اسدالله بیات سرپرست اداره کل تشکل‌های اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز ضمن انتقاد از برخی نگاه‌های تقلیل‌گرایانه به فعالیت‌های دانشجویی، تأکید کرد: نگاه به تشکل‌های دانشجویی به‌عنوان «ابزار سیاسی» نادرست است. این تشکل‌ها در اصل با هدف پرورش «انسان تراز انقلاب اسلامی» شکل گرفته‌اند و مأموریتشان ارتقای سطح فکری، فرهنگی و انقلابی دانشجویان است.
وی با اشاره به فعالیت‌های فرهنگی متنوع این تشکل‌ها اظهار داشت: ما دوره‌های آموزشی-تشکیلاتی متعددی برگزار می‌کنیم تا دانشجویان با مبانی انقلاب اسلامی، کار تشکیلاتی، و مفاهیم عمیق فرهنگی و دینی آشنا شوند. این دوره‌ها به رشد فکری و هویتی دانشجویان انقلابی کمک زیادی می‌کند.
موازی‌کاری نیست، بلکه هم‌افزایی است
بیات درباره شبهه‌ی «موازی‌کاری نهادهای فرهنگی» در دانشگاه‌ها گفت: «ما موازی‌کاری نداریم؛ بلکه نهادها در کنار یکدیگر فعالیت می‌کنند. فعالیت‌های دینی و مذهبی معمولاً توسط نهاد رهبری پیگیری می‌شود، فعالیت‌های فرهنگی از طریق کانون‌ها و نشریات، و مباحث انقلابی توسط بسیج دانشجویی و تشکل‌ها دنبال می‌شود. این فعالیت‌ها مکمل یکدیگرند، نه رقیب.»
او افزود: در بسیاری از واحدهای دانشگاهی، شوراهای همکاری فرهنگی فعال‌اند و نمایندگان تشکل‌ها، کانون‌ها و دیگر نهادها در این شوراها با هم‌فکری و هم‌افزایی برنامه‌ریزی می‌کنند تا فعالیت‌ها مؤثرتر باشد.
نقش تشکل‌ها در تصمیم‌سازی واقعی است، نه نمادین
بیات در پاسخ به پرسشی درباره‌ی «نقش تشکل‌ها در تصمیم‌گیری‌ها» توضیح داد: تشکل‌ها فقط حضور نمادین در شوراها ندارند. ما هیئتی به نام هیئت نظارت بر تشکل‌ها داریم که تشکل‌ها در آن نقش ویژه دارند و حتی مصوبات این هیئت بدون نیاز به تصویب در شورای فرهنگی، قابلیت اجرایی پیدا می‌کند. همین نشان می‌دهد که جایگاه تشکل‌ها بسیار جدی گرفته شده است.
او ادامه داد: «از نظر ساختاری، فقط دو فرد در هر واحد دانشگاهی حکم مستقیم از رئیس دانشگاه آزاد اسلامی دارند: رئیس واحد و نماینده رئیس دانشگاه در هیئت نظارت بر تشکل‌ها. این به روشنی اهمیت جایگاه تشکل‌ها را نشان می‌دهد.
بودجه حمایتی سالانه بر اساس عملکرد و طبقه‌بندی تشکل‌ها تخصیص می‌یابد
بیات درباره جزئیات بودجه حمایتی تشکل‌ها گفت: ما دو نوع حمایت مالی از تشکل‌های دانشجویی داریم. نوع اول، بودجه‌ای است که از سوی واحد دانشگاهی و بر اساس مصوبه هیئت نظارت آن واحد تخصیص می‌یابد. نوع دوم، بودجه حمایتی سالانه‌ای است که سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی به تشکل‌های فعال اختصاص می‌دهد.
وی افزود: این بودجه به‌طور میانگین حدود ۱۵ میلیون تومان برای هر تشکل در طول سال است. البته این مبلغ بر اساس نوع فعالیت و طبقه‌بندی تشکل متفاوت است. تشکل‌هایی که صرفاً انتخابات برگزار کرده‌اند در گروه "ب" و تشکل‌هایی که علاوه بر انتخابات، فعالیت مستمر مانند انتشار نشریه دارند، در گروه "الف" طبقه‌بندی می‌شوند. گروه الف طبیعتاً بودجه بیشتری دریافت می‌کند.
بیات ادامه داد: بودجه سالانه از شهریور تا شهریور محاسبه و تصویب می‌شود و برای سال آینده نیز احتمال افزایش آن وجود دارد.
سرپرست اداره کل تشکل‌های اسلامی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه گفت: سومین مسیر حمایت، از طریق اتحادیه‌های دانشجویی است. این حمایت به‌صورت غیرمستقیم و خدماتی انجام می‌شود، نه به‌صورت نقدی. برای مثال، اتحادیه‌ها برنامه‌هایی مانند اردوهای تشکیلاتی کشوری برگزار می‌کنند و هزینه حضور دانشجویان در این دوره‌ها را تقبل می‌کنند.
وی افزود: تشکل‌هایی که زیرمجموعه اتحادیه‌های رسمی مانند انجمن اسلامی مستقل، جامعه اسلامی دانشجویان یا مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه آزاد هستند، از این خدمات پشتیبانی بهره‌مند می‌شوند.
