به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه باشگاه خبرنگاری دانشجویان (ایسکانیوز) نشست تجربه‌نگاری دوره تربیت خبرنگار ترنج2 با حضور کمیل خجسته مدیر عامل موسسه فرهنگی تبیان ۲۶ شهریورماه به صورت مجازی برگزار شد.
خجسته با بیان این که سوال اصلی در جهان جدید این است که عالم رسانه با توجه به اتفاقاتی که در حال رخ دادن است، به چه سمتی می‌رود و نقش ما چیست، گفت: برای رسیدن به پاسخ این سوال باید جریان قدرت در جهان بررسی شود.
وی با اشاره به این که انقلاب اسلامی در سپهر جهانی گرفتار مسائل متعدد شد و یکی از این مسائل تغییر قدرت است، گفت: زمانی برندگان قدرت کسانی بودند که رکاب‌های اسب را اختراع کردند برای مثال اسپانیایی‌ها با اختراع رکاب‌های اسب توانستند سرزمین‌های بزرگتری را تصرف کنند. سپس انگلستان با اختراع اسب بخار توانست آن را جایگزین اسب حیوانی کند و بر جهان مسلط شود.
مدیرعامل موسسه فرهنگی تبیان شکل‌گیری قاعده استعمار را وابسته به انحصار قدرت دانست و افزود: فرانسه، آمریکا و سپس آلمان از جمله کشورهای استعمارگر در دو قرن اخیر بودند. در این دوران دعوای ابرقدرت‌ها برای سرزمین بود.
وی افزود: در همه این دوران، ایران مهم بود چرا که دروازه ورود به هند و راه ورود به آب‌های روس بود. در دوره بعد هم به دلیل نفت اهمیت یافت و دستخوش درگیری‌های بزرگ شد. جنگ‌های جهانی هم به این دلیل ایجاد شدند. پس از دو جنگ جهانی از ۱۹۵۰ میلادی جهان استعمارگر به جنگ سرد رسید.
خجسته ژئوپلتیک را به نگاه از بالا به عالم تعریف کرد و گفت: این اصطلاح از ۱۸۰۰ میلادی اختراع شد و به معنای ترکیب سیاست و جغرافیاست. ژئوپلتیک می‌خواهد به این پرسش، پاسخ دهد که اگر کدام نقاط جغرافیا را فتح شود، می‌توان بر سراسر جهان مسلط شد. تنگه هرمز و کانال سوئز از این دست نقاط هستند. به طور کلی، ۱۳ نقطه ژئوپلتیک در جهان وجود دارد.
وی افزود: با پایان دوره استعمار، جنگ سرد شروع شد و پس از آن با فروپاشی شوروی نظم نوین جهانی شکل گرفت. نظم نوین جهانی با شکل‌گیری فناوری‌های ارتباطی آغاز و سبب تغییر آرایش قدرت در جهان شد. جنگ روانی از جمله دستاورهای این دوران است که ارتش آمریکا سال ۱۹۱۷ میلادی با تشکیل کمیته اطلاع‌رسانی عمومی برای تکمیل فعالیت‌های نظامی خود از آن استفاده کرد. آلمان هم در این دوره دستگاه تبلیغاتی خود را شکل می‌دهد و با جنگ روانی بر سربازان خودش و مردم اثر می‌گذارد.
مدیر عامل موسسه فرهنگی تبیان با بیان این که عصر اطلاعات یا نظم نوین جهانی همراه با آرایش ماهواره‌ها و رادیوها بود، گفت: این دوره با شدت گرفتن جنگ بلوک غرب علیه بلوک شرق شکل گرفت و سبب شد سینمای هالیوود و تولید موسیقی کل غرب را تصرف کند.
وی افزود: با گذشت زمان، فناوری اطلاعاتی شکل‌های جدیدی گرفت و با ظهور اینترنت تحولی در فضای رسانه، ارتباطات و اطلاعات ایجاد شد و عصر شبکه آغاز شد. ادبیات جهانی هم در این دوران تغییر کرد برای مثال از سال ۱۹۹۱ میلادی و پس از فروپاشی شوروی دیگر جنگ بین بلوک شرق و غرب معنا نداشت و ادبیات قدرت نرم از سال ۲۰۰۰ شکل گرفت.
خجسته با تصریح بر این که جهان غرب در عصر شبکه برای خود هویت مبارزه با اسلام بنیادگرا را تعریف کرد، گفت: رسانه‌ها در این مسیر کمک‌کننده بودند. بوش با تاسیس رسانه‌ها می‌خواست آمریکا را به جهان بشناسد اما اقدامات‌شان نتیجه عکس داد و جهان عرب جریان استعماری پشت رسانه‌ها را متوجه شد، حالت دفاعی گرفت و اقدامات آمریکا ناموفق شد. برای مثال محور شرارت در این سال‌ها مطرح می‌شود و ایران، عراق و کره شمالی به عنوان محور شرارت معرفی شدند.
