به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ چین در حال ساخت یک مقر عظیم نظامی است که از نظر ابعاد از پنتاگون -که ادعا می‌شد بزرگ‌ترین ساختمان اداری جهان است- نیز فراتر می‌رود. تصاویر ماهواره‌ای این مجموعه که از سوی تحلیلگران «شهر نظامی پکن» نام گرفته، نشان می‌دهد که در حدود ۳۲ کیلومتری جنوب غربی پایتخت چین واقع شده است.
اگرچه در اطراف این مجموعه نشانه‌ای از حضور آشکار نظامی دیده نمی‌شود، اما مقامات اطلاعاتی ایالات متحده معتقدند که این مجتمع عظیم می‌تواند در زمان جنگ به عنوان مرکز فرماندهی و همچنین پناهگاه هسته‌ای عمل کند. این در حالی است که چین در حال سرعت بخشیدن به توسعه زرادخانه هسته‌ای خود است و پیش‌بینی می‌شود تا یک دهه آینده توان آن با ایالات متحده برابری کند.
این پروژه جدید نشانه‌ای روشن از چشم‌انداز گسترده چین برای آینده نظامی خود است و یادآور راهبردهای دوران جنگ سرد محسوب می‌شود. چین از دهه ۱۹۸۰، تیم‌های تخصصی برای ساخت پناهگاه‌های زیرزمینی مقاوم در برابر قوی‌ترین بمب‌ها تشکیل داده است. این راهبرد برگرفته از دوران جنگ سرد است، زمانی که کشورهایی مانند اتحاد جماهیر شوروی و آلمان نازی سرمایه‌گذاری گسترده‌ای روی ساخت پناهگاه‌ها و پایگاه‌های زیرزمینی انجام دادند. اکنون چین با ساخت آنچه ممکن است بزرگ‌ترین مرکز فرماندهی نظامی زیرزمینی در تاریخ باشد، این مفهوم را به سطحی بی‌سابقه ارتقا داده است.
این خبر همزمان است با برنامه اعلامی رئیس‌جمهور آمریکا برای ساخت سامانه دفاع موشکی نسل جدید موسوم به «گنبد آهنین» که قرار است سراسر خاک آمریکا را پوشش دهد و موشک‌های هایپرسونیک و قاره‌پیما را رهگیری کند.
البته پیش از این هم می‌شد حدس زد که چین دارای پناهگاه‌های زیرزمینی و مراکز فرماندهی هسته‌ای باشد. برای نمونه، در سال ۲۰۱۷ تلویزیون دولتی چین گزارش داد که مقر فرماندهی ارتش در منطقه «شی‌شان» در جنوب غربی پکن، در عمق ۱۰۰ متری زمین ساخته شده و از سال ۲۰۱۳ از همانجا فرمان عملیات‌های نظامی صادر می‌شود.
دژ نظامی برای چیست؟
یکی از مهندسان ارشد نظامی چین، در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۲۲ گفته بود: چون ما آغازگر جنگ نیستیم، باید بتوانیم از حمله نخست دشمن جان سالم به در ببریم، تا سپس واکنش نشان دهیم. سلاح‌های استراتژیک ما باید به‌طور کامل محافظت شوند.
او افزود: روش‌های حمله دشمن پیوسته در حال تغییر است و ما نیز باید روش‌های دفاعی‌مان را متناسب با آنها به‌روز کنیم. تکیه بر یک روش دفاعی کافی نیست.
این مهندس که در سال ۱۹۶۱ از دانشگاه هاربین فارغ‌التحصیل شده بود، برای ادامه تحصیل به آکادمی مهندسی نظامی کویبیشف در شوروی اعزام شد؛ جایی که بعدها با نام آکادمی نیروهای مسلح روسیه شناخته شد. او در آنجا آموخت که چگونه اتحاد شوروی در سال ۱۹۴۲ پناهگاهی برای ژوزف استالین در عمق ۳۷ متری زمین ساخته بود. هر چند استالین هرگز از آن استفاده نکرد و در دهه ۱۹۹۰ به یک جاذبه گردشگری بدل شد.
پس از آنکه چین در سال ۱۹۶۷ نخستین بمب هیدروژنی خود را با کمک شوروی آزمایش کرد، همین مهندس رهبری ساخت ساختمان‌های مقاوم در برابر انفجار هسته‌ای را برعهده گرفت.
