به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، اخیرا انجمن مامایی در نامه‌ای خطاب به وزارت بهداشت نسبت به افزایش آمار زایمان سزارین هشدار داده است. در این نامه آمده که ۵۶ درصد زایمان‌ها سزارین هستند درحالی که در کشورهای پیشرفته آمار زایمان طبیعی بیشتر است. اما چرا مادران ایرانی روش طبیعی تولد را انتخاب نمی‌کنند و تن به جراحی می‌دهند؟

بیشتر بخوانید

تجمع متخصصان مامایی مقابل وزارت بهداشت / اعتراض به عملکرد وزارتخانه درخصوص قوانین جوانی جمعیت + عکس و فیلم

شاید بتوان گفت ترس از دردهای شدید زایمان طبیعی اولین مانع برای خانم بارداری است که به روزهای زایمان خود نزدیک می‌شود و مردد است که زایمان طبیعی را انتخاب کند یا تن به سزارین بدهد. این ترس معمولا از ناآگاهی نشات می‌گیرد و فرد از تجربه‌ کردن چیزی که اطلاعاتی از آن ندارد، واهمه دارد.

حالا اگر اطرافیان وی هم مدام از تجربیات تلخ خود در زایمان طبیعی، عوارض بعد از آن و مشکلاتی که داشتند، تعریف کنند، ناخودآگاه تصویری زشت از زایمان طبیعی در ذهن این فرد شکل می‌گیرد.

تنها تصویری که از زایمان نشان دادیم، درد بود

تلویزیون و سریال‌ها هم وقتی می‌خواهند فرآیند زایمان را نشان دهند، تصویر زنی را به نمایش می‌گذارند که از شدت درد بی‌حال شده و هر چند وقت یک بار جیغ می‌کشد. هیچ برنامه و محتوایی هم تولید نمی‌شود که به زنان نسبت به فرآیند زایمان طبیعی آگاهی داده و آموزش بدهد که چطور بدن خود را آماده کنند. حالا همین فرد اگر از سوی پزشک هم تشویق شود که زایمان سزارین را انتخاب کند، این چرخه را ادامه داده و وی هم به دیگران از مضرات زایمان طبیعی خواهد گفت.

وقتی سزارین نماد امروزی بودن شد

مشخص نیست از چه زمانی اما از جایی به بعد زایمان سزارین دیگر روشی درمانی برای مادرانی که امکان زایمان طبیعی نداشتند، نبود بلکه به اصطلاح «مد» شد و نمادی از امروزی بودن محسوب می‌شد. مادرانی هم که زایمان طبیعی را انتخاب می‌کردند از سوی دیگر زنان تحقیر می‌شدند. کم کم این تصویر ایجاد شد که اگر تمکن مالی داری پس می‌توانی روشی بدون درد و عوارض برای تولد فرزندت انتخاب کنی!

برخوردهای بد کادر درمان

در این میان برخی برخوردهای بد کادردرمان با مادران بارداری که قصد داشتند طبیعی زایمان کنند هم به وخیم‌تر شدن اوضاع دامن زد. این موارد که بیشتر در بیمارستان‌های دولتی رخ می‌داد به مانعی برای انتخاب زایمان طبیعی تبدیل شد. امروزه این موضوع با افزایش آگاهی عمومی کمتر شده است و بعد از طرح تحول سلامت هم امکان حضور همراه در اتاق زایمان فراهم شد.

فشارهای اجتماعی بخشی از مشکل است و می‌توان این مشکل را با آموزش‌ و افزایش آگاهی کمرنگ کرد چراکه بسیاری از زنانی که تن به سزارین می‌دهند به درستی از عوارض این عمل آگاهی ندارند. علاوه بر این افراد معمولا نمی‌دانند که برای داشتن یک زایمان طبیعی موفق به چه مولفه‌هایی نیاز است و تجربه شخصی آدم‌ها را به کل زنان تعمیم می‌دهند؛ درحالی که ممکن است تجربه تلخ یک نفر ناشی از آماده نبودن وی، مشکلات جسمی و روحی یا اشتباه و قصور کادر درمان باشد.

