به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از همدان؛ کاوه خلیلی کارشناس شبکه‌های برق و توزیع در تشریح وضعیت مصرف انرژی الکتریکی در استان همدان اظهار داشت، مدیریت پیک مصرف برق دیگر یک دغدغه فصلی نیست بلکه به یک ضرورت دائمی و استراتژیک برای پایداری شبکه توزیع تبدیل شده است. همدان به دلیل شرایط اقلیمی خاص خود دو پیک مصرف شدید را تجربه می‌کند؛ یکی در تابستان به دلیل استفاده گسترده از سیستم‌های سرمایشی و دیگری در زمستان به علت افزایش بار حرارتی ناشی از بخاری‌های برقی و سامانه‌های گرمایشی مبتنی بر برق که این وضعیت نیاز به رویکرد دوگانه در مدیریت شبکه دارد.

وی در گفت‌وگو با ایسکانیوز تأکید کرد، برای عبور موفق از این پیک‌های دوگانه نیاز به اتخاذ راهبردهای هوشمندسازی شبکه در سطح توزیع داریم. پیاده‌سازی زیرساخت‌های شبکه‌های هوشمند (Smart Grids) امکان رصد دقیق جریان بار، تشخیص به موقع نقاط ضعف و نشت انرژی را فراهم می‌کند و به ما اجازه می‌دهد قبل از رسیدن به آستانه بحران، به صورت دینامیک و برخط مدیریت بار را انجام دهیم. این هوشمندسازی شامل نصب کنتورهای هوشمند در بخش‌های پرمصرف صنعتی و اداری است تا داده‌های مصرفی به صورت لحظه‌ای تحلیل شوند.

یکی از چالش‌های اصلی به گفته خلیلی اتلاف انرژی در خطوط توزیع قدیمی و فرسوده است. او معتقد است، سرمایه‌گذاری در بهینه‌سازی و نوسازی کابل‌ها و پست‌های توزیع قدیمی به صورت مستقیم به کاهش قابل توجه تلفات شبکه منجر می‌شود. این تلفات که عمدتاً به صورت انرژی حرارتی از دست می‌رود، در پیک مصرف به اوج خود می‌رسد و بار مضاعفی را بر نیروگاه‌ها و ترانس‌ها تحمیل می‌کند؛ لذا نوسازی زیرساخت‌ها یک سرمایه‌گذاری ضروری و با بازدهی بالا برای افزایش بهره‌وری کلی سیستم برق استان است.

در حوزه مدیریت سمت تقاضا خلیلی بر لزوم همکاری بخش‌های صنعتی و تجاری تأکید کرد. وی گفت، اجرای طرح‌های پاسخگویی بار (Demand Response) با تشویق صنایع بزرگ به انتقال بخشی از مصرف خود به ساعات غیرپیک و یا استفاده از مولدهای اضطراری، می‌تواند فشار وارده بر شبکه در ساعات اوج را به شکل مؤثری کاهش دهد. این طرح‌ها باید با ارائه مشوق‌های مالی جذاب همراه باشند تا مشارکت بخش خصوصی به حداکثر خود برسد و از قطع احتمالی برق در ساعات حساس جلوگیری شود.

در بعد مصرف خانگی که بیشترین سهم را در پیک زمستانی به خود اختصاص می‌دهد، او نقش آموزش و فرهنگ‌سازی را حیاتی دانست. خلیلی افزود، استفاده بهینه از وسایل برقی، عدم استفاده از بخاری‌های برقی پرمصرف و تنظیم دمای مناسب در سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی (معروف به دمای آسایش)، تأثیر بسزایی در کاهش بار ناخواسته بر شبکه دارد. این فرهنگ‌سازی باید از طریق رسانه‌های استانی و مدارس با ارائه اطلاعات عملی و ساده پیگیری شود.

او همچنین بر لزوم توسعه تولیدات پراکنده (Distributed Generation) به ویژه استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی کوچک مقیاس در پشت بام منازل و ادارات تأکید کرد. این تولیدات علاوه بر کاهش فشار بر شبکه مرکزی، به عنوان یک منبع تولید در نزدیکی محل مصرف، اتلاف خطوط انتقال را کاهش می‌دهند. استان همدان با توجه به ساعات آفتابی مطلوب، پتانسیل بالایی در این زمینه دارد و باید مشوق‌های لازم برای شهروندان جهت نصب این سامانه‌ها فراهم شود.

