به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، سیاست‌های کلی نظام در بخش کشاورزی بر تأمین امنیت غذایی با تکیه بر تولید از منابع داخلی و نیل به خودکفایی در محصولات اساسی، ارتقای سطح سلامت مواد غذایی تا استاندارد جهانی، اصلاح و بهینه نمودن الگوی مصرف و حمایت مؤثر از تولید و صادرات در محصولات دارای مزیت‌های نسبی و ایجاد مزیت‌های جدید (از جمله هدفمند نمودن یارانه‌ها در جهت تولید و صادرات) تأکید دارد.
بیشتر بخوانید:
حل مشکل گوشت در دوران ناصرالدین شاه + فیلم
افزایش قیمت گوشت قرمز در کنار دیگر مواد غذایی چالش امروز جامعه ایران است که بسیاری از خانوارها را با مشکل مواجه کرده تا جایی که سبب حذف این ماده با اهمیت از سفره برخی خانواده‌ها شده است و پرواضح است که تداوم گرانی گوشت قرمز در دراز مدت بی شک سلامت جامعه را با مخاطره مواجه می‌کند، بنابراین جدی گرفتن آن از سوی سیاستگذاران اهمیت ویژه‌ای دارد.
مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در گزارشی دلایل گرانی گوشت و فرآورده‌های آن را بررسی کرده و کاهش بارنگی در سال‌های اخیر زراعی و بروز خشکسالی فراگیر در کشور را عامل کاهش میزان تولیدات گیاهی مراتع و مزارع و به تبع آن افزایش قیمت نهاده‌های دامی و هزینه‌های تمام شده تولید دام عنوان می‌کند. در تولید سنتی نیز کمبود خوراک دام و بضاعت مالی پایین دامداران سبب بروز رکود نسبی تولید در این بازار مطرح شده است. این گزارش البته سهمیه ناچیز خوراک در نظر گرفته شده برای هر رأس دام سبک را سبب اتکای پرورش دهندگان دام به تأمین نهاده از بازار آزاد با قیمت گزاف می‌داند که مسبب که می‌توان آن را عامل دیگری برای افزایش قیمت تمام شده تولید گوشت قرمز دانست.
هرچند خشکسالی را نمی‌توان بر زنجیره تولید گوشت دام سبک و سنگین بی‌اثر دانست، اما بسیاری از کارشناسان معتقدند سوءتدبیر مسئولان در سال‌های اخیر نسبت به صنعت دام وضعیت کنونی در تولید گوشت قرمز را به وجود آورده است.
رونق قاچاق دام در سال 1400 که طبق آمار بیشترین آنها دام‌های مولد بوده‌اند نیز در افزایش قیمت گوشت بی‌تأثیر نیست. مرکز پژوهش‌ها در گزارش خود تفاوت قیمت چند برابری دام زنده در داخل و خارج کشور را انگیزه کافی برای توسعه قاچاق غیر سازمان یافته دام به کشورهای حاشیه خلیج فارس و کردستان عراق عنوان می‌کند. متناسب نبودن هزینه‌های پرورش دام نیز عملاً ادامه فعالیت در این حرفه را بدون صرفه عنوان کرده است. همچنین تداوم شکاف بین هزینه تمام شده تولید و قیمت گوشت در بازار و جبران این تفاوت قیمت از جیب دامدار سبب تشدید کشتار دام مولد، حذف گله، اختلال در معیشت دامداران و به تبع آن خروج افراد از این بخش راهبردی در حوزه تأمین امنیت غذایی شده است.
بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد سیاست‌ها و برنامه‌های وزارت جهاد کشاورزی با هدف حمایت از دامدار و تقویت تولید داخل در سال ۱۴۰۰، به خصوص در زمینه رونق صادرات به منظور مدیریت دام مازاد، اثربخشی چندانی نداشته است. جالب اینکه معاونت توسعه بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی در ۱۵ اسفند ۱۴۰۰ مجوز واردات گوشت گرم گوسفندی تا سقف ۱۰ هزار تن را با هدف تنظیم بازار صادر کرده است. در این صورت پرورش دهنده دام هم به دلیل خریداری عمده نهاده‌های تولید به قیمت بازار آزاد و هم به دلیل واردات متضرر شده است.
اهمیت آمار دقیق از دام‌های کشور برای مقابله با گرانی
حجت‌الاسلام احد آزادیخواه رئیس کمیته دام کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی اما علل گرانی گوشت در بازار را نداشتن اطلاعات دقیق از میزان دام در کشور عنوان می‌کند و به خبرنگار ایسکانیوز می‌گوید: آمار دام‌های کشور مطابق پلاک کوبی اعلام می‌شود که این روند پرتی زیادی دارد و معتقدم سازمان دامپزشکی باید برای دقیق کردن و به روز رسانی اطلاعات خود ورود جدی به مسئله اطلاعات داشته باشد.
وی تصریح می‌کند: در اختیار داشتن اطلاعات صحیح، به مسئولان کمک می‌کند که بدانند در مقطع زمانی باید واردات گوشت داشته باشند یا صادرات، لذا ناقص بودن اطلاعات سبب عدم هماهنگی و عامل گرانی گوشت در کشور شده است.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دولت مجوز صادرات 300 هزار تن گوشت را داشته که بخشی از آن انجام شده است، تأکید می‌کند: صادرات بدون در نظر گرفتن نیاز داخل کشور بخشی از عوامل گرانی گوشت قرمز است.
آزادیخواه همچنین قاچاق را از معضلات حوزه گوشت عنوان می‌کند و می‌گوید: قاچاق دام از صادرات نیز بر گرانی گوشت مؤثرتر است که خوشبختانه ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز اکنون بسیار جدی‌تر از گذشته به مسئله ورود کرده و این جای امیدواری است.
آزادیخواه تصریح می‌کند: دولت هم برای تنظیم بازار فعلاً صادرات گوشت را متوقف کرده و معتقدم در نظر گرفتن این دو متغیر کمی بازار را تعدیل می‌کند.
رئیس کمیته دام کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان خاطرنشان می‌کند البته نباید گرانی قیمت جهانی غذا را نیز در گران شدن گوشت نادیده گرفت. چون بخشی از تکانه‌های قیمت متأثر از افزایش قیمت جهانی غذا بوده و دست ما نیست.
مسئله صادرات گوشت بدون در نظر گرفتن نیاز داخلی موضوعی است که بی شک منشأ آن هماهنگ نبودن نهادهای اجرایی ذی‌ربط است و در حالی که اعضای کمیسیون کشاورزی این ساختار ناهماهنگ را عاملی برای گرانی گوشت عنوان کرده‌اند، صدردادرس مدیرعامل اتحادیه دام سبک اعلام می‌کند با توجه به انباشت دام روی دست دامدار، صادرات بعد از ماه مبارک رمضان در دستور کار قرار می‌گیرد. او البته درباره میزان این صادرات صحبتی نکرده است. این گفته‌ها از زبان یک مقام مسئول در حالی بیان می‌شود که علی اصغر ملکی رئیس اتحادیه گشت گوسفندی چند روز پیشتر گفته بود که به دلیل بالا بودن قیمت‌ها و کاهش شدید توان خرید مردم تقاضا برای گوشت قرمز کاهش یافته و بازار به شدت دچار رکود شده است.
افزایش جهانی قیمت غذا
البته فرآیند معیوبی که در بالا به آن اشاره شد را باید در کنار افزایش جهانی قیمت غذا دید. موضوعی که گزارش بلومبرگ هم آن را تأیید کرده و در گزارشی و می‌نویسد: بانک جی‌پی مورگان چیس هشدار داد که این احتمال وجود دارد در صورتی که سرمایه‌گذاران در زمان تورم، پول خود را به سمت خرید مواد اولیه و کالاهای اساسی ببرند، شاهد رشد 40 درصدی قیمت کالاهای اساسی باشیم. البته این شرایط هنوز خیلی هشداردهنده نیست، اما میزان ورود سرمایه به بازار مواد اولیه هم‌اکنون بیشتر از متوسط سال‌های گذشته است.
رحمت‌الله نوروزی عضو مجمع نمایندگان استان گلستان نیز افزایش قیمت تفاله چغندر، سبوس جو، یونجه و دیگر نهاده‌های دامی را عامل افزایش هزینه تمام شده پرورش دام عنوان می‌کند که سبب شده تولید برای دامدار مقرون به صرفه نباشد.
وی به ایسکانیوز می‌گوید: بارها در جلسات کمیسیون کشاورزی هشدار دادیم که اگر این وضعیت نهاده‌های دامی تدبیر نشود، قیمت گوشت افزایش می‌یابد.
عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی تأکید می‌کند: باید تسهیلات دولت از طریق مدیران شهرستان‌ها به دست دامداران برسد. متأسفانه پیش از این ارز 4200 تومانی به دست دامداران واقعی و صنعتی نمی‌رسید و تکلیف تولید کنندگان سنتی و روستایی نیز در این بی نظمی مشخص بود.
به هر تقدیر تداوم وضعیت کنونی به هیچ وجه پذیرفتنی نبوده و مغایر با عدالت اجتماعی و مردمی کردن اقتصاد است و مسئولان باید عزم جدی‌تری برای حل مسئله گرانی گوشت به کار گیرند.
نظر شما