به گزارش باشگاه خبرنگاران دانشجویی ایران (ایسکانیوز)، پژوهش یکی از عوامل توسعه در هر جامعه‌ای محسوب می‌شود، البته این مساله دربرگیرنده پژوهش‌های کاربردی است که منجر به خلق ثروت و توسعه در هر جامعه‌ای خواهد شد، بنابراین نمی‌توان از نقش پژوهش در پیشبرد و توسعه جوامع غافل شد. با نگاهی کوتاه به برنامه‌ برخی کشورهای پیشرفته در دهه اخیر، می‌توان به اهمیت پژوهش در برنامه‌ریزی و توسعه و رشد این‌گونه کشورها پی برد. دانشگاه آزاد اسلامی هم در سال‌های اخیر اهمیت ویژه‌ای را برای بحث پژوهش قائل شده تا جایی که سیاست اصولی خود را جذب نخبگان و توجه به فرهیختگان قرار داده و به‌عنوان مجموعه‌ای عظیم و مهم درحوزه علمی و دانشگاهی کشور، برنامه‌های بنیادینی را در این خصوص طراحی و اجرا کرده است. یکی از این برنامه‌ها، برگزاری جشنواره‌ای با عنوان فرهیختگان است که در نیمه دوم هر سال و همزمان با هفته پژوهش و فناوری برگزار می‌شود. به‌طور مثال آخرین جشنواره فرهیختگان ۲۷ آذرماه ۱۳۹۸ همزمان با هفته پژوهش و فناوری برگزار شد. تاکنون هفت دوره از این جشنواره برگزار شده است؛ هرچند به‌دلیل شرایط کرونایی کشور، برگزاری هشتمین دوره، چندماهی به‌تعویق افتاد اما برای آنکه برگزاری جشنواره نهم باتاخیر مواجه نشود، هفتم اردیبهشت‌ماه امسال، شاهد برگزاری هشتمین دوره آن خواهیم بود.

از آنجا که دانشگاه آزاد اسلامی در سال‌های اخیر در مسیر ترویج علم و حمایت از پژوهش و نوآوری گام برداشته و بیش از 400 واحد و مرکز دانشگاهی در سراسر کشور دارد، هر سال جشنواره علمی، پژوهشی و فناوری (فرهیختگان) را در راستای توجه به مسائل پژوهش‌محور و دانشگاه نسل سوم برگزار می‌کند. بنابراین می‌توان گفت این جشنواره یکی از ابتکارهای خوبی است که نمود پژوهش را مشخص می‌کند.
 
هدف از برگزاری جشنواره فرهیختگان چیست؟

مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی با برگزاری این جشنواره چند هدف را دنبال می‌کنند؛ یکی از مهم‌ترین اهداف این است که جامعه دانشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی و جامعه‌های دانشگاهی دیگر را تکان دهد و به سوی پژوهش، ابتکار، ابداع و اختراع سوق دهد. به‌عبارت بهتر هدف جشنواره حرکت به‌سوی پژوهش هدفمند است که بتواند مشکلات جامعه را حل کند.

ایجاد بستری مناسب برای تکریم مقام والای اندیشمندان و نخبگان عرصه علم و فناوری، شناسایی و معرفی پژوهشگران، فناوران و نوآوران و کشف استعدادهای برتر در زمینه‌های مختلف علمی و صنعتی، ایجادانگیزه در مخترعان، مبتکران، نوآوران، فن‌آفرینان، گسترش تجربه‌های علمی و فنی در سطح دانشگاه و فراهم‌سازی فضایی پرشور و رقابتی بین اندیشمندان و دانشمندان از دیگر اهداف این جشنواره هستند.

حالا قرار است هشتمین دوره جشنواره فرهیختگان در هفتم اردیبهشت‌ امسال با حضور رئیس هیات‌موسس و هیات امنا، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و معاونان دانشگاه در محل سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شود؛ البته با توجه به شرایط خاص کشور و شیوع ویروس کرونا و به‌منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی، معرفی و اهدای جوایز ۷۱ برگزیده جشنواره در ۲۷ محور پژوهشی به‌صورت مجازی و با حضور تعداد محدودی از برگزیدگان جشنواره و میهمانان خواهد بود.
 
انجام داوری‌ها در سه سطح واحدها  استان‌ها و سازمان مرکزی

پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه این جشنواره را به‌منظور شناسایی و تشویق اعضای هیات‌علمی، دانشجویان، دانش‌آموزان و فناوران این دانشگاه در زمینه‌های مختلف علمی، پژوهشی و فناوری به‌صورت یکپارچه و ملی برگزار خواهد کرد.
داوری‌ها هم در سه سطح شامل سطح اول توسط واحدهای دانشگاهی، سطح دوم توسط استان‌ها و سطح سوم و نهایی توسط کمیته داوری ۳۲ نفره سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد.
 
