به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ دور سوم مذاکرات تهران و واشینگتن در حالی امروز شنبه ۶ فروردین ماه ۱۴۰۴ آغاز برگزار میشود که به گفته عباس عراقچی وزیر خارجه ایران قرار است چارچوب کلی برای توافق احتمالی را فراهم کند. تا اینجا بسیاری از کارشناسان تاکید دارند که مذاکرات ایران و آمریکا روبهجلو بوده است.
بیشتر بخوانید؛
مقامات آمریکایی در مذاکرات تمامیتخواه هستند/ احتمال مطالبه توان موشکی و فعالیت مستشاری ایران وجود دارد
با این حال در روزهای گذشته «مارکو روبیو» وزیر خارجه آمریکا از غنیسازی صفر سخن گفته و اعلام کرده است منظور ویتکاف از غنیسازی ۳.۶۷ درصدی توسط ایران به معنای وارد کردن اورانیوم با این سطح از غنا بوده است. روبیو در حالی این موضوع را بیان کرده که ایران اعلام کرده بود «مدل لیبی» یعنی برچیدن برنامه هستهای خود را «خط قرمز» میداند و به هیچوجه حاضر به گفتگو بر سر «اصل غنیسازی» نخواهد بود.
اما رئیسجمهور آمریکا در آخرین اظهار نظر درباره مذاکرات با ایران در موضعی که ظاهرا متفاوت با روبیو گفته است: «اوضاع در خصوص ایران به خوبی پیش میرود. ما مذاکرات بسیاری خوبی با ایران انجام میدهیم». این اظهارات در حالی مطرح میشود که وی در دوره اول ریاستجمهوریاش در سال ۲۰۱۷، توافق هستهای سال ۲۰۱۵ با ایران را لغو کرد. توافقی که بر اساس آن، در برابر کاهش تحریمها، محدودیتهایی درباره برنامه غنیسازی ایران و سازوکارهای نظارتی بینالمللی اعمال میشد. در برجام ایران پذیرفت که اورانیوم را بیش از ۳.۶۷ درصد غنی نکند و میزان اورانیوم غنیشده در ایران نیز از ۳۰۰ کیلوگرم بیشتر نشود.
در این دور از مذاکرات برای اولین بار کارشناسان دو طرف موضوعات فنی و جزئیات را در چارچوب مسائل هستهای مورد بحث و بررسی میدهند و مانند مذاکرات نمایندگان ارشد دو طرف این مذاکره امروز هم به صورت غیرمستقیم برگزار میشود. با این حال به گفته برخی تحلیلگران نکته برجسته درباره دور سوم مذاکرات این است که به نظر میرسد دولت آمریکا درباره جزئیات این دور دچار اختلاف شده است.
در ارتباط با غنیسازی، موضع رسانهای دولت آمریکا این است که ایران از غنیسازی اورانیوم دست بکشد و اورانیوم غنیشده با غلظت بالا را به کشوری ثالثی مانند روسیه منتقل کند، درخواستی که بارها با واکنش منفی مقامهای ارشد کشورمان روبرو شده است زیرا آژانس بینالمللی انرژی اتمی بارها صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران را تایید کرده است. حال باید دید در بحث بر سر جزئیات طرف آمریکایی همان مواضع رسانهای را مطرح میکند یا بر اساس عرف و قوانین بینالمللی گفتگو را ادامه میدهد.
در ادامه مشروح گفتگوی ایسکانیوز با چند تن از اعضای کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی درباره چالشهای مذاکرات فنی میان ایران و آمریکا بر سر میزان غنی سازی اورانیوم را میخوانید:
در این دور برای مذاکره، مذاکره نکردیم
مجتبی زارعی با بیان اینکه تیم مذاکرهکننده در این دور از مذاکرات پیشرفت زیادی نسبت به مذاکرات برجامی دارد به خبرنگار ایسکانیوز گفت: طرح پزشکیان-عراقچی از طرح روحانی-ظریف پیشرفتهتر است البته آن تیم نیز جزو دوستان ما و از افراد وطنپرست بودند اما ذات غرب را نمیشناختند لذا با «مذاکرات فرسایشی» آمریکا موافقت کردند، ما به ازاء نداشتند و حواسشان به پیچیدگیها نبود. اما تفاوت و بهتر است بگویم پیشرفتی که در این دوره از مذاکرات حاصل شد این بود که ما «برای مذاکره، مذاکره نکردیم» بلکه از همان آغاز روند مذاکره را شروع کردیم. جمهوری اسلامی ایران در رم و مسقط چارچوبها را به طرف آمریکایی «تدریس» کرد.
