به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، پس از اعلام آتشبس میان جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی در تاریخ ۳ تیر ۱۴۰۴، گرچه به ظاهر جنگ بهطور موقت پایان یافته است اما کشور وارد مرحلهای شده که از آن با عنوان «منطقه خاکستری» یاد میشود؛ فضایی که درک صحیح و مدیریت آن، نهتنها کمتر از دوران جنگ نیست، بلکه از اهمیتی راهبردی برخوردار است.
بیشتر بخوانید؛
تغییر نظام جمهوری اسلامی ایران دستنیافتنی است/ هر قدرتی که تهدیدی علیه موجودیت اسرائیل باشد، سرکوب میشود
در این چارچوب سردار غلامرضا سناییراد معاون سیاسی دفتر عقیدتی سیاسی فرماندهی معظم کل قوا روز گذشته در گفتوگویی اعلام کرده است: «به نظر میرسد یکی از احتمالات، بازگشت به منطقه خاکستری و استفاده از عناصر شرور داخلی و خائنین داخلی باشد. اما خوشبختانه ما هم تجربیاتی داریم و هم آمادگیهایی که از زمان جنگ پدید آمد، همچنان ادامه دارد. لذا اگر آنها دست به اقدام احمقانهای بزنند، حتماً با سیلی سخت مواجه خواهند شد و سرعت نابودی خود را تشدید خواهند کرد. خوشبختانه دستگیریهایی که اتفاق افتاد، سرنخهای خوبی به دست نیروهای امنیتی و اطلاعاتی ما داد.»
منطقه خاکستری چیست؟
منطقه خاکستری به شرایطی اطلاق میشود که پس از درگیریهای نظامی مستقیم میان دو طرف، آتشبس برقرار میشود اما وضعیت بهگونهای است که نه میتوان آن را صلح دانست و نه جنگ تمامعیار. در این فضا، احتمال آغاز مجدد درگیریها در هر لحظه وجود دارد و طرفین ممکن است با بهرهگیری از ابزارهایی چون ترور، جنگ سایبری، عملیات روانی و نفوذ اطلاعاتی، جنگ را بهشکلی غیرمستقیم ادامه دهند.
اکنون جمهوری اسلامی ایران و رژیم صهیونیستی دقیقاً در چنین وضعیتی قرار دارند. پس از ۱۲ روز نبرد مستقیم و اعلام آتشبس در تاریخ ۳ تیر ۱۴۰۴ جنگ متوقف شده است اما وضعیت واقعی چیز دیگری است. رژیم صهیونیستی که در جریان جنگ اخیر نتوانست به اهداف از پیش تعیینشده خود مانند بیثباتسازی داخلی، تشدید شکافهای قومیتی و ایجاد آشوب گسترده دست یابد، اکنون تلاش دارد در فضای خاکستری، همان اهداف را از مسیرهای غیرنظامی، اما بسیار خطرناک دنبال کند.
منطقه خاکستری با رنگ و بوی ترور و عملیات روانی
صهیونیستها با استفاده از عناصر نفوذی و مزدوران داخلی و خارجی، پروژههایی چون انتشار گسترده اخبار جعلی، تحریک احساسات عمومی، ایجاد ناامنی، ترور، خرابکاری و حملات سایبری را دنبال میکنند. نمونهای از این اقدامات، حمله سایبری به صرافی دیجیتال نوبیتکس در روزهای جنگ بود که همچنان نیز در دستور کار آنها قرار دارد.
در ایام دهه اول محرم، چند مورد تلاش برای بمبگذاری و اقدامات ایذایی در هیأتهای مذهبی گزارش شد که به لطف اشراف و هوشیاری نیروهای اطلاعاتی کشور، خنثی شدند. منابع آگاه اعلام کردند دو نفر از عناصر گروهک نفاق که قصد بمبگذاری در مراسم عزاداری شهر همدان را داشتند بازداشت شدند. همچنین در ۱۴ تیرماه، یک بسته مشکوک در شهرستان شادگان استان خوزستان کشف شد.
با توجه به استمرار تهدیدات رژیم صهیونیستی در قالب جنگ ترکیبی، ضروری است که هم مردم و هم نهادهای امنیتی کشور هوشیاری خود را حفظ کنند و کوچکترین تحرکات را جدی بگیرند. دشمن بهدنبال ضربه زدن به امنیت روانی، آرامش اجتماعی و اقتدار ملی است. در این فضای پیچیده و متغیر، باید با هوشمندی، اتحاد و آمادگی دائمی، هرگونه توطئه را در نطفه خفه کرد.
در ادامه گفتگو ایسکانیوز با غلامعلی رجایی فعال سیاسی اصلاحطلب و مشاور مرحوم هاشمی رفسنجانی و محمدصادق کوشکی فعال سیاسی اصولگرا را میخوانید:
با یک آتشبس شکننده و ناپایدار مواجهیم
غلامعلی رجایی در پاسخ به این پرسش که «تفاوت تهدیدات فضای خاکستری با تهدیدات دوران جنگ مستقیم چیست؟» گفت: ما وارد مرحلهای شدهایم که با یک آتشبس شکننده و ناپایدار مواجهیم؛ آتشبسی که زمان پایان مشخصی ندارد و در هر لحظه امکان نقض آن وجود دارد. هرچند به نظر میرسد رژیم صهیونیستی فعلاً قصد انجام حملهای گسترده را ندارد، اما تردیدی نیست که روند ترورها و خرابکاریها در داخل کشور از سوی این رژیم ادامه خواهد یافت.
وی با اشاره به هدف اسرائیل از جنگ ۱۲ روزه افزود: هدف اسرائیل در دوره اخیر آن بود که با فشار امنیتی، روانی و اقتصادی، مردم را به خیابانها بکشاند، آشوب ایجاد کند و پایههای نظام را متزلزل سازد. اما برخلاف انتظارات آنها، مردم ایران با حفظ انسجام و وحدت خود این سناریو را خنثی کردند و اجازه ندادند پروژه آشوب دشمن به سرانجام برسد.
تقابل ایران و اسرائیل شاید سالها طول بکشد
رجایی در ادامه با بیان اینکه خصومت ایران و اسرائیل برای مدت نامشخصی ادامه دارد گفت: با توجه به ذات اسرائیل این خصومت و دشمنی برای مدت نامعلومی ادامه خواهد داشت. این تقابل ممکن است سالها بهطول انجامد و ایران باید همواره آماده باشد تا با انواع تهدیدات مواجه شود؛ چه تهدیداتی مشابه جنگ ۱۲ روزه و چه اقدامات خرابکارانه در داخل کشور که ممکن است براساس دکترینهای جدید نظامی اسرائیل طراحی و اجرا شوند.
وی افزود: تهدیدات اسرائیل علیه ایران منحصر به دوران جنگ نیست؛ حتی در زمانی که ما وارد فاز درگیری مستقیم نشده بودیم آنها دانشمندان هستهای ما را ترور کردند و تأسیسات مهمی چون نطنز را هدف قرار دادند. بنابراین سادهاندیشی است اگر تصور کنیم با اعلام آتشبس همهچیز به پایان رسیده است. تهدیدها ادامه خواهد داشت و رژیم صهیونیستی در آینده نیز ممکن است با ترور افراد کلیدی یا انفجارهای امنیتی، مسیر تقابل را با شکل و ابعادی تازه پی بگیرد.
هدف اسرائیل از ترورهای هدفمند، خالی کردن ایران را از نیروهای کلیدی است
مشاور مرحوم هاشمی رفسنجانی در پاسخ به این پرسش که «ترور در فضای خاکستری چه کارکردی برای اسرائیل دارد؟» گفت: رژیم صهیونیستی با اجرای ترورهای هدفمند، در پی آن است که دست نظام جمهوری اسلامی را از نیروهای کلیدی و تصمیمساز خالی کند. هدف آنها حذف چهرههای اثرگذار در حوزههای نظامی و سیاسی است؛ افرادی که حضورشان در تراز راهبردی، موجب ثبات و اقتدار ملی بوده است.