تفاوت هشتمین جشنواره فرهیختگان با دوره‌های قبل چیست؟

اما تفاوت جشنواره امسال با سال‌های گذشته، افزایش دوبرابری مجموع جوایز نقدی جشنواره فرهیختگان است؛ دانشگاه آزاد اسلامی به‌منظور افزایش‌ انگیزه برای تلاش و فعالیت‌های پژوهشی و فناورانه اعضای هیات‌علمی دانشگاه جوایز امسال را دوبرابر کرده است. شورای سیاستگذاری جشنواره که چندی پیش با حضور رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و معاونان دانشگاه تشکیل شد با افزایش جایزه نقدی پژوهشگران برتر به میزان ۲۵۰ درصد و فناور برتر به میزان ۳۰۰ درصد موافقت کرد. همچنین جوایز نقدی سایر برگزیدگان رشد قابل‌توجهی دارد و درمجموع جوایز نقدی دوبرابر شده است.
فرآیند تدوین و تهیه دستورالعمل‌ها و ملاک انتخاب برگزیدگان بخش‌های مختلف جشنواره فرهیختگان هم از خردادماه سال گذشته با نظرخواهی از معاونت‌های موضوعی دانشگاه آغاز شد. پس از ارسال بخشنامه جشنواره، فرآیند داوری متقاضیان شرکت در این دوره از جشنواره ابتدا در واحدهای دانشگاهی و سپس در استان‌ها انجام گرفت و درنهایت کمیته داوران سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی با ترکیب بیش از ۳۰نفر از اعضای هیات‌علمی دانشگاه و با همکاری معاونت‌های موضوعی، مرحله نهایی بررسی منتخبان استان‌ها را انجام دادند و افراد برتر درحوزه‌های مختلف انتخاب شدند.
 
افزایش دوبرابری مجموع جوایز نقدی

عبداله محمدی، دبیر علمی هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» از جزئیات برگزاری این دوره از جشنواره و تفاوت آن با سال‌های گذشته سخن گفت. او توضیح داد: «هشتمین دوره جشنواره فرهیختگان قرار بود سال 99 همزمان با هفته پژوهش و فناوری و به‌صورت حضوری برگزار شود اما با توجه به شرایط کرونایی کشور برگزاری آن به‌تعویق افتاد.»
 
آغاز فرآیند اجرایی نهمین جشنواره بلافاصله پس از پایان هشتمین دوره

او ادامه داد: «مزیت جشنواره فرهیختگان برگزاری آن به‌صورت حضوری است تا برگزیدگان در سازمان مرکزی حضور پیدا کرده و از آنها تقدیر شود. به همین دلیل برگزاری جشنواره را به تعویق انداخته تا شرایط کشور بهتر شود اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و برای اینکه یک دوره از جشنواره را از دست ندهیم، تصمیم بر این شد هشتمین دوره این جشنواره اردیبهشت امسال برگزار شود تا فرصت کافی برای برگزاری دوره نهم وجود داشته باشد.»
به گفته مدیرکل آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بلافاصله پس از برگزاری هشتمین جشنواره، فرآیند علمی و اجرایی برگزاری نهمین دوره جشنواره نیز توسط شبکه پژوهشی و آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی انجام خواهد شد.
 
جوایز پژوهشگر برتر 2.5 برابر و درحوزه فناور برتر نیز 3 برابر شد

او درخصوص تفاوت دوره هشتم جشنواره فرهیختگان با دوره‌های گذشته نیز صحبت به‌میان آورد و گفت: «در این دوره، مجموع جوایز نسبت به سال‌های گذشته به دوبرابر افزایش یافت؛ این جوایز به‌صورت میانگین دوبرابر شد اما در برخی حوزه‌ها مثل پژوهشگر برتر این جوایز به2.5 برابر افزایش و جوایز در حوزه فناور برتر نیز سه‌برابر شد.»

به گفته او جوایز پژوهشگران برتر از 10 میلیون تومان در سال گذشته به 25 میلیون تومان و فناور برتر از پنج‌میلیون تومان به 15 میلیون افزایش پیدا کرد.