در دهه ۱۹۸۰ نیز هدایت تیمی را برعهده داشت که باید پناهگاه‌هایی طراحی می‌کردند تا در برابر بمب‌های سنگرشکن غربی، که قادرند اهدافی را ده‌ها متر زیر زمین منهدم کنند، مقاومت داشته باشند.
تنش‌های آمریکا و چین بر سر تایوان
استقلال تایوان و جنگ تجاری دولت ترامپ با چین، ۲ نقطه جوش اصلی در روابط پرتنش این ۲ قدرت نظامی هستند. حضور نظامی روزافزون چین در دریای چین شرقی و جنوبی -به‌ویژه در نزدیکی تایوان، ژاپن و فیلیپین- آمریکا را وادار کرده تا نفوذ پکن در منطقه هند و اقیانوس آرام را مهار کند.
در حالی که هر ۲ کشور برای کسب نفوذ بیشتر در این منطقه تلاش می‌کنند، آمریکا با متحدان خود رزمایش‌های نظامی مشترکی برگزار می‌کند تا آمادگی نیروها برای عملیات مشترک افزایش یابد. از سوی دیگر، چین نیز عملیات‌های هوایی و دریایی خود در اطراف تایوان را تشدید کرده است، تا جایی که مقامات نظامی آمریکا این اقدامات را دیگر «رزمایش» نمی‌دانند، بلکه آنها را تمرین‌هایی برای الحاق اجباری تایوان به سرزمین اصلی می‌خوانند.
تایوان که خود را دموکراسی مستقل می‌داند، در واکنش به تهدید حمله احتمالی چین تدابیر دفاعی خود را تقویت کرده است. چین همچنان تایوان را بخشی از قلمرو خود تلقی می‌کند.
نحوه پیشرفت ساخت‌وساز از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵
گزارش اولیه از ساخت این مجموعه، نخستین بار در ژانویه منتشر شد و تصاویری ماهواره‌ای را نشان می‌داد که زمینی به وسعت حدود چهار کیلومتر مربع را پوشش می‌داد. تا فوریه ۲۰۲۲، ساخت‌وساز در منطقه‌ای شمال مخزن چونگ‌چینگ آغاز شده بود؛ منطقه‌ای که پیش‌تر بیشتر کاربری مسکونی داشت و زمین‌های خالی وسیع بود.
عکس‌های ابتدایی از منطقه شمال چونگ‌چینگ که در فوریه ۲۰۲۳ گرفته شده
در فوریه ۲۰۲۳، تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌دادند که اغلب ساختمان‌های مسکونی منطقه تخریب شده‌اند تا فضا برای ساخت‌وساز اصلی مهیا شود؛ ساخت‌وسازی که به نظر می‌رسد از میانه سال ۲۰۲۴ به طور جدی آغاز شده است.
تا ژوئن ۲۰۲۴، سایت ساخت‌وساز نسبت به سال پیش کاملاً دگرگون شده بود؛ تونل‌ها و جاده‌های جدیدی اطراف یک قطعه مرکزی ایجاد شده بودند که احتمالاً برای ساخت ساختمان اصلی در نظر گرفته شده است.
تصویر ماهواره‌ای همان منطقه در تاریخ ژوئن ۲۰۲۴
تصویر منطقه در ماه مارس ۲۰۲۵
هیچ اشاره‌ای به این سایت در وب‌سایت‌های رسمی دولت چین نشده و سفارت چین نیز اظهار بی‌اطلاعی کرده است. با اینکه هنوز حضور نظامی مشهودی در محل دیده نمی‌شود، دسترسی به منطقه به‌شدت محدود شده؛ نصب تابلوهای هشدار دهنده، ممنوعیت استفاده از پهپاد و تصویربرداری و همچنین ایجاد ایست‌های بازرسی در پشت محوطه از جمله اقدامات امنیتی پیرامون سایت بوده است. حتی مسیرهای کوه‌پیمایی اطراف هم مسدود شده‌اند.
