به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، در حالی که مقامات ایران و برخی طرف‌های مذاکره کننده از رو به جلو بودن مذاکرات صحبت می‌کنند، اما شاهد هستیم که هنوز تغییر ملموسی در رویکرد دولت آمریکا به وجود نیامده است. جمهوری اسلامی ایران از همان ابتدا لغو تحریم‌ها را به عنوان پیش‌شرط لازم برای احیای برجام مطرح کرده است و طرف‌های غربی‌ نیز خواستار بازگشت ایران به تعهدات برجامی خود هستند. به منظور بررسی بیشتر موضوعات مورد اختلاف طرفین و ارزیابی از پیشرفت مذاکرات وین، مصاحبه‌ای با امیرعلی ابوالفتح -تحلیلگر حوزه سیاست خارجی- انجام شد.

ابوالفتح با بیان اینکه مذاکرات رو به جلو اما سرعتش کم است، اظهار کرد: پیشرفت مذاکرات موضوعات متعدد و مختلفی را در بر می‌گیرد و بازیگران متفاوتی در آن اثرگذار و ذینفع هستند؛ از همین رو رسیدن به توافق کمی دشوار است. وی افزود: مواضع ایران و آمریکا فاصله زیادی با هم دارد، هر چند که با گذشت زمان در بعضی حوزه‌ها اختلافات کاهش پیدا کرده است. برخی گزارش‌ها حکایت از آن دارد که بخش‌های مورد اختلاف که از آن به عنوان پرانتز بازهای متن یاد می‌شود، روز به روز در حال کم شدن هستند اما باید به چند نکته کلیدی توجه کرد که برخی موضوعات همچنان لاینحل باقی مانده‌اند. این کارشناس سیاست خارجی در ادامه به بیان مسائل حل نشده پرداخت. به گفته ایشان، سه دغدغه اصلی ایران عبارتند از اینکه آمریکا تمام تحریم‌های پس از 8 می 2018 را لغو کند، ایران از برداشته شدن تحریم‌ها مطمئن و راستی‌آزمایی تحقق پیدا کند و فرمولی برای پایداری توافق احتمالی و اطمینان ایران پیشنهاد شود.

در مقابل دغدغه‌های غرب نیز این است که گام‌های پنج گانه ایران –به خصوص استفاده از سانتریفیوژهای جدید- چطور به نقطه صفر بازگردانده شود؛ یعنی سانتریفیوژهای مذکور منهدم شوند، پلمپ شوند یا به خارج از کشور منتقل شوند. همچنین با توجه به دانشی که ایران در حوزه غنی‌سازی اورانیوم 60 درصد کسب کرده، آنها به دنبال راهکاری برای کنترل این دانش هستند. ابوالفتح با اشاره به اینکه تا کنون راه حلی برای این موارد پیدا نشده، خاطر نشان کرد: تا زمانی که در مورد تمام موضوعات توافق نشود، بر سر بازگشت آمریکا به برجام توافقی حاصل نخواهد شد. وی همچنین با تاکید رو به جلو بودن مسیر گفت: اکنون نمی‌توان پیش‌بینی کرد که این مسائل چه زمانی حل خواهند شد.

این کارشناس سیاست خارجی در پاسخ به سوالی در مورد تاثیر گفتگوی مستقیم بین ایران و آمریکا بر حل اختلافات باقی مانده عنوان کرد که مشکل کار جای دیگری است؛ به گفته وی، در 43 سال گذشته بارها مذاکرات مستقیمی بین ایران و آمریکا انجام شده اما در حال حاضر مسئله این است که مذاکرات وین تحت عنوان «کمیسیون مشترک برجام» در حال پیگیریست و کشورهای عضو برجام عبارتند از: ایران و پنج کشور روسیه، چین، فرانسه، آلمان و بریتانیا و نماینده اتحادیه اروپا. از آنجایی که آمریکا عضو برجام نیست، نمی‌تواند در مذاکرات شرکت کند. ایشان افزود: اگر آمریکا به برجام بازگردد، حتما گفتگوهایی بین ایران و آمریکا انجام خواهد شد.

ابوالفتح در ادامه خاطر نشان کرد: چون مذاکرات برجام با کمیسیون مشترک حول موضوع هسته‌ای انجام می‌شود و حتی در صورت تمایل اعضای آن نمی‌توانند در مورد سایر موضوعات صحبت کنند، اگر مذاکره‌ای بین ایران و آمریکا انجام شود، احتمالا آنها فارغ از موضوعات هسته‌ای و برجام خواسته‌های دیگری مطرح کنند. در این صورت، ایران هم دیگر نمی‌تواند با تغییر موضوع مخالفت کند؛ چون دیگر برجام موضوع گفتگو نیست. به اعتقاد این کارشناس مسائل بین الملل، اگر اراده کافی برای تصمیمات سخت وجود داشته باشد، بدون گفتگوی مستقیم با آمریکا هم می‌توان مذاکرات را به نتیجه رساند و به توافق رسید؛ در غیر اینصورت، مشکلی حل نخواهد شد.

از نظر وی، مشکل مذاکرات وین دیدار چند دیپلمات نیست؛ موضوع مهم اراده حاکمیت‌های سیاسی برای حل مسائل است. از همین رو، مذاکره مستقیم با آمریکا فعلا موضوعیتی ندارد؛ هر چند که مذاکرات مستقیم می‌تواند سرعت را بالا ببرد اما به معنای آن نیست که مشکل را حل خواهد کرد.

انتهای پیام/