وی با اشاره به خسارات سنگین این ترورها گفت: چهرههایی که در این مدت به شهادت رسیدند -از جمله سرلشکر باقری و سردار حاجیزاده- از سرمایههای بزرگ و بیبدیل کشور بودند. اینها فرماندهانی بودند که با سالها مجاهدت، آموزش، و تجربهورزی در مسیر انقلاب اسلامی رشد کرده و به نمادهای اقتدار ملی تبدیل شده بودند.
رجایی با اشاره به اینکه اسرائیل قصد دارد پشتوانه راهبردی جمهوری اسلامی ایران را هدف قرار دهد گفت : فرماندهانی که از ما گرفته شدند، محصول سالها تلاش، صبوری و مجاهدت نظام برای تربیت نسلهایی از نخبگان دفاعی بودند. اسرائیل با این ترورها تلاش میکند نه فقط افراد، بلکه پشتوانه راهبردی و ذهنی جمهوری اسلامی را هدف قرار دهد. این اقدامات بخشی از راهبرد کلان دشمن برای تضعیف عمق دفاعی و اراده ملی ایران است.
پایداری مردم نیازمند حمایت متقابل دولت است
رجایی درباره نقش مردم در شرایط کنونی گفت: در جریان جنگ ۱۲ روزه، مردم ایران نقشی بیبدیل ایفا کردند و با تمام توان از حاکمیت دفاع نمودند. در کنار دولت ایستادند، امنیت کشور را حفظ کردند و بار دیگر نشان دادند که در بزنگاههای حساس، ستون فقرات پایداری ملی هستند. به همین دلیل دولت موظف است قدردان این همراهی باشد و آن را صرفاً یک واکنش گذرا تلقی نکند.
وی با تاکید بر این موضوع که حمایت مردم باید ادامه داشته باشد گفت: مردم در حال حاضر باید به حمایتهای خودشان ادامه دهند. مردم ایران همواره در صحنهاند و همچنان آمادهاند تا در صورت تداوم تهدیدات، از کشور و امنیت ملی دفاع کنند. با این حال، این پایداری نیازمند حمایت متقابل دولت است. دولت باید در میدان بماند، با مردم باشد و از ظرفیت مردمی بهدرستی بهره بگیرد.
رجایی با اشاره به کمک مردم به نیروهای امنیتی در روز های جنگ خاطرنشان کرد: مردم در روزهای اخیر کمکهای ارزشمندی به نیروهای امنیتی کردند. این روند باید تداوم یابد. هوشیاری، انسجام و اعتماد عمومی مهمترین سلاح ما در برابر خرابکاریهای دشمن است. اگر مردم آگاه و بیدار بمانند، کشور کمترین آسیب را خواهد دید و دشمنان در تحقق اهداف خود ناکام خواهند ماند.
بازسازی ظرفیتهای نظامی اسرائیل زمانبر خواهد بود
این فعال سیاسی اصلاحطلب در پاسخ به این پرسش که «آیا احتمال نقض آتشبس و آغاز مجدد درگیریها میان ایران و رژیم صهیونیستی وجود دارد؟» گفت: در حال حاضر، احتمال بروز یک درگیری تمامعیار میان ایران و اسرائیل بسیار ضعیف است. بهنظر میرسد وقوع جنگی مانند آنچه در ۱۲ روز رقم خورد، برای مدتها از دستور کار خارج شده است.
وی درمورد علت عقب نشینی اسرائیل گفت: دلیل اصلی این عقبنشینی، ناتوانی نظامی رژیم صهیونیستی است. حتی با وجود حمایت کامل و آشکار ایالات متحده، اسرائیل نتوانست در جنگ اخیر دوام بیاورد یا ابتکار عمل را در اختیار بگیرد. این واقعیت نشان میدهد که این رژیم فعلاً توان ورود به یک جنگ گسترده با جمهوری اسلامی ایران را ندارد.
این فعال سیاسی اصولگرا تأکید کرد: بازسازی ظرفیتهای نظامی اسرائیل زمانبر خواهد بود و به همین دلیل، در سالهای پیش رو، بعید است که شاهد درگیریهای مستقیم و پرشدتی مانند جنگ ۱۲ روزه باشیم. البته این به معنای پایان تهدیدات نیست، اما جنگ در مقیاس گسترده، فعلاً از افق کوتاهمدت و حتی میانمدت حذف شده است.
