه شد و کارهای خطیر در جامعه به او واگذار گردید، با تجربه‌ای که در دانشگاه به دست آورده می‌تواند عملکرد خوبی داشته باشد. خیلی از عزیزان که در تشکل‌ها، بسیج، کانون‌ها و رسانه‌های دانشجویی فعالیت می‌کردند، پس از فراغت از تحصیل به موفق‌ترین افراد در جامعه تبدیل شده‌اند. من خودم محصول چنین سیستمی هستم و یاد گرفتم چه‌طور باید در ارتباط با دیگران فعالیت کنم.
لطفاً دیدگاه یا بازخوردتان را درباره عبارات زیر در قالب یک کلمه یا جمله کوتاه بفرمایید.
دانشگاه آزاد اسلامی: نهادی برخاسته از متن جامعه و مردم که انتظار خیلی از جوانان برای تحصیل را برطرف کرد... خصوصاً ما که اواخر دهه ۶۰ وارد دانشگاه شدیم.
سلف دانشجویی: پاتوق دانشجو.
تقلب: بسیار بد است!
دانشجوی ستاره‌دار: در دانشگاه آزاد نداریم.
تذکر درب ورودی: ضرورت دارد اما شکل آن خیلی مهم است.
دکتر محمدمهدی طهرانچی: یک مدیر پرتلاش و خلاق و پیگیر.
دکتر پیام نجفی: یک مدیر مردمی و خلاق و در حال کار شبانه‌روزی.
آموزش حضوری: یک ضرورت برای دانشگاه.
اگر سخن پایانی با خوانندگان ما دارید لطفاً بفرمایید.
دانشجویان، مجموعه حراست دانشگاه را امین خود بدانند و مشکلات‌شان را با ما در میان بگذراند. ما به عنوان یک مشاور امین تلاش می‌کنیم مشکلات را تا جای ممکن حل کنیم. در یک کلام، حراست دست‌گیری از افراد می‌کند نه مچ‌گیری. آرزوی سلامتی برای همه عزیزان دارم و امیدوارم همه بتوانند مسیر رشد و تعالی خود را طی کنند.
خبرنگار: مهرزاد سلیمی
انتهای پیام/
نظر شما