پیادهروی اربعین، بزرگترین اجتماع انسانی جهان، هرسال صحنهای شکوهمند از ارادت، عشق، و همبستگی مردم مسلمان است. میلیونها نفر از نقاط مختلف دنیا، از فرهنگها، نژادها و مذاهب گوناگون، با پای پیاده رهسپار کربلای معلی میشوند تا بار دیگر در آستانه اربعین سیدالشهدا (ع)، با شعور و شعف حسینی، بیعتی دوباره با آرمانهای عاشورا ببندند.
در این میان، مردم آذربایجانغربی همواره نقش پررنگی در این حماسه بینظیر ایفا کردهاند. دیار همیشهسرافراز و مرزدار شمالغرب ایران، که با تنوع قومیتی و مذهبی خود همواره الگویی از همزیستی مسالمتآمیز و وحدت ملی بوده، در ایام اربعین جلوهای دیگر از این همدلی و ایمان را به نمایش میگذارد.
از ترک و کرد گرفته تا فارس و آشوری، از شیعه تا سنی، از ارومیه و خوی گرفته تا مهاباد، سردشت، پیرانشهر، نقده، سلماس و بوکان، مردم با قلبهایی آکنده از عشق به امام حسین (ع)، کولهبار بندگی بسته و عازم مسیر نور میشوند. آنچه در این سفر معنوی نمود پیدا میکند، فقط پیمودن راهی فیزیکی نیست؛ بلکه سلوکی روحانی و سفری درونی است که جان انسان را پالایش میدهد و او را به ساحت انسان کامل نزدیک میسازد.
در سالهای اخیر، حضور پرشمار کاروانهای پیاده از آذربایجانغربی، حکایت از گسترش فرهنگ عاشورایی در بین نسلهای مختلف دارد. شهر ارومیه بهتنهایی شاهد اعزام هزاران زائر در قالب کاروانهای رسمی، خانوادگی و دانشجویی بوده است. برخی مسیر مرز مهران و خسروی را انتخاب میکنند و برخی دیگر از طریق مرز تمرچین راهی کشور عراق میشوند. این مرز، که یکی از دروازههای استراتژیک ورود زائران به اقلیم کردستان عراق است، طی ایام منتهی به اربعین، شاهد تردد هزاران زائر عاشق از استان میشود.
نکته قابل توجه، شکلگیری موکبهای متعدد در مسیر حرکت و حتی داخل خاک عراق از سوی مردم این استان است. موکبهایی که گاه در مناطق صعبالعبور راهاندازی میشوند اما با همت مردمی، خدماتی درخور به زائران ارائه میدهند. از ارائه غذا و نوشیدنیهای گرم گرفته تا چای و نذریهای محلی مانند آش و حلوا، تا خدمات درمانی، پشتیبانی فنی و حتی محل اسکان و استراحت؛ همه اینها با دستان توانای مردمانی انجام میشود که تنها هدفشان خدمت به زائران حسین (ع) است، آنهم بدون چشمداشت و بیهیچ تبلیغ و هیاهویی.
در این میان، حضور بانوان بهویژه بانوان خانهدار در تهیه نذری، دوخت پرچم و لوازم مورد نیاز موکبها، و نقشآفرینی در پشتیبانی از حرکت زائران بسیار چشمگیر است. آنها با زبان عمل، اثبات کردهاند که عشق به سیدالشهدا (ع)، مرز نمیشناسد و هر کس به سهم خود در این مسیر سهیم است.
از سوی دیگر، جوانان و نوجوانان آذربایجانغربی نیز، جلوهای از آینده روشن این فرهنگ حسینی هستند. در شرایطی که دنیا با چالشهای فرهنگی و هویتی مواجه است، نسل جوان این دیار، داوطلبانه و با تمام توان، پای در مسیر اربعین میگذارند. برای بسیاری از این نوجوانان، این سفر، نخستین تجربه جدی معنوی آنهاست؛ سفری که هویت دینی و انقلابیشان را تقویت میکند و آنها را به باوری عمیقتر از ایمان، غیرت، ایثار و همدلی میرساند.
استان آذربایجانغربی، به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص خود، نقش پشتیبان و لجستیکی نیز در مسیر زائران دارد. بسیاری از کاروانها از استانهای همجوار مانند زنجان، آذربایجان شرقی و کردستان، با عبور از این استان، وارد مرز تمرچین میشوند. در این مسیر، موکبهای مستقر در شهرهایی همچون اشنویه، نقده، سردشت و پیرانشهر، با آغوش باز، میزبان زائران از سراسر کشور هستند. صحنههایی که در این موکبها رقم میخورد، از جنس مهربانی است؛ پیرمردی که با دست پینهبسته چای میریزد، نوجوانی که با لبخند دست مهمان را میگیرد، و زنی که بیوقفه غذا پخش میکند.
همه اینها، تنها بخشی از روایت بیپایان عشق است؛ عشقی که با نام حسین (ع) جان میگیرد و در اربعین به اوج میرسد.
اربعین، فرصتی بیبدیل برای تبیین ارزشهای اسلامی، تقویت وحدت شیعه و سنی، و گسترش فرهنگ ایثار، مقاومت و ولایتمداری است. راهپیمایی میلیونی اربعین، نقطه تلاقی انسانها با فطرت الهیشان است؛ نقطهای که در آن، قومیت، زبان، رنگ، ملیت و مذهب رنگ میبازد و تنها پرچم، پرچم عشق به حسین بن علی (ع) است.
در پایان باید گفت، پیادهروی اربعین، صرفاً یک آیین مذهبی نیست، بلکه مکتبی انسانساز و تمدنساز است. مردم آذربایجانغربی با حضور عاشقانه، متواضعانه و پررنگ خود در این حماسه، سهمی بزرگ در این مسیر نور دارند. از ارومیه تا سلماس، از ماکو تا مهاباد، همه با قلبهایی یکرنگ، فریاد «لبیک یا حسین» سر میدهند و نشان میدهند که نه تنها در جغرافیای ایران، بلکه در قلب امت اسلامی، عشق به حسین (ع) زنده و جاری است.
* محمدعلی جوادی ـ فعال رسانهای
انتهای یادداشت/
نظر شما