به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، در نشستی که روز چهارشنبه ۲۷ فروردین ۱۴۰۴ در سازمان ثبت احوال کشور برگزار شد، هاشم کارگر ،رئیس سازمان ثبت احوال کشور، درمورد سابقه همکاری با سازمان فناوری اطلاعات گفت: ثبت احوال به عنوان یکی از معدود سازمان‌هایی که داده‌های اطلاعی و مبنایی را در کشور تولید می‌کند با سازمان فناوری اطلاعات در ارائه سرویس های گوناگون و توسعه نظام شبکه ملی اطلاعات، همکاری داشته و اقدامات خوبی هم در این راستا انجام شده است.

وی درمورد هدف و اثر تفاهم نامه بهره‌برداری از سامانه هدا گفت: هدف غایی این برنامه تسهیل در اسقرار و توسعه دولت الکترونیک و در نهایت رضایتمندی مردم از خدماتی است که دریافت می‌کنند. مبنای اصلی این تفاهم‌نامه بحث سامانه هویت دیجیتالی ایرانیان یا همان هدا است.
سامانه هدا آماده سرویس‌دهی به مردم است و قرار است از طریق بسترهای فراهم شده توسط سازمان فناوری، مورد استفاده دستگاه‌های مختلف قرار بگیرد.

کارگر درمورد ماهیت سامانه هدا توضیح داد: سامانه هویت دیجیتالی ایرانیان تکلیفی است بر اساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی در سال۹۷ که بر عهده سازمان ثبت احوال قرار گرفته بود. سال گذشته با تلاش‌هایی که انجام شد و استفاده از توان داخلی در کشور و همراهی سازمان فناوری اطلاعات این سامانه ایجاد شد و مقرر است که در طول زمانی نه چندان طولانی بستر احراز هویت در کشور قرار بگیرد.

وی افزود: ما تا کنون سرویس‌های استعلامی گوناگونی در حوزه هویت به دستگاه‌های ارائه می‌دادیم. سامانه هدا این قابلیت را دارد که علاوه بر سرویس احراز هویت و اصالت سنجی هویت را در سطوح گوناگون ارائه بدهد که قابل بهره‌برداری برای دولت، بخش خصوصی و مردم است، علاوه بر آن حفظ امنیت اطلاعات مردم را هم در برنامه خود قرار داده است. ما با استفاده از این سامانه از این به بعد علاوه بر احراز هویت افراد و در اختیار دستگاه‌های مختلف قرار دادن آن، نگرانی ذخیره سازی اطلاعات هویتی و یا انتشار این اطلاعات را از بین خواهیم برد.

کارگر درمورد امنیت اطلاعات ادامه‌ داد : متاسفانه در گذشته به دلیل نوع خدمات دستگاه‌ها، بانک‌های هویتی غیرقانونی در کشور ایجاد شده بود و بعضی‌ها از این بانک‌ها سوء استفاده می‌کردند؛ وظیفه‌ای که سازمان اطلاعات در این حوزه دارد بحث امنیت فضای فناوری اطلاعات است و با سامانه هدا این امر تحقق پیدا خواهد کرد.
وی درباره چشم‌انداز و نقشه راه سازمان ثبت‌احوال گفت: چشم انداز سازمان ثبت اسناد، تحقق سازمان هوشمند ثبت احوال است و کلیه برنامه‌هایی که در چند سال اخیر داشته‌ایم در همین راستا بوده‌است. ما می‌خواهیم که یک سازمان پیشرو در ارائه خدمات آسان به مردم باشیم.

کارگر افزود: کلیه برنامه‌ها اعم از برنامه‌های بلند مدت و برنامه‌های کوتاه مدت عملیاتی مبتنی بر این امر تعریف شده‌است. برای مثال در برنامه هفتم، بحث گواهی حصر وراثت از قوه قضاییه به سازمان ثبت ‌احوال انتقال پیدا خواهد کرد در همان قانون هم ما اشاره کرده‌ایم که این گواهی باید به صورت هوشمند، خودکار و بدون مراجعه به ادارات صادر شود و در اختیار مردم قرار بگیرد.

وی درمورد اقدامات انجام‌شده در راستای هوشمندسازی خدمات و برنامه‌های آینده سازمان برای احقاق این هدف گفت: در سال گذشته ما با همکاری وزارت بهداشت توانستیم گواهی ولادت نوزادان را الکترونیک کنیم، و الان در اکثر موارد گواهی ولادت دارد به صورت الکترونیک صادر می‌شود و اقدام دیگری که الان در استان زنجان و قزوین در حال انجام است برقراری سامانه تعاملی «نام» است، یعنی بدون هیچ مراجعه‌ای به مراکز ثبت احوال افراد نام را از طریق سامانه تعیین می‌کنند،.مرحله بعدی مد نظر ما صدور شناسنامه بدون مراجعه حضوری افراد است.

وی افزود: بسترهای صدور گواهی وفات به صورت الکترونیک هم آماده شده‌است. اقداماتی هم در حوزه کارت ملی در حال انجام است، هم برای کاربردی کردن آن و هم ایجاد تغییراتی در خود کارت ملی با توجه به تغییرات فناوری‌ها.

کارگر در مورد تاثیر سازمان ثبت‌احوال بر دیگر سازمان‌های دولتی گفت: سازمان ثبت احوال در سال گذشته به ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون استعلام پاسخ داده‌است و شروع خدمات خیلی از دستگاه‌ها وابسته به سازمان ثبت احوال است؛ به همین دلیل ما اعتقاد داریم هر چه سازمان ثبت احوا بتواند خدمات خود را الکترونیک‌تر کند و از فناوری‌های روز استفاده بیشتر کند دستگاه‌های سرویس گیرنده از این سازمان مجبور می‌شوند به سمت هوشمند شدن حرکت کنند.

در ادامه نشست محمد محسن صدر ،معاون وزیر و رئیس سازمان فناوری اطلاعات ایران، درمورد نقش سازمان فناوری و اطلاعات در ارائه خدمات به مردم گفت: یکی از وظایف اصلی سازمان فناوری اطلاعات ارائه سرویس‌هایی با استفاده آسان به مردم است. اگر این نقش را نداشته باشیم تبادل سرویس به صورت پراکنده اتفاق می‌افتد و نمی‌توانیم بفهمیم که کدام سرویس به موقع در اختیار مردم قرار می‌گیرد و یا قرار نمی‌گیرد.
آنچه که دولت چهاردهم مدنظر قرار گرفته‌است، برقراری حکمرانی و به‌وجود آوردن حاکمیتی خوب بر مبنای آن است. اگر نتوانیم ارتباط داده میان پایگاه‌ها را برقرار کنیم و شفافیتی بر اساس داده نداشته‌باشیم، هیچ وقت نمی‌توانیم به توزیع عادلانه‌ای از ثروت در سطح جامعه برسیم.

وی افزود: اوضاع ما در حوزه سرویس‌های دولت الکترونیک بد نیست و رشد خوبی در کشور حاصل شده‌است، اما الان باید آن را به خدمات هوشمندی تبدیل کنیم که عامل انسانی کمترین اثر را درآن داشته باشد، در نهایت باید صد درصد خدمات به صورت هوشمند ارائه شوند. سازمان ثبت احوال در این حوزه پیشرو است.

صدر درمورد استقبال مردم از خدمات الکترونیک گفت: در حال حاضر پنجره هوشمند دولت بیش از ۶۲ میلیون کاربر دارد و در همین چند ماهه شروع دولت چهاردهم نزدیک ۶ یا ۷ میلیون به تعداد کاربران افزوده شده است.

وی درمورد دیگر اقداماتی که توسط سازمان فناوری اطلاعات در راستای هوشمندسازی هر چه بیتشر خدمات در حال انجام است توضیح داد: یکی از این اقدامات طراحی اپلیکیشن جامعی به نام ایران من است، این اپلیکیشن به محلی تبدیل خواهد شد که مردم می‌توانند همه خدمات دولت را از هر دستگاهی در آن دریافت کنند.

در حاضر ما سرویس‌ها را ارائه می‌دهیم ولی رصد نمی‌کنیم، یکی از کارهای جدید ما این است که ای‌پی‌های سرویس‌ها را پشت پنجره هوشمند رصد کنیم و مطمئن شویم که مردم خدمت مورد نظر را دریافت می‌کنند.

بحث دیگر ارائه خدمات بر اساس موقعیت مکانی افراد است. البته این امر وقتی محقق می‌شود که مشکل عدم تطابق آدرس پستی و آدرس واقعی افراد در برخی از موارد حل شود. این خدمت مبتنی بر کد ملی و اطلاعات حاصل از آن خواهد بود.

پروژه دیگری که درحال کار کردن بر روی آن هستیم پروژه ابر دولت و میزبانی سرویس‌های مختلف دستگاه‌ها است. بسیاری از دستگاه‌ها امنیت میزبانی سیستم‌ خود را ندارند. یعنی تخصص و زیرساخت لازم برای تامین امنیت در آن‌ها وجود ندارد. پروژه ابر دولت به همین موضوع اختصاص یافته است، هدف ما این است که شرایطی را تامین کنیم که بتوانیم میزبانی سرویس‌های دستگاه‌ها مختلف را داشته باشیم.

صدر درباره ارتباط احراز هیت و خدمات هوشمند در سامانه هدا گفت: ما برای سرویس‌دهی فردی ابتدا نیاز داریم هویت افراد را احراز کنیم، این عمل در سطوح مختلفی انجام می‌شود. مثلا برای خدمات بانکی که خدمات حساس‌تری هستند به سطح ابلاتری از احرازهویت ساده که از طریق پیامک انجام می‌شود احتیاج داریم.

وی افزود: بهتر است با توجه به تعداد بالای کاربران پنجره هوشمند دولت، افراد فقط یک بار در آن‌جا احراز هویت کنند و دیگر هر دستگاهی برای خود احراز هویت مجدد نکند. فعلا قصد ما استفاده دولتی است اما در پروژه جدید که داریم روی آن کار می‌کنیم بخش خصوصی هم مورد توجه قرار گرفته‌است. در این پروژه قرار نیست مالک سرویس تغییر پیدا کند بلکه فقط درگاه ارائه خدمت تغییر می‌کند، آن هم در راستای این‌که کارها را برای مردم آسان‌تر کند.

صدر در نهایت درمورد تاثیرات مثبت سامانه هدا گفت: این سرویس با جلوگیری کردن از مراجعه متعدد به درگاه‌های مختلف موجب هدر نرفتن منابع می‌شود. امیدواریم که این اقدامات مشرک برای مردم منفعت داشته باشد و مردم از خدمات آسان، امن و مطئمن برخوردار شوند.

در ادامه نشست خبری افشار خاکباز،معاون فناوری اطلاعات ثبت‌احوال، درمورد نقش مرکز ملی فضای مجازی در به‌وجود آمدن سامانه هدا گفت: سامانه هدا با همکاری و هدایت نزدیک مرکز ملی فضای مجازی مطابق با تکالیف و مقررات این مرکز توسط سازمان ثبت احوال طراحی شده‌است.

وی درمورد امکانات اسن سامانه توضیح داد: اطلاعات هویتی، ترکیب آن با اطلاعات شاهکار (سطح بالاتر احراز هویت)، تطبیق چهره و زنده‌سنجی و همچنین امضای الکترونیکی از خدماتی است که سامانه هدا ارائه می‌کند.

وی افزود: یکی از مشکلاتی که بعضا افراد در فضای مجازی با آن برخورد می‌کردند، افشای اطلاعات مشتریان بوده‌است. ایجاد پایگاه‌های هویتی موازی و مستقل توسط کسب‌وکارهای مختلف از مواردی است که به این مشکل دامن می‌زند. سامانه هدا احتمال نشت و سرقت اطلاعات را کم می‌کند، هزینه‌های مختلفی را که به علت تکرار این فرایند به‌وجود می‌آید از بین می‌برد.

خاکباز درباره نحوه کارکرد این سامانه به این شکل توضیح داد: حالت کلی کارکرد این نرم‌افزار به گونه‌ای است که مثلا فردی اگر بخواهد برای ثبت‌نام خودرو اقدام کند، اطلاعات هویتی خود را به سازمان ثبت‌احوال احراز می‌کند (نه به آن کسب‌وکاری که می‌خواهد خدمات ارائه دهد)، سپس سازمان ثبت‌احوال اطلاعات را با اطلاعات پایگاه تطبیق می‌دهد و وقتی که احراز هویت توسط ثبت‌احوال تایید شد، فقط اقلام هویتی که برای ارائه خدمت به فرد لازم‌اند، را در اختیار کسب‌وکار قرار می‌دهد.

وی در نهایت خاطرنشان کرد: افراد اگر یک‌بار در این سامانه ثبت نام کرده باشند دفعه‌های بعد احراز هویت انجام می‌شود و دیگر نیازی به ثبت‌نام مجدد در سامانه‌های دیگر نیست. در صورت نیاز به اطلاعات تکمیلی برای ارائه خدمات با حساسیت بیشتر تطبیق چهره و زنده‌سنجی هم انجام می‌شود. اطلاعات فقط با تایید و آگاهی شهروند به کسب‌وکار مورد نظر او در راستای ارائه خدمات ارسال می‌شود.

خبرنگار: زینب خوانساری