به گزارش خبرنگار ایسکانیوز از همدان، میدان مدرس همدان، یکی از نقاط پرتردد و حیاتی شهر، سال‌هاست که با معضل ترافیک سنگین دست و پنجه نرم می‌کند. این میدان به‌عنوان یکی از ورودی‌های اصلی شهر از سمت غرب، به‌ویژه بلوار شهید رجایی، همواره با حجم بالای تردد مواجه است. وجود پارک‌های حاشیه‌ای، پارک دوبل و کم‌عرض بودن معبر، موجب شده تا شهروندان برای عبور از این مسیر، زمان زیادی را در ترافیک سپری کنند.

در پاسخ به این چالش، مدیریت شهری همدان تصمیم به احداث تقاطع غیرهمسطح در این منطقه گرفته است. فاز نخست این پروژه شامل اصلاح هندسی و جابجایی رفوژ میانی بلوار شهید رجایی است که عملیات اجرایی آن آغاز شده است . هدف از این اقدام، کاهش پس‌زدگی ترافیک و بهبود جریان عبور و مرور در این مسیر پرتردد است.

با این حال، اجرای این پروژه با چالش‌هایی مواجه است. یکی از مهم‌ترین مسائل، وجود تأسیسات زیرزمینی در محل اجرای پروژه است که جابجایی آن‌ها نیازمند هماهنگی با دستگاه‌های خدمات‌رسان و تأمین منابع مالی قابل توجهی است. این موضوع باعث شده تا برخی از اعضای شورای شهر، از جمله حمید بادامی‌نجات، رئیس کمیسیون سرمایه‌گذاری، مالی و گردشگری شورای اسلامی شهر همدان، نسبت به احداث روگذر در این منطقه ابراز نگرانی کنند و بر ضرورت ساخت زیرگذر تأکید داشته باشند.

علاوه بر مسائل فنی، تأمین منابع مالی پایدار برای اجرای این پروژه نیز از دیگر چالش‌های پیش‌رو است. با توجه به محدودیت‌های مالی شهرداری، نگرانی‌هایی درباره تأخیر در اجرای پروژه و افزایش هزینه‌های آن وجود دارد.

یکی از مهم‌ترین بحث‌ها که در پروژه میدان مدرس شکل گرفته‌اند، تفاوت‌های مهم بین مدیران شهری و منتقدان است. از یک سو شهرداری همدان است که به دلیل وجود حجم آنبوهی از وجود لوله‌های گاز، کابل‌های برق فشار قوی و خطوط مخابراتی در زیر این میدان، اجرای زیرگذر عملاً امکان پذیر نیست یا با هزینه‌های هنگفت و بالای همراه خواهد بود. از سوی دیگر، برخی از اعضای شورای شهر باقی بر این باورند که زیرگذر احداث می‌کنند، می‌توانند یک راه‌حل پایدارتر و زیباتر برای میدان مدرس باشند و ساخت روگذر، چشم‌انداز شهری را خدشه‌دار می‌کنند.

با نگاهی به سخنان اعضای شورای اسلامی شهر همدان، مشخصا می‌شود که نگرانی اصلی آنها حفظ شود و از ساخت سازه‌هایی جلوگیری شود که ممکن است درازمدت باعث نارضایتی مردم شود. برخی از ترافیک‌ها ایجاد می‌کنند که روگذری را احداث می‌کنند، اما ممکن است از نظر زمانی کوتاه‌تر و اقتصادی‌تر باشند، اما در ازمدت با افزایش سطح ترافیک، دوباره مشکلات مشابهی وجود خواهد داشت.

با این حال، مدیریت شهری همدان بر این باور است که زمان‌بندی اجرای پروژه و هزینه‌های سرسام‌آور جابجایی‌های زیرزمینی، ساخت روگذر را به عنوان تنها گزینه منطقی روی میز نگه داشته است. این در حالی است که منتظر تصمیم نهایی و آغاز عملیات اجرایی پروژه هستند. پروژه‌ای که هر روز تأخیر در اجرای آن، بار سنگینی بر دوش ترافیک شهری می‌گذارد.

اجرای تقاطع غیرهمسطح میدان مدرس به دلیل حجم بالای صفحه زیرزمینی با چالش‌های بی‌سابقه‌های روبرو شده است. بر اساس آمار ارائه‌شده از سوی شهرداری همدان، در این محدوده بیش از ۸ خط اصلی لوله گاز، ۳ خط انتقال برق فشار قوی، ۲ رشته کانال آب خام و همچنین شبکه‌های انتقالی از کابل‌های فیبر نوری و تلفن قرار دارد. این حجم از تداخل هزینه‌ها باعث می‌شود که جابجایی آنها به رقمی بالغ بر ۳۵۰ میلیارد تومان برسد. رقمی که از مجموع اعتبار تخصیص یافته سالانه شهرداری به پروژه های عمرانی این شهر فراتر می‌رود.

مدیر پروژه‌های عمرانی شهرداری همدان در تازه‌ترین اظهارات خود اعلام کرده است که برای انتقال کامل این خدمات، دست‌کم به ۲۴ ماه زمان نیاز دارد. این در حالی است که ساخت یک روگذر استاندارد، با حفظ وضعیت موجودات، نهایتاً در بازه زمانی ۱۲ تا ۱۵ ماه به پایان خواهد رسید. چنین اختلاف زمانی و هزینه‌ای باعث ایجاد اولویت با احداث روگذر باشد.

