به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، عبدالحسین کلانتری معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم در نشست خبری فراخوان آثار چهاردهمین جشنواره بین‌المللی فارابی که ۲۵ مهرماه ۱۴۰۱ برگزار شد، اظهار کرد: اصلاحات و ارتقاهایی در جشنواره چهاردهم ایجاد شده است که امید می‌رود در راستای اعتلای علوم انسانی گام موثری باشد.
وی افزود: جشنواره فارابی محملی است برای این که آثار حوزه علوم انسانی مورد ارزیابی قرار گیرد و پایش دقیقی از وضعیت علوم انسانی در کشور انجام شود. یکی از اهداف این جشنواره تقدیر از کسانی است که در زمینه علوم انسانی فعالیت می‌کنند.
کلانتری گفت: وزارت علوم در راستای توجه ویژه به علوم انسانی، اقداماتی انجام داده است که شامل راه‌اندازی مرکز علوم انسانی و بازنگری آیین‌نامه ارتقا است؛ چرا که همواره اهالی علوم انسانی گلایه داشتند که فعالیت‌های آنها با شاخص‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرد که متناسب با علوم انسانی نیست. آیین‌نامه جدید متناسب با اقتضائات علوم انسانی طراحی شده است.
معاون فرهنگی اجتماعی وزیر علوم تاکید کرد: آیین‌نامه سرآمدان هم در وزارتخانه تهیه شده است که این آیین نامه توجه ویژه‌ای به فعالیت‌های فرهنگی و علوم انسانی است؛ به طوری که استادان سرآمد فرهنگی هم لحاظ شده‌اند. از یک‌سویه نگری‌هایی که قبلا وجود داشته نیز فراتر رفته‌ایم.
وی افزود: جایزه سال گذشته معادل جایزه برگزیدگان جشنواره خوارزمی بود. برنامه داریم که برنامه پژوهشی استادان برگزیده مورد حمایت قرار گیرد. علوم انسانی باید به حل مسائل کشور کمک کند. همه مشکلات کشور در بخش‌هایی به علوم انسانی مرتبط می‌شود، مواردی مانند رفتار کنشگران. علوم انسانی باید معطوف به مسائل کشور گام بردارد.
کلانتری تصریح کرد: علوم انسانی امکان مدارا و تحمل را در جامعه نهادینه می‌کند. ایجاد فرهنگ مطالبه‌گری مردم و پاسخ‌گویی مسئولان هم بر عهده علوم انسانی است. علوم انسانی توانایی بالایی در حل مسائل کشور دارد. امیدواریم که جشنواره فارابی در این زمینه راهکار موثری باشد.
به دنبال حل مشکلات علمی و اجتماعی در تحقیقات علوم انسانی هستیم
رضا غلامی رئیس دبیرخانه دائمی جشنواره بین المللی فارابی با بیان این که جشنواره فارابی مهم‌ترین جشنواره در حوزه علوم انسانی است، اظهار کرد: این جشنواره با توجه خاص به کیفیت آثار، قصد دارد شاخص‌هایی که یک نظریه علمی را متمایز می‌کند، مورد توجه قرار دهد.
وی افزود: مسئله‌مندی محققان علوم انسانی یکی از این شاخص‌هاست. به این معنا که به دنبال تحقیقات موضوع محور نیستیم، بلکه به دنبال حل مشکلات علمی و اجتماعی در تحقیقات علوم انسانی هستیم. البته فقط تحقیقات کاربردی، مسئله‌مند نیستند.
غلامی گفت: درست نیست که نیازهای جامعه برای محقق تشریح شود، چون معتقدیم خود محقق باید بتواند مشکل و مسئله را استخراج کند. متاسفانه در تعداد بالایی از تحقیقات، به سختی می‌توان مسئله‌مندی را احراز کرد. نکته دیگر این است که بخش عمده تحقیقات در علوم انسانی، توصیف مسئله است. ۷۰ درصد از یک تحقیق اجتماعی توصیف مسئله است. چون اگر توصیف به درستی انجام شود، یافتن راهکار سهل می‌شود.
وی افزود: روشمندی یکی دیگر از شاخص‌های مورد نظر در بررسی آثار است. در فلسفه هر رشته‌ای، روش‌های خاصی برای بررسی موضوعات آن علم مطرح شده است.محقق باید توضیح دهد که روش مورد نظرش تا چه حد در حل مسئله کارآمد است. روش‌شناسی نباید عنصری تشریفاتی شناخته شود، بلکه باید رسیدن به پاسخ را تضمین کند. برخی تحقیقات نیازمند استفاده از روش‌های ترکیبی هستند. متاسفانه در اکثر تحقیقات علوم انسانی در زمینه روش‌شناسی ضعف وجود دارد. به این معنا که روش‌شناسی کارایی ندارد یا در تحقیق جاری نشده است.
رئیس دبیرخانه دائمی جشنواره بین المللی فارابی تصریح کرد: پیشینه علمی و انسجام تحقیق هم از دیگر شاخص‌ها هستند. آزادی محقق از تابوهای علمی هم یکی از شاخص مهمی است که در بررسی آثار در این دوره بررسی می‌شود. به این معنا که محقق باید از هر چیزی که نقدپذیر نیست یا بر اساس تعصب است، فاصله بگیرد. سیاست‌زدگی در تحقیق از جمله این گونه مشکلات در برخی تحقیقات علوم انسانی است.