محمدی با بیان اینکه فرآیند اجرایی هشتمین جشنواره فرهیختگان از ابتدای سال 99 آغاز شد، بیان کرد: «بخشنامه جشنواره سال گذشته ابلاغ شد و واحدها برگزیدگان خود را به استان معرفی کردند؛ هر استان نیز از بین برگزیدگان واحدها، افرادی را در 27 حوزه انتخاب و برای سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی ارسال کرده است.»
 
حضور 22 استان و 39 واحد دانشگاهی

او اضافه کرد: «درنهایت کمیته‌ای در سازمان مرکزی متشکل از نمایندگان معاونت‌های موضوعی و یک‌سری از داوران که از سال‌های گذشته نیز با ما همکاری داشتند برگزار شد؛ داوری در گروه‌های مختلف انجام شد و درنهایت برگزیدگان مشخص شدند. از نظر توزیع استانی، 22استان و 39 واحد دانشگاهی برگزیده دارند. به عبارت بهتر توزیع پراکندگی خوبی بین برگزیدگان وجود دارد.»

دبیر علمی هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه بیان کرد: «امسال هیات اندیشه‌ورزی استانی که پیشنهاد معاونت موضوعی علوم انسانی است نیز به برگزیدگان این دوره از جشنواره اضافه شد. یکی دیگر از اقداماتی که امسال انجام شد، این بود که در دو حوزه بخش‌هایی را که پیشرفت کرده بودند ‌ انتخاب و از آنها تقدیر خواهد شد.»

تقدیر از آزمایشگاه‌هایی که استاندارد ISO 17025 را دریافت کردند

او درخصوص این دو حوزه نیز صحبت به‌میان آورد و گفت: «اولین حوزه مجلات خواهد بود و از مجلاتی که رتبه آنها افزایش پیدا کرده و درحوزه آزمایشگاه نیز آزمایشگاه‌هایی که استاندارد ISO 17025 را دریافت کردند در این دوره از جشنواره تقدیر می‌شوند.»

محمدی در ادامه درخصوص هدف از برگزاری جشنواره فرهیختگان نیز گفت: «هدف اصلی جشنواره شناسایی فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی درحوزه‌های مختلف است؛ هدف دوم تشویق این فرهیختگان با جوایز متنوع است که البته علاوه‌بر جوایز نقدی، درحوزه ترفیع نیز اقداماتی انجام شده و پژوهشگران برتر پایه تشویقی دریافت خواهند کرد. هدف سوم هم ایجاد یک فضای رقابتی بین پژوهشگران برتر دانشگاه آزاد اسلامی است.»

ایجاد فضای رقابتی بین اعضای هیات‌علمی و استادان

او تاکید کرد: «با برگزاری جشنواره فرهیختگان یک فضای رقابتی نیز میان اعضای هیات‌علمی و دانشجویان ایجاد خواهد شد تا بیشتر تلاش کنند و در دوره بعد بتوانند جزء برگزیدگان شوند.»

مدیرکل آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «علاوه‌بر این سه هدف، از پژوهشگران برتر در کمیته‌های داوری و مشورتی نیز استفاده شده و فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی در دوره‌های مختلف درحوزه‌های مشورتی حضور پیدا خواهند کرد. درحوزه آزمایشگاه‌ها نیز از فرهیختگانی که در دانشگاه آزاد اسلامی حضور داشته، حمایت‌هایی درسطح آزمایشگاه‌ها خواهد شد و می‌توان از حضور آنها در آزمایشگاه‌ها بهره برد. همچنین برای خدمات آزمایشگاهی مورد نیاز آنها تسهیلات بیشتری درنظر گرفته می‌شود.»

او با تاکید بر اینکه جشنواره به‌صورت مجازی برگزار می‌شود، اضافه کرد: «اعضای هیات‌رئیسه دانشگاه آزاد اسلامی، مدیران کل حوزه پژوهش، معاونت تحقیقات و فناوری و حوزه شبکه آزمایشگاهی در این جشنواره حضور خواهند داشت؛ ما به نمایندگی از سوی برگزیدگان، از پژوهشگران برتر دعوت کردیم تا به‌صورت حضوری در این مراسم حاضر شوند. درواقع از هفت نفر پژوهشگر برتر و یک نفر فناور برتر دعوت شده تا به نمایندگی از طرف بقیه برگزیدگان در این مراسم حضور پیدا کنند.»

 از 71 برگزیده در هشتمین جشنواره فرهیختگان تقدیر می‌شود

به گفته محمدی 71 برگزیده و 9 تقدیری در این جشنواره حضور خواهند داشت، بیان کرد: «به هفت پژوهشگر برتر و یک فناور برتر حضوری جایزه داده شده که مراسم به‌صورت همزمان در شبکه مجازی پخش مستقیم می‌شود. به بقیه افراد نیز از طریق استان‌ها جایزه‌ها ارسال می‌شود که این جایزه‌ها عبارت از لوح تقدیر و تندیس جشنواره و جایزه نقدی خواهد بود.»
 