خلیلی خاطرنشان کرد، یکی از چالش‌های فنی در پیک زمستانی، مسئله توزیع عادلانه گاز و برق است. از آنجایی که در فصول سرد، اولویت با تأمین گاز بخش خانگی است، صنایع و نیروگاه‌ها به سمت سوخت‌های جایگزین و مصرف بیشتر برق برای گرمایش شیفت پیدا می‌کنند که این خود فشار را بر شبکه برق افزایش می‌دهد. لذا یک مدیریت متمرکز و هماهنگ بین دو بخش گاز و برق استان ضروری است تا بتوان این بار ناگهانی را مهار کرد و از خاموشی‌های ناخواسته پیشگیری نمود.

وی افزود، هدف نهایی این راهبردها رسیدن به یک ضریب اطمینان بالا در شبکه توزیع است. پایداری شبکه برق به طور مستقیم بر تولید صنعتی، خدمات عمومی و کیفیت زندگی شهروندان تأثیر می‌گذارد. بنابراین هرگونه صرفه‌جویی در مصرف و یا بهبود در بهره‌وری شبکه، یک گام محکم در جهت توسعه پایدار و ارتقای زیرساخت‌های حیاتی استان محسوب می‌شود. این فرآیند باید توسط یک تیم فنی متخصص و با حمایت کامل مدیریت ارشد استان دنبال شود.

در بخش پایانی این مصاحبه کاوه خلیلی به نقش نهادهای اداری و دولتی در مدیریت پیک اشاره کرد. او گفت، ادارات دولتی و سازمان‌های عمومی باید در خط مقدم صرفه‌جویی و بهینه‌سازی مصرف قرار گیرند. اجرای سختگیرانه طرح‌های مدیریت مصرف برق در ساعات اوج و جریمه نهادهای پرمصرف، می‌تواند یک الگو و فشار مثبت برای سایر بخش‌ها ایجاد کند. نصب سامانه‌های کنترلی خودکار برای روشنایی و تهویه مطبوع در ساختمان‌های دولتی باید اجباری شود.

وی تصریح کرد، یکی دیگر از اقدامات مهم تمرکز بر مدیریت بارهای غیرضروری در ساعات پیک است. برای مثال می‌توان به طور موقت استفاده از پمپ‌های آبیاری کشاورزی پرمصرف را در اوج ساعات گرم تابستان محدود کرد و به جای آن مشوق‌هایی برای استفاده از این پمپ‌ها در ساعات نیمه شب ارائه نمود. این نوع مداخلات هوشمندانه، بدون آسیب جدی به فرآیندهای تولید، به تعدیل بار شبکه کمک شایانی می‌کند.

خلیلی همچنین بر لزوم به‌روزرسانی زیرساخت‌های داده و تحلیل‌های پیش‌بینی بار تأکید کرد. با استفاده از مدل‌های پیشرفته یادگیری ماشین می‌توان الگوهای مصرفی شهروندان را با دقت بالاتری پیش‌بینی کرد و بر اساس آن، منابع تولید و توزیع را بهینه نمود. پیش‌بینی دقیق اوج بار، کلید اصلی برای جلوگیری از افت ولتاژ و خاموشی‌های منطقه‌ای است و باید بخش تحقیقات و توسعه شرکت توزیع در این زمینه فعال‌تر عمل کند.

این کارشناس شبکه‌های برق در خاتمه سخنانش اعلام کرد، اجرای موفق این راهبردها نیازمند یک برنامه جامع پنج ساله است که هدف آن کاهش سالانه حداقل سه تا پنج درصد از اتلاف شبکه و انتقال بار پیک به خارج از ساعات اوج مصرف باشد. در صورت تحقق این اهداف، استان همدان نه تنها از بحران‌های برق عبور خواهد کرد بلکه می‌تواند به الگویی موفق در مدیریت هوشمند انرژی برای سایر استان‌ها تبدیل شود. این موفقیت مرهون همراهی مردم و جدیت مسئولان فنی در اجرای پروژه‌های زیرساختی است.

خبرنگار: نازنین مولایی منظر

انتهای پیام./