به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، رضا مراد صحرایی؛ وزیر آموزش و پرورش امروز در اظهاراتی اعلام کرد که تمام دانش‌آموزان کشور باید حداقل یک مهارت شغلی داشته باشند به غیر از دانش‌آموزان هنرستانی، دانش‌آموزان در متوسطه اول و متوسطه دوم هم باید جداگانه یک مهارت را به صورت کامل یاد بگیرند. صحرایی می‌گوید این موضوع تصویب شده است و امروز نیازمند همکاری برای تحقق آن هستیم.
بیشتر بخوانید
طرح «بوم»؛ شکوفایی خلاقیت‌ها یا باری روی دوش معلم؟
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که پیش از این طرح‌هایی با محوریت مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان اجرا شده اما به دلیل موانع و مشکلات ساختاری موجود، نتیجه‌بخش نبوده است.
یکی از این طرح‌ها «ایران مهارت» بود. زارعی معلم و دانش‌آموخته دکتری تعلیم و تربیت در گفت‌وگو با ایسکانیوز درخصوص این طرح گفت: طرح ایران مهارت اینطور اجرا شد که مدارس بچه‌ها را به مراکز آموزشی ارجاع می‌دهند تا مهارتی یاد بگیرند اما باید درنظر گرفت که چه خانواده‌هایی به این طرح توجه می‌کنند؛ نوجوانی که خانواده فرهیخته‌ای دارد، بدون نیاز به این طرح از سوی خانواده برای آموختن مهارت هدایت می‌شود اما مشکل ما در مورد خانواده‌هایی است که اصلا این موضوع در اولویت آن‌ها نیست.
در نهایت این طرح به دلیل اینکه نتیجه مطلوبی برای آموزش و پرورش نداشت لغو شد. حمید یزدانی مدیر کل آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش همان سال درباره دلایل لغو این طرح گفت: در این طرح تلاش شد از آموزشگاه‌های آزاد برای کسب مهارت دانش‌آموزان استفاده شود اما به دلیل اینکه طرح مذکور دستاوردی برای آموزش و پرورش نداشت، لغو و برداشته شد.
پس از آن بود که طرح «بوم» جایگزین شد. این طرح مخفف عبارت «برنامه ویژه مدرسه» است و قرار بود براساس بند ۵ -۵ سند تحول بنیادین و بند ۲ -۱۳ برنامه درسی ملی، بخشی از برنامه درسی در اختیار مدرسه قرار بگیرد و با افزایش اختیار عمل مدارس، به نوعی انعطاف در برنامه آموزشی ایجاد کرده و فعالیت‌هایی که دانش‌آموزمحور هستند را در مدارس گسترش بدهیم.
از معلمان پرسیدیم که بعد از پنج سال این طرح چطور اجرا می‌شود و یکی از معلمان ابتدایی تهران در این خصوص به ایسکانیوز گفت: برای اجرای طرح بوم هر بار چیز جدیدی از معلمان درخواست می‌کنند. در سال‌های اخیر اجرای طرح اینگونه بوده که ما باید مهارتی به دانش‌آموز بیاموزیم که با کمک آن بتواند کسب درآمد کند. آموزش‌ها باید در مجموع ۶۰ ساعت باشد و هر هفته تقریبا ۲ ساعت زمان بگذاریم.
معلم دیگری در این باره به ایسکانیوز گفت: در ظاهر ۲ ساعت در هفته برای اجرای طرح زیاد نیست اما آموزش و پرورش از ما می‌خواهد که چندین طرح را هم‌زمان با هم پیش ببریم و زمان گذاشتن برای همه آن‌ها دشوار است.
حجم بالای کتاب‌های درسی
وی با اشاره به اینکه حجم بالای کتاب‌های درسی هم مانعی برای اجرای طرح است، عنوان کرد: از طرفی کتاب‌های درسی در سال‌های اخیر دشوارتر از قبل شده و ما باید روی تدریس کامل مباحث کتاب وقت بگذاریم؛ پیش از این کتاب طوری طراحی شده بود که دانش‌آموز بدون حضور در کلاس و با کمک اولیا می‌توانست درس را متوجه شود و تمرین‌های بسیاری هم در کتاب وجود داشت اما امروز هم تعداد تمرین‌ها کم و مباحث متعدد مطرح شده است.
معلم پایه ابتدایی ادامه داد: یکی از کتاب‌هایی که تغییرات بسیار داشته و سنگین‌تر شده، درس ریاضی است که تمرین‌های کمی هم دارد و ما مجبور هستیم با تکرار مبحث، به یادگیری کودک کمک کنیم. در این شرایط زمانی برای خلاقیت و اجرای طرح «بوم» باقی نمی‌ماند.
