به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، کنکور در ایران همیشه سد بزرگی برای جوانان بوده است. سدی که با وجود تلاش‌های فراوان برای حذف آن، هنوز هم به قوت خود باقی است. برخی جوانان دهه شصتی چندین سال از عمر خود را پشت کنکور می‌ماندند تا بالاخره بتوانند وارد دانشگاه شوند.
افزایش تعداد پشت کنکوری‌ها مسئولان آموزش عالی را برآن داشت که ظرفیت دانشگاه‌ها را افزایش دهند. گسترش بی‌رویه واحدهای دانشگاهی در دهه ۸۰ راهکاری بود که برای حل مشکل پشت کنکور ماندن اتخاذ شد.
راهکارهای شکست خورده سیاستگذاران آموزش عالی برای عبور از سد کنکور
مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، تاسیس سازمان ملی سنجش و افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها در سال‌های اخیر همه راهکارهایی شکست خورده‌اند. شورای عالی انقلاب فرهنگی تلاش کرد با افزایش تاثیر معدل در کنکور، تاثیر آزمون را کاهش دهد. به این امید که در بلندمدت عملکرد دانش‌آموزان ملاک و معیار ورود به دانشگاه نشود؛ اما این مصوبه با اعتراضات بسیاری مواجه شد و در نهایت بخش زیادی از آن از دستور کار خارج شد.
تاسیس سازمان ملی سنجش یکی دیگر از اقداماتی بود که با هدف حذف کنکور در بلندمدت انجام شد؛ اما ناکام ماند. سید جلال موسوی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه به ایسکانیوز گفت؛ یکی از اهداف بزرگ تشکیل سازمان ملی سنجش، حذف کنکور است. چرا که این سازمان دانشگاه‌ها را ارزیابی کرده و بر این اساس، مدارک تحصیلی اعتبارسنجی می‌شوند. این که کشورهای جهان بدون کنکور، دانشجو پذیرش می‌کند، این است که سازمان ملی سنجش دارند و مدارک تحصیلی اعتبارسنجی می‌شوند. با وجود تصویب اساسنامه این سازمان؛ تغییراتی در مصوبه ایجاد شد و در نهایت راه‌اندازی سازمان مستقل با هدف حذف کنکور لغو شد.
همزمان با اقداماتی بی‌نتیجه برای حذف کنکور، افزایش ظرفیت دانشگاه‌ها در دستور کار دولت قرار گرفت. راهکاری که پس از ۲ دهه به بحران رسید. چرا که با کاهش جمعیت جوان داوطلب کنکور، بسیاری از صندلی‌های اضافه شده خالی ماندند؛ اما رقابت بر سر رشته‌های پرطرفدار و دانشگاه‌های برتر همچنان باقی ماند. این بار مشکل پشت کنکور ماندن خودش را به شکل دیگری نشان داد، تعداد داوطلبان گروه آزمایشی ریاضی و انسانی کاهش چشمگیری یافت و در عوض گروه آزمایشی تجربی شاهد تجمع داوطلبان بود. برای مثال در کنکور سراسری سال ۱۴۰۳، بیش از ۵۰۰ هزار داوطلب در گروه آزمایشی تجربی و حدود ۲۰۰ هزار داوطلب در گروه آزمایشی ریاضی شرکت کردند. این روند تقریبا در یک دهه گذشته ادامه داشته است.
پشت کنکوری‌های رشته تجربی به دنبال پزشکی و سایر رشته‌های پردرآمد این گروه آزمایشی بودند. با وجود افزایش ظرفیت رشته پزشکی در سال‌های اخیر، مشکل تجمع داوطلبان در این گروه آزمایشی برطرف نشد. از طرف دیگر برخی رشته‌ها مانند علوم پایه و مهندسی با بی‌اقبالی شدید مواجه شدند و کارشناسان در مورد این موضوع هشدار دادند که کشور در آینده نه چندان دور با کمبود متخصص در زمینه علوم پایه مواجه خواهد شد.
دیپلم واحد مشکل تجمع داوطلبان در گروه آزمایشی تجربی را حل می‌کند؟
محمدعلی زلفی گل وزیر سابق علوم دیپلم واحد را به عنوان راهکاری برای حل تجمع داوطلبان در یک گروه آزمایشی مطرح کرد. به گفته زلفی گل، روش بهتر این است که همه دانش آموزان یک دیپلم دریافت کنند و کسانی که برنامه‌ریزی کرده‌اند تا در رشته‌های خاص مثلاً مهندسی، فیزیک یا ریاضی یا رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی ادامه تحصیل دهند در طول دوره متوسطه چند درس اختیاری را انتخاب کند و بگذرانند. من سخت باور دارم اگر ما به سمت یک دیپلم واحد برویم نتیجه خیلی بهتری خواهیم گرفت و خیلی از پیچیدگی‌ها و مشکلات برطرف می‌شود.