بیات درباره نحوه صدور مجوز برنامه‌های تشکل‌های دانشجویی گفت: با راه‌اندازی سامانه‌ای ویژه، تشکل‌ها می‌توانند درخواست برگزاری برنامه‌های خود را ثبت کنند. حداکثر زمان بررسی این درخواست‌ها دو هفته است. اگر تأخیری در پاسخ‌گویی رخ دهد، فرد یا نهادی که در سامانه کوتاهی کرده، مشخص می‌شود.
وی با تأکید بر اهمیت رعایت زمان‌بندی از سوی تشکل‌ها گفت: تشکل‌ها باید درخواست برنامه خود را حداقل دو هفته پیش از زمان برگزاری ثبت کنند تا هیئت نظارت فرصت بررسی داشته باشد.
بیات درباره شبهه دخالت سلیقه‌ای برخی نهادها در صدور یا لغو مجوز برنامه‌ها گفت: هیئت نظارت بر تشکل‌ها متشکل از سه عضو اصلی است: رئیس واحد دانشگاهی، مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، و نماینده ریاست عالی دانشگاه. دبیر این هیئت نیز معاون فرهنگی است، اما حق رأی ندارد.
وی توضیح داد: این سه عضو، برنامه‌ها را بر اساس شرایط، مصلحت و فضای کلی دانشگاه بررسی و درباره صدور یا عدم صدور مجوز تصمیم‌گیری می‌کنند. این سازوکار رسمی، مانع از اعمال سلیقه فردی در فرآیند صدور مجوز می‌شود.
تشکل موفق، هدفمند و برنامه‌محور است
بیات در پاسخ به این سؤال که یک تشکل دانشجویی برای دیده‌شدن و مؤثر بودن چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد، گفت: تشکل موفق، تشکلی است که هدف مشخصی داشته باشد و برنامه‌محور عمل کند. هدف اصلی، پرورش انسان مؤمن، انقلابی و مسئولیت‌پذیر است؛ انسانی که بتواند پس از فارغ‌التحصیلی در مسیر خدمت به جامعه و نظام اسلامی حرکت کند.
وی افزود: تشکل‌ها باید به نیاز روز دانشجویان توجه داشته باشند، مخاطب‌شناسی کنند، و کادرسازی مستمر داشته باشند. اگر ساختار تشکل پس از فارغ‌التحصیلی اعضای کلیدی دچار ضعف شود، نشان‌دهنده نبود جانشین‌پروری است.
بیات در پاسخ به پرسشی درباره استمرار فعالیت تشکل‌ها در بلندمدت گفت: یکی از آسیب‌هایی که در بررسی وضعیت تشکل‌ها شناسایی شده، فقدان جانشین‌پروری و کادرسازی است. وقتی مسئولان یک تشکل، طی دوران تحصیل خود، افراد توانمند و علاقه‌مند را برای ادامه مسیر تربیت نکنند، پس از فارغ‌التحصیلی‌شان، تشکل به تدریج دچار رکود و حتی تعطیلی می‌شود.
وی تأکید کرد: دبیر یا اعضای شورای مرکزی باید در همان دوران حضورشان در دانشگاه، بتوانند بدنه تشکل را تقویت و فعال نگه دارند. فعالیت دانشجویی یک جریان است، نه شخصی. اگر جانشین‌پروری انجام نشود، این جریان قطع خواهد شد.
برنامه‌های تشکل‌ها باید به‌روز، جذاب و مخاطب‌محور باشد
بیات با اشاره به لزوم توجه به سلیقه مخاطب دانشجویی افزود: برای دیده شدن و جذب دانشجویان، تشکل‌ها باید برنامه‌هایی طراحی کنند که متناسب با علایق روز دانشجویان باشد. امروز، موضوعاتی مثل هوش مصنوعی یا فناوری‌های نو، جذابیت بالایی دارد. وقتی برنامه‌ای با استقبال مواجه شود، خود به خود افراد به سمت تشکل می‌آیند و عضوگیری نیز فعال‌تر می‌شود.
وی ادامه داد: برنامه‌های مؤثر و جذاب، بهترین ابزار برای جذب نیرو و حفظ پویایی تشکل‌ها هستند. این فعالیت‌ها اگر به‌صورت مستمر انجام شود، موجب می‌شود تشکل همواره زنده، فعال و در فضای دانشگاهی مؤثر باقی بماند.
فقدان تشکل‌های پویا، آسیب جدی برای فضای دانشگاه و جامعه است
بیات در بخش پایانی گفت‌وگو، به پیامدهای عدم ایفای نقش صحیح توسط تشکل‌ها اشاره کرد و گفت: اگر تشکل‌ها از مسیر اصلی خود منحرف شوند، یا صرفاً به ظواهر فعالیت‌های فرهنگی بپردازند و از اهداف اصیل انقلابی فاصله بگیرند، نقش اصلی خود را که همانا تربیت نیروی مؤمن، مسئول و مطالبه‌گر است، از دست می‌دهند.
وی افزود: در چنین شرایطی، فضای دانشگاه نیز از حالت پویایی و تأثیرگذاری خارج می‌شود. دانشجویی که باید نسبت به مسائل روز جامعه موضع‌گیری کند، تحلیل ارائه دهد و مطالبه‌گری کند، منفعل می‌شود. این مسئله مستقیماً از ناتوانی یا انحراف تشکل‌های دانشجویی نشأت می‌گیرد.
انتهای پیام/
نظر شما