تجربه تلخ یک نفر را به کل جامعه تعمیم ندهیم

سراغ جمع‌های زنانه رفتم تا ببینم پاسخ آن‌ها به سوال «زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟» چیست. یکی از مادران که تجربه زایمان طبیعی و سزارین را در ۲ فرزند خود داشته می‌گوید: «از نظر درد سزارین دردناکتر از طبیعی است. درد طبیعی چند ساعت و قابل تحمل است اما در سزارین ماه‌ها و سال‌ها عوارض و درد خواهی داشت. من کمر درد شدیدی داشتم و تا یک ماه نمی‌توانستم بنشینم اما در زایمان طبیعی انگار از نو متولد شدم و بعد از آن احساس سبکی خاصی داشتم. تنها برخی مشکلاتی در ناحیه تناسلی خواهند داشت».

یکی از آن‌ها که تجربه خوبی در زایمان طبیعی نداشت گفت: «دروغ است که می‌گویند بعد از زایمان طبیعی دردی نخواهی داشت. تا بخیه‌هایت خوب بشود، عفونت می‌گیری و مدام اذیت می‌شوی اما در سزارین عفونت کمتر است.»

برخی هم که اصلا تجربه زایمان طبیعی نداشتند و تنها تجربه اطرافیان را شنیده بودند، گفتند: «یک خانم هرگز نباید تن به زایمان طبیعی بدهد که بعد از آن دربه در دنبال عمل زیبایی و ترمیم باشد».

یکی از مادران که هر ۲ زایمان را تجربه کرده بود، نظر جالبی داشت. وی گفت: این سوال را باید از کسانی بپرسید که تجربه هر ۲ زایمان را داشتند. فرزند اول من با روش سزارین به دنیا آمد و از شرایط راضی بودم. دومی را به روش طبیعی با کمک همان دکتر و در همان بیمارستان به دنیا آوردم و باز هم راضی بودم. برا سومی باتوجه به تجربه‌ایی که از هر دو داشتم، طبیعی را انتخاب می‌کنم. من در هر دو زایمان سختی کشیدم و زخم و بخیه را تجربه کردم. در زایمان طبیعی در پایان احساس خوبی داشتم؛ انگار که کاری را به سر انجام رسانده بودم و حس قدرت داشتم. به مادران می‌گویم، هر کدام را که انتخاب می‌کنید تا انتها پای انتخابتان بایستید مهم این است که خودتان شاد باشید.»

نقش ورزش و تغییر سبک زندگی در داشتن زایمان طبیعی بدون عارضه

یکی از متخصصان مامایی که دوره‌های ورزشی برای کسانی که تصمیم به بارداری دارند و مادران باردار برگزار می‌کند، می‌گوید: شرایط جسمی افراد در داشتن زایمان طبیعی بدون عارضه بسیار مهم است. ورزش کردن و توجه به سلامتی و داشتن تغذیه مناسب همه نکاتی هستند که به زنان کمک می‌کند تا هم بارداری راحت‌تری را تجربه کنند و هم طبیعی و بدون عارضه زایمان کنند اما بسیاری از افراد از این موارد اطلاع ندارند و بعد از اینکه متوجه می‌شوند می‌توان با تغییر سبک زندگی و ورزش زایمان راحتی داشت و تن به عمل جراحی نداد، خود زایمان طبیعی را آگاهانه انتخاب می‌کنند.

ارتباط افزایش سزارین و کاهش جمعیت

علاوه بر فشارهای اجتماعی و ناآگاهی جامعه، برخی تصمیم‌های اشتباه یا کوتاهی‌هایی که در نظام سلامت انجام شده زمینه را برای افزایش زایمان سزارین فراهم کرده است. یکی از اساتید مامایی که نخواست نامش فاش شود، در این خصوص به ایسکانیوز گفت: کشور در بحران جمعیت است و احتمال منفی شدن رشد جمعیت در چند سال آینده وجود دارد که این بدترین اتفاقی است که می‌تواند برای یک کشور رخ دهد. فارغ از دلایلی همچون مهاجرت و کاهش زاد و ولد، برخی عوامل وجود دارند که ناشی از اشتباهات مدیریتی ما است و باعث کاهش زاد و ولد می‌شود. ترغیب مادران به انجام عمل‌های سزارین و القای این موضوع که مادران ما توانایی زایمان طبیعی را ندارند، باعث شده تا فرد در اثر عوارض بعد از عمل نتواند، فرزندان بیشتری به دنیا بیاورد.

آمار بالای چسبندگی جفت و عمل خارج کردن رحم در ایران

وی افزود: مدیریت اشتباه در کنار فشار اجتماعی باعث شده تا ما پرچم‌دار سزارین در دنیا باشیم. همین موضوع سبب شده تا آمار چسبندگی جفت و عمل خارج کردن رحم (هیسترکتومی) در خانم‌های زیر ۳۰ سال در ایران بسیار زیاد باشد. تخصص‌گرایی و فشارهای اجتماعی رعب و وحشت را در زنان نسبت به زایمان طبیعی افزایش داده است. این درحالی است که می‌توان خدمات حوزه مامایی بهره برد اما فعالیت ماماها محدود شده است. زایمان امری فیزیولوژیک است و در مواقع خاص و خطرناک باید دخالت جراحی صورت گیرد اما شرایط طوری شده که مادران ما فکر می‌کنند که زایمان سزارین کاری عادی و بدون خطر است.

این استاد دانشگاه معتقد است که حوزه خدماتی که ماماها در ایران انجام می‌دهند تنها یک سوم از خدماتی است که متخصصان مامایی در کشورهای پیشرفته انجام می‌دهند. وی در این خصوص توضیح داد: تخصص‌گرایی در وزارت بهداشت یکی از بدترین اتفاقات در سیستم بهداشت و درمان است. وزارت بهداشت درمان‌محور عمل می‌کند و این رویکرد بزرگترین آسیب را به جامعه وارد می‌کند.

متخصص مامایی عنوان کرد: مردم برای کوچک‌ترین خدماتی به متخصص مراجعه می‌کنند درحالی که در دنیا ابتدا باید به پزشک عمومی و ماما مراجعه کرد و برای دخالت‌های درمانی بیشتر سراغ متخصص برویم. تعرفه‌گذاری اشتباه و اجرای نادرست سیستم ارجاع باعث شده تا متخصص‌ها به انجام خدمات سطح یک رو بیاورند.

۸۵ درصد کل زایمان‌ها در دنیا طبیعی و بدون عارضه است

وی ادامه داد: ۸۵ درصد کل زایمان‌ها در دنیا طبیعی و بدون عارضه است و نهایتا ۲۰ درصد نیازمند جراحی هستند اما در ایران اکثریت زایمان‌ها سزارین است و افراد از همان ابتدا سراغ متخصص می‌روند. ماماها برای انجام روند فیزیولوژیک بارداری آموزش می‌بینند اما متخصصان زنان در راستای درمان بیماری‌ها آموزش دیده‌اند. قرار بود که آمار سزارین بعد از اجرای قانون جوانی جمعیت کاهش پیدا کند اما ۶ درصد افزایش پیدا کرد.

استاد دانشگاه با اشاره به اینکه بسیاری از مادران حتی در بارداری اول که کمتر نیاز به زایمان سزارین وجود دارد، به سمت این کار می‌روند و در بارداری‌های بعدی دچار مشکل می‌شوند، اظهار کرد: سزارین جراحی بسیار بزرگی است اما افراد به سادگی تن به این کار می‌دهند. تمام سلبریتی‌های معروف دنیا که چندین فرزند دارند، با زایمان طبیعی فرزندان خود را به دنیا آورده‌اند و این موضوع در دنیا مرسوم است.

بارداری بیماری نیست که نیاز به متخصص داشته باشد

وی اضافه کرد: یک زایمان ۱۰ ساعت طول می‌کشد و متخصص مامایی آموزش دیده که در این مدت چطور از مادر مراقبت کند و متخصصان زنان معمولا حوصله و زمان ندارند که به این اندازه برای مادر وقت بگذارند و در نهایت مادر را ترغیب به انجام سزارین می‌کنند. بارداری بیماری نیست که نیاز به متخصص داشته باشد اما تخصص‌گرایی باعث شده تا در این میان برخی متخصصان هم سواستفاده کرده و با مراکز سنوگرافی قرارداد ببندند و بدون دلیل مادران را به سنوگرافی ارجاع داده یا مکمل‌هایی خارج از نیاز واقعی بیمار تجویز کنند. مراقبت، موازی درمان است و زیرمجموعه آن نیست. نمی‌توان متخصصان زنان را جایگزین مامایی کرد.