ایسکانیوز برای بررسی کارشناسی این راهکار با برخی مدیران آموزش عالی کشور گفت‌وگو کرد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. ابوالفضل واحدی معاون آموزشی وزیر علوم در این زمینه گفت؛ پیشنهاد متحد شدن دیپلم دبیرستان به این معنا که دیگر تفکیک رشته ریاضی، تجربی و علوم انسانی وجود نداشته باشد، به عنوان یکی از راهکارها برای انباشت داوطلبان در یک رشته مطرح شده است. برای مثال سال گذشته ۶۰۰ هزار نفر داوطلب در رشته علوم تجربی شدند، در حالی که داوطلبان رشته ریاضی ۱۰۰ هزار نفر بودند.
وی افزود: اگر داوطلبان کنکور، دیپلم واحد داشته باشند، می‌توانند همزمان رشته‌های پزشکی و مهندسی را انتخاب کند و معضل پشت کنکور ماندن در یک رشته حل می‌شود. البته چنین راه‌حل‌هایی نیازمند بررسی عواقب و تاثیر جانبی هستند. جایگاه این تصمیم آموزش و پرورش است و از عهده وزارت علوم خارج است.
روح الله رازینی معاون سابق وزیر علوم هم بر این باور است که دیپلم واحد موضوعی بلند مدت است که هم در آموزش و پرورش و هم در وزارت علوم مطرح شده (البته نمی‌دانیم مراجع دیگری هم در تصمیم‌گیری موثر هستند یا خیر). براساس این موضوع افراد یک دیپلم می‌گیرند و می‌توانند در رشته‌های مختلف ادامه تحصیل دهند. در این صورت متقاضیان رشته تجربی اگر بدانند در رشته‌های پربازار قبول نمی‌شوند به رشته ریاضی می‌روند. اما این جدا شدن در اول راه این امکان را میسر نمی‌کند.
وی خاطرنشان کرد: اجرایی شدن دیپلم واحد، این امکان را فراهم می‌کند که دانش‌آموزان مستعد، رشته‌های خوب در تجربی را قبول نشده و به فنی-مهندسی بروند. لازم است جذابیت رشته بالا رود، تطبیق آن با مسائل روز بیشتر شود تا این فرصت در اختیار داوطلبان قرار بگیرد که در همه رشته‌ها شروع به تحصیل کنند.
تجمع داوطلبان در یک گروه آزمایشی مشکل به حساب نمی‌آید
از طرف دیگر، محمودرضا آقامیری رئیس دانشگاه شهید بهشتی معتقد است که دیپلم واحد راهکاری برای حل مشکلات کنکور نیست. وی در این زمینه تاکید کرد که داوطلبی که قصد دارد در رشته پزشکی ادامه تحصیل دهد، باید در برخی دروس توانمندتر از کسی باشد که مهندسی را انتخاب می‌کند. همچنین داوطلبی که قصد ادامه تحصیل در رشته‌های مهندسی را دارد، باید توانایی ذهنی بیشتری در دروس مرتبط با ریاضی داشته باشد. دیپلم واحد نمی‌تواند این توانمندی‌های متفاوت را ایجاد کند.
رئیس دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: من معتقدم که تجمع داوطلبان در یک گروه آزمایشی نه تنها مشکل به حساب نمی‌آید، بلکه طبیعی است. طبیعی است از این جهت که افراد برای شرکت در امتحانی مانند کنکور، علایق و آینده شغلی رشته مورد نظر خود را ارزیابی می‌کنند. تمایل زیاد برای رشته‌های علوم تجربی هم از این موضوع نشات می‌گیرد.
با وجود اختلاف نظرها درباره راهگشا بودن یا نبودن دیپلم واحد، وزیر علوم در پاسخ به سوال ایسکانیوز که آیا دیپلم واحد می‌تواند راهکاری برای جلوگیری از تجمع داوطلبان در یک گروه آزمایشی باشد، گفت: ما مخالفتی با دیپلم واحد نداریم؛ اما این تصمیم مهمی است که باید در سطح ملی گرفته شود. وزارت علوم نمی‌تواند دیپلم را واحد کند، این موضوع در حیطه اختیارات آموزش و پرورش است. البته دیپلم واحد راهکاری کارشناسی برای حل مشکل کنکور است.
به نظر می‌رسد، با وجود راهکارهایی که آموزش عالی برای حل مشکلات کنکور در یک دهه گذشته اتخاذ کرده و تقریبا همه آن‌ها ناکارآمد بوده‌اند، لازم است دیپلم واحد به عنوان راهکاری برای حل مشکلات کنکور مورد بررسی قرار بگیرد. البته قطعا این راهکار نیازمند عزمی ملی و همکاری همه نهادهای آموزشی در کشور است تا به سرنوشت تاسیس سازمان ملی سنجش و مصوبه کنکوری شورا دچار نشود.
انتهای پیام/
نظر شما