به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، ماجرا از جایی شروع شد که یک وبسایت خبری این نقل قول را منتشر کرد و در گزارشی به تحلیل آن پرداخت اما مصاحبه اصلی مربوط به روزهای اخیر نیست و در سال ۹۵ منتشر شده است.

در این مصاحبه آمده: با جلوگیری از پیوند زنده به زنده و وقتی که فرد دهنده رضایت دارد باعث می شویم خیلی از افراد دچار عوارض جبران ناپذیر شوند. زمانی که ما در مورد اقتصاد مقاومتی صحبت می کنیم، بهترین کار همان پیوند کلیه است، چون هزینه ها نیز کاهش می یابد و دیالیز هزینه های بسیار بالایی دارد و تعداد زیادی دستگاه باید خریداری شود.

وی افزود: به نظر می آید عواملی هستند که می خواهند پیوند کلیه را از افراد داوطلب ممنوع کنند. ضمن اینکه در این فرآیند همیشه هم خرید و فروش صورت نمی گیرد، بلکه در خیلی از موارد اهدای عضو صورت می گیرد، ولی عده ای دوست دارند که پیوند زنده به زنده را متوقف کنند چون در این کار منفعت دارند و دستگاه وتجهیزات دیالیز را خریداری و وارد می کنند. چه اشکالی دارد وقتی که فرد در فقر است و با دریافت ۲۰ تا۳۰ میلیون زندگی اش متحول می شود، این کار را انجام دهد؟

به بهانه انتشار دوباره این خبر نگاهی به روند پیوند کلیه در ایران داشتیم. امید قبادی نایب رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان در این خصوص به ایسکانیوز گفت: تا ۲ سال پیش روند اهدا کلیه به این شکل بود که فرد گیرنده و اهدا کننده باهم به انجمن حمایت از بیماران کلیوی مراجعه می‌کردند. در سال ۱۳۷۵ دکتر ناصر سیم‌فروش روشی را ابداع کرد که بر اساس آن استانداری یک میلیون تومان هبه (هدیه) به کسی می‌داد که کلیه اهدا کند. تا چندین سال این یک میلیون تومان مبلغ خوبی برای اهدا کننده بود اما بعد دیگر استانداری چیزی به این رقم اضافه نکرد و وزارت بهداشت سالیانه مبلغی را مشخص کرد.

وی افزود: روند به این شکل بود که فرد گیرنده مبلغ مشخص شده را به حساب انجمن حمایت از بیماران کلیوی واریز می‌کند و فرد اهدا کننده هم برای دریافت مبلغ به انجمن بیماران کلیوی مراجعه می‌کرد. تا اینجا بازار سفید بود اما مشکل از جایی آغاز شد که فرد اهدا کننده خارج از بیمارستان با فرد گیرنده توافق می‌کرد که چند برابر مبلغ تعیین شده را در ازای اهدا کلیه از فرد گیرنده بگیرد؛ یعنی بازار سیاه در کوچه شکل می‌گرفت.

اهدای کلیه با کمک سامانه و بدون دخالت نیروی انسانی است

نایب رئیس انجمن اهدای عضو ایرانیان اضافه کرد: ۲ سال پیش تخصیص عضو از انجمن حمایت از بیماران کلیوی گرفته شد و تنها تبادل مالی در این مرکز انجام می‌شود؛ یعنی اهدا کلیه هم به همان شیوه اهدای عضو از فرد مرگ مغزی با کمک سامانه انجام می‌شود. در این روش فرد اهداکننده و گیرنده یک دیگر را نمی‌شناسند و جدا جدا به انجمن مراجعه می‌کنند و سامانه بر اساس مشخصات تعیین می‌کند که کدام کلیه برای کدام بیمار مناسب است. فرد دهنده هم تعرفه تعیین شده را از انجمن می‌گیرد.

وی ادامه داد: یعنی تمام آگهی‌های فروش کلیه شیادی و کلاهبرداری هستند. وزارت بهداشت بارها تلاش کرد که آگهی‌ها را جمع کند اما دلال‌ها اجازه نمی‌دهند و دوباره آگهی می‌چسبانند. حتی یکی از نزدیکان من در صف دریافت کلیه است و افرادی هم هستند که می‌خواهند به او کلیه بدهند اما چون اورژانسی نیست، در اولویت دریافت عضو قرار نگرفته و در نوبت است. البته شاید استثنایی در مورد فامیل نزدیک وجود داشته باشد چراکه در افراد نزدیک بحث تبادل مالی مطرح نیست.

قبادی عنوان کرد: البته ممکن است افراد برای فروش کلیه به خارج از کشوربروند که این موضوع به خود شخص ارتباط دارد و منع قانونی وجود ندارد.

وی در پاسخ به این سوال که آیا افراد غیرایرانی می‌توانند، از ایران کلیه بخرند، گفت: سال ۹۳ اتفاق مشابهی در یکی از بیمارستان‌های خصوصی افتاد که در آن زمان دکتر هاشمی وزیر بهداشت و خانم دکتر نجفی‌زاده رئیس مرکز مدیریت پیوند بودند و من معاون ایشان بودم که شورای عالی پیوند را با حضور ۳۲ نفر از بزرگان پیوند کشور راه انداختیم. در آن سال سه مسئله به تصویب شورا رسید که شامل ممنوعیت انجام عمل پیوند در مراکز خصوصی و ممنوعیت اهدا به اتباع بیگانه بود.

قبادی اضافه کرد: در مورد سوم هم عنوان شده بود که افاغنه‌ای که کد آمایش داشته و تبعه ایران محسوب می‌شوند، می‌توانند اهدا کننده و دریافت کننده کلیه باشند اما این فرآیند تنها بین ۲ افغانستانی امکان‌پذیر است. یک استثنا هم وجود دارد که اگر فردی با استثناعات سیاسی و حکومتی برای پیوند به ایران بیاید، وزیر بهداشت می‌تواند فرد را به چند مرکز پیوند امین خود معرفی کند البته فرد اهدا کننده هم ایرانی نیست و همراه دریافت کننده به ایران می‌آید. درواقع تنها عمل جراحی در ایران انجام می‌شود.

قبادی با اشاره به آمار بالای مرگ مغزی در ایران عنوان کرد: در ایران سالیانه ۱۶ تا ۲۰ هزار نفر بر اثر تصادف می‌میرند. از این میان پنج تا هشت هزار نفر مرگ مغزی می‌شوند که سه هزار نفر قابلیت اهدا دارند. از این سه هزار نفر اگر فقط دو سوم به اهدا برسند، هیچ بیمار نیازمندی در لیست انتظار نخواهد ماند. در حال حاضر تنها یک سوم به اهدا می‌رسند.

وی افزود: اگر دیگر چاره‌ای برای ما باقی نماند و بیمارانمان در وضعیت هشدار باشند، مجبور به استفاده از مرگ معمولی هستیم کماینکه این کار را در شیراز آغاز کرده‌ایم. باید فرهنگ جامعه را به سمتی ببریم که خانواده‌ها تمایل به اهدای عضو داشته باشند.

به گزارش ایسکانیوز، البته روند فعلی مخالفانی هم دارد و برخی معتقدند که اهدای کلیه باید بین اعضای خانواده و به صورت داوطلبانه باشد و حتی اختصاص این مبلغ هدیه می‌تواند باعث شود که از درد فقر داوطلب اهدا شوند اما در مقابل حامیان این شیوه معتقدند که در شرایط حاضر که بخشی از موارد مرگ مغزی‌ با مخالفت خانواده به اهدا نمی‌رسد، اختصاص مبلغ هدیه راهی برای کاستن از صف انتظار است.