به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، اگر حتی یک بار هم برای پیدا کردن پیج کلینیکهای زیبایی یا درمانی، در فضای مجازی جستوجو کرده باشید احتمالا اکسپلور شما پر شدهاست از ویدیوهای عملهای جراحی عجیبوغریب زیبایی یا پزشکانی که با لباسهای رنگارنگ و جدیت تمام شما به انجام انواع عملهایی که به آن نیازی ندارید، تشویق میکنند. تاثیر این افراد که اصطلاحا پزشک-بلاگر نامیده میشوند بر جامعه، از هیچکس پوشیده نیست اما مسئله این است که تولید محتوا در حوزه درمان آن هم به این شکل از لحاظ اخلاقی کار درستی است یا نه و در صورت تولید محتوای نادرست و غیراخلاقی آیا نهاد یا قوانینی برای برخورد با این افراد وجود دارد؟
ندا یاوری، متخصص اخلاق پزشکی، در گفتوگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، در پاسخ به این سوالات میگوید: درمورد پزشکبلاگرها مثل هر حرفه دیگری، نمی توان گفت که حضورشان در فضای مجازی از لحاظ اخلاقی مطلقا درست یا مطلقا غلط است. کاملا به هدف فرد از حضور در این فضای رسانهای، نوع عملکرد و پیامدهای کاری که انجام میدهد، بستگی دارد.
وی افزود: مثلا اگر پزشک-بلاگری برای آموزش مسائل بهداشتی و مسائل اولیه پزشکی یا حتی تبلیغ یک روش درمانی و تجهیزات پزشکی مناسب کار میکند، لزوما خلاف اخلاق عمل نکرده است. منتها اگر هدف به نوعی خودنمایی یا سو استفاده از بیماران برای مطرح شدن و تبلیغ کردن خود باشد یا اگر روش کار به شکلی باشد که برخی از اصول اخلاقی مثل رازداری، حریم خصوصی و غیره، زیرسوال برود طبیعتا این مسائل غیراخلاقی خواهند بود. تصمیمگیری درمورد اینکه آیا کار پزشک-بلاگرها از لحاظ اخلاقی درست است یا نه نیاز به بررسی مورد به مورد دارد و هدف، روش و پیامدهای مثبت و منفی باید در نظر گرفته شوند؛ نمیشود به طور کلی درمورد آن نظر داد.
یاوری درمورد رسیدگی به تخلفات در این حوزه گفت: نهاد رسیدگی به تخلفات در مسئله پزشک-بلاگرها، مثل همه مسائل این حوزه، سازمان نظام پزشکی است. در مواردی که شکایتی مطرح شود یا دادستان به صورت مستقیم تخلفی را مشاهده کند، میتواند به مسئله ورود کند و شرایط را مورد بررسی قرار دهد. در قانون مجازات اسلامی آمده است که پزشکان نمی توانند کاری را که خلاف شان حرفه پزشکی باشد، انجام دهند.
وی افزود: در کتابچهای تحت عنوان «راهنمای عمومی اخلاق حرفهای برای پزشکان و شاغلین حرفههای پزشکی» که چند سال پیش توسط سازمان نظام پزشکی چاپ شد، مصادیق عملکردهای خلاف شان پزشکی ذکر شده و این مصادیق کاملا در سیستمهای قضایی مورد رسیدگی قرار میگیرد. به طور کلی نهاد مسئول سازمان نظام پزشکی است و قوانین شفافی نیز درمورد این قضایا وجود دارد و موارد به شکل جدی بررسی میشوند.
متخصص اخلاق پزشکی درمورد تبلیغات پزشکی گفت: مثل بلاگری، در حوزه تبلیغات پزشکی هم نمیتوانیم بگوییم که مطلقا خلاف اصول اخلاق هست یا نه. موارد باید به صورت تک به تک بررسی شوند. به شکل مطلق نمیتوانیم بگوییم که تبلیغات پزشکی در شبکههای اجتماعی با اصول اخلاقی متعارض است و باید متوقف شود.
