به گزارش خبرنگار بین الملل ایسکانیوز، تحلیل کارشناسان و خبرگزاری‌ها نشان می‌دهد برخلاف تصور عمومی، درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل این حقیقت را آشکار کرد که کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس خواهان صلح منطقه‌ای هستند و حملات علیه ایران را به‌شدت محکوم کردند.
سال‌ها ایالات متحده تلاش کرده بود تا کشورهای خلیج فارس را برای مقابله با ایران به اتحاد با اسرائیل سوق دهد. اما هنگامی‌که نبرد مستقیم میان ایران و اسرائیل آغاز شد، متحدان عرب آمریکا به‌جای پیوستن به تهاجم اسرائیل به فشار برای توقف جنگ روی آوردند.
بیشتر بخوانید:
هدف آمریکا فراتر از برنامه هسته‌ای ایران است / ترامپ و نتانیاهو در حال زمینه‌سازی برای توسعه پیمان ابراهیم
میدل ایست آی در یکی از تحلیل‌های خود با برشمردن اختلافات قبلی بین کشورهای عرب خلیج فارس و ایران در سال‌های قبل و مقایسه آن با اتفاقات اخیر معتقد است این تحول در فضای ژئوپلیتیکی منطقه، نگاه و سیاست‌های پایتخت‌های عربی را تحت تأثیر قرار داده است. میدل‌ایست‌آی برای تهیه این گزارش با مقامات سه پایتخت عربی مصاحبه کرده است.
یکی از مقامات عرب در گفت‌وگو با وب‌سایت میدل‌ایست‌آی و در چارچوب ارزیابی جنگ در یکی از پایتخت‌های مهم عربی، تصریح کرد که اسرائیلی‌ها هرچند در اسرائیل ارتش با روحیه بالا عمل کرد اما واقعیت آن است که جبهه داخلی اسرائیل تاب مقاومت بیش از دو هفته در برابر حملات موشکی را نداشت.
بدر السیف -استاد دانشگاه کویت- در گفت‌وگو با این رسانه خاطرنشان کرد که اسرائیل از نظر نظامی پیشروی داشته، اما با این حال، ایران موفق شد تجاوز اسرائیل را متوقف کرده و پاسخ دهد. به گفته او، تصویر شکست‌ناپذیر از اسرائیل با سامانه‌های دفاع هوایی بی‌نقص، اکنون ترک خورده است.
تحلیلگران معتقدند درک آسیب‌پذیری اسرائیل می‌تواند نقش مهمی در نحوه رویکرد آتی متحدان عرب واشنگتن نسبت به تل‌آویو ایفا کند و به آنها در تعاملات دیپلماتیک، اهرم فشار بیشتری اعطا کند؛ حتی در مورد کشورهایی که در سال ۲۰۲۰ روابط خود را با اسرائیل در چارچوب توافق‌نامه ابراهیم عادی‌سازی کرده‌اند.
مقامات عرب به میدل‌ایست‌آی گفتند در هر حال، کشورهای خلیج فارس از روند مذاکرات هسته‌ای حمایت می‌کنند و نفوذشان در تهران ممکن است در شرایط جدید افزایش یابد. یکی از دیپلمات‌های عرب تأکید کرد که کشورهای خلیج فارس در واشنگتن از قدرت چانه‌زنی برخوردارند و این خود، اهرم فشاری بزرگ است؛ چنان‌که تماس نیمه‌شب با دونالد ترامپ و پاسخ فوری او، گواهی بر این نفوذ است.
باید یادآور شد در سفر ترامپ به منطقه در ماه مه، امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی قراردادهایی به ارزش صدها میلیارد دلار با آمریکا امضا کردند. در آن زمان تصور می‌شد که این کشورها امتیازهای چشمگیری دریافت کرده‌اند.
به طور کلی باید گفت هرچند میان اولویت‌های امارات، عربستان سعودی و قطر تفاوت‌هایی وجود دارد، اما کارشناسان بر این باورند که هیچ‌یک از این کشورها خواهان پیوستن آمریکا به حمله مستقیم اسرائیل به ایران نبودند. در نهایت، همه مقامات عربی که با میدل‌ایست‌آی گفت‌وگو کردند، حمله آمریکا به تأسیسات هسته‌ای ایران را «محدود» یا «حداقلی» توصیف کردند.
میدل‌ایست‌آی همچنین گزارش داد که حمله تلافی‌جویانه ایران به پایگاه نظامی العدید در قطر از مدت‌ها قبل با هماهنگی کشورهای خلیج فارس انجام شده بود. ایهام کامل -رئیس امور عمومی و دولتی شرکت ادلمن در خاورمیانه - این بحران را فرصتی برای برجسته شدن نقش رهبری کشورهای خلیج فارس دانست.
او تأکید کرد که این کشورها توانستند با ایفای نقش دیپلماتیک پشت پرده، مانع از وارد آمدن حملات جدی به خاک خود شوند و همکاری خود را با دیگر قدرت‌های منطقه از جمله ایران، ترکیه و اسرائیل در قالبی سه‌جانبه تنظیم کنند.
همچنین باید یادآور شد قطر، امارات و عربستان همگی حمله اسرائیل به ایران را محکوم کردند. قطر که به‌واسطه اشتراک بزرگ‌ترین میدان گاز طبیعی جهان با ایران، روابط نزدیکی با تهران دارد، پیش‌تر نیز مواضعی همدلانه‌تر با جمهوری اسلامی داشته است. با این حال، به گفته دو مقام عرب، این جنگ موجب شد امارات و عربستان سعودی نیز در خفا و آشکارا برای دستیابی به آتش‌بس تلاش کنند.
پاتریک تروس -دیپلمات سابق آمریکایی که در قطر و امارات خدمت کرده- به میدل‌ایست‌آی گفت که واشنگتن و تل‌آویو احتمالا پیش‌بینی نمی‌کردند که کشورهای عربی تا این اندازه برای کاهش تنش‌ها جدی باشند. او عربستان سعودی را در صدر این تلاش‌ها دانست و افزود: «در حال حاضر، حتی در میان طبقات حاکم عرب، همدلی با ایران بیش از گذشته دیده می‌شود».
تا چندی پیش، اسرائیل شاید می‌توانست عربستان را برای همراهی در حمله به ایران متقاعد کند، اما سیف -استاد دانشگاه کویت- تأکید دارد که شرایط خلیج فارس با سال ۲۰۱۹ تفاوت دارد و ما احساس می‌کنیم که از اینکه وارد جنگ نشدیم، تبرئه شده‌ایم.
افکار عمومی در کشورهای عرب خلیج فارس نیز به‌شدت از اسرائیل دور شده است، به‌ویژه به‌دلیل جنگ غزه که منجر به کشته شدن بیش از ۵۶۰۰۰ فلسطینی شده است. بر اساس نظرسنجی مؤسسه واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک، که در ماه‌های ابتدایی این جنگ منتشر شد، ۹۶ درصد از مردم عربستان سعودی با عادی‌سازی روابط با اسرائیل مخالفت کرده‌اند.
بدین ترتیب باید گفت رویارویی ایران و اسرائیل نه‌تنها موجب صف‌بندی جدید در منطقه شد، بلکه چهره‌ای متفاوت از کشورهای عرب خلیج فارس به نمایش گذاشت؛ بازیگرانی که اکنون بیش از هر زمان دیگری به دیپلماسی، بازدارندگی و حفظ صلح در منطقه اولویت می‌دهند.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما