به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، با وجود مخالفت ظاهری دولت ترکیه با اقدامات رژیم صهیونیستی در غزه و تلاش مقامات این کشور برای اینکه خود را حامی مردم فلسطین نشان دهند، بر اساس گزارشات رسمی آمار تجارت اسرائیل و ترکیه با سرعت بالایی در حال افزایش است. دولت ترکیه هر چند وقت یک بار سخنرانی با هدف محکومیت حملات اسرائیل و کشتار وحشیانه مردم فلسطین انجام می‌دهد اما آمار رسمی چیز دیگری را حکایت می‌کند.

رجب طیب اردوغان -رئیس‌جمهور ترکیه- بارها اقدامات اسرائیل را «جنایت علیه بشریت» توصیف کرده و خواستار توقف فوری حملات شده است. با این حال، آمارهای رسمی تجاری و گزارش‌های بین‌المللی نشان می‌دهد که روابط اقتصادی میان آنکارا و تل‌آویو نه تنها قطع نشده بلکه در برخی زمینه‌ها رشد چشمگیری داشته است. بر اساس داده‌های اتاق بازرگانی ترکیه، حجم تجارت دوجانبه میان دو کشور در سال ۲۰۲۴ به بیش از ۷ میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال‌های گذشته افزایش قابل توجهی را نشان می‌دهد. صادرات ترکیه به اسرائیل شامل مواد غذایی، ماشین‌آلات، منسوجات و مصالح ساختمانی است، در حالی که واردات از اسرائیل نیز در حوزه‌هایی مانند فناوری و مواد شیمیایی ادامه دارد.

بیشتر بخوانید:

وقتی نقاب نفاق اردوغان کنار می‌رود!

این تناقض آشکار -یعنی حمایت علنی از مردم فلسطین در سطح دیپلماتیک و استمرار یا حتی تقویت روابط تجاری با اسرائیل- مورد انتقاد بسیاری از تحلیلگران و فعالان حقوق بشر قرار گرفته است. در حالی که برخی کارشناسان این رویکرد ترکیه را «دوگانه‌گویی استراتژیک» می‌نامند، حامیان مردم فلسطین به ویژه مسلمانان رفتار ترکیه را منافقانه و خنجر از پشت به مردم غزه می‌دانند. در همین راستا، مخالفان داخلی دولت ترکیه نیز خواستار شفاف‌سازی مواضع رسمی شده و تاکید دارند که همراهی واقعی با مردم فلسطین، مستلزم اقدام عملی از جمله کاهش یا قطع روابط اقتصادی با اسرائیل است.

در حالی که آنکارا همچنان خود را یکی از حامیان اصلی آرمان فلسطین معرفی می‌کند، روند صعودی همکاری‌های اقتصادی با تل‌آویو، این ادعا را بیش از پیش زیر سوال برده است. سرویس بین الملل خبرگزاری ایسکانیوز به منظور بررسی رفتار متناقض دولت ترکیه گفتگویی با «دکتر سدات لاچینر» -استاد روابط بین الملل و رئیس سابق دانشگاه چاناک قلعه ترکیه- انجام داد.

وی در پاسخ به سوالی در مورد تناقض گفتار و عمل مقامات ترکیه در خصوص گسترش تبادل تجاری خود با رژیم صهیونیستی در حالی که خود را مخالف اقدامات رژیم در غزه نشان می‌دهند، اظهار کرد: دولت ترکیه ادعا می‌کند که تجارت با اسرائیل را به طور کامل متوقف کرده و وجود تجارت مستقیم با اسرائیل را انکار می‌کند و بر اساس ادعای مقامات دولتی آن بخش از تجارتی هم که انجام می‌شود با بخش‌های فلسطینی تحت اشغال اسرائیل است.

وی افزود: با این حال مخالفان دولت این روایت را به چالش می‌کشند و استدلال می‌کنند که ارقام تجاری با ادعاهای دولت در تضاد است و ادعا می‌کنند که افزایش تجارت را نمی‌توان صرفا به سرزمین‌های فلسطینی نسبت داد. این استاد ترکیه‌ای گفت از نظر مخالفان دولت، برخی از صادرکنندگان مقاصد جایگزین را برای محموله‌های خود اعلام اما پس از رسیدن به دریا، آنها را به اسرائیل هدایت می‌کنند.

لاچینر در خصوص دیدگاه مردم ترکیه نسبت به همکاری‌های دولت این کشور با رژیم صهیونیستی گفت: در جامعه ترکیه احساس ناامیدی گسترده‌ای در مورد ناتوانی جهان اسلام در مقابله موثر با اسرائیل وجود دارد و بسیاری از این موضوع ناامید هستند که با وجود تعداد کشورهای با اکثریت مسلمان، هیچ‌کدام نمی‌توانند جلوی ملت نسبتا کوچکی مانند اسرائیل را بگیرند.

وی همچنین خاطرنشان کرد: بخشی از جمعیت ترکیه معتقدند این کشور باید از مسئله فلسطین -و به طور کلی از درگیری‌های خاورمیانه- کناره‌گیری کند. رئیس دانشگاه چاناک قلعه با اشاره به انتقاد مردم ترکیه نسبت به روابط قوی کشورهای خلیج فارس با ایالات متحده و اسرائیل تصریح کرد: آنها این سوال را مطرح می‌کنند که چرا ترکیه باید به فلسطین اهمیت دهد در حالی که بسیاری از کشورهای ثروتمند عربی بی‌تفاوت به نظر می‌رسند و اقدامی نمی‌کنند.

لاچینر در ارتباط با تحولات مربوط به سوریه و تعارض منافع ترکیه و اسرائیل در این کشور گفت: اولویت ترکیه در سوریه ثبات، صلح و توسعه است و سوریه از بسیاری جهات به عنوان امتداد ترکیه تلقی می‌شود و ادامه هرج و مرج در آنجا، امنیت داخلی و تعادل اجتماعی ترکیه را تهدید می‌کند. وی افزود: یک سوریه با ثبات و مرفه از نظر اقتصادی به نفع ترکیه خواهد بود و می‌تواند بازگشت میلیون‌ها پناهنده سوری را که در حال حاضر در ترکیه زندگی می‌کنند، تسهیل کند.

به اعتقاد این استاد روابط بین الملل، از سوی دیگر، اسرائیل به عنوان حامی تجزیه سوریه تلقی می‌شود و از نیروهای جدایی‌طلب و تمرکززدا حمایت می‌کند؛ زیرا در سوریه جاه‌طلبی‌های ارضی دارد و می‌خواهد از ظهور یک کشور عربی قوی و متحد در شمال خود جلوگیری کند.

رئیس سابق دانشگاه چاناک قلعه ترکیه با بیان اینکه طبق گزارش‌ها، دیدگاه نخست وزیر نتانیاهو شامل تقسیم سوریه به چندین نهاد کوچک‌تر است، اظهار کرد: اساسا ترکیه و اسرائیل اهداف متضادی در سوریه دارند و دولت ترامپ تلاش کرد تا با ترکیه و اسرائیل به عنوان شریک در منطقه رفتار کند و به دنبال آشتی دادن مواضع آنها بود.

وی خاطر نشان کرد: اگرچه ترامپ همچنین از همکاری با عربستان سعودی حمایت می‌کرد، اما نفوذ عمیق اسرائیل در دولت ایالات متحده، پیشبرد هرگونه سیاستی در مورد سوریه را بدون در نظر گرفتن منافع اسرائیل دشوار کرده است. لاچینر تاکید کرد: ترکیه انتظارات مشخصی از ایالات متحده در مورد سوریه دارد، اما هنوز هیچ مدرک روشنی مبنی بر توافق رسمی بین آنکارا و واشنگتن وجود ندارد.

انتهای پیام/