کلاس‌های پرجمعیت و فشار کاری روی دوش معلم
وی افزود: وجه دیگر ماجرا اینجاست که کلاس‌های ما پرجمعیت هستند و از استاندارد تعریف شده که ۲۵ دانش‌آموز است، بسیار بیشتر هستند. چطور می‌توان از معلم انتظار داشت که پنج یا ۶ طرح را در کنار تدریس پیش ببرد و توجه داشته باشد که کیفیت کار هم بالا باشد. بیشتر همکاران آموزش اوریگامی (ساخت اشکال با کمک تا کردن کاغذ) را انتخاب می‌کنند که راحت‌تر از دیگر موارد است و بچه‌ها هم استقبال می‌کنند؛ چراکه تجربه آموزش مهارتی مثل قلاب‌بافی برای کودکان نشان داده که این کار می‌تواند خطراتی برای آن‌ها داشته باشد و معلم هم توانایی کنترل بیش از ۴۰ دانش‌آموز را ندارد.
این معلم با بیان اینکه یکی از مشکلات مهم در این حوزه آموزش ندیدن معلمان است، گفت: من باید خودم مهارتی را آموزش دیده باشم که آن را به دانش‌آموز هم آموزش بدهم. درحقیقت اجرای طرح «بوم» محدود شده به پر کردن فرم‌های تشریفاتی که فقط بگوییم طرح را اجرا کردیم. علاوه بر این بسیاری از معلمان حتی نمی‌دانند که طرح «بوم» چیست و چه کاری باید انجام دهند.
وی ادامه داد: کمبود نیرو هم باعث شده تا مدارس ما معلم ورزش، پرورشی و مشاور نداشته باشند و از معلم‌های دیگر بخواهند که این خلا را پرکنند و در این شرایط کاری هم روی دوش معلمان اضافه شده است. این طرح‌ها شاید ماهیت خوبی داشته باشند اما مشکلات ما زیرساختی‌تر از این است و اول باید مشکل کمبود معلم و مدرسه را حل کنیم تا فرصتی برای اجرای ایده‌های دیگر هم باقی بماند.
مدرسه هزینه استفاده از مربی را ندارد
معلم ابتدایی توضیح داد: علاوه بر این آوردن مربی از بیرون مدرسه هم هزینه‌بر است. مدارس هم در رفع نیازهای اولیه خود مانده‌اند و با بودجه‌ای که می‌گیرند به پرداخت قبوض فکر می‌کنند؛ در این شرایط پولی نمی‌ماند که بخواهند برای آموزش خارج از کلاس دانش‌آموزان هزینه کنند.
حتی هنرستان‌ها هم در مهارت‌آموزی کیفیت مطلوب ندارند
وزیر درحالی از آموزش یک مهارت به دانش‌آموزان صحبت می‌کند که هنوز هنرستان‌ها که اساسا وظیفه مهارت‌آموزی را برعهده دارند، از کیفیت مطلوبی برخوردار نیستند و در این شرایط چطور می‌توان از مهارت‌آموزی به دانش‌آموزان متوسطه اول و دانش‌آموزان رشته‌های نظری صحبت کرد؟
زارع معلم و کارشناس آموزش و پرورش درخصوص وضعیت هنرستان‌ها به ایسکانیوز گفت: هنرستان‌ها مطابق نیاز جوامع گسترش پیدا نمی‌کنند. رشته‌های محدودی برای هنرستان‌ها وجود دارد. هنرستان‌ها باید مطابق نیاز صنعت و خدمات باشند. اگر مثلا در روستاها و مطابق با اقتصاد روستایی هنرستان‌های کشاورزی، صنایع غذایی، باغ‌داری و غیره افزایش پیدا می‌کردند مشکل ترک تحصیل نوجوانان روستایی انقدر بزرگ نمی‌شد. وجود این هنرستان‌ها کمک می‌کند که دانش‌آموز بداند، می‌تواند مهارتی یاد بگیرد که در محیط زندگی او کاربرد دارد.
وی تاکید کرد: از جهتی ما ساختار آموزشی پیچیده‌ای برای هنرستان تعریف کرده‌ایم چراکه دانش‌آموزانی که به سمت هنرستان می‌روند معمولا حافظه‌محور نیستند و به کار عملیاتی علاقه دارند اما نحوه آموزش اینگونه نیست. اگر دوره آموزشی در هنرستان کوتاه مدت می‌شد به دوسال جهت کاهش آسیب اجتماعی و دور نشدن از فضای آموزشی موقعیتی فراهم می‌شد که در همان دوران سربازی می رفتند و در ارگان‌های مختلف کار کنند، خود انگیزه‌ای برای ادامه تحصیل بود.
به گزارش ایسکانیوز، به نظر می‌رسد که کمبود معلم، مشکلات ساختاری جدی در آموزش معلمان و کمبود امکانات مشکلات جدی هستند که می‌توانند مانع مهمی سر راه اجرای طرح‌ها باشند و آموزش و پرورش باید پیش از آنکه برای طرحی جدید هزینه کند، ابتدا برنامه‌ریزی بلندمدتی برای حل مشکلات ساختاری خود داشته باشد که ابتدا کیفیت آموزش افزایش پیدا کند و بعد برای بهبود آن سراغ اجرای طرح‌های مختلف برود. ایده‌های خلق‌الساعه این چنینی اگرچه در کاغذ خوب هستند اما تا زمانی که برنامه عملیاتی قوی نداشته باشند، محکوم به شکست خواهند بود.
انتهای پیام /
نظر شما