فشار کانال زایمان برای هوش کودک لازم است

وی با اشاره به عوارض سزارین‌های انتخابی گفت: ۵۶ درصد مادرانی که سزارین شده‌اند، نمی‌توانند به طور کامل به فرزندشان شیر بدهند. تماس پوست با پوست در دقایق اولیه تولد که به آن ساعت طلایی می‌گویند در زایمان سزارین از دست می‌رود؛ در حالی که تحقیقات نشان داده این تماس در سلامت کودک در آینده نقش دارد. فشار کانال زایمان برای هوش کودک لازم است و با افزایش زایمان سزارین ما به نسل بعد آسیب می‌زنیم. یکی از دلایل افزایش بیش‌فعالی و حساسیت‌ها افزایش سزارین است.

کاهش زایمان سزارین منافع عده‌ای را به خطر می‌اندازد

استاد دانشگاه عنوان کرد: ماده ۴۵ قانون جوانی جمعیت می‌گوید که مامایی باید تقویت و خدمات آن تحت پوشش بیمه باشد اما وزارت بهداشت حتی نقشی برای ماماها در سیستم ارجاع درنظر نگرفته است. این عملکرد اعتماد مردم را به کادر درمان کاهش خواهد داد. وزارت بهداشت باید متولی اجرای قانون باشد و تحت تاثیر مسائل صنفی قرار نگیرد. علیرغم تاکی رهبری و وجود قانون، عده‌ای مانع افزایش زایمان طبیعی هستند چراکه با کاهش این زایمان‌ها منافع آن‌ها درخطر می‌افتد.

وی ادامه داد: در تمام دنیا مامای خانواده و پزشک خانواده در سطح اول خدمات می‌دهند اما در سیستم ارجاع ایران نام ماما به مراقب سلامت تغییر کرده و فعالیت‌های وی محدود شده است. وزارت بهداشت با چه اجازه‌ای چنین کاری کرده است، در حالی که هیچ کدام از مسئولان این حوزه موافق این کار نستند. حتی وزارت بهداشت به دیگر رشته‌ها آموزش مراقبت از بارداری می‌دهد و آن‌ها هم ردیف با ماماها قرار می‌دهد که با این کار سلامت مادران به سخره گرفته می‌شود.

به گزارش ایسکانیوز، از گفت‌وگو با مادرانی که تجربه زایمان طبیعی داشتند، آن‌هایی که یا سزارین را انتخاب کرده یا مجبور به سزارین شده بودند و متخصصان، متوجه شدم که تجربه افراد می‌تواند بسیار متفاوت از هم باشد و شرایط جسمی و روحی هر فرد مشخص می‌کند که چه زایمانی برای وی مناسب است. توجه به این نکته هم ضروری است که زایمان طبیعی براساس آناتومی بدن زنان است و زایمان سزارین راهی درمانی برای مادرانی است که شرایط زایمان طبیعی را ندارند و خطر مادر یا جنین را تهدید می‌کند. از جهتی ناآگاهی افراد از روند و مراحل زایمان طبیعی هم باعث شده تا تصور کنند که زایمان طبیعی مجموعه‌ای از دردهای وحشتناک و عوارض است و راهی برای کنترل آن‌ها وجود ندارد؛ درحالی که اگر افراد بدانند که می‌توان با داشتن زندگی سالم و داشتن تحرک کافی می‌توانند زایمان بدون عارضه یا کم عارضه‌ای داشته باشند، دیگر از زایمان طبیعی نترسند. از طرفی آگاهی از مرحله به مرحله زایمان طبیعی هم به افراد کمک می‌کند تا با آگاهی زایمان طبیعی را انتخاب کنند. در کنار این وزارت بهداشت هم باید با فراهم کردن شرایط مناسب زایمان طبیعی برای همه اقشار، از جمله اتاق‌های زایمان مناسب و آموزش به مادران موقعیتی به وجود آورد که افراد آگاهانه به سمت زایمان طبیعی بروند.

انتهای پیام /