ارسال 720 اثر به هشتمین دوره جشنواره فرهیختگان

دبیر علمی هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی گفت: «720 اثر به هشتمین دوره جشنواره فرهیختگان ارسال شده بود که از بین این آثار 71 اثر برگزیده شد. البته با حوزه‌های بررسی‌شده توسط سازمان مرکزی مثل مراکز تحقیقاتی، مراکز رشد، سرای نوآوری، باشگاه پژوهشگران جوان، مدرسه سما و... مجموع آثار و زیرساخت‌ها به‌حدود 1900 می‌رسد.»

کدام استان‌ها بیشترین برگزیدگان را دارند؟

به گفته محمدی استان‌های تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی به ترتیب بیشترین برگزیدگان را به‌خود اختصاص داده‌اند.

او در پاسخ به این سوال که در داوری‌ها چه شاخص‌هایی درنظر گرفته شده، توضیح داد: «هر حوزه‌ای، شاخص‌های خاص خود را دارد؛ قبل از ابلاغ بخشنامه جشنواره، این شاخص‌ها به معاونت‌های موضوعی ارسال و مورد بررسی قرار گرفت که افراد برگزیده درحوزه‌های مختلف براساس آن انتخاب شدند. به‌عنوان مثال در زمینه پژوهشگران برتر هشت‌شاخص عمده درنظر گرفته شد که مهم‌ترین آن عبارتند از مقالات چاپ شده در مجلات معتبر که افراد باید 100 امتیاز در این زمینه کسب کنند.» به گفته او این مجلات می‌تواند داخلی یا بین‌المللی یا همایش‌ها باشد.

مدیرکل آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه تصریح کرد: «طرح‌های پژوهشی پایان‌یافته نیز یکی دیگر از شاخص‌ها بود که مورد بررسی قرار گرفت و امتیاز آن بستگی به قرارداد برون‌دانشگاهی داشت. یکی دیگر از موارد مهمی که در این دوره به آن اهمیت داده شد،‌ تحقیقات اعضای هیات‌علمی اعم از طرح‌های پژوهشی، پایان‌نامه‌ها و رساله‌هایی بودند که به یک فناوری خاص رسیده باشند.»

او ادامه داد: «این فناوری می‌تواند نمونه اولیه آزمایشگاهی یا تجاری‌سازی‌شده باشد که هرکدام از آنها امتیاز خاصی را به‌خود اختصاص می‌داد؛ این فناوری باید حداقل 10 امتیاز اخذ کرده تا مورد ارزیابی قرار بگیرند.»

محمدی بیان کرد: «کتاب، اختراع، اکتشاف، نوآوری، عضویت در مجلات علمی، عضویت در هیات تحریریه نشریات علمی، میزان ارجاعات به مقالات آن فرد و... از دیگر شاخص‌هایی است که درحوزه پژوهشگر برتر مورد بررسی قرار گرفت. اما درحوزه زیرساخت‌ها یعنی مراکز تحقیقاتی، آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مراکز تحقیقاتی و درحوزه مراکز رشد نیز آیین‌نامه ارزیابی و رتبه‌بندی مدنظر قرار گرفت که رتبه‌های برتر مراکز تحقیقاتی و مراکز رشد درحوزه‌های مختلف براساس این آیین‌نامه‌ها معرفی می‌شوند.»

سراهای نوآوری برتر نیز جزء برگزیدگان قرار گرفتند

دبیر علمی هشتمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: «امسال سراهای نوآوری برتر نیز جزء برگزیدگان قرار گرفتند. سرای نوآوری یک زیرساخت نوآورانه است که در سطح دانشگاه آزاد اسلامی شکل گرفته و معیارهای خاص خود را دارد و براساس این معیارها انتخاب می‌شود. ازجمله این معیارها می‌توان به زیرساخت توسعه فناوری در سرای نوآوری، شرکت‌های مستقر در سرا، فضای اختصاصی، میزان تعامل سرای نوآوری با موسسات خدمات توسعه فناوری، تعداد نمایشگاه‌های برگزار شده، تعداد افراد درگیر و تعداد سمینارها اشاره کرد که براساس آن، سرای نوآوری برتر انتخاب خواهد شد.»

منبع: فرهیختگان

انتهای پیام/