به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، از زمان روی کار آمدن دولت سیزدهم در ایران گمانه‌زنی‌های متعددی در سطح بین‌الملل در ارتباط با آینده توافق هسته‌ای انجام می‌شود. امتنای دکتر امیرعبداللهیان از حضور در یک نشست گروهی با اعضای باقی مانده برجام در حاشیه نشست سالانه سازمان ملل، موجب ابهام هرچه بیشتر در خصوص آینده توافق هسته‌ای 2015 شده است. از طرف دیگر، پذیرش عضویت ایران در پیمان شانگهای تیر خلاصی بر پیکره نیمه جان تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده علیه ایران بود.  

به منظور بررسی آینده مذاکرات هسته‌ای و همچنین آثار پذیرش عضویت دائم ایران در سازمان همکاری شانگهای، مصاحبه‌ای با «پیوتر کورتونوف» -کارشناس اندیشکده «شورای امور بین الملل روسیه»- انجام شد. وی ضمن اشاره به اینکه همه طرف‌های برجام تا حد زیادی خواهان ادامه مذاکرات هسته‌ای وین هستند، اظهار کرد هرچه برجام مدت بیشتری در بلاتکلیفی بماند احتمال افزایش تنش وجود دارد. هر چند که به اعتقاد این کارشناس روس، ایران از این فرصت برای افزایش تدریجی برخی از قابلیت‌های هسته‌ای خود به منظور دریافت امتیازات بیشتر در مذاکرات آتی و تحت فشار قرار دادن واشنگتن استفاده خواهد کرد.

در خصوص پذیرش عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای نیز این کارشناس روس معتقد است اگرچه برای اظهار نظر در مورد منافع اقتصادی حاصل از عضویت ایران در این سازمان زود است و احتمالا چند سال طول خواهد کشید تا ایران بتواند از امتیازات اقتصادی آن برخوردار شود، اما از نظر سیاسی پذیرش عضویت ایران نشان داد که تحریم‌های آمریکا علیه ایران کارامدی خود را از دست داده و ایران یک «دولت مطرود» و منزوی از منظر بین‌المللی نیست.

متن کامل این گفتگو بدین شرح است:

- مقامات روس اخیرا تلاش‌های زیادی برای بازگرداندن ایران و کشورهای غربی به میز مذاکرات هسته‌ای انجام دادند. به نظر جنابعالی مهمترین مانع ادامه مذاکرات هسته‌ای چیست؟

همه طرف‌های فعلی (و سابق) برجام تا حد زیادی خواهان ادامه مذاکرات هسته‌ای در وین هستند. در حالی که ایران به شدت منتظر رفع تحریم‌هاست‌، طرف‌های باقی مانده به دنبال اجتناب از تشدید تنش هستند. هرچه برجام مدت بیشتری در بلاتکلیفی بماند که اکنون در آن قرار دارد، روابط تیره‌تر خواهد شد و روند حرکت به سمت تنش افزایش می‌یابد. با این حال، ایران هیچ عجله‌ای برای بازگشت به میز مذاکره ندارد. با وجود اینکه مقامات ایرانی گفته‌اند که «خیلی زود» این اتفاق می‌افتد، اما تاریخ دقیق یا حتی تقریبی برای ادامه «مذاکرات هسته‌ای» ارائه نداده‌اند. این امر کاملا غیر منتظره است. تهران خود را در موقعیت مناسبی می‌داند و می‌بیند که چگونه ایالات متحده کم و بیش از ابزارهای خود برای فشار آوردن بر ایران استفاده کرده و اکنون در تلاش است تا برجام را به عنوان تنها راه کاهش تنش‌ها نجات دهد.

این یک فرصت عالی برای ایران است تا با افزایش تدریجی برخی از قابلیت‌های هسته‌ای خود، واشنگتن را تحت فشار قرار داده و ایالات متحده را مجبور به امتیازات احتمالی کند. اگرچه پیش‌بینی می‌شود هر دو طرف در نهایت به میز مذاکره بازگردند، ایران ممکن است از این فرصت برای افزایش قدرت چانه‌زنی خود برای از سرگیری دوباره «مذاکرات هسته‌ای» استفاده کند.

- به نظر جنابعالی پذیرش عضویت دائم ایران در «سازمان همکاری‌های شانگهای» چه امتیازات و فرصت‌های بین‌المللی می‌تواند در اختیار ایران قرار دهد؟

به احتمال زیاد از منظر اقتصادی ایران در آینده نزدیک از تایید عضویت خود چندان سود نخواهد برد. با وجود تایید عضویت کامل تهران [در پیمان شانگهای]، هنوز راه بسیار طولانی در پیش است تا اقتصاد ایران بتواند از عضویتش در آن بهرمند شود. احتمالا تاثیر واقعی آن زمانی مشخص می‌شود که ایران واقعا به عضویت کامل درآید و حتی در آن صورت نیز هنوز معلوم نیست که این کشور تا چه اندازه از منافع آن برخوردار خواهد شد. با این حال، این بدان معنا نیست که جمهوری اسلامی از تایید عضویتش چیزی بدست نخواهد آورد. برعکس، توافق نهایی کشورهای عضو مبنی بر اینکه ایران به عضویت کامل درآید، علامتی است که نشان می‌دهد رژیم تحریمی که در حال حاضر توسط ایالات متحده اعمال می‌شود به هیچ وجه چند جانبه نیست و صرفا به صورت یکجانبه از سوی واشنگتن است.

عضویت ایران به عنوان یک حرکت نمادین برای جهان مطرح است که تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران توسط اعضای «سازمان همکاری شانگهای» مشروع تلقی نمی‌شود و بنابراین مانعی برای ادغام این کشور در سازمان مذکور به حساب نمی‌آید. این امر یک ضربه اساسی دیگر به رژیم تحریم ایجاد شده توسط دونالد ترامپ و بلندپروازی‌های او برای چندجانبه گرایی است.

- فکر می‌کنید عضویت ایران در این سازمان می‌تواند موجب بی‌اثر شدن تحریم‌های غربی‌ها علیه ایران بشود؟

چنین اتفاقی بسیار بعید است. علیرغم اخذ موافقت اعضای سازمان همکاری شانگهای برای پذیرش ایران به عنوان یک عضو دائم، روند ارتقاء واقعی از یک عضو ناظر به عضو دائم ممکن است چندین سال به طول انجامد. تا آن زمان روابط اقتصادی بین ایران و اعضای دائم سازمان همکاری شانگهای به دلیل تحریم‌های آمریکا به شدت در خطر قرار دارد. با این وجود، از منظر سیاسی تلاش‌های واشنگتن برای انزوای دیپلماتیک جمهوری اسلامی را به شدت کاهش می‌دهد. پذیرفته شدن در چنین سازمان برجسته بین‌المللی به وضوح نشان می‌دهد که با وجود همه تلاش‌های دولت قبلی واشنگتن، ایران یک «دولت مطرود» نیست.

انتهای پیام/