در قلب این پروژه نظامی چین، تمرکز بر پیشرفته‌ترین فناوری‌ها و عمق راهبردی قرار دارد. انتظار می‌رود مرکز فرماندهی زیرزمینی مجهز به سامانه‌های ارتباطی فوق مدرن و سازوکارهای دفاعی پیشرفته باشد. این سطح از پیشرفت فناورانه نشان دهنده تلاش گسترده چین برای تبدیل شدن به قدرتی نظامی در تراز ایالات متحده و دیگر بازیگران اصلی نظامی جهان است.
سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های زیرزمینی نه تنها دارایی‌های نظامی چین را از تهدیدهای متعارف محافظت می‌کند، بلکه نوعی مقاومت و ماندگاری راهبردی در برابر حملات احتمالی فراهم می‌آورد. این اقدام آغازگر فصلی جدید در تاریخ نظامی چین است؛ فصلی مبتنی بر نوآوری، پیش‌بینی و آمادگی بلندمدت برای شرایط بحرانی.
فرماندهی جنگی بزرگ‌تر از پنتاگون
ابعاد این پروژه عظیم است و نشان می‌دهد که چین مصمم به محافظت از زیرساخت‌های نظامی خود در برابر تهدیدات احتمالی است. در شرایطی که تنش‌های ژئوپلیتیکی به‌ویژه در آسیا افزایش یافته، این اقدام بیانگر تعهد چین به تقویت زیرساخت‌های دفاعی خود و همچنین تطبیق راهبردهای نظامی با فناوری‌های نوین قرن بیست و یکم است؛ عصری که در آن موقعیت راهبردی و برتری فناورانه نقش کلیدی در تضمین امنیت ملی ایفا می‌کنند.
یک مقام ارشد اطلاعاتی پیشین آمریکا به یک نشریه غربی گفته که این مرکز می‌تواند جایگزین مقر فعلی ارتش چین در منطقه «تپه‌های غربی» شود؛ مقر قدیمی‌ای که در دوران جنگ سرد ساخته شده بود.
وی گفته است: ابعاد و مقیاس این تأسیسات جدید، همراه با طراحی نیمه زیرزمینی آن، نشان می‌دهد که این مجموعه برای ایفای نقش مرکز اصلی فرماندهی جنگی در نظر گرفته شده است.
پناهگاه روز قیامت
همان مقام آمریکایی سابق گفته است به جز اینکه این مرکز می‌تواند به عنوان مقر اصلی عملیات نظامی چین عمل کند، ساختار آن به گونه‌ای طراحی شده که بتواند از مقامات چینی در برابر تسلیحات نفوذی آمریکا موسوم به «بمب سنگرشکن» محافظت کند. عبارت پایگاه روز قیامت اشاره پایگاه‌های زیرزمینی مقاوم در برابر حملات شدید دارد و در واقع نقش حفاظتی از فرماندهی نظامی در شرایط آخرالزمانی یا حمله هسته‌ای را دارد.
بمب سنگرشکن چیست؟
بمب سنگرشکن یا Bunker buster گونه‌ای بمب برای نفوذ به ساختارهای سخت، مانند پناهگاه‌های نظامی یا تأسیسات زیرزمینی هستند. این مواد منفجره قدرتمند معمولاً در جنگ‌ها برای هدف قرار دادن مخفیگاه‌های دشمن که توسط بتن یا فولاد ضخیم محافظت شده‌اند، استفاده می‌شوند.
بمب‌های سنگرشکن با استفاده از ترکیبی از سرعت و وزن برای شکستن لایه‌های حفاظتی پیش از انفجار عمل می‌کنند. این بمب‌ها می‌توانند از هواپیماها رها شوند یا از سامانه‌های زمینی شلیک شوند. در حالی که آنها در عملیات نظامی مؤثر هستند، استفاده از آنها سوالات اخلاقی درباره تأثیر بر غیرنظامیان و محیط زیست را به وجود می‌آورد. در بسیاری از کشورها، قوانین بین‌المللی محدودیت‌هایی برای استفاده از سلاح‌های خاص وضع کرده‌اند.
این بمب‌ها معمولاً دارای بدنه‌ای سنگین و تقویت شده هستند که به آنها کمک می‌کند در برابر ضربه ناشی از برخورد با هدف سخت مقاومت کنند. هنگامی که از یک هواپیما رها می‌شوند، سرعت و شتاب می‌گیرند که به نفوذ به لایه‌های بتن یا فولاد کمک می‌کند. برخی از بمب‌های نفوذی همچنین از فیوز تأخیری استفاده می‌کنند، به این معنی که پس از نفوذ به هدف منفجر می‌شوند و آسیب بیشتری در داخل ایجاد می‌کنند.