در اخلاق پزشکی اصلی به نام سودرسانی وجود دارد، یعنی فرد شاغل در این حوزه باید به نفع بیمار و سود او عمل کند. با توجه به اینکه بسیاری از عملهای زیبایی نه تنها به بیمار سود چندانی نمیرسانند بلکه موجب آسیبهای مادام العمر به سلامت عمومی بدن میشوند، در مورد تعارض عملهای زیبایی و اصل سودرسانی پرسیدیم. متخصص اخلاق پزشکی توضیح داد: اگر عمل جراحی زیبایی جنبه درمانی داشتهباشد تضادی با اصل سودرسانی ندارد. منظور از جنبه درمانی این است که خیلی از مواقع به دلایل روانشناختی فردی واقعا نیاز جدی و غیرقابل برطرف شدن به یک عمل جراحی زیبایی دارد، همانطور که در مسائل جدیتری مثل تغییر جنسیت هم ما با این مسئله روبه رو هستیم. این یک نیاز واقعی و مسئلهای است که به لحاظ روانشناختی قابل حل با روشهای مشاوره و دارو نیست. برخی ازمشکلات ظاهری برای بعضی از افراد آنقدر از لحاظ روانشناختی ایجاد فشار میکند که انجام عمل جراحی زیبایی برای این افراد واقعا میتواند مصداق سودرسانی به بیمار باشد.
ورود پزشکان عمومی به عرصه کارهای زیبایی
یاوری اضافه کرد: اما تجاری شدن عملهای جراحی زیبایی یک موضوع چند وجهی است و نیاز به بررسی بیشتری دارد. مثلا اینکه اکثر پزشکان عمومی ما به جای اینکه کار درمانی انجام بدهند بعد از هفت سال درس خواندن، سختی کشیدن واستفاده از هزینه هنگفتی که برای آموزش آنها صرف شده است ، کارهای زیبایی انجام میدهند؛ طبیعتا با اصل سودرسانی به جامعه در تضاد است. به طور کلی این مسئله باید از ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار بگیرد اما اگر درخواست عمل جراحی زیبایی برای یک فرد جنبه درمانی داشته باشد، با اصل سودرسانی در اخلاق پزشکی در تعارض نیست.
اخلاق پزشکی چیست و چه جایگاهی در ایران دارد؟
شاید بخشی از مشکلات پیشآمده به این دلیل باشد که متخصصان اخلاق پزشکی کمتر به این حوزه وارد شدهاند و بیشتر در بخش آموزش مشغول به کار هستند.
یاوری درمورد وظایف متخصصان اخلاق پزشکی توضیح داد: در کشور ما کمتر رشته اخلاقپزشکی به شکل بالینی مورد توجه قرار میگیرد، البته در برخی از بیمارستانهای تهران متخصصین اخلاقپزشکی جایگاه واقعی خود دارند، یعنی در بیمارستانها کار مشاورهای انجام میدهند و به پزشکان بالینی در تصمیمگذاریهای درست، منطقی و اخلاقی کمک میکنند اما در دیگر شهرهای کشور متخصصین اخلاقپزشکی عمدتا در بدنهآموزشی قرار دارند و در دانشگاهها و بیمارستانهای آموزشی نه به عنوان کادر بالینی بلکه به عنوان مدرس مباحث اخلاق پزشکی به صورت کاملا تئوری مشغول بهکار هستند. به همین دلیل میتوانیم بگوییم که در کشور ما هنوز جایگاه درست اخلاقپزشکی در بالین به رسمیت شناخته نشدهاست.
متخصص اخلاق پزشکی در نهایت درمورد مشکلات فعلی این رشته گفت: در حال حاضر شورای عالی اخلاق پزشکی زیر نظر مستقیم وزارت بهداشت و درمان انجام وظیفه میکند و شبکهسازی بسیار قویای در کشور در مباحث اخلاق پزشکی وجود دارد، پس میتوان گفت که این رشته تا حدودی در نظام سلامت نهادینه شده است اما در مورد موانع توسعه بیشتر، به نظر میرسد که چالش اصلی برای توسعه این رشته همان نگاه تئوری و نظری صرفی است که وجود دارد. به نظر میرسد تا وقتی نگاه ما به کاربرد رشته اخلاق پزشکی در محیطهای درمانی تغییر نکند این رشته نمیتواند جایگاه درست خود را پیدا کند.
خبرنگار: زینب خوانساری
انتهای پیام /
نظر شما