وی درباره اجماع بر سر چارچوبهای مذاکره در میان نهادهای عالی بیان کرد: چارچوبهای جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره «ملی» و «اجماعی» است و دولت، قوه قضائیه و جامعه مدنی متشکل از احزاب و گروههای مختلف بر سر آن توافق دارند و خودمان آن را در درون خلق کردهایم و به چارچوبهای آمریکاییها تن ندادهایم. تیم مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران خطوط قرمز خود را از همان ابتدا اعلام کرد و حالا در سومین دور مذاکرات که بحثهای کارشناسی را در بر میگیرد و سختترین دور مذاکرات تاکنون است میخواهیم ببینیم طرف مقابل درست عمل میکند یا خیر. البته ایران چون بیشتر مواضع خود را به طور شفاف اعلام کرده است و کار پیچیدهای نسبت به طرف مقابل ندارد. در واقع توپ در زمین آنها است و قرار است در مرحله بحث بر سر جزئیات (مرحله سوم) نیز راستیآزمایی شوند.
میزان غنیسازی اورانیم را ان پی تی مشخص میکند
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به پرسشی درباره گمانه زنیها بر سر درصد میزان غنیسازی و پیشنهادات تیم آمریکایی در این زمینه گفت: اصلا به پیشنهادات آمریکاییها در این زمینه کاری نداریم زیرا قرار نیست هرچه ترامپ بگوید تبدیل به ضوابط و قواعد شود. میزان غنیسازی اورانیم در ان پی تی به عنوان یک پیمان بینالمللی مشخص و به رسمیت شناخته شده است. این که در برجام چه کردیم و چه نکردیم هم دیگر مهم نیست. اصلا به قول توئیت آقای عراقچی که یکی از مذاکره کنندگان ارشد برجام بود «ما از آن دوران تجربه پیدا کردیم». بنابراین میزان غنیسازی را هیچ کشوری برای ما معلوم نمیکند بلکه فقط قانون مشخص میکند چه کنیم و چه نکنیم و از حق قانونی خود نیز عقبنشینی نخواهیم کرد.
ویتکاف برای مشخص شدن اهدافش باید کشف ذهن شود
زارعی در واکنش به ادعای آمریکاییها درباره برچیدن صنعت هستهای کشور تصریح کرد: ما معتقدیم ویتکاف نماینده ویژه ترامپ در مذاکرات باید کشف ذهن شود تا اهداف اظهارات وی درباره صنعت هستهای ایران مشخص شود. این مسئله را در دو جلسهای که تیم مذاکره در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی حضور پیدا کردند، مورد بررسی قرار دادیم. اگر این کشف ذهن اتفاق بیفتد دیگر مثل برجام نقد نمیدهیم و نسیه تحویل بگیریم و همه اعضای کمیسیون نیز در این باره اتفاق نظر دارند.
وی در ادامه تاکید کرد: باید معلوم شود حرفهای ویتکاف درباره صنعت هستهای ایران، مصرف داخلی دارد و برای نیاز ترامپ به گزارشهای ۱۰۰ روزه به افکار عمومی است یا واقعا قصد اصلی آمریکا از مذاکرات در همین اظهارات آمده است. البته بنا براین است که بدبینی ما افراطی نباشد اما به هر حال با فردی مواجه هستیم که به وعدههایش عمل نمیکند.
کشوری که فناوری هستهای «صلح آمیز» داشته باشد، مجاز به غنیسازی بالا است
فداحسین مالکی با اشاره به پیچیدگیهای دور سوم مذاکرات ایران و آمریکا به خبرنگار ایسکانیوز گفت: در دور سوم مذاکرات به این علت که طرفین وارد مسائل مصداقی فنی و کارشناسی میشوند، مباحث قدری پیچیده خواهد شد زیرا در دو جلسه گذشته کلیات و ملاحظات طرفین مطرح شد. ما منتظریم که دور اول مذاکرات فنی آغاز شود و سپس گزارش این جلسه را در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی دریافت و بررسی کنیم.
وی در پاسخ به این پرسش که طرفین بر سرغنیسازی با چند درصد توافق خواهند کرد؟ گفت: البته آمریکاییها ادعاهایی را مطرح کردهاند و ارقامی را نیز به صورت غیررسمی اعلام کردهاند اما بر سر میز مذاکره هنوز صحبت از هیچ عدد و رقمی نشده است. بر اساس قوانین بینالمللی هر کشوری که فناوری هستهای «صلحآمیز» داشته باشد مجاز به غنیسازی با درصدهای بالا نیز است و این در مورد بسیاری از کشورها نیز صادق است. فعلا منتظریم تا هیات ایرانی و آمریکایی وارد جزئیات شوند تا طرف مقابل به طور شفاف پیشنهادش را اعلام کند، جمعبندی این پیشنهادات نیز به کمیسیون سیاست خارجی منتقل خواهد شد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با انتقاد از دخالتهای طرفهای ذینفع در مذاکرات گفت: برخی کشورها درصدد هستند تا با حاشیهسازی در روند مذاکرات مانعتراشی کنند اما تیم مذاکرهکننده جمهوری اسلامی از بنیه کارشناسی بالایی برخوردار است و از ورود به این حواشی پرهیز میکند و مراقب ترفندهای صهیونیستها هست. شیطنتهایی در سفر آقای گروسی به ایران که در فاصله دور اول و دوم مذاکرات بود، انجام شد یا شاهد برخی حرکات در رم بودیم که البته از دید تیم مذاکره کننده پنهان نمانده است.
