گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز- «حول و حوش هشت صبح یوسف برپا زد. باز دور بخاری گازوئیلی با مخزن قطره چکانش حلقه زدیم. لابهلای صبحانه خوردن یوسف گفت: این ساختمون مقر یکی از سرکرده های داعش بوده. لقمه افتاد توی گلویم: یعنی ما هر قدمی که برمی داریم پا می ذاریم جای پای یه داعشی! یوسف خندان سر تکان داد. گفتم: ما رو باش اومده بودیم پا بذاریم جای پای شهدا!
حالا برایم روشن شد که چرا این ساختمان اینقدر شیک و تروتمیز است. یوسف گفت: داعشی ها در هر منطقه بهترین ساختمان را اختصاص می دهند به مقر فرماندهیشان.
کتاب «جاده یوتیوب» نوشتهی محمدعلی جعفری که توسط نشر معارف چاپ و منتشر شده است، یک سفرنامهی جذاب و تأثیرگذار از دل سوریه و همنشینی با مدافعان حرم است. این اثر سفری واقعی و ملموس به سوریه را شرح میدهد؛ جایی که نویسنده همراه با گروهی از مدافعان حرم به دمشق اعزام میشود. این کتاب با نثری مستند و گاها توام با شوخی، خواننده را در دل جنگ و درگیری قرار میدهد و تصویری چندوجهی از تجربه های انسانی، اجتماعی و معنوی آن دوران ترسیم میکند.
کتاب در حدود ۲۰۰ صفحه تدوین شده و از ۱۵ فصل تشکیل شده است. در هر بخش، نویسنده جلوههایی از اضطراب، هیجان، خندههای فراموشنشدنی و غمهای عمیق را به نمایش میگذارد، روایتی که احساساتی ضد و نقیض را به خوبی در متن کتاب تزریق میکند.
جعفری پس از نوشتن دو کتاب به نام «عمار حلب» و «قصه دلبری» که به شرح زندگی شهید مدافع حرم محمدحسین محمدخانی (معروف به عمار) فرمانده تیپ سیدالشهدا (ع) در حلب میپردازد اینبار به همراه رفیق مستندسازش مجید به سوریه سفر کرده تا بتواند از نزدیک به موقعیت هایی که شهید محمدخانی در آن مکان ها اقدامات فرهنگی و نظامی انجام داده بازدید کند و با دوستان و همرزمان وی به گفتوگو بپردازد.
نویسنده در برخی از بخش های کتاب روایتش را با طنز همراه کرده تا بتواند تیرگی فضای جنگ را بشکند و گاها ترس را برای واقعیتر نشان دادن موقعیتهای خطرناک ضمیمه کرده است.
«جادهی یوتیوب» نامی کنایهآمیز و غمآلود است. در یکی از بزرگراههای دمشق، داعش چنان صحنههایی را فیلمبرداری میکرده که قربانیان را در همان جاده گردن میزدند و ویدئوها را در یوتیوب منتشر میکردند. این نام یادآوری تلخ از وحشیگری جنگ و رسانهسازی ترس است و به دلیل اینکه نویسنده چندین بار برای رسیدن به موقعیت های مختلف از این جاده عبور کرده بود نام کتاب نیز از این جاده گرفته شد.
جعفری نه تنها از زاویهی جنگ روایت میکند، بلکه نگاهی مردمشناسانه نیز به جامعهی سوریه دارد. او وضعیت زندگی عادی مردم، کودکان و مغازهداران را با نشان میدهد؛ از بازی فوتبال بچهها گرفته تا باز بودن کرکرهی مغازهها و در جریان بودن زندگی مردم سوریه در ذیل سایه امنیت مدافعان حرم.
کتاب با ترکیب هنرمندانهی طنز موقعیت و لحظات هولناکی چون مواجهه با کمین تروریستها، تعادل عاطفی ایجاد میکند که تجربهی مخاطب را تا انتهای روایت همراه کند. نثر طنزآلود، گاه با لحنی کنایهآمیز، تنشهای شدید روایت جنگ را قابل تحملتر میسازد.
نویسنده خودش در کنار راوی حضور دارد و سفر را با زاویهای نزدیک و شخصی پرداخته است. مجید نیز بهعنوان همراه نویسنده حضور دارد؛ شخصی با دوربین برای ساخت مستند. شخصیتهای دیگر مانند محمدباقر و روشن نیز نقش هماهنگکننده دارند که شنوندهی روایتاند و گاهی باعث پیچیدگی و تاخیر در برنامهریزی میشوند.
«جاده یوتیوب» در میان سایر آثار محمدعلی جعفری نثری نزدیک به «جاده کالیفرنیا» سفرنامه لبنان دارد و بهصورت مستند و در دل میدان جنگ نوشته شده است.
اگر از علاقهمندان سفرنامههای تأثیرگذار هستید، «جاده یوتیوب» با نثری ساده و همراه با چاشنی طنز پیشنهاد خوبی است. این کتاب برای کسانی که دنبال ترکیبی از رئالیسم، مردمشناسی جنگ سوریه با داعش و نقش مدافعان حرم در دفاع از حرم حضرت زینب (س) هستند، کتابی خواندنی بهشمار میرود.
کیانوش رضایی فعال حوزه کتاب و رسانه*
انتهای پیام/
نظر شما