بمب‌های سنگرشکن توسط چندین پیمانکار دفاعی در سراسر جهان تولید می‌شوند که در فناوری نظامی پیشرفته تخصص دارند. شرکت‌هایی مانند بوئینگ، لاکهید مارتین و ریتیان به دلیل توسعه این سلاح‌های قدرتمند شناخته شده‌اند. این شرکت‌ها به طور قابل توجهی در تحقیق و توسعه سرمایه‌گذاری می‌کنند تا بمب‌هایی بسازند که بتوانند به طور مؤثر به اهداف سخت نفوذ کنند. این شرکت‌ها معمولاً به طور نزدیک با دولت‌ها و سازمان‌های نظامی همکاری می‌کنند تا نیازهای خاص دفاعی را برآورده کنند.
در حال حاضر، بمب GBU-۵۷A/B ارتش آمریکا می‌تواند تا ۶۰ متر بتن یا ۲۰۰ متر خاک را بشکافد.
یک تحلیلگر تصاویر ماهواره‌ای از آژانس اطلاعات مکانی آمریکا نیز گفته تصاویر حدود ۱۰۰ جرثقیل را نشان می‌دهد که در حال ساخت تأسیسات زیرزمینی و راهروهای مخفی هستند. طبق اظهارات یک پژوهشگر چینی، این مجموعه با تونل‌های عمیق و ساختارهای بتنی تقویت شده، همه نشانه‌های یک تأسیسات فوق‌سری نظامی را داراست.
وی افزوده است: این منطقه تقریباً ۱۰ برابر پنتاگون وسعت دارد و کاملاً با جاه‌طلبی‌های شی جین‌پینگ برای پیشی گرفتن از آمریکا هماهنگ است. این دژ تنها یک کارکرد دارد: تبدیل شدن به پناهگاه روز قیامت برای ارتشی که هر روز پیچیده‌تر و توانمندتر می‌شود.
جاه‌طلبی‌های نظامی فزاینده چین
ساخت این مرکز فرماندهی جدید، تازه‌ترین نشانه‌ای است از تلاش‌های چین برای گسترش توان نظامی‌اش. ارتش آزادی‌بخش خلق چین هدف‌گذاری کرده که تا سال ۲۰۲۷ ارتش را به طور کامل نوسازی کند.
برآوردهای پنتاگون تا میانه سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که نیروی موشکی چین احتمالاً بیش از ۶۰۰ کلاهک هسته‌ای عملیاتی در اختیار دارد و این تعداد رو به افزایش است. طبق برآورد مقامات دفاعی، چین ممکن است تا سال ۲۰۳۵ نزدیک به هزار و ۵۰۰ کلاهک هسته‌ای مستقر داشته باشد؛ عددی که به زرادخانه ایالات متحده نزدیک خواهد شد.
ساخت مجتمع زیرزمینی نظامی چین پیامدهایی فراتر از مرزهای منطقه‌ای دارد. همزمان با گسترش توان نظامی این کشور، همسایگان و قدرت‌های جهانی در حال بازنگری در راهبردهای امنیتی خود هستند. این تحولات صرفاً به معنای افزایش توان نظامی نیست، بلکه نشانه‌ای از تغییر در توازن قدرت در آسیا و فراتر از آن است. این پروژه می‌تواند دینامیک اتحادها و راهبردهای دفاعی در سطح جهان را دگرگون کند.
اقدامات چین احتمالاً واکنش متقابل قدرت‌های بزرگ دیگر را در پی خواهد داشت و حتی ممکن است به آغاز یک رقابت تسلیحاتی جدید شبیه به جنگ سرد منجر شود. به‌ویژه ایالات متحده ممکن است احساس کند که باید حضور نظامی خود را در منطقه تقویت کند تا در برابر نفوذ رو به رشد چین موازنه ایجاد کند. این وضعیت پرسش‌هایی اساسی را درباره آینده روابط بین‌الملل و امکان وقوع درگیری یا همکاری میان قدرت‌های جهانی مطرح می‌سازد.
انتهای پیام/
نظر شما