از هشت سال پیش وارد منطقه خاکستری با اسرائیل شدهایم
کوشکی نیز درباره تفاوت تهدیدات منطقه خاکستری با تهدیداتی که در دوران جنگ مستقیم وجود دارد گفت: رژیم صهیونیستی بیش از هشت سال است که جمهوری اسلامی ایران را وارد عرصهای از نبرد کرده که نه صلح و نه جنگ علنی است؛ این همان چیزی است که در ادبیات نظامی به آن «منطقه خاکستری» گفته میشود. اگر بخواهیم دقیق باشیم، از سال ۲۰۱۶ میلادی، زمانی که اسرائیل حملات مستقیم به مدافعان حرم در سوریه را آغاز کرد، ما وارد این فاز از درگیری شدیم.
وی در توضیح راهبرد هزارچاقو اسرائیل در برابر ایران افزود: در همان مقطع، رژیم صهیونیستی دکترین جدیدی را پی گرفت که از آن با عنوان «راهبرد هزار چاقو» یاد میشود. مفهومی که بهروشنی نشان میدهد اسرائیل به جای ورود به یک جنگ تمامعیار، ترجیح داده از طریق حملات پنهان و نقطهای به اموال و شهروندان ایرانی، بهویژه در منطقه، آسیب وارد کند. نمونههای روشن این راهبرد را میتوان در حملات پیاپی به پایگاههای ایرانی در سوریه دید که اوج آن را در سال ۱۴۰۲ و سپس حمله به سفارت جمهوری اسلامی ایران در دمشق در فروردین ۱۴۰۳ شاهد بودیم.
کوشکی در پاسخ به برخی تحلیلها درباره «آتشبس» گفت: بحث آتشبس در مورد رژیم صهیونیستی از اساس نادرست است. ما اسرائیل را به رسمیت نمیشناسیم و آتشبس قراردادی است که میان دو طرف رسمی و با مفاد و متون مشخص منعقد میشود. آنچه اکنون با آن مواجهیم صرفاً یک توقف موقت درگیری است.
کوشکی همچنین به حملات دریایی اسرائیل علیه ایران اشاره کرد و گفت: بخشی دیگر از راهبرد رژیم صهیونیستی، هدفگیری کشتیها و نفتکشهای ایرانی بود. همانگونه که شهید سردار سلامی تصریح کردند، بیش از ۲۰ نفتکش ایرانی تاکنون توسط رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گرفتهاند. همچنین حملات پهپادی به برخی مراکز نظامی ایران از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، از دیگر جلوههای آشکار این نبرد پنهان به شمار میرود.
هدف اسرائیل فرسودن توان دفاعی ایران در بازه زمانی بلندمدت است
وی با اشاره به این موضوع که اسرائیل قصد دارد ایران را وارد یک جنگ فرسایشی کند گفت: آنچه بیش از هر چیز در راهبرد اسرائیل خطرناک است، تلاش برای ایجاد فرسایش در نیروهای نظامی جمهوری اسلامی از طریق حملات مستمر، غیرقابل پیشبینی و کمدامنه با ریزپرندهها و پهپادهاست. هدف رژیم، فرسودن توان دفاعی ایران در یک بازه زمانی بلندمدت است. این تاکتیک نه در فضای خاکستری بلکه در میدان نبرد مستقیم تعریف میشود و نشاندهنده تلاش رژیم صهیونیستی برای تحمیل جنگی تدریجی، اما مستمر به جمهوری اسلامی ایران است.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این پرسش که «ترور در فضای خاکستری چه کارکردی برای رژیم صهیونیستی دارد؟» گفت: هنگامی که اسرائیل با بهرهگیری از پهپاد یا ریزپرنده وارد حریم هوایی کشور میشود و فردی - اعم از نظامی، سیاستمدار یا حتی یک شهروند عادی- را مورد هدف قرار میدهد، دیگر نمیتوان از منطقه خاکستری سخن گفت. در چنین شرایطی، ما با تجاوزی آشکار به مرزهای جغرافیایی و نقض مستقیم حاکمیت ملی مواجهایم؛ و این بهوضوح مصداق جنگ است.