وی تاکید کرد: پژوهش در علوم انسانی و اسلامی لزوما تالیف کتاب نیست. انتظاراتی که از محقق در پژوهش می‌رود متفاوت از نگارش کتاب است. کتاب باید استانداردهای نگارش و تالیف را رعایت کند. از کتاب انتظار نمی‌رود که روش‌شناسی را به طور کامل و مستقیم ذکر کند؛ اما در بطن کتاب باید این روش دیده شود.
غلامی افزود: ارائه پیشنهاد یکی دیگر از شاخص‌های پژوهش موثر در علوم انسانی است. البته تحقیقات کاربردی باید راهکار ارائه دهند. ما به دنبال نظریه‌پردازی و شناسایی نظریات جدید هستیم. نظریه‌پردازی با کارهای دایره المعارفی نباید خلط شود. ۶۰ درصد از برخی کتاب‌های علوم انسانی به طرح و توضیح دیدگاه‌ها می‌پردازد که نوعی تکرار به حساب می‌آید و ضرورتی ندارد.
۱۰ آبان، آخرین مهلت ارسال آثار به جشنواره فارابی
مهدی عباس زاده دبیر شورای علمی جشنواره فارابی اظهار کرد: جشنواره فارابی در دوره‌های اخیر تغییرات چشمگیری داشته است. امید است این تغییرات وضعیت علوم انسانی را بهبود ببخشد.
وی افزود: جشنواره فارابی دو بخش داخلی و خارجی دارد. مطالعات میان‌رشته‌ای اهمیت بسیاری دارد چون مرز علوم انسانی در جهان جدید با میان‌رشته‌ای‌ها تعیین می‌شود. جشنواره چهاردهم در حوزه آثار و تحقیقات به پانزده گروه علمی تقسیم می‌شود که شامل گروه‌های «اخلاق، ادیان و عرفان»، «تاریخ، جغرافیا و باستان‌شناسی»، «حقوق»، «زبان، ادبیات و زبان‌شناسی»، «علوم اجتماعی و علوم ارتباطات»، «علوم‌اقتصادی، مدیریت و علوم مالی»، «علوم تربیتی، روان‌شناسی و علوم ورزشی»، «علوم سیاسی، روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای»، «علوم قرآنی، تفسیر و حدیث»، «فقه و اصول»، «فلسفه، منطق و کلام»، «مطالعات نظری فناوری اطلاعات، اطلاع‌رسانی و کتابداری»، «مطالعات انقلاب اسلامی و امام خمینی (ره)»، «مطالعات هنر و زیبایی‌شناسی» و «مطالعات میان‌رشته‌ای» می‌گردد.
عباس‌زاده گفت: چهار قالب در جشنواره وجود دارد یکی کتاب پژوهشی که نظریه پژوهشی را مطرح می‌کند. دومین قالب طرح پژوهشی و سومین رساله دکتری یا سطح چهار حوزه است. چهارمین قالب پایان‌نامه کارشناسی ارشد یا سطح سه حوزه علمیه به شمار می‌رود. چند قالب هم در دوره جدید اضافه شده است شامل مقاله پژوهشی به شرط این که در حوزه علوم انسانی اسلامی باشد چون ما به دنبال علمی دینی هستیم. مقالات حتما باید در مجلات معتبر چاپ شده باشند. پایان‌نامه کارشناسی ارشد با سطح سه حوزه علمیه هم دو شرط دارد یا چاپ به عنوان کتاب یا استخراج و چاپ مقاله از آن.
دبیر شورای علمی جشنواره فارابی تصریح کرد: در همه دوره‌ها شخصیت پیشتاز برای معرفی استادی که در حوزه علمی خودش موثر بوده؛ اما از دنیا رفته است امتیازی لحاظ می‌شد. شخصیت پیشگام هم استاد موثری است که در قید حیات است. مترجم معکوس یعنی ترجمه از فارسی به زبان‌های خارجی در این دوره اضافه شده است. مترجم از زبان‌های دیگر به فارسی در همه دوره‌ها وجود داشته است.
وی افزود: انجمن علمی برتر در حوزه علمیه و قطب علمی برتر هم امسال اضافه شده است. بازه انجام پژوهش سه سال منتهی به سال جاری است و ۲۷ شهریور تا ۱۰ آبان مهلت ارسال آثار است. افراد در قالب شخص حقیقی و حقوقی می‌تواند ثبت‌نام انجام شود.
عباس زاده درباره بخش بین‌النلل جشنواره بیان کرد: در بخش خارجی، اسلام شناسی، ایران شناسی و علم دینی سه قالب مورد نظر هستند. شخصیت پیشرو خارجی در همه دوره‌ها اعلام می‌شد. در این دوره تحقیق خارجی هم اعلام شده است که باید شرایطی مانند روشمندی، بین ارشته‌ای بودن، راهکار اجرایی دقیق و ... داشته باشد. جایزه صلح و دوستی هم امسال به بخش بین‌الملل اضافه شد، در چهار موضوع پژوهشی شامل استقرار صلح جهانی، گفتگوی ادیان، گفتگوی تمدن‌ها و تقریب بین مذاهب اسلامی. بازه زمانی ثبت آثار خارجی هم سه سال منتهی به سال جاری است.
دبیر شورای علمی جشنواره فارابی تصریح کرد: دبیرخانه در دوره‌های قبلی به صورت منفعل منتظر می‌ماند تا آثار به جشنواره ارسال شود. امسال شیوه‌نامه‌ای طراحی شده که دبیرخانه از طریق شناسایی آثار برای مشارکت آنها در جشنواره رایزنی خواهد کرد. شکل‌گیری شبکه نخبگانی هم یکی از اهداف دوره جدید جشنواره فارابی است.
انتهای پیام/
نظر شما