وی افزود: فعالیت‌های آمریکا منحصر در ایجاد رسانه نبود و شامل عملیات نظامی هم می‌شد. برای مثال بوش تلاش کرد با ۱۱ سپتامبر به سمت تسخیر عالم برود اما استراتژی جنگ نرم و اقدامات رسانه‌ای-نظامی دیگر جوابگو نبودند. پس از پیروزی اوباما در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، وی متوجه آغاز عصر شبکه شد.
مدیرعامل موسسه فرهنگی تبیان با بیان این که روابط در عصر شبکه افقی و تعاملی است نه عمودی و مونولوگ، گفت: در سند استراتژی ۲۰۱۴ ارتش آمریکا می‌گوید جنگ جدید، جنگ روایت‌هاست. در جنگ روایت‌ها برنده کسی است که شب با روایت او به صبح می‌رسد.
وی افزود: این تغییرات مولفه‌های قدرت را عوض می‌کنند چرا که پیشرفت فناوری اطلاعاتی بیشتر با زندگی مردم همراه می‌شود و سبب شکل‌گیری الگوهای جدیدی می‌شود. فناوری اطلاعاتی بی‌زمان و بی‌مکان است برای مثال در حالی که در هند روز است و آمریکا شب، پزشک در هند به مداوای بیمار در آمریکا می‌پردازد یا پهبادی از افغانستان بلند می‌شود، از خلیج فارس هدایت می‌شود و از پنتاگون رهبری می‌شود. همه این اتفاقات با اینترنت انجام می‌شود.
خجسته با اشاره به این که در عصر شبکه افراد خارج از مدیریت دولت‌ها به هم متصل می‌شوند و برای هم محتوا تولید می‌کنند،گفت: زمانی که دنیا گرد بود، زمان و مکان معنی داشت اما امروز مسطح‌گرانی مثل گوگل دنیا را مسطح کرده‌اند. در این شرایط مفاهیم جدید خلق شدند و مخاطب به کاربر تبدیل شد. کاربر فعال است، طراحی میکند و مصرف‌کننده صرف نیست.
وی خاطرنشان کرد: عصر شبکه، محیط خودمختار را خلق کرد و سبب کمرنگ شدن نقش ملیت، کم شدن کنترل حاکمیت و فعال شدن توده مردم شد. کاربر و محیط خودمختار آینده عالم را تحت تاثیر قرار داد و آرایش قدرت را عوض کرد. در این دوران کسانی قدرتمند هستند که ارتباط قوی‌تری داشته باشند. برای مثال سلبریتی‌ها به دلیل داشتن مخاطب زیاد قدرتمند شناخته می‌شوند.
خجسته با بیان این که جهان جدید به وسیله‌ی اینترنت در حال شبکه‌ای شدن است، گفت: در این دنیای شبکه‌شده، آنچه جدید به نظر می‌رسد، جامعه شبکه‌ای و معماری شبکه‌سازی‌شده‌ی آن است که در آن گره‌های به هم پیوسته با ارتباطات مختلف درون شبکه قرار دارند و اثرات اجتماعی مختلفی را بر جوامع می‌گذارند.
مدیرعامل موسسه تبیان با اشاره به این که برخی محتوا را عنصر بسیار مهمی در شکل‌دادن به قدرت آینده می‌بینند، افزود: اما بررسی رخدادها و رفتارهایی که تاکنون به‌وجود آمده است نشان می‌دهد که قدرت از مفهوم سنتی خود در حال تغییر است و عناصر قدرت‌ساز جدیدی ناظر به فناوری‌های ارتباطی در حال شکل‌گیری هستند. آنچنان که این موضوع حتی چالش حکمرانی آینده‌ی دولت‌ها شده است.
وی فناوری، شبکه و اطلاعات را مولفه‌های جدید قدرت‌ساز دانست و گفت: این سه عنصر به صورت کلی در 4 پدیده اینترنت، دستگاه، پلتفرم و محتوا-خدمت بروز و ظهور می‌کنند و از طریق آن‌ها اعمال قدرت می‌کنند.
خجسته عصر فناوری‌های ارتباطی را عصر شبکه معرفی کرد و گفت: در این عصر با ایجاد روابط فرامکانی و بی‌زمانی بر بستر اینترنت کنشگر شبکه خلق می‌شود. کنشگری که خود را در قید حاکمیت دولت ملی نمی‌بیند چرا که روابط و محتوایش در کنترل او نیست و دولت تنها به یک گره هرچند مهم از شبکه خاص تبدیل می‌شود. از سوی دیگر قدرت به‌صورت عمودی به‌ترتیب از دارندگان فناوری، صاحبان پلتفرم و تولیدکنندگان محتوا-خدمت توزیع می‌شود.
انتهای پیام/
نظر شما