وی در ادامه با بیان این که حاشیهسازیها ممکن است انحرافاتی را در مذاکرات ایجاد کند؛ گفت: این دخالتها حتی ممکن است روند بحثهای کارشناسی را کند نماید بنابراین طرفین برای رسیدن به نتایج ملموس و عینی باید مراقب رفتارهای دردسرساز کشورهای دیگر باشند. جمهوری اسلامی ایران به دنبال برگزاری مذاکرات در یک حاشیه امن است تا مذاکرات به دور از فشارهای صهیونیستها و حتی برخی کشورهای عربی انجام شود.
اجماع عمومی بر سر مذاکرات پشتوانه قوی تیم مذاکره کننده است
مالکی در پاسخ به پرسشی درباره نقش نظارتی مجلس شورای اسلامی در مذاکرات میان ایران و آمریکا گفت: تیم مذاکره کننده پی در پی جلساتی با کمیسیون تخصصی مجلس که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است، دارد و نقطه نظرات تبادل میشود و این جلسات ادامه دارد. هرجایی هم نیاز باشد مجلس از تیم مذاکره کننده اعلام حمایت میکند. در این مذاکرات برخلاف مذاکرات قبلی شاهد اجماع عمومی هستیم و این اجماع میتواند پشتوانه قوی برای تیم مذاکرهکننده باشد.
وی در واکنش به این ادعا که ممکن است ایران در بحثهای کارشناسی دور سوم مذاکرات از بخشی از حقوق هستهای خود عقبنشینی کند، تاکید کرد: قرار نیست تیم مذاکره کننده از حقوق ملت ایران عقبنشینی کند. قبل و بعد از دور اول و دوم مذاکرات، هنگامی که تیم مذاکره کننده به کمیسیون امنیت ملی گزارش دادند هم آنها (تیم مذاکره کننده) و هم ما (اعضای کمیسیون) بر رعایت مواضع جمهوری اسلامی ایران پافشاری داشتیم. وزن تیم ما از نظر حقوقی و فنی نسبت به هیات آمریکایی سنگینتر است اما عمده کار از امروز آغاز شده است.
حضور ایران در مذاکرات از موضع قدرت بود نه ضعف
ابراهیم رضایی سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در پاسخ به پرسشی درباره چشمانداز دور سوم مذاکرات به خبرنگار ایسکانیوز گفت: اظهارنظرهای متناقضی که مسئولان آمریکایی، از رئیسجمهور تا رئیس تیم مذاکره کننده تاکنون داشتهاند باعث شده تا نتوانیم ارزیابی دقیقی از سرانجام مذاکرات داشته باشیم بنابراین چند دور باید مذاکره شود و مباحث فنی مطرح شود تا بتوانیم ارزیابی کارشناسی داشته باشیم. به خاطر بدعهدیهای آمریکا، فشار صهیونسیتها و اظهارات متناقض طرف آمریکایی به اینکه مذاکرات به توافق برسد، خوشبین نیستم.
وی درباره چرایی آغاز مذاکرات با آمریکاییها با وجود پیشینه بدعهدی که داشتند، تصریح کرد: ما از مذاکره شرافتمندانه با هیچ کشوری به جز رژیم صهیونیستی ابایی نداریم. مسئولین عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران در اواخر سال گذشته به درستی اعلام کردند که با آمریکا مذاکره نمیکنیم زیرا «شرافتمندانه» نیست اما پس از عقبنشینی آمریکا این مذاکره پذیرفته شد، پس این جمهوری اسلامی ایران نیست که عقبنشینی کرده است بلکه ایالات متحده آمریکاست. شواهد این عقبنشینی هم این است که آمریکا پیش شرطهای ما در مذاکرات درباره غیرمستقیم بودن آن، تعیین مکان و نیز چارچوب هستهای را پذیرفت بنابراین حضور جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات از موضع قدرت است نه ضعف.
رضایی در پاسخ به پرسشی درباره مطالبه تیم آمریکایی برای کاهش میزان غنیسازی اورانیوم گفت: اعضای کمیسیون امنیت ملی نسبت به خطوط قرمز نظام، از جمله حفظ دستاوردهای هستهای کشور و استمرار غنیسازی و عدم ورود تیم آمریکایی به مسائلی مانند توانمندیهای دفاعی کشور حساس هستند. میزان غنیسازی ما را پروتکلهای و پیمانهای بینالمللی که عضو آن هستیم مشخص می کند نه هیچ کشور دیگری و وارد بازیهایی همچون اختلافات داخلی کنگره آمریکا یا اختیارات رئیسجمهور آن نخواهیم شد.
وی درباره انتظار کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس از خروجی نهایی مذاکرات گفت: انتظار داریم این مذاکرات منجر به بهرهمندی اقتصادی مردم ایران شود بنابراین باید در نهایت تحریمهای اولیه و ثانویه علیه جمهوری اسلامی ایران لغو شوند و تعلیق آنها به هیچ وجه پذیرفتنی نیست.
انتهای پیام/
نظر شما