بررسی پروژه‌های مشابه در شهرهای دیگر کشور نیز نشان می‌دهد که در موارد متعددی وجود دارد، وجود می‌تواند زیرزمینی عامل اصلی تصمیم‌گیری از زیرگذر به روگذر باشد. به عنوان مثال، در پروژه میدان آزادی قزوین یا میدان استقلال مشهد، به دلیل شبیه بودن شرایط فنی، گزینه روگذر انتخاب و اجرا شد. بنابراین تصمیم شهرداری همدان را می‌توان در این منطقی ارزیابی کرد.

با این حال، اعضای گروه تاکید می‌کنند که در برنامه‌ریزی دقیق‌تر و منابع مالی از محل‌های دیگری مانند بانکی کمک‌های استانی، امکان احداث زیر گذر دائمی وجود دارد. هر چند باید پذیرفت که چنین راهکاری به معنای افزایش مدت پروژه به بیش از دو سال و فشار مضاعف بر ترافیک شهری خواهد بود.

فراتر از مباحث فنی و مالی، پروژه تقاطع غیرهمسطح میدان مدرس بار مستقیم بر دوش همدان گذاشته شده است. بر اساس آمارهای ارائه‌شده توسط مرکز کنترل ترافیک شهرداری، در ساعات اوج ترافیک، متوسط زمان انتظاررانندگان در محدوده میدان مدرس به بیش از ۲۵ دقیقه می‌رسد. این نسبت به میزان ۱۵ دقیقه دیگر میدان‌های پرتردد شهر در میدان بعثت یا میدان پژوهش، وضعیت بحرانی ترافیک را در این نقطه نشان می‌دهد.

نتایج اقتصادی نشان می‌دهد هر دقیقه معطلی خودروها در ترافیک می‌تواند به‌طور متوسط حدود 500 ریال هزینه سوخت و استهلاک ایجاد کند. اگر تنها ۵۰۰۰ خودرو روزانه از این مسیر عبور کنند، روزانه چیزی در حدود ۶۲ میلیون و ۵۰۰ هزار ریال فقط از محل اتلاف سوخت و استهلاک به اقتصاد شهری وارد می‌شود. این رقم در آمار ماهانه به بیش از ۱.۸ میلیارد ریال می‌رسد؛ هزینه‌هایی که به‌طور پنهان از جیب مردم پرداخت می‌شود.

در کنار این ضرر مالی، خیرهای مکرر، افزایش زندگی روانی، پایین آمدن کیفیت شهری و اختلال در برنامه‌های روزمره مردم را نیز به همراه دارد. بسیاری از ساکنان مناطق اطراف میدان مدرس در مصاحبه‌های خود اعلام کرده‌اند که به دلیل ترافیک سنگین، زمان دسترسی آنها به مراکز درمانی، آموزشی و خدماتی مهم شهر به‌شدت یافته‌ها و حتی گاه در مواقع اضطراری، عبور از این مسیر حیاتی به یک معضل بزرگ تبدیل می‌شود.

با توجه به همه جوانب بررسی شده، پروژه تقاطع غیرهمسطح میدان مدرس به نمادی از چالش‌های مدیریت شهری در همدان تبدیل شده است. میان راه‌حل‌های پرهزینه و زمان‌بر یا گزینه‌های سریع‌تر اما دارای پیام‌های بلندمدت، موضوعی است که آینده حمل‌ونقل شهری را تحت تأثیر قرار خواهد داد.

از یک سو، ساخت روگذر می‌تواند در کوتاه‌مدت گره ترافیکی این میدان را تا حدودی باز کند و شهروندان را از وضعیت موجود نجات دهد. اما احتمال آن وجود دارد که در سال‌های آینده با رشد جمعیت و توسعه شهری، این راهکار نیز پاسخگوی نیازها نباشد. از سوی دیگر، احداث زیرگذر هزینه و زمان بیشتری نیاز دارد، اما می‌توان یک راه‌حل‌حل‌گارتر را برای شهر فراهم کرد و از منظر زیبا، انسجام بیشتر به مرکزی بافت همدان ببخشد.

آمارهای منتشر شده از سوی مرکز پژوهش‌های شهری نشان می‌دهد که هر پروژه عمرانی که بیش از دو سال طول بکشد، تا 45 درصد افزایش می‌یابد. این یعنی اگر اجرای پروژه میدان مدرس با کشمکش و تأخیر روبه‌رو شود، بار مالی بیشتری بر دوش شهرداری و در نهایت مردم خواهد گذاشت.

در نهایت، مدیریت این پروژه و تصمیم گیری نهایی، نه فقط برای وضعیت ترافیکی یک میدان بلکه بر مدیریت شهری همدان نیز خواهد بود. میدان مدرس، فقط یک نقطه از نقشه شهر نیست؛ اما به صحنه هایی برای آزمون بلوغ تصمیم گیری در همدان تبدیل می شود.

خبرنگار: نازنین مولائی منظر

انتهای پیام/