بهمن ایزدی؛ فعال محیط زیست و کویرشناس در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درخصوص دلایل محیط زیستی مهاجرت از روستا به شهر  حاشیه‌نشینی گفت: یک‌سری از عوامل دست به دست هم داده تا شاهد مهاجرت از روستاها به سمت حاشیه شهرها باشیم که تغییر اقلیم هم یکی از آن‌هاست. تغییر اقلیم هم ناشی از دخالت‌های نابه جای انسان در طبیعت مانند انتقال آب و استفاده نادرست از خاک است. خشکسالی ناشی از تغییر اقلیم، آب و محیط زیست است.

بیشتر بخوانید

حاشیه‌نشینی زمانی معضل می‌شود که با بیکاری و فقر عجین شود / مهاجران خارجی تهدید نیستند

او افزود: ما درخصوص تثبیت مردم در اقلیم‌های خودشان کاری انجام ندادیم چراکه شناخت کافی از مزایای سرزمینی خودمان نداریم. همین موضوع باعث شده که شاهد تجمع افراد در یک شهر شویم درحالی که منابع کافی به اندازه همه آن‌ها در آن منطقه وجود ندارد؛ این موضوع به برداشت لجام گسیخته از منابع می‌انجامد و تعادل منطقه را به هم می‌زند. به هم خوردن تعادل اکولوژیکی منطقه هم اقتصاد را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

دست درازی به رویشگاه‌های جنگلی

این کویرشناس  توضیح داد: مدیریت آب و خاک بسیار اهمیت دارد و برای مثال اگر روستایی دو هزار سکنه دارد و هزار هکتار هم زمین دراختیار این افراد است که کشاورزی و باغداری کنند، مابقی مراتع باید همان‌طور حفظ شوند، درحالی که شاهد توسعه زمین‌های کشاورزی بیش از حد مجاز هستیم. دست درازی به رویشگاه‌های جنگلی و مرتعی و تبدیل کردن آن به مزارع به ویژه مزارع برنج مدیریت آب و خاک را مختل می‌کند.

ایزدی عنوان کرد: تغییر اقلیم خود به خود به وجود نیامده است، براساس تحقیقی که به تازگی در دانشگاه شیراز انجام شد ما در صد سال گذشته از منظر ریزش نزولات جوی تغییر خاصی نداشتیم پس چه اتفاقی افتاده که دچار خشکسالی شده‌ایم؟ ما خشکسالی مدیریتی در حوزه آب داریم و برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب، کشت‌های مکرر با استفاده از کودها و سموم شیمیایی که آلیاژ غنی خاک را به هم می‌ریزد و حفر حلقه چاه‌های متعدد در کشور این شرایط را به وجود آورده است. آمارها نشان می‌دهند که ۸۰۰ هزار چاه در کشور حفر شده که البته آمار واقعی بیش از این مقدار است و این میزان برداشت باعث می‌شود که دیگر آبی نماند.

او اضافه کرد: انتقال آب از حوزه‌ای به حوزه دیگر تعادلات منطقه را به هم می‌ریزد و ما بارها این کار را در کشور انجام دادیم. دست‌درازی در حوزه محیط زیست منجر به این شده که مردم مجبور به مهاجرات از اقلیم خود به سمت حاشیه شهرها شوند و این مهاجرت‌ها تعادلات شهر مقصد را هم به هم می‌ریزد.

سیستان و بلوچستان نمونه‌ای از تغییر اقلیم و مهاجرت

این فعال محیط زیست توضیح داد: مسئولان به چند کنفرانس و مقاله بسنده می‌کنند و برنامه‌ریزی برای حل بحران مهاجرت و حاشیه‌نشینی ندارند. سیستان و بلوچستان نمونه‌ای از تغییر اقلیم و مهاجرت ناشی از آن است. هم تصمیمات محیط زیستی و هم سدی که افغانستان در هیرمند احداث کرده این منطقه را با مشکلات آبی مواجه کرده است.

ایزدی بیان کرد: امروز شاهد مهاجرت بین استانی هستیم و مهاجران بسیاری از سیستان و بلوچستان و خوزستان راهی مازندران و شهرهای شمالی شده‌اند.در چند سال اخیر مهاجرات‌هایی از این دست بسیار افزایش یافته زیرا مردم مجبور شده‌اند که زمین آبا و اجدادی خود را رها کنند و برای زندگی و تامین معاش به نقاط دیگر کشور می‌روند. این افراد در سرزمین خود انسان‌های توانمندی بودند که تجربه بالایی داشتند اما با سیاست‌های غلط حوزه محیط زیست خانه خود را رها کردند.

بیکاری روستاییان زمینه‌ساز مهاجرت به حاشیه شهرها

او افزود: امروز در حاشیه زاگرس هم به دلیل برداشت بی‌رویه از رویشگاه‌ها شاهد بیکاری روستایان هستیم که به دنبال کار راهی شهرها می‌شوند. زمانی که معیشت روستاییان و جوامع محلی تحت تاثیر قرار گیرد چاره‌ای جز مهاجرت پیش روی خود نمی‌بینند. این افراد که در روزستای خود کشاورز و دامدار بودند زمانی که راهی حاشیه شهرها می‌شوند شغل‌های کاذب را انتخاب می‌کنند و زمینه انواع آسیب‌های اجتماعی فراهم می‌شود.

ایزدی بیان کرد: اگر دولت فکری به حال تغییرات اقلیمی و تحت تاثیر قرار گرفتن اقتصاد جوامع محلی و روستاییان نکند همچنان شاهد افزایش ضرب آهنگ مهاجرت و حاشیه‌نشینی خواهیم بود. اگر امروز فکری به حال این معضل نشود در آینده باید هزینه‌های گزافی بدهیم. ما دچار خشکسالی نیستیم ما خشکسالی مدیریتی داریم و شناخت کافی از مزایای سرزمینی خود نداریم.

انتهای پیام /