کوشکی درباره شروط منطقه خاکستری نیز افزود: مفهوم «منطقه خاکستری» زمانی معنا دارد که اقدامات دشمن در خارج از مرزهای رسمی کشور، در مناطقی چون سوریه یا عراق انجام شود یا آنگاه که کشتیهای ایرانی در آبهای آزاد مورد هدف قرار میگیرند. در این حالت درگیریها در سطحی فراملّی و با ماهیتی نیمهپنهان شکل میگیرند و هنوز وارد فاز جنگ مستقیم نشدهاند.
این فعال سیاسی با اشاره به تبعات امنیتی این نوع اقدامات تصریح کرد: وقتی ریزپرندهای اسرائیلی از هر طریقی وارد خاک ایران میشود و عملیاتی تروریستی انجام میدهد، کشور وارد مرحلهای جدید از درگیری میشود. از این نقطه به بعد، ما یا با یک جنگ یکجانبه مواجه هستیم. این الگو را هماکنون میتوان در لبنان مشاهده کرد؛ جایی که رژیم صهیونیستی طی ماههای اخیر بیش از سههزار عملیات ترور انجام داده است. این اقدامات، نه بهمعنای نبرد محدود، بلکه بهروشنی مصداق جنگ هستند.
وی در ادامه بیان کرد: باید میان «ترور» و «اقدامات نظامی هدفمند در چارچوب جنگ» تمایز قائل شد. ترور روشی است که گروههایی همچون سازمان مجاهدین خلق در پیش گرفتهاند اما آنچه رژیم صهیونیستی انجام میدهد؛ سازمانیافته، برنامهریزیشده و در راستای راهبردهای جنگی است. این دیگر ترور نیست؛ این به معنای جنگ است، جنگی که در خاک ما آغاز شده است.
مردم میدانند کشور درگیر یک نبرد پنهان اما واقعی است
کوشکی در پاسخ به پرسشی درباره نقش مردم در مواجهه با جنگ روانی دشمن و چگونگی آگاهسازی افکار عمومی در منطقه خاکستری گفت: مردم ما بهخوبی شرایط را درک کردهاند و کاملاً توجیه هستند. آنها میدانند که کشور در وضعیت عادی قرار ندارد و درگیر یک نبرد پنهان اما واقعی است. برخلاف تصور برخی، مردم نه تنها منفعل نیستند، بلکه خواهان برخورد قاطع با رژیم صهیونیستی و سرکوب اقدامات تجاوزکارانه آن هستند.
وی در ادامه با ابراز نگرانی نسبت به درک برخی از مسئولان افزود: متأسفانه بخشی از مسئولین کشورتصور میکنند که همهچیز تمام شده و کشور به شرایط عادی بازگشته است. این در حالی است که واقعیت میدان چیز دیگری را نشان میدهد؛ ما هنوز در وضعیت جنگی هستیم و دشمن بهویژه رژیم صهیونیستی همچنان در حال وارد کردن آسیب به جمهوری اسلامی ایران است.
این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این پرسش که «چقدر احتمال نقض آتشبس و آغاز مجدد درگیریها وجود دارد؟» گفت: در حال حاضر، رژیم صهیونیستی تمایلی به آغاز یک جنگ فراگیر ندارد، چرا که در جبهههای دیگر از جمله یمن و لبنان درگیر است و تلاش میکند بحران غزه را نیز بهنوعی مدیریت کند.
وی با بیان اینکه اسرائیل در کوتاه مدت جنگ را آغاز نمیکند گفت: بنابراین در کوتاهمدت، احتمال شروع مجدد جنگ بسیار پایین است. با این حال، اسرائیل در این بازه زمانی بهدنبال آن است که با انجام حملات محدود، هدفمند و موردی، جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار دهد. بخشی از این سناریو، تکیه بر عملیاتهای نیابتی است که توسط مزدوران وابسته به این رژیم صورت میگیرد؛ راهبردی که ضمن پرهیز از جنگ آشکار، بهدنبال حفظ فشار روانی و امنیتی بر ایران است.
انتهایپیام/
خبرنگار: علیرضا همتی بهار
نظر شما